MÙA ĐÔNG PRAGUE

Vaclav Havel (trái, đang phát biểu) và Alexander Dubcek
Prague (1989) • Source: The Guardian.com
 

 Trương Vũ

Tặng những nhà văn Việt Nam

Lời Mở:

Đầu tháng 7, 2016, trong một chuyến đi chơi Châu Âu, tôi đến thăm thủ đô Prague của Cộng Hoà Tiệp (The Czech Republic). Khi đến công trường Wenceslas, tôi nhìn lên bao lơn của toà cao ốc Melantrich. Nơi đó, một ngày mùa đông 1989, Alexander Dubcek và Vaclav Havel đứng cạnh nhau, ngỏ lời với gần một triệu người dân Prague đang tụ họp ở công trường này, khởi động một cuộc cách mạng làm sụp đổ hoàn toàn chế độ Cộng Sản và xây dựng một xã hội dân chủ thực sự cho Tiệp Khắc. Một cuộc cách mạng bắt nguồn từ những vận động của giới trí thức và văn nghệ sĩ, khởi đi từ đầu thập niên 1955, không ngừng thách thức với mọi sự đàn áp của giới cầm quyền. Những biến động ở công trường Wenceslas và trên toàn đất nước Tiệp Khắc đã gợi hứng cho tôi viết một tiếu luận ngắn, nhan đề “Mùa Đông Prague”, đăng trên tạp chí Văn Học ở California. Lúc đó, những vận động được biểu dương ở công trường Wenceslas chưa hoàn toàn thành công để trở thành cuộc “Cách Mạng Nhung” (The Velvet Revolution) của Tiệp Khắc. Lúc đó, kịch tác gia Vaclav Havel chưa trở thành Tổng Thống đầu tiên của một nước Tiệp Khắc dân chủ sau thế chiến.

Bài diễn văn của Havel tại quốc hội Hoa Kỳ 21.2.1990

Tác giả : Tổng thống Vaclav Havel Người dịch : Nguyễn Thanh Mai LGT : Khi cô đồng nghiệp biết mình dịch bài diễn văn này, cô ấy bảo cô ấy rất mừng là đã được sống qua những năm 90 ở đây, rằng đó là những năm tháng đáng sống. Người Tiệp bấy giờ tự hào vì bài diễn văn của vị tân Tổng thống bấy giờ là Vaclav Havel. TV bây giờ thi thoảng vẫn chiếu lại hình ảnh từ chuyến đi hồi đó: người đàn ông nhỏ bé, dáng vẻ có gì đó rụt rè, chiếc quần ống cộc sau này đã thành biểu tượng của ông. Nội dung bài viết vẫn còn tính thời sự bởi "... chúng ta vẫn chưa biết đặt đạo đức lên trên chính trị, khoa học và kinh tế. Chúng ta vẫn chưa thể hiểu rằng - để có đạo đức - xương sống duy nhất của tất cả các hành động của chúng ta chính là trách nhiệm. Trách nhiệm với điều gì đó cao cả hơn là gia đình của tôi, đất nước của tôi, nhà máy của tôi, thành công của tôi. Trách nhiệm với trật tự của cuộc sống, nơi mà tất cả các hành vi của chúng ta đều được lưu giữ vĩnh viễn, và là nơi mà chỉ ở đó mọi điều sẽ được đánh giá và một cách công bình" Từ đó đến nay đã đúng 25 năm.Bài diễn văn có thể nghe lại tại đây:https://www.youtube.com/watch?v=zplMpbZkEaM ****