15 mars 2016

Sự Phi Nhân Của Chính Trị


Aaron Ross Powell
Lê Minh Nguyên dịch

 


 
Chính trị khuyến khích chúng ta triệt hạ nhân phẩm những đối thủ của chúng ta và kết quả là, chúng ta tự triệt hạ nhân phẩm của chính chúng ta.
 


Chính trị là vô nhân đạo.

 
Là con người, chúng ta có năng lực lý luận. Cùng với năng lực này là khả năng để quan hệ với những người khác một cách hợp lý. Nếu bạn muốn thay đổi suy nghĩ của tôi về một điều gì đó,  thì cách hay nhất, cách nhân bản nhất để làm là thông qua sự thuyết phục ôn hòa. Đưa ra những lập luận. Chất vấn tôi. Cố gắng chỉ ra những sai lầm của tôi. Đó là những gì mà người tốt bụng làm khi họ không đồng ý. 

Những gì họ không làm là đánh nhau. Khi thấy bất đồng không giải quyết được, họ không rút dao hay súng để tấn công đối thủ. Họ nhận ra rằng cho dù người ta không đồng ý, ngay trong các vấn đề rất quan trọng, thì sự tôn trọng mà chúng ta có cho nhau như đồng bào đòi hỏi chúng ta cũng tôn trọng những khác biệt của nhau. Vì vậy, chừng nào bạn không sử dụng bạo lực đối với tôi hay tài sản của tôi, tôi có nghĩa vụ không sử dụng bạo lực đối với bạn và tài sản của bạn. Làm khác đi là hành xử như một kẻ vũ phu. Và chúng ta không nên làm điều đó bởi vì đó không phải là những gì mà người tốt nên làm và cũng bởi vì để sống một cuộc sống tốt đẹp, ta chỉ tìm thấy được khi sống tối đa được tiềm năng con người của chúng ta. Không có ai sống tốt khi là một kẻ vũ phu. 

Nếu nhân tính căn bản - và theo đó là sự tôn trọng nhân phẩm căn bản của người khác - cấm tôi hành động thô bạo để được việc cho tôi, nó cũng cấm tôi dùng những người khác để hành động thô bạo thế cho tôi. Nếu tôi muốn chiếc xe của bạn và bạn không muốn bán nó, thì cùng chung các quy luật luân lý để nói rằng tôi không nên đập vỡ cửa kiếng để lấy xe, cũng được áp dụng cho việc tôi không nên thuê một tên côn đồ ngoài phố để đập cửa kiếng và lấy nó cho tôi. 

Nhưng thuê tên côn đồ ngoài phố để hành xử bạo lực cho ta, trong thực tế là những gì mà hầu như các sinh hoạt chính trị thể hiện. Nhìn vào cuộc chiến chống ma túy. Trong xã hội dân sự, nếu tôi nghĩ rằng việc bạn sử dụng ma tuý là xấu, tôi sẽ nói với bạn như vậy. Tôi cung cấp bằng chứng và lý lẽ tại sao bạn không nên dùng nó. Tôi tiếp xúc gia đình và bạn bè của bạn để cùng tham gia với tôi. Tuy nhiên, nếu bạn kiên quyết, thì tôi phải chấp nhận điều đó - khi nào việc sử dụng ma tuý của bạn không xâm phạm các quyền cơ bản của tôi, chẳng hạn như bạn ăn cắp tài sản của tôi để chi trả cho sự nghiện ngập của bạn. 

Nhưng trong xã hội chính trị, tôi không dừng lại khi các lý lẽ và chứng cứ bị thất bại. Thay vào đó, tôi quay sang phía nhà nước. Tôi kéo một số bạn bè để bỏ phiếu cho một đạo luật chống sử dụng ma túy, hoặc tôi thuyết phục một khối các nhà làm luật để làm như vậy. Với luật mới nằm về phía tôi, bây giờ tôi có thể sử dụng bạo lực để tôi được việc. Bạn muốn tiếp tục sử dụng ma túy? Tốt, nhưng bây giờ cảnh sát với khẩu súng sẽ làm cho bạn dừng lại, và nếu bạn không dừng, ông ta sẽ bắt bạn. Và nếu bạn chống lại, ông ta sẽ bắn bạn. 

