Bài 1: Đằng sau việc bộ phim “Lợi hại thay, nước ta” bị đột ngột cấm chiếu
VietTimes (15/8/2018) Thu Thủy -- Gần
đây ở Trung Quốc nổi lên mấy sự kiện đáng chú ý: Giáo sư Hồ An Cương bị phê phán
bởi thuyết “Trung Quốc đã vượt Mỹ”, bộ phim “Lợi hại thay, nước ta” (Amazing
China) bị ngừng phát hành sau mấy tháng gây nên cơn sốt trên cả truyền thông
chính thống lẫn trên các trang mạng và báo chí được chỉ đạo không nhắc đến kế
hoạch “Made in China 2025” nữa. Vì sao vậy? Đằng sau các sự kiện trên là gì? Có
phải chúng là nguyên nhân trực tiếp khiến Tổng thống Mỹ Donald Trump nổi giận
gây Chiến tranh thương mại với Mỹ như ý kiến của một số nhà phân tích thời cuộc
trong và ngoài Trung Quốc?
“Lợi
hại thay, nước ta”
“Lợi hại thay, nước ta” (tên
tiếng Anh: Amazing China” là bộ phim tài liệu nhựa được cắt gọt, biên tập dựa trên 6 tập
phim truyền hình “Trung Quốc huy hoàng”. Bộ phim do Đài Truyền hình Trung ương
Trung Quốc (CCTV) và Công ty cổ phần Điện ảnh Trung Quốc phối hợp sản xuất,
phát hành, được công chiếu rộng rãi trên tất cả các rạp chiếu phim toàn Trung
Quốc kể từ ngày 2/3/2018 và đưa lên các trang mạng phim thương mại. Nội dung
phim ghi lại những thành tựu mà Trung Quốc giành được từ Đại hội 18 (tháng
11/2012) đến nay. Bộ phim tràn ngập những hình ảnh về những “kỳ tích vượt bậc
gây nức lòng người” của Trung Quốc trong lĩnh vực khoa học kỹ thuật như: Máy
bay tàng hình J-20, Tàu sân bay Liêu Ninh, Cầu lớn vượt biển nối Hongkong – Chu Hải – Ma Cao,
Máy bay chở khách C919, Kính viễn
vọng đường kính 500m, Tàu lặn Thần Long -1, Tàu cuốc Lam Kình - 2, Phi thuyền
không gian Thần Châu 11, Vệ tinh thực nghiệm khoa học Lượng tử, Xe điện Phục
Hưng…Xuyên suốt bộ phim là những lời ca ngợi với ngữ điệu cao ngất, được hình
dung là “tác phẩm truyền đi sức mạnh Trung Quốc”, gây nên cơn sốt không những ở
trong nước mà cả trong người Hoa hải ngoại. Các rạp được yêu cầu chiếu bộ phim
này ngày 2 ca sáng, chiều để phục vụ khán giả; các cơ quan đơn vị tổ chức cho
cán bộ nhân viên đi xem tập thể, không khí trong rạp trong các buổi chiếu được
mô tả “bừng bừng khí thế yêu nước và lòng tự hào dân tộc”. Theo trang tin Ifeng
thì tiền bán vé ở các rạp đạt tới 478 triệu NDT, lập kỷ lục lịch sử về số tiền
vé thu được cho một bộ phim điện ảnh Trung Quốc.
Tuy nhiên, ngày 19/4 bộ phim đột
nhiên bị thông báo rút khỏi hệ thống rạp, bị gỡ khỏi các trang phim trực tuyến
theo chỉ thị của Ban Tuyên truyền trung ương.
Việc bộ phim “Lợi hại thay, nước
ta” đột ngột bị cấm lập tức gây nên sự chú ý và bàn luận sôi nổi. Trên mạng xã
hội xuất hiện 2 luồng ý kiến: luồng thứ nhất cho rằng, bộ phim bị ngừng chiếu
do một số nội dung nhạy cảm liên quan đến việc Mỹ chỉ trích Trung Quốc lấy cắp
kỹ thuật của phương Tây, thậm chí có thể khiến các cơ quan tình báo Âu Mỹ cảnh
giác; luồng thứ 2 cho rằng có lẽ các nhà sản xuất mượn cớ lệnh cấm của Ban
Tuyên truyền trung ương để kiếm tiền.
