28 mai 2014

Vụ án Bầu Kiên: Kịch và đời


Nam Nguyen
“Có kịch không?” - đây là câu hỏi mà một số ACE trong ngành luật hay hỏi nhau về vụ án Nguyễn Đức Kiên. “Kịch” đây không nói về ‘vở diễn”, mà là là “kịch khung” - khung hình phạt cao nhất dành cho từng tội danh...
Cách đây 21 tháng, Kiên bị bắt khẩn cấp, thị trường tài chính cả nước rúng động một thời gian dài, một loạt đồng nghiệp bị liên đới sa chân vào trại tạm giam theo, thậm chí cả bác Trọng, bác Dũng, bác Thanh cũng đăng đàn nói phải xử nghiêm vụ “đại án tham nhũng” này, “không có góc khuất, không trừ một ai”...

 (từ “tham nhũng” thì nói thật đến bây giờ tôi chưa hiểu tại sao lại dính vào vụ án này?). Cánh báo chí thì tha hồ có đề tài để viết, tha hồ câu khách, 4 tội danh nhé, “đặc biệt nghiêm trọng” là từ thường xuyên được nhắc tới, Kiên làm thiệt hại 1696 tỷ đồng nhé, chính xác thế là cùng!
Phiên tòa 2014 cho Kiên quyền được nói, lần đầu ra tòa Kiên không chịu mặc áo tù vì đã phải tội phạm đâu, nên được xích tay và cùm chân. Lần đầu và lần tiếp theo ta thấy Kiên đã “độc diễn” ở tòa đúng như những người biết về Kiên hình dung: xúc tích, chuẩn xác, trí nhớ và logic quá giỏi để dựa theo chính luật pháp mà bảo vệ cho mình và cho đồng nghiệp. Nhưng đúng như một bạn FB đã viện dẫn thì "khi một người biết tất cả nhưng không có quyền quyết định điều gì thì đó là bi kịch của riêng anh ta, khi một kẻ không hề biết gì nhưng có quyền quyết định tất cả thì đó là bi kịch của những người còn lại."
Tôi đã được nghe vài người có chuyên môn cao phân tích, thì trong 4 tội danh rất khó ghép Kiên vào 3 tội, còn 1 tội danh không thể nào không ghép, mặc dù nó phi lý nhất:
- Kinh doanh không đúng ngành nghề đăng ký (“kinh doanh trái phép” nghe cho nghiêm trọng): vàng (Kiên và ACB nói đó là đầu tư vào giá vàng chứ không phải vàng vật chất-ai đã cấm đâu?) - cổ phần, cổ phiếu, góp vốn thì làm gì có mấy ai đăng ký được ngành nghề kinh doanh này, đơn giản là không bắt buộc ít nhất vào thời điểm đó, và muốn đăng ký cũng chả được vì không bắt buộc (“cà lăm” rồi - nhưng đúng là thế!). Con số hơn 21 nghìn tỷ nghe cho có vẻ ấn tượng cho tội danh “kịch kim” cũng chỉ 02 năm này!
- Trốn thuế: cả nưóc biết Kiên thất thu rất nhiều trăm tỷ vì “đánh” vàng, thế nhưng CSĐT cứ xoáy vào một vụ duy nhất mặc dù Quốc hội có quyết định miễn giảm thuế cho những trường hợp thế này! Sở thuế cũng chưa bao giờ có yêu cầu truy thu! Kết tội na ná “bị cáo có biết trước việc này không?”...
- Lừa đảo chiếm đoạt tài sản (tiền của Hòa Phát): Chủ tịch Hòa Phát-người bạn, đối tác làm ăn lớn mười mấy năm-không hề thiệt hại dù chỉ 1 đồng, lại không “đáng nhẽ bị kiện vì tội CTCP Thép Hòa Phát đã tự động xác nhận việc chuyển nhượng khi không đủ điều kiện, MTV Thép Hòa phát đã tự động xác nhận chuyển nhượng cổ phiếu của ACBI khi chưa chuyển tiền”, thế nhưng vẫn CQĐT vẫn “hình sự hóa quan hệ kinh tế” một cách rất nỗ lực?
