Trong
chiến lược xây dựng đế quốc của Trung Quốc, dựa theo mô hình của Hoa Kỳ là bằng
kinh tế và dùng quân sự hậu thuẩn phía sau, nhưng lộ liễu và võ biền hơn, đó là
hình ảnh anh thương gia mặc đồ vest tay xách chiếc cập đầy tiền nhưng trên vai
có mang khẩu súng, TQ vừa muốn khai thác thị trường và tài nguyên thế giới vừa
biến các nước cận biên thành chư hầu. Kế hoạch “Vành Đai và Con Đường” còn gọi
là “Con đường tơ lụa của thế kỷ 21” (BRI - Belt Road Initiative), với số tiền
tung ra khoảng 1,700 tỷ đôla mỗi năm và 26,000 tỷ đôla tính đến năm 2030 đang
biến nợ của các quốc nghèo thành lãnh thổ của Trung Quốc (http://cnb.cx/2tWJJUV).
Ở Brunei,
TQ đang xây dựng một khu phức hợp lọc dầu và hóa dầu và một cây cầu nối khu
liên hợp với thủ đô Bandar Seri Begawan, trị giá 3.4 tỷ đôla trên đảo Muara
Besar, đây là dự án đầu tư nước ngoài lớn nhất từ trước đến nay ở Brunei. Nhưng
đó chỉ là giai đoạn 1 và giai đoạn 2 trị giá khoảng 12 tỷ đôla (http://bit.ly/2tPxlWs).
Ở Sri
Lanka, TQ cho vay khoảng 85% để xây cảng Hambantota trị giá 1.3 tỷ đôla, Sri
Lanka không đủ sức trả nợ phải cho TQ thuê 99 năm, có nghĩa cảng này bây giờ là
nhượng địa của TQ trong một thế kỷ. Hơn nữa, Sri Lanka cũng giao cho TQ vùng
đất rộng lớn chung quanh cảng để làm khu Kinh Tế Đặc Quyền (Special Economic
Zone), và cựu tổng thống Mahinda Rajapaksa thân TQ đang tái trổi dậy ở chính
trường Sri Lanka (http://bit.ly/2FQx9YC).
Ở quần
đảo Maldives, một quốc gia đảo quốc nhỏ bé, diện tích chừng 298 km2, tức chỉ
bằng 1.7 thủ đô Hoa Thịnh Đốn, có tổng sản lượng khoảng 7 tỷ đôla/năm và chỉ khoảng
393,000 dân (2017) thì việc TQ chi tiền tỷ đôla dễ dàng mua chuộc đảo quốc này.
Đầu
tháng 2/2018 Maldives bị khủng hoảng chính trị mà nguyên nhân sâu xa là chính
quyền của tổng thống Abdulla Yameen thân TQ đụng độ với đối lập thân Ấn Độ. Ông
Yameen đảo chánh tổng thống dân cử thân Ấn Độ Mohammad Nasheed năm 2013 và ông
Nasheed chạy qua Sri Lanka tỵ nạn. Hôm 6/2/18 ông Yameen ra lệnh bắt ông Chủ
Tịch Tối Cao Pháp Viện và cựu TT Nasheed và tuyên bố tình trạng khẩn cấp. Ông
Nasheed cầu cứu Ấn Độ can thiệp quân sự. Ấn đã từng can thiệp quân sự vào
Maldives năm 1988. Lâu nay Ấn giúp đỡ tài chánh cho Maldives để đổi lấy chính
sách “Ấn Độ Trước Tiên” (India First) của Maldives.
