Nguyễn Duy Xuân
Quần thể 12 bức tượng tượng trưng cho 12 con giáp,
được trưng bày ở khu du lịch Hòn Dáu (Đồ Sơn, Hải Phòng) có thể nói là quái dị.
Quái dị vì 12 bức tượng được đẽo bằng đá xanh nguyên
khối đầu thú mình người.
Quái dị vì phần cơ thể hình người ở dạng trần truồng,
phô rõ các bộ phận sinh dục nam, nữ.
Quái dị vì quần thể tượng được phô bày ở nơi rất văn
hóa: du lịch văn hóa.
Có lẽ vì những lí do trên mà dư luận phản ứng mạnh mẽ
về sự phản cảm của quần thể tượng này chăng?
Tôi nghĩ không hẳn thế!
Tượng là một loại hình nghệ thuật, là sản phẩm văn
hóa. Một sản phẩm văn hóa phải hội tụ những yếu tố cơ bản:
- Phù hợp với truyền thống, với thuần phong mĩ tục của
dân tộc.
- Có tính thẩm mĩ cao.
- Có tác động tích cực đến tình cảm, nhận thức của
cộng đồng.
Quần thể tượng 12 con giáp ở Hòn Dáu đều không đáp ứng
được các tiêu chí cơ bản đó. Người Việt không thể chấp nhận cái cách “phồn
thực” dung tục của quần thể tượng.
Còn tính thẩm mĩ ư? Xin dẫn ra đây nhận xét của hai
người nổi tiếng trong giới họa sĩ. Hoạ sĩ Lê Thiết Cương phải thốt lên
"Quá xấu" và đặt câu hỏi: "Nghệ thuật mà thế à?". Còn họa
sĩ Thành Chương thì khẳng định dứt khoát: "Thô thiển và tục tĩu, tôi nghĩ
nên dẹp bỏ đi thì hơn".[1]
Một quần thể tượng kì dị, phản cảm như thế tác động
đến du khách ra sao, chẳng nói ra thì mọi người cũng đã biết.
Trước phản ứng quyết liệt của dư luận, Sở Văn hóa
- Thể thao Hải Phòng đã yêu cầu lãnh đạo khu du lịch Hòn Dáu lựa
chọn giải pháp khắc phục.
Và kết quả sáng là 27-3, du khách ngỡ ngàng trước cảnh
tượng 12 con giáp được mặc đồ... tắm mới để che đậy những chỗ nhạy cảm. Quả là
một sự khôi hài vô tiền khoáng hậu![2]
Người ta bảo, vụng chèo thì khéo chống. “Chống” như
thế, chỉ tổ dư luận cười cho cái sự non kém, thô thiển của những người làm văn
hóa – du lịch.
Nói đến vụ tượng 12 con giáp này không thể không nhắc
đến vụ cấp phép cho phim “Điệp vụ Biển Đỏ” xảy ra cùng thời gian.
Việc cấp phép cho bộ phim có cảnh cuối “nhạy cảm” -
Website Bộ Quốc phòng Trung Quốc vừa huỵch toẹt ra là đoạn này lấy bối cảnh ở
Trường Sa - “đúng qui trình” hay không, cơ quan chức năng còn phải xem xét.[3]
Có điều khiến dư luận không khỏi tâm tư trước rất
nhiều những bất cập trong lĩnh vực văn hóa thời gian qua: Dường như có một bộ
phận không nhỏ trong bộ máy quản lí văn hóa các cấp đang có vấn đề về năng lực
quản lí, về trình độ thẩm mĩ và tri thức văn hóa.
Nếu đúng vậy thì, bất hạnh thay cho văn hóa nước nhà!
.................................................
Nguồn tham khảo:
http://vanhoanghean.com.vn/chuyen-muc-goc-nhin-van-hoa/dien-dan/van-hoa-ma-nhu-the-nay-u