-Nguyễn Đăng Quang-
Thảm họa Formosa xẩy ra đã tròn
1 năm. Đây là thảm họa môi trường tồi tệ nhất
trong lịch sử nước ta, gây ra hậu quả vô cùng nặng nề, hàng chục năm nữa mới có
thể khắc phục được! Trong tuần lễ qua, các phương tiện truyền thông đã đăng tải
nhiều bài đề cập đến thảm họa này. Đây là dịp tốt để Chính phủ thấy rõ những vấn
đề mà trước đây chính phủ đã không thấy
hoặc không muốn thấy!
Việc chấp thuận cho Formosa vào
Hà Tĩnh là sai lầm chiến lược lớn của
ĐCSVN! Hậu quả để lại là khôn lường, ít ra là trong 70 năm nữa! Ba sai lầm sau
đây về Formosa cấu thành sai lầm chiến lược của ĐCSVN, tạo ra mâu thuẫn gay gắt,
giống quả bom nhiệt hạch nổ chậm trong lòng xã hội Việt Nam, kể từ sau
Phong trào Xô-viết Nghệ Tĩnh 1930-1931!
1/. Chấp nhận hy sinh môi trường để đánh đổi phát triển kinh tế:
Vấn đề này, hiện nay mọi người đã thấy rõ, tuy có hơi muộn. Thủ tướng Chính phủ đã nhận thức
ra và hạ quyết tâm: “Kiên quyết không đánh đổi môi trường lấy lợi ích kinh tế!”.
Như vậy còn là may, muộn còn hơn không!
Song ta đã phải trả một cái giá quá đắt!
Cách đây trên dưới 10 năm, bất cứ nhà đầu tư ngoại quốc nào đệ trình một dự án
mà “vẽ ra” được viễn cảnh, khi dự án của họ đi vào hoạt động, sẽ mang lại lợi
ích kinh tế 1- 2 tỷ USD/năm cho Việt Nam, thì kế hoạch đầu tư của họ mau chóng
được chấp thuận và triển khai, mặc cho có các ý kiến phản biện không đồng tình!
Chính trong bối cảnh đó nên Việt Nam mới hứng chịu nhiều trái đắng về môi trường
như Dự án Bauxite Tây Nguyên, Formosa Hà Tĩnh, 2 nhà máy giấy Đại Dương (Tiền
Giang) và Lee & Man (Hậu Giang), cùng hàng trăm nhà máy nhiệt điện lạc hậu
như Vĩnh Tân 1, Vĩnh Tân 2 ở Bình Thuận, v.v… Việc “rước” Formosa vào Hà Tĩnh và cấp phép 70 năm cho nó là
một sai lầm ấu trĩ. Nay ta mới thực sự ngấm đòn!
2/. Chon sai đối tác đầu tư một cách mù quáng:
Nói đến Formosa là nói đến hồ sơ
đen đầy tai tiếng về môi trường. Tập đoàn Formosa bị cả thế giới căm ghét và tẩy
chay! Ngay cả đất mẹ Đài Loan cũng xa lánh nó, bởi Formosa là kẻ nguy hiểm xấu
xa, đi đến đâu nó gây ra ô nhiễm môi trường đến đó! Cả thế giới đều rõ điều này
và ghẻ lạnh, lánh xa nó! Thế nhưng Việt
Nam lại mời bằng được, bất chấp mọi hậu quả, và còn ưu ái cấp phép đến 70 năm cho nó, quả là điều cực kỳ
khó hiểu!
Hơn nữa, Formosa chỉ là Tập đoàn Công nghiệp hóa chất, chuyên kinh doanh và
sản xuất đồ nhựa. Luyện thép là lĩnh vực xa lạ với tập đoàn này! Vậy tại sao lại
mời nó vào làm thép?
Hà Tĩnh “rước” Formosa vào Vũng Áng là lừa dối nhân dân và chính
phủ. Chính phủ chấp thuận Formosa vào đầu tư là một sai lầm vô cùng ngây thơ và
khó hiểu! Chọn Formosa là chọn cái xấu, chọn kẻ ác, là rước họa vào thân! Đây
là sai lầm tối tăm và vô cùng tai hại!