TQ dùng
Maldives trong chương trình BRI của họ, biến nó thành một vị trí chiến lược qua
2 công trình hàng đầu: Cây cầu từ thủ đô Male đến hòn đảo lân cận, và công
trình mở rộng phi trường. Ngoài ra, Maldives cho TQ thuê hòn đảo Feydhoo
Finolhu 50 năm để phát triển du lịch và ký hiệp ước tự do mậu dịch với TQ ngày
7/12/17. TQ chiếm 70% nợ quốc gia của Maldives. Hồi tháng 8/2017 TQ mang 3 tàu
chiến cập cảng Maldives trong chương trình huấn luyện chung. Tháng 2/2018 trong
khi Maldives khủng hoảng chính trị thì TQ cho 11 tàu chiến vào đông Ấn Độ Dương
nhằm dằn mặt Ấn Độ không nên can thiệp (http://bit.ly/2FZP5Du).
Cũng như
Ski Lanka, Maldives nằm ngay trên đường ra biển lớn của Ấn Độ, cho nên Ấn Độ
không thể nào ngồi yên nhìn TQ bao vây. Xét theo địa chiến lược, hai nước này
tựa như Cuba nằm ngay yết hầu của Hoa Kỳ, nếu nó tự đứng một mình thì không gây
nguy hiểm cho HK, nhưng nếu liên minh quân sự với một cường quốc khác như Liên
Sô thời thập niên 1960s trước đây thì HK không dung thứ.
Ở Nepal,
ông Khagda Prasad Sharma OLI, Chủ Tịch Đảng Cộng Sản Nepal nắm quyền trở lại
vào tháng 2/2018 sau khi liên minh với lãnh tụ Maoist là Pushpa Kamal DAHAL
(biệt danh "Prachanda") tạo thành cánh tả cực mạnh, ông làm thủ tướng
hồi 2015-2016, mà khủng hoảng giữa TQ-Ấn Độ gây ra vụ phong toả vùng biên giới
Ấn-Nepal vào tháng 9/2015, khi lực lượng các đảng đối lập Madhesi thân Ấn đụng
với ông OLI xảy ra. Ông OLI bây giờ càng thân TQ hơn. TQ đầu tư đường xe lửa
nối Hy Mã Lạp Sơn và Nepal cũng như hệ thống thuỷ điện ở nuớc này (http://bit.ly/2tPIJla).
Ở
Pakistan, trục Hành Lang Kinh Tế TQ-Pakistan (The China Pakistan Economic
Corridor) đi qua vùng Kashmir (phần Pakistan chiếm giữ) cho phép TQ tiếp cận
vùng nuớc ấm của cảng Gwadar ở Biển Á Rập. Đầu tư TQ từ 46 tỷ đôla đã tăng
thành 60 tỷ và Pakistan không cách gì trả nỗi, cho nên cũng như Sri Lanka, TQ
sẽ biến nợ thành lãnh thổ, kiểm soát cảng Gwadar và hành lang đi đến cảng này.
Thượng
Viện Pakistan đã thông qua một nghị quyết nói rằng do nhu cầu gia tăng cộng tác
giữa TQ và Pakistan để phát triển Hành Lang Kinh Tế China-Pak nên tiếng
Mandarin được công nhận là ngôn ngữ “quốc gia” ở Pakistan, các lớp tiếng Tàu
được cưỡng bách dạy ở các trường lớp để đào tạo nhân lực. Nghị quyết này khá kỳ
cục vì thông thường người của nước đầu tư phải học ngôn ngữ của nước sở tại.
Điều này cho thấy TQ không những biến nợ thành lãnh thổ mà còn muốn đồng hoá
Pakistan, khống chế văn hoá xứ này (http://bit.ly/2GtUXTl).
Ở Miến
Điện, cũng trong kế hoạch BRI, TQ đầu tư khoảng 85% (gần 10 tỷ đôla) vào cảng
biển nước sâu chiến lược Kyauk Pyu phía tây bang Rakhine trong vịnh Bengal, làm
nơi trung chuyển dầu khí từ Trung Đông bằng đường biển qua đường bộ để tránh
qua eo biển cổ chai Malacca. Ngoài ra TQ còn phát triển khu kỹ nghệ và vùng đặc
quyền kinh tế ở Rakhine. TQ cũng đầu tư 3.6 tỷ đôla cho đập thuỷ điện Myitsone
ở phía bắc Miến Điện gần Vân Nam (http://reut.rs/2FSgnZq).
