Ngô Ngọc Trai
Trong
cuốn Hồi ký của ông Lý Quang Diệu, khi nói đến mối quan hệ Trung Quốc và Việt
Nam, ông nói một đại ý rằng, các lãnh đạo Trung Quốc sẽ luôn kiềm chế Việt Nam.
Kiềm
chế ở đây không phải là ở sự hung hăng bạo lực gây hấn mà là kiềm chế sự phát
triển và kiểm soát vâng phục.
Từ lâu nay phía Trung Quốc đã thực hiện một chính sách
đầy chủ ý và đạt được sự hợp tác từ phía Việt Nam kết giao về kinh tế, phía
Việt Nam được cung cấp nguồn nguyên phụ liệu cho gia công xuất khẩu và nguồn
hàng tiêu dùng đủ các thể loại.
Trung
Quốc cũng là thị trường lớn tiêu thụ lớn các mặt hàng nông sản chưa qua chế
biến và khoáng sản của Việt Nam.
Việt
Nam được cho dự phần vào bữa tiệc kinh tế thịnh vượng mà Trung Quốc tạo ra
được, một thị trường tiêu thụ lớn, một tầng lớp trung lưu chi nhiều tiền cho du
lịch, qua đó một loạt doanh nghiệp cỡ lớn của Việt Nam cũng phát triển theo.
Nhưng
khác với mối quan hệ giữa hai thị trường liền nhau như Mỹ và Mexico, một nền
kinh tế bé được hưởng lợi bên cạnh một nền kinh tế lớn, phía Mỹ không có dã tâm
về lãnh thổ và là người tạo lập luật chơi công bằng.
Còn
mối quan hệ giữa Trung Quốc và Việt Nam, bằng cách sử dụng mối liên kết kinh tế
và dòng chảy thương mại vốn là sự tất yếu khách quan giữa hai nền kinh tế liền
kề, lãnh đạo Trung Quốc nắm được trong tay cầu dao ngắt nhịp dòng chảy thương
mại, tạo ra sự phát triển hoặc ngưng trệ cho phía Việt Nam.
Đó
là cách để tạo ra sự phụ thuộc và vâng phục.
Nhưng
điều đó vẫn còn chưa đủ.
Hiện
Nay Trung Quốc đang có tham vọng thực hiện giấc mộng lớn.
Họ
muốn VN trở thành một dạng như nguyên vật liệu để xây dựng công trình nước lớn của họ.
Điều
đó không tránh khỏi khiến VN không còn nguyên trạng là mình, và lâm vào trình
trạng bị nhào nặn bóp vỡ vụn để TQ xây dựng giấc mộng.
Hiện
nay, có thể hình dung, TQ đang dang rộng hai bàn tay để lấy sức bóp vỡ vụn Việt Nam.
Việt
Nam bị tác động cả mặt phía Đông hướng ra biển và mặt phía Nam.
Biển
Đông Trung Quốc coi đó là vùng biển lãnh thổ của họ, gần như đang thực hiện
chính sách phong tỏa đối với Việt Nam, bắt tàu ngư dân, không cho khai thác dầu
khí, các tàu hải quân của VN ra biển Đông rất có thể sẽ trở thành mục tiêu tấn
công của hải quân Trung Quốc.
Trung
Quốc cũng phát triển mạng lưới đập thủy điện dày đặc để thực hiện tham vọng
kinh tế nông nghiệp, một cách tất yếu khiến các nước khác cũng làm theo để có
được nước.
Điều
này dẫn đến hệ quả người thụ hưởng cuối dòng là đồng bằng Sông Cửu Long của
Việt Nam bị cạn trơ đáy, không còn nước, không còn phù sa bên lở bên bồi, không
còn mùa nước nổi về với cá tôm cây trái, nhiều hình ảnh thơ ca nhạc họa về một
vùng đất phì nhiêu trù phú sẽ chỉ còn trong quá khứ. Việt
Nam sẽ bị bóp vỡ vụn bởi hai gọng kìm tác động đó từ cả phía Đông và phía Nam.
Từ lâu nay nhiều người có quan điểm rằng lãnh đạo Trung Quốc sẽ không quá đáng
để bị mất
đi một nước cộng sản anh em cùng chung phe hiện còn ít ỏi thành viên. Nhưng
nhận thức này cần phải xem lại.
Cần
phải xác định rằng phía Trung Quốc đặt mục tiêu phát triển vĩ đại của đất nước
họ lên cao nhất.
Và
nếu Việt Nam là một rào cản chướng ngại thì họ sẽ dẹp bỏ ngay.
Trong trường hợp Việt Nam bị vỡ thì chính lãnh đạo TQ
sẽ nói với người dân nước họ rằng điều đó chẳng quan trọng, đó chính là hành
động chủ động của TQ và là bằng chứng cho thấy lãnh đạo Trung Quốc đặt mục tiêu
phát triển quốc gia cao hơn ý thức hệ.
Bằng
cách đó khẳng định với dân chúng rằng đối với lãnh đạo TQ không có gì lớn hơn
lợi ích dân tộc.
Cũng
đừng quên rằng lâu nay TQ đã xây dựng một chủ nghĩa xã hội mang đặc sắc riêng
của TQ.
Theo
đó, một nước VN chậm tiến lạc hậu chẳng có lợi gì về hình ảnh khi gắn với một
Trung Quốc thịnh vượng vĩ đại.
Bởi
người ta sẽ đặt nghi ngờ về tính đúng đắn của chủ thuyết phát triển nếu hỏi VN
cũng đường lối đó tại sao lại thế?
Cho
nên những nhận thức chủ quan có khi sẽ phải trả giá đắt.
Cũng
đừng ai nghĩ rằng nếu VN thay đổi thì TQ sẽ mất đi vai trò khả năng chi phối
đối với VN.
Ngược
lại cho dù tương lai VN ra sao, thì TQ vẫn tìm cách gây ảnh hưởng tác động tới
VN, đó đã là đặc tính dân tộc của phía họ rồi.
Cho
nên hiện nay, với những gì đang diễn ra, với những tập quán nhận thức từ lâu
không có sự thay đổi, khi lãnh đạo Trung Quốc đang chịu áp lực lớn về sự suy
thoái kinh tế, sụt giảm uy tín quốc tế và niềm tin dân chúng, không loại trừ
khả năng họ sẽ coi VN là mục tiêu bóp vỡ, nhằm tạo ra một tình thế nhận thức có
lợi cho lãnh đạo nước họ ở quốc nội.
N.N.T.