Dân quyền: Quốc tế bình luận va chạm trên Biển Đông

09 mai 2014

Quốc tế bình luận va chạm trên Biển Đông

Theo BBC

Đây là vụ căng thẳng mới nhất giữa Bắc Kinh và Hà Nội

Báo chí quốc tế đã có nhiều tin bài bình luận về tham vọng của Trung Quốc cũng như quyết tâm của Việt Nam trong vụ việc Bắc Kinh đưa giàn khoan HD 981 vào vùng biển thuộc vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam trên Biển Đông.

‘Đương đầu với Trung Quốc’

Tờ New York Times của Mỹ chạy tít: “Việt Nam đương đầu với Trung Quốc ở vùng biển tranh chấp.”

“Những tranh chấp này không có gì mới, nhưng một nước Trung Quốc ngày càng hùng mạnh với những khả năng mới để khẳng định yêu sách chủ quyền của mình đang gây sóng trong khu vực trong những năm vừa qua,” tờ báo này nhận định.

Cũng theo New York Times thì đường chín đoạn của Trung Quốc bị những người chỉ trích cho rằng không có cơ sở theo luật pháp quốc tế.
Trang mạng của Forbes dẫn ý kiến của nhà phân tích Gordon G. Chang cho rằng vụ việc xảy ra là cách để các nhà lãnh đạo Trung Quốc thách thức cam kết của Tổng thống Mỹ Barack Obama đối với an ninh khu vực không lâu sau chuyến công du châu Á của ông hồi cuối tháng trước.
“Với hành động lần này, Bắc Kinh đã vượt qua hai lằn ranh quan trọng,” bài báo dẫn nguồn từ Nelson Report, một bản tin nội bộ của Washington, nhận định.
“Đây là lần đầu tiên Trung Quốc khoan ở vùng biển Việt Nam. Ngoài ra, đây cũng là lần đầu tiên Trung Quốc công khai sử dụng tàu thân xám, tức tàu hải quân, để hỗ trợ cho tàu thân trắng, tức tàu hàng hải dân sự.”
Theo bài báo của Forbes, Bắc Kinh có thể đang tranh thủ lúc Washington đang tập trung vào cuộc khủng hoảng Ukraine, bày tỏ sự khinh thường ông Obama hoặc nước này chỉ nhằm vào một nước nhỏ mà tấn công.
“Dù Trung Quốc có làm gì đi nữa thì nó cũng cực kỳ nguy hiểm,” bài báo viết.
“Việt Nam không có lịch sử lùi bước, ngay cả khi trước sự khiêu khích của người láng giềng khổng lồ Trung Quốc.”
“Hai nước đã xung đột với nhau hàng chục năm. Có khi Trung Quốc thắng và có khi Việt Nam thắng, nhưng điều rõ ràng là Hà Nội không sợ người láng giềng phương Bắc.”
“Không có khả năng người Việt Nam, vốn rất tự hào về dân tộc của họ, sẽ để yên cho Bắc Kinh khoan ở gần vùng biển ngay sát họ,” bài báo phân tích.
“Trung Quốc muốn sở hữu lãnh thổ và vùng biển của những nước xung quanh. Họ sẽ không dừng lại cho đến khi có ai ngăn họ lại. Và có thể chỉ có người Việt Nam mới ngăn họ được.”
Bài báo của Forbes cũng nhắc lại lần xung đột lớn giữa hai nước hồi năm 1979 mà khi đó Hà Nội đã ‘làm nhục quân đội Trung Quốc’.

Phép thử của Trung Quốc?

Trung Quốc đã tính toán rất kỹ khi có hành động này?

Trong bài viết trên trang mạng của mình, kênh truyền hình Mỹ CNBC, nhận định rằng Hà Nội ‘hết sức cẩn trọng khi phát ngôn về Trung Quốc, nước mà giao thương song phương đã vượt mức 50 tỷ đôla Mỹ vào năm 2013’.
Bài báo này dẫn ý kiến của hai phân tích gia Ernest Bower và Gregory Poling ở Viện Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược ở Washington nói rằng vụ việc dàn khoan này có ý nghĩa ‘quan trọng’.
“Việc Trung Quốc làm tới để đặt giàn khoan ngay sau khi chuyến Á du của Tổng thống Barack Obama cho thấy rõ quyết tâm của Bắc Kinh muốn thử phản ứng của Việt Nam, các nước trong Asean và Washington.”
Cũng theo hai vị này thì Bắc Kinh đang tìm cách ‘thay đổi lớn trên hiện trạng’ vì họ cảm thấy Washington đang bị phân tâm với tình hình ở Ukraine.
“Nếu Trung Quốc tin rằng Washington đang mất tập trung... và không sẵn sàng thực hiện những cam kết an ninh mạnh mẽ mà ông Obama đã nhắc đi nhắc lại với Nhật Bản và Philippines thì những hành động ở phía Nam quần đảo Hoàng Sa sẽ để lại hậu quả lâu dài đối với khu vực và thế giới.”
Bài báo cũng dẫn lời một quan chức dầu mỏ Trung Quốc nói quyết định triển khai giàn khoan dường như là một ‘quyết định chính trị’ chứ không phải là ‘quyết định thương mại’.
“Quyết định này thể hiện ý chí của chính phủ Trung Quốc và cũng liên quan đến chiến lược của Mỹ ở châu Á,” vị quan chức này nói với điều kiện giấu tên.
“Quyết định này không phải vì lý do thương mại. Nó không phải là CNOOC (Công ty dầu khí Quốc gia Trung Quốc) có kế hoạch thăm dò lớn ở khu vực.”

