Rất yếu về quyền lực
mềm, ngoài “con bài” kinh tế, Trung Quốc không có “sức hút” nào hết. Và họ cũng
không thể kéo được dư luận về phía mình”, GS. Bonnie Glaser- Cố vấn cao cấp
Châu Á, trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và quốc tế (CSIS) bình luận trong cuộc
trò chuyện riêng với Tuần Việt Nam.
GS. Bonnie Glaser: Quyết định của tòa
thụ lý vụ kiện và nghe cáo trạng về tất cả các vấn đề là một “cú giáng mạnh”
đối với Trung Quốc và là chiến thắng đối với tất cả các nước cho rằng mọi tranh
chấp trên biển phải được xét xử tại các tòa án quốc tế khi biện pháp ngoại giao
không thể giúp hóa giải vấn đề.
Thực tế này có thể gây
sức ép, khiến Việt Nam cũng phải tiến hành thủ tục khiếu kiện của mình.
Nếu các nước khác đâm
đơn kiện cho rằng Trung Quốc đe dọa trái phép ngư dân nước mình và tìm cách áp
đặt quyền tài phán dựa trên yêu sách “đường chín đoạn”, thì việc này sẽ làm gia
tăng khả năng Trung Quốc sẽ buộc phải xem lại chính sách và cách tiếp cận của
mình trong việc giải quyết vấn đề Biển Đông với các nước láng giềng.
 |
| GS Bonnie Glaser. Ảnh: vnsea.net |
Như GS biết, Việt Nam
và Philippines đã ký quan hệ hệ đối tác chiến lược. Điều này có ý nghĩa gì
trong việc gìn giữ hòa bình và an ninh tại Biển Đông?
GS. Bonnie Glaser: Thỏa thuận giữa Việt
Nam và Philippines là một bước đi rất tích cực, vì lợi ích của cả hai nước,
giúp tăng cường hợp tác và là dấu hiệu để Trung Quốc thấy rằng nếu họ tiếp tục
theo đuổi các chính sách hiện nay sẽ có thể khiến các nước khác liên kết lại.
Nếu Trung Quốc có ý
định sử dụng vũ lực, điều đó thậm chí có thể buộc các nước đó cùng chung sức
chống lại.
Theo GS thì, chuyến
thăm của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới các nước Đông Nam Á sẽ có tác
động tới hình ảnh và vị thế của Trung Quốc như thế nào?
GS. Bonnie Glaser: Trung Quốc đã thừa
nhận rằng chính sách của họ tại Biển Đông khiến căng thẳng leo thang trong quan
hệ với các nước láng giềng. Chuyến thăm của ông Tập Cận Bình tới các nước Đông
Nam Á nhằm trấn an các nước láng giềng của Trung Quốc dưới dạng các tuyên bố
chính trị và những “củ cà rốt” kinh tế.
Ông Tập đã nhắc lại đề
nghị thành lập Cộng đồng Trung Quốc – ASEAN chung vận mệnh và thúc đẩy thành
lập Cộng đồng ASEAN chung vận mệnh. Trung Quốc muốn có hình ảnh một nước láng
giềng hòa hữu, nhưng các hành động của họ tại Biển Đông đi ngược lại những cam
kết này.
Nhiều người cảnh báo
Trung Quốc đã sử dụng các biện pháp “quyền lực mềm” để vận động hậu trường giới
học giả quốc tế và bóp méo dư luận quốc tế. GS bình luận gì về điều này?
GS. Bonnie Glaser: Trung Quốc rất yếu về
quyền lực mềm. Định nghĩa quyền lực mềm của Joseph Nye là “khả năng có được cái
bạn muốn thông qua sự thu hút hơn là ép buộc hay thưởng phạt”.
Ngoài “con bài” kinh
tế, Trung Quốc không có “sức hút” nào hết.
Tôi không nghĩ Trung
Quốc thành công trong việc kéo được dư luận về phía mình.
Giới quan sát đã chỉ
ra rằng, giới học giả Trung Quốc chủ động tham gia các hội thảo quốc tế về các
vấn đề liên quan đến chủ quyền biển đảo thường đông áp đảo. GS có thấy thế
không?
GS. Bonnie Glaser: Còn tùy vào chủ đề
cuộc hội thảo. Thường thì các học giả Việt Nam tham dự các hội thảo về các vấn
đề hàng hải châu Á.
Nhưng đúng là giới học
giả Trung Quốc thường tham dự mọi cuộc hội thảo quốc tế.
GS có gợi ý gì với các
nước nhỏ, bảo vệ được chủ quyền lãnh hải của mình trước tham vọng của các nước
lớn?
GS. Bonnie Glaser: Các nước nhỏ nên liên
kết lại, đưa ra các tuyên bố chung, tiến hành tập trận chung, cùng tham gia các
vụ kiện tại các tòa án quốc tế.
Họ cũng có thể phát
triển các chiến lược chung trước các hội nghị đa phương và tại PCA vào năm tới.
Và cũng có thể cùng phối hợp với các nước lớn khác.
Lan Anh thực hiện
Nguồn: Theo VietNamNet