Thiện Tùng
22/7/2016
Đọc báo giấy trớt lớt, riết rồi đâm chán, những
lão già sắp gần đất xa trời chúng tôi vào mạng in-tẹc săn tin kiếm sống qua ngày. Trước đây, ai
cũng thích chọn đường truyền của Tập đoàn Viễn thông Viettel của Quân đội, vì
ngỡ rằng Quân đội sống ngay ngắn, có kỷ cương, nào ngờ, không như những đường
truyền khác, nó bị chặn tum lum, nhứt là từ đại hội Đảng CSVN (Đảng) tới nay.
Tiền
thuê bao thì phải trả đủ theo giao kèo, tin được đọc theo hảo tâm. Ức quá, tôi
đến trụ sở chi nhánh của họ báo cắt hợp đồng vào tháng sau. Họ cho 2-3 nhân
viên kỹ thuật đến, dọc tơi tả máy tính vẫn không vào được những trang “lề
trái”. Họ gọi điện thoại đâu đó, lấy viết ghi những con số rồi gõ vào máy, những
trang “lề trái” tôi cần hiện ra đầy đủ. Họ về chẳng được bao lâu, bịnh cũ tái
phát cho đến nay, ngày một trầm trọng hơn.
Qua
hiện tượng, tôi đoán già đoán non – chưa chắc đúng: Có lẽ Viettel bị rầy nên họ
đành phải “trung với Đảng, thất tín với khách hàng”. Là khách hàng lâu năm, ít
nhiều tôi có cảm tình, cảm thông đối Viettel, nhưng cứ với cái đà nầy,chắc sớm
muộn gì tôi cũng phải nghỉ chơi với nó.
Sáng
nay (22/7/2016), tôi tranh thủ vào mạng, chủ yếu xem tin về phiên họp đầu tiên
của Quốc hội khóa mới, xem việc xử lý Formosa và xem Trung quốc có nổi khùng ở
biển Đông không. Rọc rạch mãi mà không vượt được tường lửa.
Buồn
quá, ở không làm gì, tôi gõ một số chuyện vui xa xưa trên đất Campuchia, ngoài
xả căn, báo với độc giả cư dân mạng nầy vẫn khỏe, luôn có mặt “trên từng cây số”. Tôi không biết chữ Campuchia, chỉ nói
trọ trẹ, và viết theo phiên âm:
1/ Tôi và anh Thế
vào xin nghỉ chân ở nhà dân, 3-4 nhà dân xung quanh họ đem cơm và thức ăn đến mời
chúng tôi. Không ăn họ sẽ buồn. Họ ngồi xung quanh xem mình có ăn phần của họ
đem đến không. Không phải họ cho mình ăn mắm bò-hóc, chỉ mùi bò-hóc lưu lại
trong soong nồi bốc lên rất khó ăn. Xem như gặp nạn, tôi ngồi xổm lên, xúc lưng
chén cơm, thức ăn “mỗi lỗ mỗi tỉa”, nín hơi lua xong chén cơm, rời chỗ, lắc đầu
vỗ bụng nói:
- “xà-
ách ná ! ” .
- “xà-nganh
tê?” - họ vui cười hỏi.
- “Nganh...”
– tôi đáp.
Anh Thế không nghĩ ra
cách ứng phó, trân mình ngồi rán ăn. Ăn xong, anh Thế kéo tôi ra ngoài hỏi
riêng:
-
Xà-ách ná là gì ? – no quá !
-
Xà-nganh tê là gì? – có ngon
không?
-
Nganh là gì ? – ngon.
-
Ngon
cái mụ nội mẹ tao !. Rán nuốt muốn chảy nước mắt – anh Thế nói.
**
2/ Tôi và anh Phong,
đi trưa nắng, ghé nhà dân nghỉ chân, tránh nắng. Anh Phong cầm nón quạt và nói:
- Nực muốn
chết !
- Nực bà-bôn hả ? – chị chủ nhà nhìn anh Phong cười hỏi: “nhớ vợ hả?” (nực có nghĩa là nhớ, bà-bôn là vợ).
Lát sau chị chủ nhà
đem ra nải chuối , hất hàm nói “hợp chếch” (mời ăn chuối).Vừa ăn, vừa nghĩ, tôi
ngộ ra, nói với Phong:
-
Cám ơn anh !
-
Về việc gì? – Phong hỏi.
-
Về nải chuối – tôi đáp.
-
Sao không cám ơn chủ
nhà lại cám ơn tôi ?
– Phong vặn hỏi.
-
Chếch là chuối?. Hồi nảy anh nói nực muốn chết, chị chủ
nhà tưởng mình đòi ăn chuối, nên lấy chuối ra đãi mình, không phải vậy sao ?. Cả
hai cùng cười ngữa nghiêng vì sự trùng hợp ngẫu nhiên ấy. Chị chủ nhà thấy
chúng tôi cười cũng vui lây, cười theo chớ chắc chẳng biết chúng tôi cười về việc
gì.
