27 août 2018

Vĩnh biệt một con người chân chính


29/8/1936 - 25/8/2018


Lời vĩnh biệt Cha đầy xúc động từ con gái TNS John McCain

Hương Giang


Không lâu sau khi Thượng nghị sĩ John McCain từ trần, con gái ông đã lên Twitter gởi ra những dòng chữ tưởng nhớ Cha đầy xúc động. Lời vĩnh biệt Cha của cô Meghan McCain được lan truyền và chia sẻ với tốc độ chóng mặt. Cha tôi, Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ John Sidney McCain III, rời trần gian vào hôm nay.




Tôi ở bên cha vào những giây phút cuối đời ông, cũng giống như cha đã ở bên tôi khi tôi chào đời. Trong 33 năm bên nhau, Cha đã nuôi nấng, dạy dỗ, sửa sai, an ủi, động viên, khuyến khích tôi, hỗ trợ tôi tất cả mọi thứ. Cha yêu thương tôi, tôi yêu Cha vô cùng. Cha dạy tôi lẽ sống. Tình thương, và sự quan tâm của ông luôn luôn hiện hữu, không ngừng, dành cho tôi từ khi là một cô gái đến khi thành phụ nữ, và Cha cho tôi thấy Ông là một người đàn ông như thế nào.

Tôi biết ơn Ông về tất cả. Bây giờ thì Cha đã đi xa. Nghĩa vụ cuộc đời tôi là sống theo gương Ông, theo những gì ông mong mỏi và theo tình thương yêu của ông.
 
Meghan McCain

Sự ra đi của Cha là niềm đau, nỗi buồn cho mẹ tôi, cho tôi, cho các anh em và các chị em trong gia đình. Cha là ngọn đuốc thắp sáng, và chúng tôi sống trong ánh sáng và sự ấm áp của Ông trong thời gian dài. Chúng tôi biết rõ, ngọn lửa của Cha sẽ cháy mãi trong mỗi người. Những năm tháng tới vắng bóng Cha sẽ không còn như xưa, nhưng chắc chắn, chúng sẽ là những tháng ngày tốt đẹp, tràn ngập cuộc sống và tình thương yêu vì  tấm gương của Cha để lại cho chúng tôi.

Chúng tôi chân thành biết ơn mọi lời cầu nguyện và chia buồn các bạn đã gởi đến cho gia đình.

John McCain và con gái Meghan McCain. Photo Credit: AP

Cha tôi đã đi xa, và tôi nhớ ông ấy trong niềm thương yêu của một đứa con gái. Nhưng mất mát này, và nỗi đau này, tôi cảm thấy nguôi ngoai vì một điều: John McCain, người anh hùng của quốc gia và của cô con gái bé nhỏ, đánh thức hôm nay để có gì đó vinh quang hơn bất cứ thứ gì trên trái đất này. Hôm nay, người chiến binh đã bước vào cuộc sống thực và vĩnh cửu của mình, được đón chào bởi những người đi trước đó, gặp được tác giả của All Things.

‘The dream is ended: this is the morning – ‘Giấc mơ chấm dứt: Buổi sáng này đây’”.


Meghan McCain trích dẫn câu nói của tiểu thuyết gia nổi tiếng C.S Lewis trong cuốn Last Battle.

Thượng nghị sĩ John McCain từ trần vào lúc 4h28′ chiều thứ Bảy ngày 25 tháng 8 năm 2018 (giờ địa phương) tại tư gia ở Arizona, để lại vợ Cindy, và 7 người con: Douglas, Andrew, Sidney, Meghan, John, James và Bridget.

H.G.



