TS Trần Đình Bá
“ Khi đến làm việc việc với Ban Quản lý dự án cảng hàng không quốc tế Long Thành, sau khi nghe báo cáo tiến độ triển khai dự án, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trăn trở, cho rằng, dự án cảng hàng không quốc tế Long Thành là dự án lớn, trọng điểm quốc gia, song đến nay nhiều việc vẫn chưa đi vào vận hành trơn tru. …Đến nơi làm việc của Ban Quản lý dự án cũng chưa có thì liệu 4 năm nữa dự án có hoàn thành được không?", Thủ tướng đặt câu hỏi .”
Để rộng đường dư luận – xin đăng toàn văn bài viết của TS Trần Đình Bá về thực trạng của ngành GTVT !
Trong lịch sử nhà nước các vị vua đến thời kỳ hiện đại của các vị nguyên thủ quốc gia đều có những cuộc vi hành để mục kích lắng nghe nổi niềm của dân , thị sát kiểm tra chia sẽ cuộc sống của nhân dân , kiểm tra lại báo cáo của các quan đại thần từ quan đại triều đến chức sắc địa phương . Nhờ những cuộc vi hành đột xuất để đưa ra những cái nhìn khách quan để điều chỉnh chính sách và quyết sách . Chuyến thị sát kiểm tra xuyên Việt – xuyên tết của Thủ tướng vào đầu năm Nhâm Dần kỳ vọng sẽ có những đột phá cho những khát vọng hùng cường mà tòan dân đang kỳ vọng !
1- Khi Thủ tướng vi hành xông thẳng vào các dự án trọng điểm quốc gia !
Suốt 20 năm nay , cả nước nhức nhối về những lời hứa của suốt 5 đời bộ trưởng GTVT về những siêu dự án ĐSCT , siêu cảng biền , siêu sân bay , siêu đường bộ cao tốc BN …. Thế nhưng ” Hết ngày dài lại đêm thâu “ , qua nhiều kỳ họp QH ghi nhận các lời hứa của các đời bộ trường GTVT vẫn cứ nằm hoài trên “ GIẤY “ qua nhiều đời bộ trưởng . Bộ GTVT trở thành kỉ lục siêu bộ ngốn nhiều ngân sách nhất , nhiều siêu dự án nhất , ngốn nhiều ngày họp của QH từ chính thức đến họp bất thưpờng , là siêu bộ có nhiều bộ trưởng thứ trưởng ….vi phạm pháp luật vướng vào vòng lao lý .
Đợt vi hành đầu năm nay , Thủ tướng kiểm tra một loạt các dự án thuộc công trình trọng điểm quốc gia đặc biệt quan trọng về chính trị -kinh tế- XH , đặc biệt là đảm bảo cho QP – AN và tính hợp Hiến – hợp pháp trong các siêu dự án liên quan đến vốn vay ODA – PPP – ngân sách Nhà nước và các nguồn vốn khác cho sự nghiệp CNH – HĐH đất nước !
Ông là Thủ tướng “ Thép “ vì mang chất “ Thép “ của một thế hệ thanh niên VN lớn lên trong hòa bình và qua lửa đạn của chiến tranh , trong hành trang cuộc đới có cuốn tiểu thuyết “ Thép đã tôi thế đấy” và lý tưởng vì mọi người sống “ Đời người chỉ sống có một lần , phải làm sao cho khỏi xót xa ân hận ….” . Theo Thủ tướng “ Mỗi người cùng cố gắng, đặt lợi ích của quốc gia, dân tộc, của nhân dân lên trên hết, trước hết để giải quyết công việc, không lợi dụng chính sách để trục lợi, không làm méo mó chủ trương, chính sách, đường lối rất đúng đắn của Đảng và Nhà nước.”
Thủ tướng “Thép” vì ông là nhà lãnh đạo “ kỹ trị” (technocracy) là GS – TS đã từng được học tập tại nước XHCN có nền khoa học công nghệ tiên tiến –nền văn minh – công nghệ châu Âu , chuyên gia về Thép . Chất thép trong ông đã làm bừng lên mọi kỳ vọng về sự đột phá KH- CN .
Đi theo ông là các bộ trưởng GTVT , Xây Dựng , Tài nguyên MT , KH& ĐT , Tài Chính …để mục tận mắt nhìn thấy “ tốc độ của những siêu dự án “ Giấy ‘ suốt 20 năm .
Thông điệp mạnh mẻ của Thủ tướng đầu năm !
Cùng kiểm tra hiện trường với Thủ tướng là có phó Thủ tướng Lê văn Thành và các bộ trưởng GTVT , Xây Dựng , Tài nguyên MT , KH& ĐT , Tài Chính …để mục tận mắt nhìn thấy “ tốc độ “ Rùa “ của những siêu dự án “ Giấy “ suốt 20 năm .