Ông Lỗ Nan ở Đại học Nhân dân
nói, mục đích lúc đầu của bộ phim này là cổ súy chủ nghĩa dân tộc, nhưng sau
khi xảy ra tranh chấp mậu dịch Trung – Mỹ, đặc biệt là “Sự kiện ZTE”, Trung
Quốc bị coi là lấy cắp kỹ thuật của phương Tây, các chuyên gia chuyên ngành đều
lên tiếng cho rằng, cái gọi là “thành tựu trong lĩnh vực cao” của Trung Quốc
không thật sự “lợi hại” như tuyên truyền trong phim. Ông nói, trong phim có
nhiều chỗ mô tả đã “tham khảo, vận dụng” kỹ thuật của người khác như thế nào,
nhanh chóng biến thành của mình ra sao, chả khác nào bản tự khai cung; cho nên
bộ phim nhanh chóng bị gỡ xuống.
Đang lúc, người Mỹ đang “mài dao”
chặt chém ngành chế tạo của Trung Quốc, ZTE bị cấm giao dịch 7 năm với các hãng
cung ứng Mỹ, đối mặt nguy cơ phá sản; thì “Lợi hại thay, nước ta” lại ra sức
tung hô khoa học kỹ thuật của Trung Quốc thật không phù hợp và bộc lộ sự cách
biệt lớn với Mỹ về kỹ thuật cao. Việc Bộ Thương mại Mỹ tuyên bố cấm các công ty
Mỹ trong vòng 7 năm không được bán linh kiện, cấu kiện cho Công ty kỹ thuật cao
ZTE đã khiến việc phát triển công nghệ 5G, sản xuất điện thoại thông minh và cả
các công ty Huawei, Alibaba hoảng sợ.
Lại có ý kiến phân tích, trong
phim “Lợi hại thay, nước ta” có rất nhiều tình tiết nói về kỹ thuật, có thể bị
coi là lấy cắp, dùng trộm và cưỡng bức chuyển giao kỹ thuật của Âu Mỹ, nếu họ
nắm lấy làm chứng cứ thì sẽ có thêm nhiều công ty đứng trước nguy cơ diệt vong
giống như ZTE.
Lại có người chỉ trích, đường sắt
cao tốc được gọi là “niềm tự hào dân tộc”, nhưng toàn bộ cấu kiện quan trọng
nhất không phải do Trung Quốc sản xuất, mã nguồn phần mềm khống chế cũng là của
Đức và Nhật; rêu rao Trung Quốc đã vượt Mỹ trở thành trò cười trên mạng.
Việc công ty ZTE bị Mỹ trừng phạt giống như một liều thuốc tỉnh
ngủ mạnh khiến những người cực kỳ phấn khích bởi phim “Lợi hại thay, nước ta”
đột nhiên ý thức được rằng, thì ra phía sau ảo tưởng Trung Quốc trỗi dậy còn có
sự thực và nguy cơ thực tế hơn. Nhiều người sử dụng internet sau khi xem phim
này xong đã giễu cợt: “chính quyền vội vã gỡ bộ phim xuống để đổi tên thành “Bị
hại rồi, nước ta”, hoặc “Lợi hại thay, nước Mỹ” rồi sẽ cho chiếu trở lại”.
Nhân dân Nhật báo điện tử trong
một động thái khác thường, trong tháng 7 đã đăng liên tiếp 3 bài phê phán “thói
thổi phồng, tự đại”, chỉ trích trào lưu thổi phồng tự đại, lạc quan mù quáng,
đề cao bản thân, hạ thấp người khác, vun vén tư tưởng dân túy khiến quốc dân tê
liệt tinh thần, những tiếng nói dư luận kiểu đó “trăm điều hại, không một điều
tốt”.