3/. Giao nhầm vị trí chiến lược của đất nước cho kẻ thù:
Sai lầm chiến lược nguy hiểm nhất, tiềm ẩn nguy cơ mất nước lớn nhất,
chính là việc giao cho Formosa cả một vùng chiến lược trọng yếu về mặt An ninh
- Quốc phòng.
Việc “rước” Formosa vào Hà Tĩnh và giao cho nó 2 địa điểm chiến
lược xung yếu về Quốc phòng - An ninh là Vũng Áng và cảng nước sâu Sơn Dương là một sự khờ dại rất khó hiểu của lãnh đạo Đảng
và Nhà nước ta, vì nếu Trung
Quốc “động binh”, 2 địa điểm trên sẽ là 2 tử huyệt chết người, ngay lập tức nó sẽ cắt đôi nước ta, cô lập 2 miền
Nam-Bắc với nhau; quyền kiểm soát đất nước sẽ nhanh chóng rơi vào tay quân thù!
Đại tướng Đỗ Bá Tỵ, nguyên Tổng Tham mưu trưởng QĐNDVN, hiện là Phó Chủ tịch Quốc
hội, đã nhìn thấu vấn đề khi ông tuyên bố hôm 11/7/2016 trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội: “Vụ Formosa tiềm ẩn
lâu dài nhiều vấn đề, trong đó có vấn đề Quốc phòng – An
ninh!”.
Ngay sau thảm họa, hôm
21/4/2016, Đoàn giám sát của Bộ NN&PTNT do ông Phạm Khánh Ly, Phó Vụ trưởng Vụ nuôi trồng thủy sản, làm trưởng đoàn, bất lực
vì bị chặn lại trước cổng
Formosa! Ông Ly nói: “Đoàn công tác không vào được Vũng Áng vì đây là KCN
có yếu tố nước ngoài. Đoàn không có thẩm
quyền và chức năng kiểm tra khu vực này!”. Vấn đề không chỉ ở Vũng Áng, quan trọng
hơn là ở cảng nước sâu Sơn Dương: Tầu thuyền Trung Quốc và Đài Loan vào cập cảng,
ta có kiểm soát được không? Hàng hóa họ chở đi cũng như số lượng, chủng loại
hàng hóa họ chở đến, ta có biết và kiểm đếm được hết không? Nhưng điều sau đây:
Tầu ngầm quân sự “lạ” vào neo đậu tại đây, ta có kiểm soát và ngăn chặn được
không?
Qua việc ta cho Trung Quốc vào
khai thác bauxite ở Tây Nguyên, và việc “rước” Formosa vào làm thép ở Hà Tĩnh, cũng chẳng khác nào câu chuyện truyền
thuyết lịch sử cách đây trên 2200 năm! Năm 210 TCN, vua An Dương Vương, do ưng
đồ “thách cưới”, đã chấp thuận Trọng Thủy lấy Mỵ Nương rồi cho nó “ở rể” trong kinh thành Cổ Loa nước Âu
Lạc! Việc giao Tây Nguyên (“mái nhà Đông Dương”) và 2 địa bàn trọng yếu về chiến
lược ở Hà Tĩnh là Vũng Áng và cảng nước sâu Sơn Dương cho các đối tác Trung Hoa
cũng giống như vua An Dương Vương chấp thuận cho Trọng Thủy “ở rể” trong kinh
thành Cổ Loa để rồi nó đánh tráo nỏ thần, sau đó đưa quân sang cướp nước Âu Lạc
của ta như cách đây trên 2200 năm về trước!
Truyền thuyết lịch sử thời vua
Thục An Dương Vương đã răn dạy và
cảnh báo hậu thế rõ như vậy mà các
“vua” tập thể ngày nay lại u mê đến độ “ma chỉ đường, quỷ dẫn lối” để phạm phải
sai lầm chiến lược tày đình trên đây! Sai lầm thông thường đã là tai hại
và nguy hiểm, sai lầm chiến lược còn tai hại và
nguy hiểm gấp bội phần, thậm chí nó còn dẫn đến nguy cơ mất nước! Các vị hãy tỉnh
lại đi và dũng cảm dừng lại trước khi
quá muộn!
