Hà-nội, ngày
15 tháng sáu năm đinh-mùi.
Kính trình
ngài,
Chúng tôi có
định lập ra ở Bắc-kỳ một hội, để dịch ra tiếng bản-quốc các sách hay của Đại
pháp và của nước Tầu.
Chúng tôi
dám phiền đến Ngài, là chắc đã biết Ngài cũng tin như chúng tôi rằng: sự dịch
sách có ích lợi cho dân ta lắm, cho nên ở tờ đạt này, cũng không phải kể hết
các nhẽ nữa, (vả những nhẽ ấy, đến hôm hội-đồng xin giảng giải để các quan đều
nghe cả), chắc thế nào Ngài cũng vào dúp chúng tôi một chân, nhưng xin nhờ Ngài
giảng dụ điều hay ấy, cho các ông thân-thuộc cùng bạn hữu ngài cũng biết, thì
sự này mới nên việc nhớn được.
Bộ truyện ngụ ngôn của Lafontaine do Nguyễn Văn Vĩnh dịch năm 1907, sau được đưa vào Tủ sách Âu Tây Tư Tưởng thành lập năm 1926. |
Các quan lớn
thì chúng tôi cũng mong ở như lòng ái-quốc thương-dân của các quan lắm. Chắc
rằng thế nào các quan cũng dùm dúp cho, mà vào hội chúng tôi, hoặc để quản-trị
hội, hoặc để dục lòng kẻ khác.
Chúng tôi
xin trình trước với các quan rằng: hội này chúng tôi mở ra là thực hợp ý
Nhà-nước, vì Nhà-nước bây giờ cũng hết lòng sửa đổi sự học. Chớ hội chúng tôi
không có ý gì ngạo phép, xin các quan đừng ngại.
Các quan
cai-trị dân, một tiếng nói bằng trăm nhẽ bàn của chúng tôi, nếu các quan dúp
cho thành công quả này, thì cái phúc để lại muôn năm, đời sau dân nước Nam có
được nhiều sách mà học, mỗi ngày tư tưởng một giộng ra, làm ăn buôn bán mỗi
ngày một khôn khéo ra, cũng sẽ nhớ đến rằng: vì có các quan dúp vào bây giờ.
Sự dịch sách
dẫu chẳng trước thì sau cũng sẽ có. Các quan bây giờ đứng lên sáng lập ra, chẳng
hơn là, để mai sau con cháu lại trách các quan đời này không vội làm sự hay,
dư!
Các điều-lệ
hội, thì chúng tôi đã thảo rồi, xin đến ngày 4 aou^t 1907 là ngày chủ-nhật, 26
tháng sáu ta, đúng hai giờ chiều, mời các ngài lại họp ở hội Trí-tri, phố hàng
Quạt số 59 ở Hà-nội, chúng tôi sẽ xin trình các ngài để các ngài sửa lại. Nay
hãy xin kể qua mấy điều cốt nhất, để các quan xét.
Hội-viên thì
phân ra làm ba hạng:
Một hạng gọi
là biên-tập-hội-viên, đóng đồng-niên một đồng, nhưng phải tình-nguyện với hội,
mỗi tháng dịch ra bao nhiêu trang giấy, tháng nào cũng phải có;
Một hạng gọi là chợ-dịch-hội-viên, đóng đồng-niên 3 đồng, thì thỉnh thoảng lúc nào dảnh, hoặc lúc nào có việc gì hay, phải dúp vào một việc, nhưng mỗi năm ít ra cũng phải dúp một lần;
Một hạng gọi là Tán-thành-hội-viên, đóng năm đồng, thì muốn sẵn lòng dúp lúc nào cũng được, không thì thôi.
Mỗi tháng các Hội-viên hạng-nhất làm được bao nhiêu việc, sẽ in ra một tập để gửi cho cả các Hội-viên ba hạng cùng xem.
