-Nguyễn Đăng Quang-
Cuối cùng thì Lãnh đạo cao nhất tỉnh
Thanh Hoá cũng đã xuất hiện. Việc ông Bí thư Tỉnh uỷ Trịnh Văn Chiến đối thoại
trực tiếp với ngư dân Sầm Sơn hôm 7/3/2016 tuy có muộn nhưng đã thành công, và
tháo được ngòi nổ! Sau đối thoại, người dân phấn khởi vì bước đầu họ giành được
thắng lợi, họ giữ được quyền mưu sinh khi Lãnh đạo tỉnh khẳng định không có văn
bản pháp lý nào buộc ngư dân di chuyển bến thuyền của họ đi nơi khác, họ được
tiếp tục neo đậu tầu thuyền ở bến cũ và cứ ra khơi đánh bắt hải sản như bình
thường! Kết luận buổi đối thoại, ông Bí
thư Tỉnh uỷ Thanh Hoá rõng rạc tuyên bố : “Tôi
đã rà soát lại các văn bản, nhưng không có văn bản nào chỉ rõ việc bà con phải
di chuyển bến thuyền cả. (Vậy xin) Bà con vẫn cứ ra khơi khai thác và đánh bắt
như lâu nay vẫn làm!”
Trước đó, trong suốt 10 ngày liên tục,
từ 26/2 đến 6/3/2016, hàng ngày có hàng trăm, có hôm lên cả gần ngàn ngư dân của
3 phường Trung Sơn, Trường Sơn, Bắc Sơn và xã Quảng Cư thị xã Sầm Sơn cơm bọc,
áo đùm, thay nhau “biểu tình ôn hoà” trước cổng UBND tỉnh Thanh Hoá để đấu
tranh đòi dân sinh và bảo vệ công lý(1). Đòi hỏi của họ vừa rất chính đáng vừa
rất chính nghĩa: Đánh bắt hải sản là nghề mưu sinh của họ hàng bao đời nay, tầu
thuyền đi biển của họ to nhỏ đều phải có bến đỗ và bến đỗ đó đã có hàng trăm
năm rồi! Nay bỗng nhiên, chính quyền sở
tại xua đuổi ghe thuyền của họ khỏi bến đỗ cũ đã tồn tại hàng bao đời nay để
giao cho tập đoàn FLC, và buộc họ đưa số ghe tầu lớn đến đỗ ở bến mới cách xa
10 km, còn những ghe thuyền nhỏ có công xuất dưới 20CV đều bị giải bản (tức phá
bỏ, ngư dân phải cam kết không đóng mới, mua mới tầu ghe nhỏ hơn 30CV) để được
nhận hỗ trợ từ 50 - 70 triệu cho mỗi ghe thuyền giải bản. Như vậy chẳng khác
nào chính quyền đã cùng tập đoàn FLC triệt tiêu kế sinh nhai hàng bao đời nay của
họ! (2)
Ông Bí thư Tỉnh uỷ Trịnh Văn Chiến sau
nhiều ngày quan sát và nhiều đêm mất ngủ, cuối cùng buộc phải xuất hiện để tháo
ngòi nổ bằng việc tổ chức buổi gặp gỡ, đối thoại trực tiếp với ngư dân ở Sầm
Sơn trong sự bảo vệ nghiêm ngặt của một lực lượng hùng hậu cảnh sát cơ động!
Xin hoan nghênh và cũng xin chúc mừng ông Bí thư Tỉnh uỷ Thanh Hoá đã làm một
việc khôn ngoan và hợp lòng dân, dù có hơi muộn! Song điều quan trọng nhất là đã tháo được
ngòi nổ. Hậu đối thoại sẽ còn rất nhiều việc phải làm, chưa thể nói là mọi việc
đã êm xuôi!