Khi kiểm tra các dự án cao tốc "xuyên Tết, xuyên Việt", Thủ tướng nhức nhối “ 20 năm VN chỉ triển khai hơn 1.000 km đường cao tốc. Đầu tư công những năm qua chậm trễ, phải xử lý tình huống, dẫn tới bị động, lúng túng và hiệu quả không cao “ Thủ tướng chỉ ra hàng loạt vấn đề cụ thể : “ Trong 11 dự án thành phần của tuyến cao tốc phía Đông, tới nay mới có đoạn Cao Bồ - Mai Sơn đã hoàn thành. Các dự án PPP (đối tác công tư) có đơn giá bình quân không quá 150 tỷ đồng/km đường, nhưng các dự án đầu tư công thì bình quân trên dưới 200 tỷ đồng/km…
Đón Thủ tướng đến SB Long Thành là nhiều xe pháo thi công ầm ầm chuyển động như duyệt binh diểu hành , song Thủ tướng bày tỏ không hài lòng và phê bình cách làm việc của một số cơ quan, đơn vị liên quan thời gian qua. Theo Nghị quyết mới nhất của Quốc hội, sân bay Long Thành phải đưa vào sử dụng trong năm 2025 nhưng đến nay, giải phóng mặt bằng vẫn chưa xong, nơi làm việc của Ban Quản lý dự án còn tạm bợ..
Thủ tướng cũng lưu ý ACV hiện đang nhận nhiều dự án cảng hàng không trong khi nguồn lực, thời gian có hạn, kinh nghiệm không nhiều. Ông cho rằng, lãnh đạo ACV phải lên hiện trường làm việc, sát cánh cùng với địa phương, cùng với dân thì mới sớm có mặt bằng cho dự án .
Thủ tướng chỉ thẳng : Đề nghị các bộ, ngành, đơn vị bàn rõ việc, rõ trách nhiệm, chậm ở khâu nào, ai chịu trách nhiệm, ai làm được thì quyết tâm, ra sức thực hiện; ai không làm được thì đứng ra một bên cho người khác làm.
Thời gian qua, Thủ tướng đã giao Phó Thủ tướng Lê Văn Thành trực tiếp chỉ đạo với sự vào cuộc của các cơ quan có liên quan. Do đó, công việc có chuyển biến.
Tuy nhiên, nhìn lại hơn 6 năm vừa qua, công tác lãnh đạo, chỉ đạo, công tác quản lý nhà nước, công tác phối hợp giữa các cơ quan liên quan, việc tổ chức thực hiện và đôn đốc, kiểm tra, giám sát chưa xứng tầm với một công trình trọng điểm quốc gia, nên vẫn còn những tồn tại, khó khăn, vướng mắc. Khi đến làm việc việc với Ban Quản lý dự án cảng hàng không quốc tế Long Thành, sau khi nghe báo cáo tiến độ triển khai dự án, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trăn trở, cho rằng, dự án cảng hàng không quốc tế Long Thành là dự án lớn, trọng điểm quốc gia, song đến nay nhiều việc vẫn chưa đi vào vận hành trơn tru. …Đến nơi làm việc của Ban Quản lý dự án cũng chưa có thì liệu 4 năm nữa dự án có hoàn thành được không?", Thủ tướng đặt câu hỏi .”
Và, Thủ tướng khẳng định : Nếu cách làm cứ như hiện nay thì sẽ không đạt được mục tiêu là đến năm 2025 khánh thành giai đoạn 1 dự án.
Sự thật suốt 20 năm nay , lãnh đạo bộ GTVT cùng Tổng công ty cảng Hàng không ACV năng lực yếu , tiềm lực thiếu mà “ bắt cá nhiều tay “ hứa làm nhiều siêu dự án ĐSCT , đường bộ cao tốc , siêu cảng biển “ tỷ đô ‘ , siêu SB LT , nhà ga T3 và nhiều sân bay khác song nhìn vào khối lượng công việc dự án thì nhân dân đều thất vọng …vì đã nhiều lần khởi công…còn đơn vị nào là thiết kế ? đơn vị nào thẩm định, …thẩm tra , giám sát …theo Luật ĐSVN 2006 và 2018 –luật XD 2003 và 2013, Luật Kiến trúc 2019 , luật Quy hoạch 2019 , luật Kiểm toán , luật đấu thầu, , luận chứng kinh tế kỹ thuật – nguốn vốn đầu tư , tiềm lực chủ đầu tư thì “ chỉ có trời mới biết “."
Lời hứa làm đường bộ cao tốc bắc năm bằng PPP , rồi bằng vốn đầu tư , chia nhỏ nhiều dự án , rồi kêu thiếu vốn …giá thành quyết toán , nguồn vật liệu cung cấp ….được Thủ tướng vạch ra .
Bừng sáng khát vọng Hùng cường từ khí chí của Thủ tướng thép !