Khi thảm họa xảy ra, nhiều
chuyên gia cho đây là cơ hội thuận lợi
và hợp lý để chính phủ sửa sai: Thay vì nhận bồi thường, chính phủ phải khởi tố hính sự và tuyên phạt thật
nặng Formosa (từ 20-30 tỷ USD để làm sạch môi trường), đồng thời tuyên bố vĩnh
viễn đóng cửa và tống xuất Formosa khỏi Việt Nam! Đây là thượng sách và là giải
pháp tối ưu xét về tổng thể các mặt: Kinh tế, Xã hội, Môi trường, Chính trị, Quốc phòng, An ninh,
và nhất là ổn định lòng dân! Đóng cửa vĩnh viễn Formosa là bứng được ngòi
của quả bom nhiệt hạch nổ chậm trong lòng xã hội Việt Nam vậy! Nhưng rất tiếc, Chính phủ đã không làm
thế! Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ tuyên bố
chiến thuật: “Sẽ đóng cửa Formosa nếu tái phạm!”. Còn Bộ
TN&MT chỉ đưa ra điều kiện lỏng lẻo: “Khi nào Formosa khắc phục xong 53 lỗi
vi phạm mới được phép hoạt động trở lại!”
Ngày 6/4/2017 vừa qua, sau
đúng 1 năm thảm họa, Bộ TN-MT và UBND tỉnh Hà Tĩnh hồ hởi công bố Formosa đã khắc
phục được 52/53 lỗi, chỉ còn lại 1 lỗi duy nhất mà thôi! Báo Hà Tĩnh, cơ quan ngôn luận của Tỉnh ủy và UBND tỉnh Hà Tĩnh, còn hớn hở giật
tít: “Formosa đã khắc phục 52/53 lỗi, đủ điều kiện vận hành lò cao số 1”.
Thưa mấy ông lãnh đạo Hà Tĩnh:
Cái lỗi còn lại chưa khắc phục được
mới là cái lỗi lớn nhất, là cái lỗi chủ yếu dẫn đến thảm họa 1 năm trước!
Formosa đã gian dối tự động chuyển đổi công nghệ từ dập cốc khô
sang dập cốc ướt! Đây chính là nguyên
nhân chủ yếu gây hủy hoại môi trường! Lẽ
ra khi Formosa áp dụng công nghệ dập cốc ướt gây tàn phá môi trường như vậy, Bộ
TN-MT phải khởi tố hình sự và phạt thật nặng Formosa vì đã gian dối,
làm trái cam kết nên dẫn đến thảm họa cá chết, biển chết, môi trường chết! Nhiều
chuyên gia cho rằng lỗi hủy diệt môi trường như Formosa gây ra, các nước có thể phạt tới hàng chục tỷ USD! Nhưng ở
Việt Nam, trước thiệt hại to lớn như vậy, Formosa chỉ phải bồi thường có 500
triệu USD, một cái giá quá bèo bọt! Chính khoản tiền 500 triệu USD này làm nảy
sinh nhiều mâu thuẫn và bất đồng giữa người dân và chính quyền! Xin trở lại nói
về cái lỗi 53, chính Formosa thú nhận là phải hơn 2 năm nữa, đến tháng 6/2019,
nó mới khắc phục xong lỗi này! Vậy cớ sao các ông đã vội dọn đường,
chuẩn bị dư luận cho Formosa sớm vậy, và để nhằm mục đích gì đây?
Để kết thúc bài này, người viết muốn nhắc lại điều sau đây: Formosa Hà Tĩnh
giống như quả bom nhiệt hạch nổ chậm treo lơ lửng trên đầu nhân dân 5 tỉnh miền
Trung. Tháo ngòi của quả bom nổ chậm này chỉ có thể là Chính phủ và
cũng là trách nhiệm của Chính phủ! Nếu Chính phủ cứ tiếp tục ưu ái, bênh vực vô lối, không tìm cách đóng
cửa vĩnh viễn Formosa, ngược lại coi việc người dân thể hiện sự bất bình và chống
đối Formosa là do bị các thế lực thù địch, phản động xúi dục, kích động với mục
đích chống Đảng và Nhà nước để rồi trừng
phạt họ thay vì trừng phạt Formosa, thì việc này chẳng khác nào kích
ngòi cho quả bom nhiệt hạch Formosa sớm phát nổ! Và khi quả bom này phát nổ,
ngoài kẻ thù chung của đất nước, chẳng có ai hưởng lợi, mà chỉ có nhân dân là
người gánh chịu hậu quả khôn lường
mà thôi!
N.Đ.Q.