Đáng chú ý hơn là ý kiến của Giáo
sư xã hội học Đại học Thanh Hoa Tôn Lập Bình viết trên Weibo được lan truyền
rộng rãi. Ông viết: “Sự kiện ZTE một lần nữa cho thấy, tinh thần yêu nước kiểu
Nghĩa Hòa Đoàn không ổn chút nào trước hiện thực tàn khốc! Các kỹ thuật cốt
lõi, mũi nhọn, tinh túy hầu như đều nằm toàn bộ trong tay người Mỹ. Các trường
đại học danh tiếng (Ivy League) và các cơ quan nghiên cứu hàng đầu của Mỹ đã
hội tụ được các nhân tài giỏi nhất toàn cầu, cam chịu lặng lẽ nghiên cứu cơ sở
suốt mấy chục năm; Trung Quốc chỉ trong thời gian ngắn về căn bản đừng mong
đuổi kịp họ”.
Giáo sư Tôn Lập Bình chua chát:
“Suốt ngày tung hô “Made in China 2025”, suốt ngày “Lợi hại thay, nước ta”, rồi
“Đại quốc trọng khí” (Vật quý, quan trọng của nước lớn) chiếu hết tập này đến
tập khác, khác nào gõ thanh la đánh trống lôi người khác tỉnh dậy để kiềm chế
chúng ta. Lần này thì tốt rồi, lệnh cấm ZTE 7 năm, vừa đúng đến 2025! Cần phải
nhớ rằng “quốc gia trọng khí” không thể đem ra cho người khác thấy, ngày ngày
gào thét “Lợi hại thay… lợi hại thay "vừa gây họa cho quốc gia vừa mang
đến tai ương cho nhân dân”.
Đồng quan điểm với Giáo sư Tôn Lập Bình là ông Lưu Á Đông, Tổng biên tập tờ “Nhật báo Khoa học kỹ
thuật”. Ông cho rằng “Lợi hại thay, nước ta” là phim “ngộ quốc hại dân” (đất
nước hiểu lầm, nhân dân bị hại) và than phiền: Trung Quốc hiện nay thiếu tinh
thần khoa học.
Theo truyền thông Trung Quốc,
trong 2 ngày 25 và 31/7, ông Tưởng Kiến Quốc, Phó ban Tuyên truyền trung ương
đột ngột bị bãi chức Chủ nhiệm Văn phòng tin tức Quốc Vụ viện và ông Trang Vinh
Văn được thăng từ chức phó lên Chủ nhiệm Văn phòng thông tin và internet Trung
Quốc (Võng Tín Biện). Ngoài ra, ngày 30/7, Tân Hoa xã đưa tin Lỗ Vỹ, nguyên Phó
Ban tuyên truyền trung ương, Chủ nhiệm “Võng Tín Biện” - người được gọi
là “Sa hoàng mạng” bị Tòa án Ninh Ba đưa ra xét xử. Ủy ban Kiểm tra kỷ luật
trung ương đã dùng những từ ngữ nặng nề đối với Lỗ Vỹ - người bị coi là người
khởi xướng trào lưu sùng bái cá nhân, như: “Cực kỳ không trung thành với trung
ương”, “ngoài thuận trong nghịch, lừa gạt trung ương”, “là kẻ hai mặt điển
hình”…
Tờ Đa Chiều coi lần điều chỉnh nhân sự này là “phái thực tế”
loại bỏ “phái thổi phồng”; sự điều chỉnh nhân sự ngành tuyên truyền có lẽ là sự
uốn nắn biện pháp tuyên truyền nhằm loại bỏ sự hiểu lầm về Trung Quốc của bên
ngoài, tạo dựng nên hình ảnh đúng về Trung Quốc. Cũng có ý kiến phân tích nói,
sự điều chỉnh về tuyên truyền lần này là phản ánh Trung Quốc đã bị đòn đau
trong Chiến tranh thương mại.
Bài 2: GS Hồ An Cương và thuyết “Trung
Quốc đã vượt Mỹ” bị phê phán tơi bời
VietTimes (17/8/2018). Thu Thủy
-- Việc GS Hồ An Cương, Viện trưởng
Viện nghiên cứu tình hình đất nước, Đại học Thanh Hoa công bố các báo cáo cho rằng
Trung Quốc đã trở thành nước đứng đầu thế giới về nhiều lĩnh vực đã gây tranh
cãi sâu rộng, thậm chí Hồ An Cương còn bị coi là thủ phạm gây nên cuộc Chiến
tranh thương mại Trung - Mỹ.
