Hiếu Lam
‘Vinacomin xin giảm thuế suất xuất khẩu thực chất Vinacomin đang hết ruộng cày, không còn khả năng xuất khẩu nữa. Trong khi đó, doanh nghiệp trong nước cũng không dùng loại than của Vinacomin do nhiệt năng thấp, giá thành cao’ - TS Nguyễn Thành Sơn, Giám đốc BQL các dự án Than ĐBSH-Vinacomin phân tích.Tư duy ỉ lại...
5 cái "chết người" của tập đoàn than (quốc doanh) Vinacomin
1- Trong tập đoàn Vinacomin, tỷ lệ thợ lỏ hay số lao động trực tiếp làm ra than chỉ chiếm 50% số nhân viên để "nuôi" 50% còn lại là số lao động gián tiếp gồm các khâu phụ trợ, nhân viên quản lý, "ăn theo"… vì thế không tránh khỏi giá thành cao.
2- Tỷ lệ than tốt (đạt tiêu chuẩn Việt Nam- TCVN) chỉ chiếm 30-40%, và chỉ bán được cho các nhà máy thép và xi măng của Nhật, còn lại là than chất lượng thấp (lẫn nhiều đất đá, độ tro cao) giá thành quá cao.
3- Hiệu suất sử dụng tài nguyên khoáng sản hiện nay của VN rất thấp. Ví dụ, trên thế giới 1 cân than người ta làm ra được 3-4kWh điện, còn VN chỉ làm ra được khoảng 2kWh điện.
4- Theo Tổng cục Hải quan, trong 10 tháng năm 2014, Vinacomin xuất 3,87 triệu tấn than với giá 60USD/tấn và nhập 385.000 tấn than đá từ Trung Quốc với giá 260USD/tấn. Rõ ràng là họ xuất than xấu và nhập than tốt, trái với tuyên bố của họ với chính phủ là họ xuất than tốt và nhập than xấu. Làm sao Chính phủ không biết được nhưng vì cùng nằm chung nhóm lợi ích nên Chính phủ nhắm mắt cho qua.
Gần đây, phía Trung Quốc đã ban hành chính sách cấm nhập khẩu than chất lượng thấp (nhiệt năng dưới 4050 kcal/kg) để phát điện vì lý do môi trường. Vì vậy, Vinacomin đang có nguy cơ mất 70-80% thị trường xuất khẩu than chất lượng thấp là Trung Quốc.
5- Vinacomin đã xin được giảm thuế xuất khẩu và đã được Bộ Tài chính thông qua, điều chỉnh từ mức 20% xuống còn 10%. Mới chỉ sau 6 tháng, giờ đây Vinacomin lại viện dẫn, "với giá than xuất khẩu hiện nay sau khi trừ 10% thuế xuất khẩu và thuế Giá Trị Gia Tăng (GTGT, VAT hay TVA) đầu vào không được khấu trừ cũng chỉ đủ bù đắp giá thành, không thể bù được than cho điện” . Hậu quả là Chính phủ lấy quyết định dễ giãi giao cho Bộ Công thương và Vinacomin, từ nay đến năm 2020, ngành than phải nhập khẩu 40-50 triệu tấn cho điện.
Trái với các nước khác, nhà sản xuất than phải chi tiền mua mỏ, nhà nước Việt Nam cho không Vinacomin nguồn tài nguyên gần 3 tỷ tấn than thuộc sở hữu toàn dân để khai thác có tiền đóng thuế và giúp cho ngành điện, ấy thế mà Vinacomin đã không làm tròn nghĩa vụ.
Thế họ đang làm gì?
Xin đọc bài phỏng vấn TS Nguyễn Thành Sơn để có câu trả lời.
Dân Quyền