Nguyên tắc căn bản này - chính trị như một phương tiện tiến về bạo lực khi các phương tiện khác của sự thuyết phục đã thất bại - áp dụng cho nhiều chính sách khác chứ không chỉ là riêng cho việc chống sử dụng ma túy. Các doanh nghiệp sử dụng bạo lực của chính trị để ngăn chặn các đối thủ cạnh tranh. Các nhân viên của những trường công lập sử dụng bạo lực của chính trị để ngăn chặn các sinh viên học sinh không được đổi trường dù trường này quá tệ. Những nhà cải cách về gây quỹ vận động tranh cử muốn sử dụng bạo lực của chính trị để dập tắt tiếng nói mà họ không thích. Thị trưởng New York muốn sử dụng bạo lực của chính trị để ngăn chặn người dân New York uống quá nhiều nuớc ngọt. 

Tất cả chúng ta nên gớm ghê sự thả trôi về hướng phi nhân này. Tất cả chúng ta nên cố gắng để tốt hơn so với những gì mà chính trị khuyến khích chúng ta trở thành. Tất cả chúng ta nên từ chối sử dụng bạo lực để đạt được điều chúng ta mong muốn. 

Cái vấn nạn là, khi chính trị phát triển - khi việc làm quyết định chính trị tiếp tục tràn ngập và lấn áp quyết định của lãnh vực tư - thì nó trở nên ngày càng khó khăn để thoát khỏi sự phi nhân mà nó gây hại lên chúng ta. Các quyết định chính trị thuờng là thế này hay thế khác (either-or). Hoặc việc này hợp pháp hay nó không hợp pháp. Hoặc điều tôi muốn sẽ thắng hay điều bạn muốn sẽ thắng. Hậu quả là, chính trị khuyến khích chúng ta xem nhau như kẻ thù. Bạn không chỉ là một người có quan điểm khác biệt về một vấn đề nhất định hơn tôi. Thay vào đó, bạn là người muốn tôi làm những điều bạn muốn - và hậu thuẩn cho nó bằng những đe dọa bạo lực. 

Khi cái nhìn của chúng ta với một nguời nào đó được lái về hướng kẻ thù, chúng ta vô hình chung bắt đầu hạ thấp nhân phẩm của người đó. Hậu quả là, chúng ta thấy không cần phải quan hệ với người đó một cách nhân đạo, tôn trọng và thông qua lý lẽ. Thay vào đó, bạo lực dễ được chấp nhận hơn. Nếu đối thủ của bạn là một kẻ vũ phu, bạn có thể đối phó với anh ta như một vũ phu. 

Dĩ nhiên điều này trở nên tồi tệ hơn do sự tức giận mà chính trị kích động lên rất nhiều người trong chúng ta, sự tức giận làm tê liệt hay đè lên khả năng sử dụng lý lẽ của chúng ta, và do đó nó làm giảm đi khả năng của chúng ta để nhận ra sự phi nhân trong ứng xử của chúng ta. 

Chúng ta có thể tốt hơn như vậy. Thực ra, chúng ta có trách nhiệm luân lý để tốt hơn như vậy. Nhưng, quan trọng hơn, chúng ta muốn tốt hơn thế, bởi vì chúng ta muốn sống trọn vẹn cái tiềm năng khổng lồ mà chúng ta có như là con người. Sử dụng chính trị - sử dụng bạo lực phía sau của nhà nước - để đạt được ý muốn của chúng ta, nó tiêu biểu cho sự rút lui ra khỏi cái tiềm năng này. Mối quan hệ của chúng ta với những người khác nên là những gì như lý lẽ, tôn trọng, nhiệt tình - không nhỏ mọn, đe dọa, và bạo lực. 

Chúng ta nên ôm chầm xã hội dân sự thực sự, và làm tất cả những gì trong khả năng của chúng ta để từ bỏ sự phi nhân của chính trị.