Gần đây, 27 học giả, nhà nghiên cứu, sinh viên tốt nghiệp trường
Đại học Thanh Hoa đã đứng tên trong một lá đơn yêu cầu Đại học Thanh Hoa cách
chức Viện trưởng Viện nghiên cứu tình hình đất nước (Quốc tình nghiên cứu viện)
và tước bỏ học hàm của Giáo sư Hồ An Cương. Sau đó bức thư đã được hơn 1 ngàn cựu
sinh viên của trường đại học danh tiếng hàng đầu Trung Quốc này hưởng ứng ký
tên trong một chiến dịch công khai phê phán năng lực học thuật, trình độ tư tưởng
và đạo đức của Hồ An Cương.
Bức thư viết, họ lấy làm xấu hổ
vì trường Đại học Thanh Hoa có một giáo sư như thế và chỉ rõ: “Mấy năm gần
đây, Tiên sinh Hồ An Cương, Viện trưởng Viện nghiên cứu tình hình đất nước đã
lấy tiền thuế của dân mà nghiên cứu đi ngược những kiến thức thông thường, nặn
ra cái gọi là báo cáo học thuật “Sức mạnh quốc gia tổng hợp của Trung Quốc đã vượt
nước Mỹ”, có thể nói đã “trên khiến quốc gia nhầm lẫn khi ra quyết sách, dưới
mê hoặc dân chúng, các nước ở xa cảnh giác, láng giềng gần lo ngại, thật là hại
nước hại dân”. Họ cho rằng, Hồ An Cương đã không chỉ làm ô danh nhà trường Đại
học Thanh Hoa mà còn làm hại đất nước và nhân dân, độc hại lâu dài.
Được biết, trong bản báo cáo được
Hồ An Cương công bố năm 2016, ông cho rằng Trung Quốc đã trở thành nước chế tạo
lớn nhất thế giới, nước xuất nhập khẩu nhiều nhất và thực thể kinh tế lớn nhất
thế giới. Tháng 4/2017, tại một lần đăng đàn, ông lại công bố một bản báo cáo
với kết luận: “Trung Quốc đã bước vào thời kỳ đuổi kịp và vượt qua toàn diện
nước Mỹ; trong đó về thực lực kinh tế đã vượt Mỹ năm 2013, khoa học kỹ thuật
đã vượt Mỹ năm 2015, sức mạnh quốc gia tổng hợp đã hoàn thành vượt Mỹ từ năm
2012. Đến năm 2016, ba thực lực trên so với Mỹ đã gấp 1,15 lần về kinh tế, gấp
1,31 lần về khoa học kỹ thuật và 1,36 lần về sức mạnh quốc gia tổng hợp, đứng thứ
nhất thế giới!”.
Ngoài hai bản báo cáo chính “đuổi
kịp và vượt qua Mỹ” trên, Hồ An Cương còn có các nghiên cứu khác với những số
liệu không phù hợp nghiêm trọng với số liệu của chính phủ; ví dụ: Trung Quốc đã
lần lượt trở thành quốc gia chế tạo lớn nhất năm 2010, quốc gia xuất nhập khẩu
lớn nhất năm 2013 và thực thể kinh tế lớn nhất năm 2014. Ông cho rằng, trong so
sánh sức mạnh quân sự Trung- Mỹ, mô thức so sánh là: “Tài nguyên quân sự = nhân
viên quân sự (số quân) + ngân sách quân sự”, ám chỉ đã Trung Quốc mạnh hơn Mỹ.
Trong bài báo “Sự hưng suy của
các nước lớn và cơ hội cho Trung Quốc – đánh giá về sức mạnh quốc gia tổng hợp”
đăng trên “Kinh tế đạo san”, Hồ An Cương cho rằng, các quốc gia phát triển đã
“vì phát triển mà lão hóa”, đang đi tới suy thoái, là cơ hội lịch sử hiếm có về
“thiên thời, địa lợi, quốc hòa” đối với Trung Quốc.