Việt Nam: dấu mốc quan trọng trong cuộc đời McCain

Ảnh: GETTY IMAGES - John McCain nhiều lần quay trở lại Việt Nam, đây là lúc ông trở lại vào năm 1992

Thượng nghị sĩ John McCain trong một chuyến thăm tới Hà Nội. Ảnh: VOA

Chào đời vào ngay đêm trước khi nổ ra Đệ nhị Thế chiến, John McCain sinh ra vào thời kỳ Hoa Kỳ bắt đầu trở thành một siêu cường.
Vị cựu chiến binh Cuộc chiến Việt Nam, thượng nghị sỹ Cộng hòa suốt sáu nhiệm kỳ, vừa qua đời hôm 25/8/2018, thọ 81 tuổi.

Cuộc đời ông kéo dài một vòng cung trải qua những gì Henry Luce từng dự đoán sẽ là kỷ nguyên của nước Mỹ - thời điểm mà sức mạnh chính trị, quân sự và văn hóa Hoa Kỳ trở nên vô song trên toàn cầu.

Ông đã từng chiến đấu ở Việt Nam và chịu tù đày khổ ải sau khi bị bắt giữ.

Ông trở thành ngôi sao sáng trên chính trường Mỹ, suýt nữa thì không chống nổi sự cám dỗ, sức mạnh tiền bạc và sự ảnh hưởng trong nền dân chủ Hoa Kỳ.

Ông từng hai lần được đề cử làm ứng viên tranh cử Tổng thống Hoa Kỳ, hồi 2000 chạy đua với ứng viên cùng Đảng Cộng hòa George Bush, và 2008, khi ông đối đầu và phải nhường bước trước ứng viên Dân chủ Barack Obama.

Trong những ngày cuối đời, McCain đã ủng hộ mạnh mẽ cho ý tưởng về chủ nghĩa quốc tế, theo đó nước Mỹ có thể giữ vai trò dẫn dắt, bảo vệ bạn bè khỏi kẻ thù, và công kích Donald Trump, người vận động chống lại quan điểm toàn cầu này.

McCain rời khỏi chính trường ở thời điểm có lẽ là hoàng hôn của kỷ nguyên Mỹ, khi mà quốc gia này tập trung vào chính sách dân túy, lo ngại về những nguy cơ tiềm ẩn của làn sóng nhập cư, những trở ngại của chủ nghĩa đa phương và những thách thức của nền kinh tế toàn cầu.
Ảnh: ALAMY - McCain cùng các đồng đội được trả tự do khỏi nhà tù chiến tranh Việt Nam

BBC giới thiệu một trong những giai đoạn được coi là quan trọng nhất, ảnh hưởng nhiều nhất tới sự nghiệp của McCain: thời gian ông bị bắt giam tại Việt Nam.


Thoát khỏi nhà tù chiến tranh

Ngày 14 tháng 3 năm 1973

Một hình ảnh vô cùng ấn tượng. Một McCain gầy gò, 36 tuổi, mặc bộ quần áo dân sự nhàu nát, bước đi cùng với các tù nhân chiến tranh Mỹ tới một chiếc máy bay vận tải quân sự Hoa Kỳ. Họ được trả tự do.

Toàn bộ tính cách của John McCain đã được thử thách tại Bắc Việt, và ông ấy đã vượt qua mọi thứ thách một cách xuất sắc - Frank Gamboa


Hơn 5 năm bị giam giữ trong nhà tù ở Việt Nam khiến ông già đi. Mái tóc sẫm màu khi máy bay của ông bị tên lửa đối không của Hà Nội bắn hạ nay đã đốm bạc.

Ông bước đi khập khiễng - vết thương có từ khi nhảy văng ra khỏi chiếc máy bay rơi, và do sự tra tấn của nhà tù Việt Nam. Một tháng sau, tại phòng lễ tân Nhà Trắng cùng với Tổng thống Richard Nixon, McCain chống nạng bước đi.

Ông không bao giờ có thể bình phục chấn thương hoàn toàn. Ông gần như không còn bước đi khập khiễng, nhưng ông không thể giơ tay qua đầu trong suốt phần đời còn lại.
 