Nếu Việt Nam không phản ứng mạnh thì Trung Quốc sẽ làm tới?

Việt Nam ít bạn?

Nhật báo Daily Mail của Anh nhận xét rằng Chính phủ Hà Nội có ít khả năng xoay sở khi phải đối phó với một nước láng giềng khổng lồ đồng thời là đối tác thương mại hàng đầu.
“Mặc dù nước này không còn bị cô lập như trước đây nhưng với tư cách là một trong những nước cộng sản ít ỏi còn lại trên thế giới thì Việt Nam không thể hy vọng nhiều vào sự giúp đỡ ngoại giao của các cường quốc,” tờ báo này viết.
Bài báo cũng dẫn lời Tiến sỹ Jonathan London, một chuyên gia về Việt Nam tại Đại học Thành thị Hong Kong nói: “Trung Quốc dường như rất quyết tâm trong việc đặt dấu chân mình một cách chắc chắn vào vùng biển có tranh chấp.”
“Hà Nội đang bị dồn đến chân tường, mặc dù các chính sách của Trung Quốc mà hầu như bất cứ ai ngoại trừ Trung Quốc đều cho là không có cơ sở pháp lý đã dẫn đến tình hình hiện nay,” Tiến sỹ London được dẫn lời nói.
Tờ Financial Times nhắc lại rằng Bắc Kinh đã có những bước đi trong nước để tranh thủ sự ủng hộ của người dân nước họ đối với ‘chủ quyền’ rộng lớn của họ trên Biển Đông.
Theo tờ báo này thì truyền hình nhà nước Trung Quốc mới đây đã phát sóng một bộ phim tài liệu dài tám tập ca ngợi lực lượng tuần duyên và ngư chính của họ trong việc bảo vệ ‘chủ quyền và tài nguyên của Trung Quốc’.
Trong bộ phim tài liệu này có cảnh tàu Việt Nam ‘ngăn cản tàu thăm dò của Trung Quốc một cách điên cuồng’. Lời thuyết minh trong phim nói các tàu Trung Quốc ‘đã đối đầu đội tàu có vũ trang (của Việt Nam) lớn hơn gấp nhiều lần một cách không hề nao núng và đã chiến đấu oanh liệt’.

Độc giả

Bài báo của Financial Times đã thu hút nhiều bình luận của các độc giả.
Một người ký tên là Alfred Nassim viết: “Mỹ càng dấn sâu vào cuộc khủng hoảng Ukraine thì Trung Quốc càng có cơ hội lợi dụng tình hình.”

"Mỹ càng dấn sâu vào cuộc khủng hoảng Ukraine thì Trung Quốc càng có cơ hội lợi dụng tình hình."

Độc giả Alfred Nassim

“Khi mèo vắng nhà thì chuột bắt đầu giở trò.”
Một người khác đề tên là Felix Drost viết: “Chủ nghĩa đại bá của Trung Quốc khiến việc nước này tìm cách đối đầu với Việt Nam cũng không có gì là lạ. Ai đó có thể nghĩ rằng họ đã học được những bài học nào đấy. Trong tất cả các đối thủ tiềm tàng trong khu vực thì Việt Nam là đối thủ khó chịu nhất.”
Một độc giả có tên là iloveft thì có cách nghĩ khác.
“Đây mới là lần đầu tiên Trung Quốc đưa giàn khoan vào vùng biển này,” người này viết.
“Còn Việt Nam kể từ năm 2011 đã đơn phương cho phép các công ty như ExxonMobil và Gazprom khai thác trong vùng biển này. Do đó câu hỏi của tôi đối với người Mỹ là: “Có phải hành động trước đây của Việt Nam cũng là khiêu khích?”
Một người có nick là Newslover bình luận:
“Việt Nam là một đất nước mạnh mẽ cứng rắn được Mỹ hậu thuẫn. Điều này có nghĩa là Trung Quốc phải từ bỏ lãnh thổ của mình cho Việt Nam? Đương nhiên là không.”

Dân quyền