Vậy Hồ An Cương là ai và có vai
trò thế nào? Theo tư liệu chính thức, ông sinh năm 1953, quê Chiết Giang nhưng
sinh ở Liêu Ninh. Sau khi lấy bằng Cử nhân tại Học viện Luyện kim Hà Bắc, Thạc
sỹ ở Học viện Gang thép Bắc Kinh, Tiến sỹ tại Viện Tự động hóa, Viện Khoa học
Trung Quốc; từ 1991 đến 1992, ông sang Đại học Yale, Mỹ tiến hành nghiên cứu
sau Tiến sỹ; năm 1993 tới nghiên cứu tại Khoa Kinh tế, Đại học Murray State
University; năm 1997 đến nghiên cứu tại Học viện kỹ thuật Massachusetts; năm
1998 sang nghiên cứu tại khoa Kinh tế, Đại học Trung văn Hongkong; năm 2000 tới
Nhật giữ chức Giáo sư thỉnh giảng trường Đại học Keio; năm 2001 tới Mỹ làm Giáo
sư thỉnh giảng Học viện Chính trị Kennedy, Đại học Havard; đầu năm 2003 sang
Pháp nghiên cứu tại Trung tâm Trung Quốc thuộc Viện nghiên cứu khoa học
xã hội Pháp. Hồ An Cương cũng là đại biểu Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc lần
thứ 18 tháng 11/2012.
Từ 1985, Hồ An Cương đã tham gia
Tổ nghiên cứu phân tích tình hình đất nước thuộc Viện Khoa học Trung Quốc do
Chu Lập Tam lãnh đạo và dần trở thành một trong số những nhà nghiên cứu quyền
uy nhất về lĩnh vực tình hình trong nước. Theo trang tin Đa Chiều, Viện nghiên
cứu tình hình đất nước đặt tại Đại học Thanh Hoa do Hồ An Cương lãnh đạo là một
“think tank” (cơ quan nghiên cứu) tư vấn quyết sách quốc gia hàng đầu của Trung
Quốc, ấn phẩm “Quốc tình báo cáo” do trung tâm biên tập xuất bản chuyên cung
cấp cho lãnh đạo cấp tỉnh, bộ trở lên tham khảo đến nay đã ra được hơn 500 kỳ.
Theo trang web của Viện nghiên
cứu tình hình đất nước, “Quốc tình báo cáo” đã hơn trăm lần được lãnh đạo Đảng
và nhà nước bút phê, có ảnh hưởng liên tục đến các quyết sách trọng đại của
quốc gia. Hồ An Cương có danh tiếng và sức ảnh hưởng nhất định ở cả trong,
ngoài Trung Quốc; tên tuổi ông thường xuyên xuất hiện trên các cơ quan truyền
thông như “The New York Times” và các báo cáo của các “thin tank” Mỹ.
Nhiều người cho rằng báo cáo
“Trung Quốc đã đuổi kịp và vượt Mỹ” do Hồ An Cương đưa ra tháng 4/2017 đã đi
ngược sự thật nghiêm trọng, cổ súy tinh thần kiêu ngạo của dân chúng Trung
Quốc, dẫn dắt sai ảnh hưởng tới việc tầng lớp cấp cao đề ra quyết sách (“ngộ
đạo cao tầng quyết sách chế định”) và gây nên sự cảnh giác, thù địch của Mỹ.
Thậm chí có người cho rằng, Hồ An Cương chính là thủ phạm hàng đầu gây nên
Chiến tranh thương mại Trung – Mỹ.
Những
tranh cãi xung quanh luận điểm
của Hồ An Cương
Giáo sư Vương Thiên Định ở Học
viện Báo chí và truyền thông, Đại học Hải dương Trung Quốc viết
bài đăng trên tờ “Tân Kinh báo” cho rằng: “Quan điểm “Sức mạnh quốc gia tổng
hợp của Trung Quốc đã vượt nước Mỹ” không những trái ngược với số liệu quyền uy
của chính phủ Trung Quốc, mà còn trái ngược với cảm nhận và hiểu biết của những
người bình thường sống ở Trung Quốc. Ông đánh giá nghiên cứu học thuật của Hồ
An Cương “cố ý lấy lòng mọi người, đu theo tâm trạng xã hội trong thời kỳ nhất
định, không chỉ bại hoại phong cách khoa học mà còn hình thành một kiểu mẫu
tồi; đó là điều chúng ta không muốn thấy”.