Ảnh: GETTY IMAGES - McCain bắt tay Tổng thống Mỹ Richard Nixon


Cố vấn chính trị Mark McKinnon, người đã tư vấn cho John McCain trong chiến dịch tranh cử Tổng thống năm 2008, đã mô tả việc chải tóc giúp vị ứng viên Tổng thống trong khi họ đứng đợi phía sau một chiếc xe tải nhỏ trước một sự kiện công chúng ở New Hampshire.

"Đó là khoảnh khắc dễ bị tổn thương của người lính đáng tự hào này", ông nói. "Tôi đã chải tóc cho ông ấy, và ông đi ra trước đám đông. Tôi đã quay đi và khóc".

Mặc dù McCain còn ở trong quân ngũ 8 năm sau khi trở về Mỹ, nhưng ngày ông được trả tự do ở Việt Nam đánh dấu thời điểm làm xoay chuyển nghiệp binh dường như đã được định sẵn từ khi ông sinh ra.

Cả cha và ông của ông đều là Đô đốc Hải quân Hoa Kỳ, và ông nội đã chỉ huy một đội tàu hàng không mẫu hạm chống lại Nhật Bản trong Thế chiến thứ Hai.

McCain tiếp bước cha ông, theo học tại Học viện Hải quân Hoa Kỳ, nơi bạn bè cho biết đôi khi ông gặp khó khăn với truyền thống quân đội mà ông được trông đợi là sẽ theo đuổi.

"Ông ấy cảm thấy như thể ông không có lựa chọn", Frank Gamboa, một trong những bạn cùng phòng của McCain khi hai người còn là Chuẩn úy tại Học viện Hải quân Hoa Kỳ, cho biết. "Một trong những gánh nặng của di sản gia đình là bạn không thể là chính mình".

Trong suốt thời gian ở học viện, McCain nổi loạn. Ông được đặt biệt danh là "John Wayne" McCain vì cách ứng xử của ông với phái nữ cũng như sự yêu mến họ dành cho ông. Ông gây ra tiếng xấu giống như người ta sưu tập tem vậy. Ông mấp mé bên bờ phải bỏ học, và tốt nghiệp gần đứng cuối lớp.

Ảnh: GETTY IMAGES - McCain được người dân cứu khỏi hồ Trúc Bạch khi máy bay của ông bị quân đội Bắc Việt bắn hạ
McCain thỉnh thoảng sử dụng vỏ bọc gia đình để bảo vệ mình. Gamboa miêu tả một ví dụ khi McCain trách mắng một bạn học lớn tuổi hơn vì đã sỉ nhục một người phục vụ Philippines trong bữa tối - một chút bất tuân mà có thể khiến ông bị báo cáo và chịu kỷ luật.

Khi người đàn ông hỏi tên, McCain trả lời: "John S McCain III. Còn anh tên gì?" Khi nghe tên đó, theo Gamboa, người đàn ông đã lẩn đi.

Là một tù nhân chiến tranh, McCain có cơ hội sử dụng danh tiếng gia đình để tránh rắc rối - nhưng ông đã từ chối.

Khi những người bắt giữ ông biết được ông là con của một Đô đốc, ông được đề nghị trả tự do sớm. McCain đã từ chối - nhấn mạnh rằng những người đã bị bắt trước ông phải được trả tự do trước.

"Người thẩm vấn nói với McCain rằng tình hình chắc chắn sẽ rất tệ đối với ông", Gamboa nói. "Và họ bắt đầu tra tấn ông. Việc từ chối tự do vì lợi ích của các tù nhân chiến tranh khác, những đồng đội của ông, là một quyết định quan trọng và can đảm".

McCain bị biệt giam nhiều năm, bị tra tấn trong nhà tù Việt Nam. Cuối cùng ông cũng chịu xuống thang và ký nhận bản "thú tội" rằng ông đã phạm tội ác chiến tranh.

Ông không bao giờ dựa vào thân thế gia đình để tìm cách được hưởng những đối xử đặc biệt, hoặc chấp nhận cách đối xử đó cho cá nhân mình, tuy nhiên, khi rời Việt Nam ông đã làm như vậy cho các tù binh, đồng đội của mình.