Một hạng gọi là chợ-dịch-hội-viên, đóng đồng-niên 3 đồng, thì thỉnh thoảng lúc nào dảnh, hoặc lúc nào có việc gì hay, phải dúp vào một việc, nhưng mỗi năm ít ra cũng phải dúp một lần;
Một hạng gọi là Tán-thành-hội-viên, đóng năm đồng, thì muốn sẵn lòng dúp lúc nào cũng được, không thì thôi.
Mỗi tháng các Hội-viên hạng-nhất làm được bao nhiêu việc, sẽ in ra một tập để gửi cho cả các Hội-viên ba hạng cùng xem.
Những ông
coi việc dịch thì tùy ý mình mà trọn, hoặc dịch sách Pháp, hoặc dịch sách Tầu,
đã trọn rồi thì cứ mỗi tháng phải đủ phần việc, trừ ra khi nào có sự ngăn chở
quá thì phải có giấy trình Hội-đồng.
Những tác
phẩm kinh điển của văn học Pháp, lần đầu tiên đến với công chúng Việt Nam bằng
các bản dịch của Nguyễn Văn Vĩnh
Hội sẽ cử
một ông, hoặc sẽ thuê một ông trưởng thư-ký, để thu bài mà in ra, rồi gửi đi
cho các hội-viên cho đủ.
Sau này xin
gửi ba cái sổ, để nhờ ngài biên dúp những tên các ông quen ngài mà muốn vào
chân sáng-lập Hội-dịch-sách.
Ông nào muốn
vào hạng nào xin ông ấy ký vào trương ấy, rồi nhờ ngài gửi cả về trước ngày 26
tháng ta này cho M. Vĩnh, 39, rue des Pavillons-noirs (phố Mã Mây hiện nay.
B/t), hãy tạm nhận để trình Hội-đồng.
Đến hôm ấy,
hễ ông nào thong thả thì xin quá bước lại chỗ hội-đồng, để dúp bàn thể-lệ và cử
mấyông hãy tạm thay mặt Hội để xin phép và ký sổ điều-lệ.
Việc này là
việc hay cho nước ta, xin ngài khẩn khoản cho, mà ngài có bận việc quá, xin nhờ
ngài giao hộ cho ông khác có thể dúp được chúng tôi thì xin đa-tạ quá.
Nay kính
trình,
MM
Đỗ-văn-Tâm, Hiệp-biện-đại-học-sĩ;
Trần-văn-Thông,
Đốc-học tràng hậu-bổ;
Lương-văn-Can,
Giáo-trưởng Đông-kinh-nghĩa-thục;
Nguyễn-Liên,
Tham-biện, chủ hội Trí-tri;
Đỗ-Thận,
Hội-viên thành-phố Hà-nội;
Bùi-đình-Tá,
Giáo-trưởng tràng Thái-hà;
Đào-văn-Sử,
Giáo-trưởng tràng hội Trí-tri;
Phạm-văn-Hữu,
Giáo học tràng Sư-phạm;
Phạm-xuân-Tuyết,
Thông-phán tòa Đốc-lý Hà-nội;
Hàn-thái-Dương,
Chủ bút Đại-việt-tân-báo;
Nguyễn-văn-Vĩnh,
Chủ bút Đại-nam-đăng-cổ-tùng-báo.
====================(Nguồn
Tân Nam tử blog)
HỘI DỊCH SÁCH BẮC – KỲ
(Đăng Cổ
Tùng Báo, ra ngày 25/7/1907)
Việc này
không phải nói lôi-thôi nữa, ai là người có trí cũng biết cả là việc hay, vậy
bản-báo cũng không phải kể những cái nhẽ hay ấy nữa.
Và cái việc:
người An-nam nên lấy chữ Quốc-ngữ làm quốc văn, thì độ này Nhật-báo và
diễn-thuyết ai cũng đã bàn cả.
Nay có mấy
ông định lập ra, thì chắc thế nào các Quí-khách ai nghe thấy cũng sẽ vào dúp
các ông ấy.
Chúng tôi dám
quyết trước rằng: cái số những ông sáng lập ra Hội này, đến đời sau sẽ coi như
một cái bia các ông khai sự học mới ở nước ta.
Theo
FB Mạc Văn Trang