Ông Long Vĩnh Đồ, cựu Bộ trưởng
Bộ Ngoại thương Trung Quốc, Tổng thư ký Diễn đàn kinh tế Bác Ngao, hồi tháng
2/2018 cũng đã viết bài “Phê phán sự dẫn dắt sai lệch của Hồ An Cương về Trung
Quốc đã vượt Mỹ ba thực lực”. Ông viết: “Mới đây, một báo cáo thành quả nghiên
cứu của Viện trưởng nghiên cứu tình hình đất nước Hồ An Cương ở Đại học Thanh
Hoa nói, hiện 6 thực lực phát triển của Trung Quốc (kinh tế, khoa học kỹ thuật,
sức mạnh tổng hợp, quốc phòng, ảnh hưởng quốc tế và văn hóa mềm) đều đã bước
vào thời kỳ đuổi kịp và vượt Mỹ toàn diện; trong đó 3 thực lực đầu đã vượt Mỹ.
Quan điểm đó là sai lầm; trong
nước dẫn dắt sai lầm, ở nước ngoài càng có tác dụng dẫn dắt sai lớn hơn”. Ông
nói, từ trước đến nay, Trung Quốc chưa bao giờ coi thực lực kinh tế vượt Mỹ là
tiền đề để xử lý quan hệ với Mỹ. Trung Quốc dù về thực lực phát triển, tố chất
con người hay sức mạnh tổng hợp quốc gia đều còn có khoảng cách rất xa so với Mỹ;
chúng ta cần có cảm giác bức bách và nguy cơ để không ngừng nỗ lực đuổi kịp
trình độ tiên tiến của thế giới, chứ không phải là lâng lâng tự sướng”. Ông kết
luận, Hồ An Cương đã “dẫn dắt sai lầm tầng lớp ra quyết sách và xã hội Trung
Quốc”.
Nhà kinh tế Phàn Cương, Phó hội
trưởng Hội nghiên cứu cải cách thể chế kinh tế Trung Quốc thì cho rằng,
quan điểm của Hồ An Cương khiến người ta kinh sợ; muốn thực sự thu hẹp khoảng
cách với các quốc gia phát triển phải mãi giữ cái đầu lạnh và đẩy mạnh tiến độ
cải cách.
Ngày 21/6, ông Lưu Á Đông, Tổng
biên tập “Nhật báo khoa học kỹ thuật” cũng gây chú ý khi nhắc đến thuyết “Trung
Quốc đã vượt nước Mỹ” của Hồ An Cương khi thuyết giảng. Ông nói: “Khoa học kỹ
thuật của Trung Quốc còn có khoảng cách rất xa so với Mỹ và các nước phương Tây
phát triển. Đó vốn là điều bình thường, không thành vấn đề; thế nhưng một số
người trong nước khi thì nói về “Tứ đại phát minh mới”, khi thì “đuổi kịp và
vượt toàn diện”, “thực lực kinh tế, khoa học kỹ thuật và sức mạnh quốc gia tổng
hợp của Trung Quốc đều đã vượt nước Mỹ, trở thành nước đứng đầu thế giới”…
Nếu chỉ để cổ vũ sĩ khí thì đành
một nhẽ, nhưng điều rắc rối là người đưa ra những luận điệu đó đã làm chao đảo
lãnh đạo, dao động công chúng và cả bản thân, đó mới là vấn đề”. Ông cho rằng:
“Không thể phủ nhận, những lời lẽ đó đã chứng minh cho luận thuyết về mối đe
dọa của Trung Quốc trên quốc tế. Những từ ngữ, luận thuyết thổi phồng khoa
trương về Trung Quốc đó, dù với động cơ nào thì cũng trăm điều hại không một
chút lợi, kết quả là gây họa nước hại dân”.
