 |
| Quan hệ Donald Trump và Vladimir Putin rạn nứt vì SyriaREUTERS/Stevo Vasiljevic |
Trong thời gian tranh cử, ông
Donald Trump đã nhiều lần lên tiếng bênh vực tổng thống Nga Vladimir Putin trên
báo chí Mỹ. Khi ông đắc cử tổng thống, báo chí chính thức ở Nga đã hết lời khen
ngợi nhà tỷ phú New York.
Thế nhưng, sau vụ oanh kích của
Hoa Kỳ vào Syria tuần trước, giọng điệu báo chí thân Putin đã thay đổi hẳn. Họ
chỉ trích ông Trump « không có chút kinh nghiệm nào về chính trị quốc tế
», « chỉ biết hành động theo cảm tính chứ chẳng biết suy xét gì ».
Đọc những lời chỉ trích nói trên,
người ta có cảm tưởng là quan hệ Mỹ-Nga đang trở lại giống như thời tổng thống
Obama. Sự thay đổi giọng điệu đó diễn ra vào lúc ngoại trưởng Rex Tillerson sẽ
đến Matxcơva ngày 11/04, chủ yếu để bàn về hồ sơ Syria với đồng nhiệm Nga
Serguei Lavrov.
Điện Kremlin đã hy vọng rằng với
tổng thống Trump, Hoa Kỳ sẽ hành động chung với Nga để chống các lực lượng
khủng bố ở Syria và đây sẽ là một điểm khởi đầu tích cực cho hợp tác giữa hai
nước trong tương lai trên hồ sơ Syria, cũng như trên những vấn đề khác.
Nhưng hy vọng này nay đã tan
thành mây khói sau vụ oanh kích của Mỹ vào Syria để đáp trả vụ tấn công bằng vũ
khí hóa học, mà chế độ Damas bị cáo buộc là thủ phạm, khiến 87 người chết. Bản
thân ngoại trưởng Tillerson cuối tuần qua đã chỉ trích Nga, do « đồng lõa » hoặc do « bất tài », đã không ngăn chận vụ tấn công
bằng vũ khí hóa học vào thường dân.
Hôm qua, Hoa Kỳ cũng đã khẳng
định rằng Nga đã biết trước là sẽ có một vụ tấn công hóa học ở Syria, tuy hiện
chưa có bằng chứng là Matxcơva có can dự vào vụ này.
Cho tới nay Nga vẫn khẳng định là
chế độ Damas không hề sử dụng vũ khí hóa học, mà khí độc đã lan ra sau khi một
kho chứa vũ khí hóa học của lực lượng nổi dậy bị trúng bom. Trong bối cảnh như
vậy, cuộc họp ngày 12/04/2017 giữa hai ngoại trưởng Mỹ Nga ở Matxcơva sẽ khó
đạt được thỏa thuận.
Căng thẳng Mỹ-Nga trên hồ sơ
Syria chắc sẽ còn kéo dài, bởi vì hôm qua, Hoa Kỳ đã cảnh cáo sẽ oanh kích lần
nữa nếu chế độ Damas mở các cuộc tấn công mới bằng vũ khí hóa học vào thường
dân Syria. Trong khi đó, Nga cùng với Iran, một đồng minh khác của Damas đã đe
dọa sẽ có « phản ứng quyết liệt » với mọi cuộc tấn công mới vào
Syria. Nói cách khác, họ sẵn sàng đáp trả Hoa Kỳ bằng quân sự.
Sau vụ oanh kích của Mỹ vào
Syria, Nga cũng loan báo đã đình chỉ thi hành thỏa thuận với Hoa Kỳ về việc
ngăn ngừa các sự cố giữa phi cơ hai nước trên không phận Syria. Matxcơva và
Washington đã ký thỏa thuận này vào tháng 10/2015, vài tuần sau khi Nga khởi
động chiến dịch can thiệp vào Syria để hỗ trợ cho chế độ Bachar al-Assad.
Hoa Kỳ và các nước
phương Tây khác đang gia tăng áp lực để buộc Putin ngưng yểm trợ cho chế độ
Bachar al-Assad. Nhưng vụ oanh kích của Mỹ vào Syria dường như đã khiến cho
Matxcơva càng nghiêng hẳn về phía Damas. Hơn nữa, sau vụ oanh kích nói trên,
Nga lại càng khó mà thay đổi thái độ với chế độ Bachar al-Assad, vì sợ sẽ bị
xem là hành động dưới áp lực của Mỹ. Tóm lại, vì hồ sơ Syria mà « tuần trăng mật » giữa tổng thống Trump và tổng
thống Putin có lẽ đã chấm dứt
Nguồn: Theo RFI