Tổng thống Mỹ Trump đã ký một biên bản ghi nhớ với dự
kiến áp đặt tăng thuế nhằm chống lại Trung Quốc, thông tin khiến thế giới chú ý
và nhiều dự đoán về cuộc chiến thương mại Trung-Mỹ theo đó được đưa ra. Có bình
luận cho rằng trong cuộc chiến này Trung Quốc không có cơ hội chiến thắng, và
rằng Trump có khả năng làm sụp đổ chế độ cộng sản Trung Quốc.
Chiều 22/3 vừa qua, Tổng thống Mỹ Trump đã ký một biên
bản ghi nhớ với kế hoạch tăng thuế trên một số hàng hóa Trung Quốc, qua đó số
hàng Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ sẽ bị ảnh hưởng lên đến 60 tỷ Đô la Mỹ (USD).
Ông Trump nhấn mạnh lại các khoản thuế đối ứng, ông nói: “Các nước khác áp
dụng bao nhiêu loại thuế đối với chúng tôi thì chúng tôi cũng làm như vậy đối
với họ”.
Trung Quốc cứng rắn đáp trả
Thông tin này đã tác động mạnh trong cộng đồng quốc
tế. Nhà cầm quyền Trung Quốc cũng lên tiếng đáp trả rằng Trung Quốc không sợ
một cuộc chiến thương mại, ngay lập tức Bộ Thương mại Trung Quốc tuyên bố sẽ áp
đặt tăng khoảng 3 tỷ USD thuế nhập khẩu đối với sản phẩm nhập khẩu từ Mỹ.
Liên quan đến đáp trả của Trung Quốc, giáo sư William,
chuyên gia kinh tế của Viện Quản lý Anderson UCLA (UCLA Anderson School of
Management) cho rằng đây là thủ đoạn thường thấy của nhà cầm quyền Trung Quốc:
gây sức ép, đe dọa, buộc Chính phủ Mỹ rút lui. Tuy nhiên ông Trump sẽ càng mạnh
tay hơn, hiện nay những người xung quanh Trump đa số thuộc phái diều hâu và
cứng rắn, họ không sợ. Trong khi đối với vấn đề này cả đảng Dân chủ và đảng Cộng
hòa đều ủng hộ Trump.
Giáo sư William cho biết, trước hành động trả đũa của
nhà cầm quyền Trung Quốc, không biết liệu ông Trump có bắt đầu đợt chế tài
thương mại lần thứ hai với Trung Quốc hay không. “Hệ quả cuối cùng của vấn
đề này là thương mại của Trung Quốc phải chịu tổn thất to lớn, trong khi tác
động đối với Mỹ là rất nhỏ, Trung Quốc sẽ bị thương nặng nề. Nền kinh tế Trung
Quốc đang đứng trước cuộc khủng hoảng nợ nần, sẽ đối diện nguy cơ sụp đổ”.
Một số người sử dụng internet Trung Quốc đại lục đã
lên tiếng về hành động trả đũa của nhà cầm quyền Trung Quốc: “Các biện pháp
trừng phạt của Mỹ là về sản phẩm công nghệ điện tử, còn trả đũa của nhà cầm
quyền Trung Quốc lại tập trung vào sản phẩm nông nghiệp, lại đánh vào cổ người
nông dân, ai phải chịu đã quá rõ, hành động thật quá độc địa.”
Cuộc chiến sẽ làm sụp đổ đế chế cộng
sản Trung Quốc?
Ngày 23/3, Thượng Báo (Up Media) của Đài Loan cũng
đăng bài nhận định rằng, hành động của ông Trump lần này có ý nghĩa chính trị
sâu sắc. Hơn nữa, lần này Trung Quốc chỉ có thể chịu trận, vì không thể phản
công trong khi đang nắm giữ trong tay hàng nghìn tỷ trái phiếu Mỹ.
Một khi nhà cầm quyền Trung Quốc cho bán trái phiếu
Chính phủ Mỹ, các tổ chức cần nhiều trái phiếu không rủi ro để phòng ngừa như
quỹ lương hưu và các công ty bảo hiểm sẽ lập tức mua lại trái phiếu. Vì vậy,
cho dù từ năm 2013 nhà cầm quyền Trung Quốc đã cho bán dần trái phiếu của Mỹ,
nhưng tổng khối lượng trái phiếu của Mỹ không sụt giảm vì hành động bán ra của
nhà cầm quyền Trung Quốc, ngược lại còn không ngừng tăng lên. Trái phiếu Mỹ do
Trung Quốc bán ra lại vào tay nước khác cũng như khu vực tư nhân trong và ngoài
nước Mỹ, nhìn chung Mỹ không phải lo lắng việc trái phiếu kho bạc Mỹ không có
thị trường tiêu thụ.
Ngoài ra, điều quan trọng là tăng trưởng kinh tế của
Trung Quốc phụ thuộc hoàn toàn vào xuất siêu. Cho dù nhà cầm quyền Trung Quốc
cứng giọng thế nào cũng không thể phủ nhận được thực tế này.
Nhà cầm quyền Trung Quốc cũng muốn phát triển kinh tế
Trung Quốc bằng con đường tăng tiêu dùng cá nhân và đầu tư, bao gồm đường sắt
cao tốc, sân bay, xây dựng đô thị, nới lỏng kinh tế internet, những động thái
này vì muốn thoát khỏi sự phụ thuộc vào xuất khẩu. Nhưng kiểu cách “buông
lỏng thì loạn, kìm chặt thì chết” của mô hình tập quyền trung ương không giải
quyết được vấn đề thặng dư thương mại của Trung Quốc, nhìn vào tình trạng dự
trữ ngoại hối ngày càng tăng của Trung Quốc là hiểu rõ, dù nhà cầm quyền Trung
Quốc chấn hưng tiêu thụ trong nước và đầu tư cũng không có kết quả. Nếu có thì
cũng chỉ đóng vai trò rất nhỏ, không thể thay đổi được tình trạng phụ thuộc vào
xuất khẩu.
Bài viết cho rằng, việc ông Trump đang áp đặt thuế đối
với hàng hóa của Trung Quốc có thể làm hỏng cỗ máy xuất khẩu của Trung Quốc, có
thể dẫn đến việc sụp đổ cơ nghiệp của đảng Cộng sản Trung Quốc.
Bài viết chỉ ra, quan trọng nhất là hiện nay thế giới
không tin tưởng nhà cầm quyền Trung Quốc, trong một quốc gia mà mọi người dân
không tin Chính phủ, mọi quyết sách đều mờ ám, vậy thì thế giới sao có thể tin
được trách nhiệm của Chính phủ này đối với thế giới. Vì người dân Trung Quốc
không tin vào nhà cầm quyền nên mới xảy ra tình trạng có khoản tiết kiệm lớn
như vậy. Nếu người dân Trung Quốc tin tưởng vào tương lai của họ giống như
người Mỹ thì họ không cần phải tiết kiệm như thế. Thay vào đó, họ có thể hưởng
thâm hụt thương mại và đầu tư nước ngoài rất lớn giống như người Mỹ.
Tuyết Mai