Kính thưa quý tổ chức và cá nhân, nếu quý vị đồng ý
tuyên bố này, đề nghị quý vị ghi họ tên, nghề nghiệp, chức danh, địa chỉ (Tp hoặc
Tỉnh, Quốc gia (nếu không ở VN), gởi vào hộp thư Tuyenbobot@gmail.com cho chúng tôi, để
chúng tôi tổng hợp và công bố, hạn cuối cùng tổng hợp là ngày 30-3-2018.
Sự việc
Trong đa
số dự án BOT cầu đường đều có sự cấu kết bất minh giữa các nhà
đầu tư và một số quan chức chính quyền, cả địa
phương lẫn trung ương, trong việc móc túi người dân
bằng các thủ đoạn tinh vi như đặt trạm thu phí sai vị
trí, đặt liên tiếp nhiều trạm thu phí
liền kề trên cùng tuyến quốc lộ, và thậm chí tạo
ra các tuyến đường tránh không cần thiết buộc xe cộ phải đi vào để thu phí. Thủ
đoạn đó khiến người dân cảm thấy mình phải “trả tiền mãi
lộ” mới được sử dụng đường sá mà lẽ ra chỉ cần nộp
thuế là đủ.
Nhiều nhà đầu tư chỉ
tập trung vung tiền cho quan chức tham nhũng để chạy xin chủ trương và giấy
phép thực hiện dự án BOT, sau đó nâng khống vốn đầu tư xây dựng để tạo cơ sở
vay nhiều tiền từ ngân hàng và tăng mức phí thu khi đưa công trình vào khai
thác. Số vốn ban đầu dành cho những công việc như thế thường rất thấp so
với tổng vốn đầu tư xây dựng thật sự, nên đầu tư dưới hình thức BOT trở nên một
hoạt động kinh doanh có lợi nhuận cao và thu hồi vốn (thật) nhanh.
Hành động cấu kết để
trục lợi của các nhóm lợi ích và quan chức đã khiến người dân phẫn nộ. Đỉnh
điểm là sự kiện bắt đầu từ đầu tháng 11/2017, kéo dài cho
đến nay, khi các tài xế biểu thị sự bất bình của mình
bằng cách dùng tiền lẻ (mệnh giá nhỏ 200 đồng, 500 đồng, cả tiền xu)
để trả lệ phíqua đường, gây ách tắc giao thông tại một số
tuyến quốc lộ. Cách phản kháng khôn khéo, phi bạo động và
hợp pháp này của người dân đã nhanh chóng lan rộng thành phong trào phản
kháng BOTtoàn quốc, đặc biệt nổi bật và kéo dài nhất là ở trạm thu
phí BOT đặt tại huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang.
Ngày 4/12/2017 Thủ
tướng Chính phủ đã quyết định yêu cầu trạm thu phí BOT Cai Lậy
tạm dừng thu phí một tháng trong khi chờ tìm phương án giải quyết của
Chính phủ. Cùng lúc, nhiều nơi khác đã diễn ra tình trạng giằng co
kéo dài giữa người dân với chính quyền địa phương, thậm chí nhiều
cuộc biểu tình đã xảy ra để phản đối, như trường hợp ở trạm
thu phí BOT Biên Cương, thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng
Ninh, trong hai ngày 21 và 22/2/2018, gây ách tắc
giao thông kéo dài.
Nguyên nhân
Nghị
quyết số 437/NQ-UBTVQH14 ngày 21/10/2017 của Ủy ban Thường
vụ Quốc hội tái khẳng định hình thức Hợp đồng BOT chỉ áp dụng đối với
các tuyến đường mới để bảo đảm quyền lựa chọn cho người dân, không đầu tư các
dự án cải tạo, nâng cấp các tuyến đường độc đạo hiện hữu. Đây cũng là quy
định pháp luật bấy lâu nay về Hợp đồng BOT và dự án BOT, nhưng đã bị
các quan chức tham nhũng phớt lờ hoặc tìm cách lách.
Thông tin về các dự án
cơ sở hạ tầng cần kêu gọi vốn đầu tư tư nhân còn nằm trong sự thao túng của các
nhóm lợi ích. Việc lập, công bố, phê duyệt danh mục các dự án BOT, quy
trình và thủ tục lập hồ sơ dự án, thẩm tra dự án, công bố điều kiện cấp giấy
chứng nhận đầu tư cho các dự án, điều kiện thắng thầu khi thực hiện đấu thầu
rộng rãi chưa công khai và minh bạch. Chính vì vậy đây
là nguyên nhân của nhiều vấn nạn trong các dự án BOT trên cả nước.
Người dân lẽ
ra có quyền được biết chi tiết bằng cách nào lệ phí áp
dụng đối với một trạm BOT nhất định được tính nhằm đạt đến
một số tiền cụ thể, vì trên nguyên tắc họ chính là người bỏ
tiền rađể hoàn trả vốn đầu tư xây dựng cho nhà đầu tư, hầu tránh tình
trạng độc quyền trong thu phí, giúp có thể giám sát doanh thu
của các trạm để bảo đảm sự công khai và minh bạch trong hoạt
động thu phí của từng trạm. Điều này, đáng tiếc, cho đến nay vẫn
là một vùng tối mặc cho các nhóm lợi ích và quan chức tự tung, tự
tác.