Nhân dân Nhật báo ngày 2/7 cũng
vào cuộc với bài “Bàn về trào lưu thổi phồng tự đại”, chỉ trích “cách nói 3
thực lực của Trung Quốc đã đuổi kịp và vượt Mỹ”. Báo này phê phán một số bài
viết tung hô “Trung Quốc đã dẫn đầu thế giới về một số lĩnh vực, ai cũng khâm
phục”, Trung Quốc hiện đã là nền kinh tế số 1 thế giới”, hoặc “Mỹ đã sợ chúng
ta”, “Nhật bản kinh sợ, châu Âu hối hận”. “Những bài báo này đã kích động tinh
thần cực đoan, dễ dẫn tới công chúng tự cao tự đại, xã hội sa vào thông tin vỡ
vụn, vô hình trung cổ súy tư tưởng dân túy”.
Tuy nhiên, cũng có một số ý kiến
bảo vệ và ủng hộ Hồ An Cương. Một số người nói, họ “không tán thành quan điểm
của Hồ An Cương, nhưng cực lực phản đối hành vi thông qua liên danh viết thư
bức bách nhà trường sa thải Hồ An Cương, đó là sự chà đạp tự do học thuật và tự
do ngôn luận”.
Ông Mai Tân Dục, nghiên cứu viên
của Bộ Thương mại đã viết bài trên Weibo cá nhân ủng hộ Hồ An Cương, nói phương
pháp nghiên cứu của ông có thể có vấn đề, nhưng đó là tự do học thuật, không
nên vì thế mà sa thải ông; cho rằng: “Sự vây đánh giáo sư Hồ cực kỳ không bình
thường, đã vượt quá ranh giới tối thiểu. Ông ấy phân tích thế nào là việc của
cá nhân, còn có tiếp thu hay không là việc của anh. Anh không thể vì không chấp
nhận nội dung nghiên cứu học thuật mà đập vỡ bát cơm của ông ấy”.
Tờ “Thời báo Hoàn cầu” - ấn phẩm
của Nhân dân Nhật báo tuy cũng tham gia phê phán Hồ An Cương, nhưng ông Hồ Tích
Tiến, Tổng biên tập của nó lại biện hộ cho Hồ An Cương trên Weibo cá nhân: “Nếu
vì ông ấy tuyên truyền nhận thức về tình hình đất nước mà bị bãi chức, thì đó
là sai lầm chính trị xã hội còn đáng sợ hơn sai lầm học thuật của ông ấy” và
cho rằng, “chỉ cần không công kích chế độ chính trị căn bản của Trung Quốc thì
những quan điểm bị dư luận chủ lưu coi là sai lầm cũng có quyền tồn tại trong
xã hội này”.
Ông Hoàng Nhân Vĩ, nguyên Viện
trưởng Viện Khoa học xã hội Thượng Hải thì thẳng thắn: “Năm 2015, khi Hồ An
Cương bắt đầu phát biểu diễn thuyết về “Trung Quốc đã đuổi kịp và vượt Mỹ toàn
diện” thì được coi là trao đổi học thuật bình thường; nhưng sau khi Chiến tranh thương mại Trung – Mỹ nổ ra, quan điểm đó bị đẩy ra đầu
sóng, ông trở thành cái bia sống cho một số người, thậm chí muốn dồn ông đến
chỗ chết mới hài lòng”.
Trước búa rìu dư luận, ông Hồ An
Cương khi trả lời phỏng vấn của mạng Tin tức Trung Quốc (Chinanews.com) đã bày
tỏ không bình luận về những đánh giá đối với bản thân ông. Ông nói, những kết
luận của ông được rút ra từ các luận chứng nghiên cứu học thuật nghiêm cẩn,
“không thể dựa vào cảm giác phán đoán mà tự nói lời của cá nhân”. Ông đề nghị
những người phê phán hãy đọc các bài viết rồi đối thoại học thuật.
Trang tin Đa Chiều ngày 2/8 cho
biết, Hồ An Cương đã nói với các nhà báo: “Tôi đã tới Mỹ, tôi hiểu rõ nước Mỹ,
tôi nhận biết Mỹ, tôi nghiên cứu Mỹ. Các ông cho rằng tôi chỉ là một chuyên gia
về tình hình trong nước Trung Quốc sao? Những bài viết về sức mạnh tổng hợp đất
nước Trung Quốc, kể cả bài đăng trên mạng, đó không chỉ là cần có sự nghiên cứu
khoa học, mà còn cần phải có dũng khí”.