- Tội danh thứ 4 mới thực sự trớ trêu, thực sự phi lý nhưng lại không thể không ghép tội-“cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”-nôm na là cho phép ACB để nhân viên mang tiền đi gửi tiết kiệm ở ngân hàng có vốn sở hữu nhà nước (Vietinbank)! Khi đó việc này chưa hề bị NHNN đưa ra quy chế cấm, thử hỏi có cách kinh doanh hợp pháp nào ở nước ta có thể tạo ra một chút lợi nhuận và ít rủi ro hơn cách này không? Bởi Kiên chỉ là một trong những người của HĐQT ACB đồng ý cho phép làm việc này, nên cũng như Kiên, hàng loạt thành viên HĐQT theo Kiên vào trại tạm giam, mặc dù nhiều người lúc đó không hề tham gia vì còn chưa là thành viên HĐQT (anh Tuấn) và tất cả họ đều không trực tiếp làm việc này, cũng không trực tiếp hưởng lợi gì ở đây cả! Thế một nửa HĐQT ACB khác thì sao không liên quan, liên đới? Ít nhất thì nếu các bác ấy thấy “sai”, các bác ấy dù có không đồng tình (chuyện này chưa chắc lắm đâu) cũng phải có trách nhiệm công dân là “tố giác tội phạm” ngay, để ngăn chặn, răn đe chứ? Để chứng minh Kiên có tội, CQĐT sẵn sàng cho rằng cựu bộ trưởng, “cha đẻ” của Luật Doanh nghiệp cũng sai, ít nhất dưới vai trò tòng phạm, còn người được giải “CEO ngân hàng giỏi nhất Việt Nam” mấy năm liền là chủ mưu! Còn cái ngân hàng có vốn sở hữu nhà nước mà đánh mất tiền của khách hàng kia vô can toàn tập, bởi may quá có một trưởng phòng giao dịch lừa đảo nên sẵn sàng chịu trách nhiệm cá nhân! Thôi không đi vào phân tích lý lẽ ở đây, vì hình như ngôn ngữ khác nhau, tôi chỉ xin đồng tình với các “chuyên gia” rằng Kiên không thể không có tội này! Nếu Kiên vô tội, thì tất cả các thành viên ACB kia cũng vô tội, thế ai chịu trách nhiệm cho việc bắt tạm giam người thì gần 2 năm, kẻ ít thì vài tháng kia, mà có ít người đâu? Đây đâu phải việc anh nông dân Nguyễn Thanh Chấn bị tù oan 10 năm rồi mới có người để ý đến, đây là việc cả nước, nhiều ngân hàng, thậm chí có thể nói nhiều tập đoàn quốc tế cũng theo dõi... thì càng không thể coi là bắt nhầm, tù oan... được, rồi ai chịu trách nhiệm đây?
Sắp tới phần tranh tụng, tôi sẽ ít theo dõi và chắc cũng chả muốn viết thêm stt nào nữa, bởi vì như tôi đã nói, làm sao có ai “cãi lý” được với Kiên, nhất là trong những việc Kiên thuộc nằm lòng, lại vào những giây phút “nước sôi lửa bỏng” này? Nhưng như thế thì rõ là "ngoan cố, thiếu thành khẩn" nhỉ? Chúc mừng bạn, vì bạn đã làm được:
- Nhận hết trách nhiệm cho cấp dưới Thanh, Yến (vợ và em thì đã đành rồi...)
- Bác bỏ việc anh Huỳnh Quang Tuấn có liên quan dưới mọi hình thức đến vụ việc “gửi tiết kiệm”, bạn chứng minh thuyết phục rằng bản thân vô tội cũng là chứng minh một nửa HĐQT ACB ấy vô can!
- Không hề nói một lời không tốt đẹp nào về những người bạn Hòa Phát.
- Quan trọng nhất, đối với những người không có mặt ở phiên tòa, đối với giới làm ăn, và cả với xã hội ta nói chung, bạn đã cho thấy luật và việc thực thi pháp luật ở nước ta còn đi sau cả nền kinh tế khá xa!
- Với người thân, bạn bè thì bạn vẫn là Kiên!
Vậy thôi, “kịch” hay không thì cuối cùng cũng chẳng quan trọng nữa, bạn thừa thông minh và kinh nghiệm để cảm nhận hơn tất cả mọi người, cần làm gì lúc này! Ở đời muôn sự của chung, nghiệp đến thì trả nghiệp, sắc sắc không không...Mong tâm bạn chóng được bình an!