Đề nghị
Hiện nay đang có
sự đối đầu quyết liệt giữa người dân với nhà đầu tư và các chính quyền địa
phương trên toàn quốc, mà phần lẽ phải chắc chắn thuộc về
phía những người đang đóng thuế nuôi cả bộ máy nhà nước. Nếu
không nhanh chóng giải quyết dứt khoát một cách toàn diện, thay vì
chỉ đối phó nhất thời, sẽ gây nên tình trạng căng thẳng bất ổn kéo dài về kinh
tế, chính trị và và xã hội. Cùng với những nỗi bất mãn dồn nén vốn
có sẵn bấy lâu nay về bất công xã hội, tình trạng chiếm đoạt đất đai,
nạn tham nhũng tràn lan, v.v…, sẽ có khả năng lớn dẫn đến những hậu quả tệ hại
khó lường trước được hoặc sẽ vô phương cứu chữa.
Vì lẽ
đó, CHÚNG TÔI, các cá nhân và các tổ chức xã hội dân sự, tuyên bố như
sau liên quan về vấn đề nóng bỏng BOT:
1. Cần công khai
minh bạch các dự án BOT để người dân biết và chủ động lựa chọn, nhờ
đó người dân sẽ nhận thấy việc đặt trạm thu
phí nơi nào là hợp lý và hợp với nhu cầu lưu thông thật
sự, thì họ sẽ đồng thuận, sẵn sàng nộp phí.
2. Nhà nước phải
nhanh chóng tổ chức thanh tra ngay một số dự án BOT tiêu biểu nghi ngờ có sự
câu kết tiêu cực giữa phía nhà đầu tư với quan chức tham nhũng. Nếu phát
hiện có hiện tượng tiêu cực phải kiên quyết trừng trị thẳng tay bằng luật pháp,
không thiên vị bất kỳ ai, góp phần ổn định tâm lý người dân đang bất mãn cực độ
về nhiều thứ, và đẩy mạnh thêm nữa công cuộc chống tham nhũng đang được
triển khai.
3. Về
lâu dài và phải bắt đầu ngay từ bây giờ, cần có chính sách phát triển hệ
thống giao thông đường thủy và đường tàu hỏa, đường hàng không, để giảm áp lực
cho hệ thống giao thông đường bộ, giảm phí vận tải ảnh hưởng xấu chung cho nền
kinh tế và cho quyền lợi trực tiếp của người dân trong nhu cầu di chuyển hàng
ngày.
4. Việc đấu tranh
chống các dự án và trạm thu phí BOT vừa qua cho thấy người dân Việt Nam nay đã
ý thức được đầy đủ quyền lợi và nghĩa vụ của mình, đã phát hiện được những chỗ
bất cập hoặc thậm chí nghi ngờ có sự thỏa hiệp bất minh để trục lợi
giữa các nhóm lợi ích là nhà đầu tư với một số viên chức chính quyền địa phương
và trung ương. Điều đó một lần nữa khẳng định rằng cuộc đấu tranh bất
bạo động và hợp pháp của người dân trong thời gian qua là hoàn toàn
chính đáng, cần được khuyến khích và ủng hộ.
Lập tại Sài Gòn-TPHCM
ngày… tháng… năm 2018
DANH DÁCH KÝ TÊN
A Tổ chức:
1. CLB Lê Hiếu Đằng do ông
Lê Thân đại diện
B Cá nhân:
1. Đào
Công Tiến, PGS, TS, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế TPHCM, cư trú tại
TPHCM
2. Lê
Thân, Cựu tù chính trị Côn Đảo, Nha Trang.
3. Vũ Trọng Khải, TS,
nguyên Hiệu trưởng Trường Quản lý Cán bộ Bộ NN&PTNN, cư trútại TPHCM.
4. Võ Văn Thôn, LS, nguyên
GĐ Sở Tư pháp TPHCM, CLB LHĐ, cư trú tạiTPHCM
5 .Lê Phú Khải, Nhà báo,
TV CLB LHĐ, cư trútại TPHCM
6.Phạm Đình Trọng, Nhà
văn, cựu Thượng tá QĐNDVN, CLB LHĐ, cư trútại TPHCM
7. Kha Lương Ngãi , nguyên
Phó TBT báo SGGP, CLB LHĐ, cư trú tạiTPHCM
8 .Đào Tiến Thi, Ths, cựu Hội viên Hội Ngôn ngữ VN, cư trú tại
Hà Nội
9. Nguyễn Đăng Quang, Nhà
văn, cựu Đại tá CA, cư trú tại Hà Nội
10. Dương Hồng Lam, CB hưu
trí, CLB LHĐ, cư trú tạiTPHCM
11. Lê Công Định,LS, cựu
Tù nhân Lương tâm, cư trú tạiTPHCM.
12. Trần Văn Bang, KS, cựu
binh chống TC, cư trú tạiTPHCM.
13. Lê Khánh Luận, TS
Toán, Đại học Kinh tế TPHCM, TV CLB LHĐ, cư trú tạiTPHCM.
14. Hoàng Hưng, nhà thơ,
TPHCM.
15.
Hạ Đình Nguyên, Nhà báo Tự do, CLB LHĐ, TPHCM
….
Kính thưa quý tổ chức và cá nhân, nếu quý vị đồng ý
tuyên bố này, đề nghị quý vị ghi họ tên, nghề nghiệp, chức danh, địa chỉ (Tp hoặc
Tỉnh, Quốc gia (nếu không ở VN), gởi vào hộp thư Tuyenbobot@gmail.com cho chúng tôi, để
chúng tôi tổng hợp và công bố, hạn cuối cùng tổng hợp là ngày 30-3-2018.