TQ có
quan hệ chặc chẽ với quân đội Miến Điện. Người Rohingya ở phía bắc bang Rakhine
bị quân đội Miến Điện đàn áp hầu như đến độ diệt chủng để chiếm đất là nhằm mục
đích phục vụ cho TQ trong vấn đề cảng biển BRI. Bà Aung San Suu Kyi tuy trị vì
nhưng vô quyền đối với quân đội, bà bị Tây Phương lên án vi phạm nhân quyền.
Ấn Độ
đang bị TQ bao vây bằng cách dùng tiền đầu tư để biến thành nợ, và từ nợ biến
thành lãnh thổ ở những tiểu quốc ven biên và những đảo quốc ở Ấn Độ Dương.
Cam Bốt
và Lào, sườn tây của Việt Nam, cũng đang bị TQ biến nợ thành lãnh thổ. Hai nước
này, về địa chiến lược quá quan trọng cho an ninh của VN nên sẽ dành riêng cho
một bài viết sau.
Việt Nam
nằm ngay thềm cửa phía nam của TQ nên chẳng những không ngoại lệ mà còn thê
thảm hơn. Bởi lẽ TQ bị thất thế về địa chính trị, nằm chéo ngoe bên ngoài các
đường vận chuyển quốc tế và trong 4 mặt đông-tây-nam-bắc thì có đến 3 mặt bị
thất thế: phía bắc là Mông Cổ và Siberia là những vùng khô cằn hay băng giá, ít
dân, kinh tế gần như không có gì, phía tây là sa mạc và các quốc gia nghèo có
đuôi -stan, phía đông là Thái Bình Dương mà Nhật và Đại Hàn đã án ngữ. Chỉ còn
phía nam là đường tiến về một Đông Nam Á đông dân, trù phú, tấp nập các sinh
hoạt kinh tế. Nhưng muốn tiến về vùng này thì đường bộ hay đường thuỷ đều phải bước
qua ngưỡng cửa Việt Nam. Cho nên VN là cái gai phải nhổ, phải khống chế của TQ.
Thế là
TQ chẳng những muốn biến nợ thành lãnh thổ mà còn muốn đồng hoá về văn hoá và
diệt chủng về môi trường hay thực phẩm.
Formosa
Vũng Áng với 70 năm nhượng địa, TQ thuê đất rừng đầu nguồn ở các tỉnh Lạng Sơn,
Cao Bằng, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Nam, Bình Định, Kon Tum, Bình
Dương... 50 năm, những cơ sở đầu tư của Trung Quốc ở thành phố địa đầu Móng
Cái-Quảng Ninh được TQ thuê 50 năm...
Mối hiểm
nguy của VN, ngoài việc cho thuê đất 50-70 năm ở các vùng an ninh chiến lược,
còn là sự mất thăng bằng quá to về mậu dịch với TQ và nó cứ chất chồng từ năm
này qua năm khác, tích luỹ thành nợ khổng lồ, không cách gì trả được, đưa đến
việc có thể biến nợ thành lãnh thổ cho TQ, thí dụ như năm 2015 thâm hụt là 32
tỷ đôla (http://bit.ly/2FSnbpB).
Chính
trị với hai đảng cộng sản đàn anh và đàn em là đã lệ thuộc, kinh tế với thâm
hụt mậu dịch và nợ đầu tư không trả được là đã lệ thuộc, quân sự với quân đội
tuyệt đối trung thành với đảng và đảng lệ thuộc đảng nên quân sự không bảo vệ
được biên cương, cũng vậy an ninh với công an lệ thuộc đảng nên công an không
bảo vệ được an sinh của dân chúng trước sự xâm thực của thực dân mới.
Trong
khi TQ biến nợ thành lãnh thổ ở các nơi khác thì thê thảm hơn, họ có thể biến
nợ thành con đường mòn tiến nam Tập Cận Bình của TQ ở Việt Nam!
Lê Minh
Nguyên
17/3/2018