Khi nhậm chức Thủ tướng đã đặt tay lên Hiến pháp để tuyên thệ lãnh đạo Chính phủ bằng pháp quyền . Là một vị Tướng CA bảo vệ pháp luật , ông nắm chắc các quy trình của luật pháp , quy trình đầu tư , quy trình kiểm toán thanh tra để đảm bảo theo đúng quy trình .
Bài học và là “Vết xe đổ” của PMU 18 , PMU đường sắt vụ CPI , Vinashin , Vinalines, cao tốc Trung Lương - SG , cao tốc ĐN Q Ngãi, tư nhân hóa cảng biển Quy Nhơn …trả giá bằng nhiều bộ trưởng thứ trưởng , nhiều chủ tịch tập đoàn , tổng công ty vướng vòng lao lý , nhiều lãnh đạo Chính phủ bị kiểm điểm trước Đảng , trước Dân .
Nhìn thẳng vào sự thật “ siêu bộ GTVT “ đang cho thấy nhiều sự sơ hở lớn về Quy trình đầu tư từ việc thi phương án , chọn nhà thầu , đấu thầu thiết kế , lập dự án tiền khả thi , thẩm định , thông qua QH đến việc triển khai thiết kế kỹ thuẫt , thẩm định , thẩm tra , , giám sát , điều kiện khởi công của những dự án tại bộ GTVT đang bộc lộ những sai phạm nghiêm trọng theo quy trình pháp luật , nghị định , thông tư, các quyết định … gây lãng phí và thất thoát lớn.
Một nhà nước pháp quyền điều hành bằng pháp luật thì Chính phủ hành động theo Hiến pháp và pháp luật . Tất cả các dự án kinh tế từ dự án trọng điểm quốc gia, tỷ đô , siêu tỷ đô đều phải tuân thủ quy trình pháp luật , luận chứng kỹ thuật và kinh tế . Bài học Cảng “ Tỷ đô “ nước sâu Lạch Huyện lớn nhất nước sâu 19m bằng sáng tạo “ Dòng sông hai đáy “, bất chấp quy trình đầu tư đã vi phạm luận chứng kỹ thuật đã bị lấp cạn từ 19m còn 8 mét , lãng phí 2 tỷ USD vốn vay ODA hiện chưa có ai đứng ra nhận trách nhiệm mình là Tổng công trình sư, chưa ai bị pháp luật truy cứu trách nhiệm theo luật đầu tư , luật XD , luật kiểm toán …thì liệu siêu dự án SB Long Thành có đảm bảo chắc chắm về luận chứng kỹ thuật hay không để được cơ quan cấp phép khởi công , cấp phép nghiệm thu !? cơ quan tư vấn thiết kế , thẩm tra , giám sát sẽ phải chịu trách nhiệm theo luật XD 2013 và nhiều luật khác …. cho thấy bộ GTVT “ điếc không sợ súng “ đang là siêu bộ thản nhiên nằm ngoài vòng pháp luật với nhiều siêu dự án trong mơ , cho nhân dân bay lơ lững trên những “ tàu bay giấy “ và những siêu dự án cứ trên “giấy” .
Vì vậy , khi kiểm tra siêu dự án SB Long Thành , Thủ tướng chỉ đạo “ Công tác quy hoạch, thiết kế cảng hàng không phải tổng thể; xây dựng theo lộ trình; làm đến đâu dứt điểm đến đó. Đặc biệt phải vào cuộc kiểm tra, thẩm định ngay từ đầu" ! Đây là thông điệp của Thủ tướng tép dành cho Bộ GTVT và ACV !
 |
| Thủ tướng Phạm Minh Chính với chiếc áo từng đâm mồ hôi chống dịch Covid , nay đang chỉ đạo khi thị sát các công trình trọng điểm quốc gia ( Ảnh nguồn Internet ) . |
Khát vọng hùng cường đang trỗi dậy kỳ vọng vào nhiệm kỳ Thủ tướng “Kỹ trị” là GS- TS quản lý lãnh đạo Chính phủ theo Hiến pháp , pháp luật và khoa học công nghệ . Với chiếc áo bình dị tùng đẫm mồ hôi , không sợ hiểm nguy nhiều ngày xông thẳng vào cuộc chiến chống đại dịch Covid 19 ở nhiều tình thành và đặc biệt là TP HCM để cứu dân , nay Thủ tướng vi hành xuyên Việt , xuyên tết . Có vi hành mới biết được những gì đang diễn ra tại bộ GTVT tồn tại suốt 20 năm nay , đây là lúc Thủ tướng nhìn thấy sự thật “tướng” – “quân” tại siêu bộ GTVT, để biết “ai phải đứng sang một bên” , “ Ai phải chịu trách nhiệm trước pháp luật “ để thiết lập lập lại kỉ cương , phép Nước , để những lời hứa của tư lệnh GTVT trước QH có được niềm tin trước Đảng trước Dân .
TS TRẦN ĐÌNH BÁ
Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam - Hội Kinh tế & vận tải ĐSVN
Điện thoại 0913 758 555