John McCain và dấu nối giữa hai quốc gia



Thượng nghị sĩ John McCain vừa qua đời ở tuổi 81, sau những ngày đau đớn bởi căn bệnh ung thư não.

Ông là một nhân vật rất quen thuộc với nhiều người Việt Nam, kể cả trong chiến tranh VN cũng như sau chiến tranh.

John McCain được báo chí phương Tây nhận định là một anh hùng chiến tranh, một kẻ hoạt động chính trị đầy tư duy độc lập trước các chính sách, và đoạn cuối đời, ông là một trong những nhà phê bình mạnh nhất các chính sách của Tổng thống Trump, dù ông là một đảng viên Đảng Cộng Hòa.

Trong chiến tranh Việt Nam, ông là “giặc lái” - nói theo kiểu miền Bắc Việt Nam, khi nhận lệnh đánh bom, để đáp trả các cuộc xâm lược của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (VNDCCH) vào nước Việt Nam Cộng hòa, khi VNDCCH phá vỡ các nghị ước hòa bình, đem quân vượt qua vĩ tuyến 17 vào miền Nam.

Cuối năm 1967, John McCain bị bắn hạ ở Việt Nam, và sau đó trải qua 5 năm tù ở miền Bắc. Vì là một trong những người thuộc gia đình có truyền thống tham gia quân đội, John McCain luôn nằm trong danh sách ưu tiên để trao đổi tù binh, nhưng ông từ chối đặc quyền này để nhường cho những tù binh Mỹ khác đang cần được chăm sóc. Và do vậy, kinh nghiệm ở tù của những người cộng sản của ông cũng dầy thêm, bao gồm 2 năm biệt giam và nhiều lần bị tra tấn.

John McCain cũng nhiều lần nhắc lại ký ức này nhưng thay vì đó là hận thù, ông đã dành nhiều thời gian của mình khi trở thành một chính trị gia, là vận động cho nhân quyền của người Việt Nam, nơi mà ông có nhiều kinh nghiệm hơn cả những chính trị gia Mỹ khác cùng thời.

Trong một lần xung đột quan điểm về chính trị, Tổng thống Donald Trump nói ông không phải là anh hùng, mà chỉ là một phi công thất bại. Nhưng với nhiều người Việt đã kinh qua chiến tranh, anh hùng là tính cách chứ không phải là sự kiện.

Nước Mỹ có đến 58.000 quân nhân thất bại trong chiến tranh Việt Nam, nhưng chắc chắn nước Mỹ coi đó là những anh hùng.

Lịch sử Việt Nam cũng tràn ngập các danh sĩ, danh tướng thất bại trong sự nghiệp của mình như Hai Bà Trưng, Trần Bình Trọng, Lê Lai, Nguyễn Thái Học… Nhưng chắc chắn đó cũng là những anh hùng.

John McCain từng bị chính quyền VNDCCH tổ chức cho hàng dài hội phụ nữ, đoàn viên… đứng phun nước bọt vào đầu, chửi mắng và lăng mạ khi bị bắn rớt máy bay và giải đi qua phố. Nhưng khi là một chính trị gia quyền lực, điều ông nghĩ đến là ủng hộ để làm sao thay đổi nhân quyền, luật pháp và chính thể ở VN, thì mới giúp được con người VN. Ông đổi nước bọt và sự sỉ nhục, tra tấn… bằng suy nghĩ giúp đổi thay Việt Nam, chỉ như vậy thôi, ông đã là một anh hùng.

Những ngày tháng cuối cùng của John McCain, còn là những hoạt động không ngừng để bảo trợ và mang nhạc sĩ Việt Khang đến Mỹ, định cư với cuộc đời khác.

81 tuổi, ông ra đi với nhiều điều đáng nhớ, cho cả hai quốc gia Mỹ và Việt Nam.

Ngun: FB Khanh Nguyen