***
3/ Trên đường đi,
tôi thấy con heo (lợn) chúi đầu xuống lỗ tròn đào dọc theo lề đường để tránh
máy bay, hai chân sau của nó còn lú trên mặt đất, chòi chòi. Tôi gọi lớn vào mấy
người đang ngồi trong nhà:
-
Tà-rục ngộp
trăn-xê!”.
Chủ nhà chạy ra kéo
con heo lên, nhìn tôi cười nói:
-
Ngộp tê ! Ngộp tê !!! (tà-rục là heo, ngộp
là chết, trăn-xê la tiếng Pháp gọi hầm trú ẩn - Ở Campuchia họ cũng gọi công sự
hay hầm trú ẩn là trăn-xê).
****
4/ Tiếng Campuchia gọi khoai là “tầm-lôn”. Bữa nọ
tôi đi mua khoai môn. Tôi nói với họ tôi mua “tầm-lôn môn”. Họ ngớ người, tôi dẫn
ra chỉ những bụi khoai môn. Họ cười xòa rồi đào bán cho tôi. Từ đó vể sau, mỗi
khi thấy tôi đi qua, họ gọi trêu “tầm-lôn môn ! ...”.
*****
5/ Tôi đứng
ngoài, em Trần Thế Yên vào trong hỏi xin
chủ nhà cho ở trọ. Yên nói tiếng Khmer cũng ba chùm ba cháng, chủ nhà khó hiểu
bảo:
- Nói tiêng Viêt đi, tôi cung biêt chut chut (nói tiếng Việt đi,
tôi cũng biết chút chút) - chủ nhà nói tiếng Việt không dấu lơ lớ hơi khó nghe.
Yên trình bày bẳng tiếng
Việt. Chủ nhà gật đầu nói:
- Ơ, ơ thi ơ đưng đap mai nghe (Ờ, ở thì ở đừng đạp
mái nghe).
Ở được ít hôm mới biết
gia đình nầy lai nghiều ngoai (tạp chũng): Tàu, Khmer, Lào, Việt Nam. Ông nầy vợ
đã chết, có hai người con gái sanh đôi tên là Cà Pen, Cà Pư , đầu gà đít vịt đẹp
sát số. Thư sinh Thế Yên xem mòi chết mê chết mệt về hai ả nầy, yêu thích để
trong bụng chớ đâu dám rục rịch.
Tại sao ông ấy dặn
“... đừng đạp mái” ? Về sao mới biết: Trước đó, một cán bộ An ninh hỏi ở trọ
nhà ngói bên cạnh. Nhà ngói nầy có cô con gá tên Cà Tha. Ông cán bộ An ninh
không tha cho cô nầy – để em trong bụng người ta. Đổ bể ra, dân trong vùng đàm
tiếu nhức óc. Ngành Y của Việt Nam phải phá cái thai mới tạm yên với họ.
******
6/ Đoàn Văn công
đóng trong rừng tre, chiều chiều ra xóm xách nước giếng lên tắm, giặt, 4-5 nữ
diễn viên đến nhà chúng tôi trọ, xin chủ nước giếng tắm, giặt. Một cô vừa đến
miệng giếng, ông chủ nhà nói trong vẻ hốt hoảng:
- Ta Sau, đưng cho phu nư xach nươc giêng (Ông Sáu, đừng cho phụ
nữ xách nước giếng).
- Tại sao ? – Tôi hỏi
- Ông Ta ơ dươi nhin lên thây ky qua, ông quây đuc nươc hêt ! (Ông Tà ở dưới
nhìn lên thấy kỳ quá, ổng quậy dục nước hết). Ngẫm ra mới biết, dường như đã trở
thành tập tục, phụ nữ Campuchia mặc xà-rong, chồm ra giếng xách nước, ông “Tà” gì đó ở dưới giếng nhìn lên thấy hết...,
quậy đục nước.
Không còn cách nào
khác, tôi và Thế Yên thay phiên nhau ra giếng xách nước chuyền cho những cô gái
Văn công tắm, giặt. Riết rồi làm như chúng tôi mắc nợ những cô ấy, phải trả
công vào những buổi chiều.
Chưa hết, giặt xong,
các cô để áo quần lên những tàu dừa. Ông chủ nhà lại gọi tôi nói:
- Không được đê ao, quan trên những tàu dưa ! (không được để áo, quần
trên những tàu dừa ! ).
- Vì sao ? – Tôi hỏi.
- Ngươi ta chung qua chung lại “sư ca-ba”!. (người ta chung qua
chung lại “nhức cái đầu”- sư là đau/nhức, cà-ba là cái đầu.
Bị tường lửa chặn, buồn
quá, nghêu ngao 6 câu (chuyện) cho khuây khỏa. Nếu đọc giả không hài lòng cứ chủi
– chửi cũng là cách giải nhiệt ?.
T.T