Nhân sự kiện này, tôi có vài lời ngỏ xin gửi
tới ông Bí thư Tỉnh uỷ xứ Thanh như sau:
Một là, như ông nói “Không có bất cứ một văn bản nào của cấp tỉnh
quy định là ngày mấy, tháng mấy, năm mấy là phải di dời bến thuyền này!” Vậy, xin hỏi ông: Thế thì tại sao chính quyền tỉnh Thanh Hoá
nói chung và thị xã Sầm Sơn nói riêng lại như đồng loạt và ngang nhiên xua đuổi
tầu thuyền của bà con ngư dân, không cho neo đậu tại bến cũ, mà buộc họ di dời
đi chỗ khác, bắt họ đến neo đậu tại bến mới cách đó 10 km, mà việc này phải thực
hiện ngay để tập đoàn FLC hoàn thiện các hạng mục công trình được giao dọc 3,5
km chiều dài bờ biển Sầm Sơn trước 30/4/2016 để kịp phục đón khách du lịch mùa
hè tới? Phải chăng, họ đã thực hiện một
chỉ thị hay quyết định ngầm của cấp cao nào đó trong tỉnh nhà? Nếu không có thì
họ dựa vào thế lực nào để làm bậy như vậy? Còn trước đó nhiều ngày, lực lượng bảo
vệ tập đoàn FLC đã nhiều lần cản trở, ngăn không cho ghe, thuyền của bà con ngư
dân được neo đậu tại bến cá lâu nay của họ. Thậm chí số bảo vệ này còn rất
ngang ngược không cho ngư dân cào ngao kiếm sống ngay trên bãi biển Sầm Sơn
này. Những hành động vi phạm pháp luật rõ rệt của cấp dưới như vậy, chẳng nhẽ
ông Bí thư Tỉnh uỷ không biết? Nếu ông
không biết, nay qua vụ việc này hẳn ông đã biết, vậy ông dự kiến sẽ xử lý số cá
nhân là cán bộ, đảng viên và các tổ chức, ban ngành của chính quyền từ thị xã Sầm
Sơn lên đến tỉnh Thanh Hoá-những cá nhân và tổ chức đã bất chấp luật pháp, lợi dụng chức quyền để o ép dân lành-
như thế nào đây để giữ nghiêm kỷ cương, phép nước? Còn đối với số nhân viên bảo
vệ FLC ỷ thế đồng tiền của chủ, coi thường pháp luật, coi thường người dân và
coi thường ngay cả chính quyền thị xã Sầm Sơn, ngang nhiên ngăn cản ngư dân kiếm
sống trên bãi biển của họ, ông sẽ có biện pháp gì để bảo vệ quyền lợi người dân
và ngăn chặn những kẻ coi thường luật pháp, thưa ông? Tôi xin nêu lên khúc mắc
như vậy, vì điều này không thấy ông đề cập đến trong buổi đối thoại. Hai sự việc
trên, với tư cách là Bí thư Tỉnh uỷ, ông không thể không biết!
Hai là, có một sự việc đáng tiếc
đã xảy ra: 4 ngày trước khi ông về Sầm Sơn để đối thoại với bà con ngư dân, Cơ
quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Thanh Hoá ra Quyết định số 116 ngày
3/3/2016 khởi tố “Vụ án hình sự: Gây rối
trật tự công cộng” (3). Rồi đây, khi tình hình lắng dịu, dư âm cuộc đối thoại
qua đi, rất có thể sẽ có một vài người, thậm chí đến cả chục người, bao gồm những
ngư dân mà Cơ quan Cảnh sát Điều tra cho
là “những kẻ kích động gây rối”, nhưng thực ra họ là những người khích lệ, cổ
vũ hoặc động viên bà con ngư dân đấu tranh cho công lý và đòi quyền dân sinh của
mình trong suốt 10 ngày liền để có buổi đối thoại được lòng dân giữa ông với
ngư dân ở thị xã Sầm Sơn hôm 7/3/2016 vừa qua, sẽ bị xử lý! Vâng, rất có thể họ sẽ sớm
bị bắt giam để phục vụ “công tác điều tra”!
Cho đến hôm nay, tôi cũng chưa rõ là những ai, gồm bao nhiêu người, song
giá như ông Bí thư sớm tổ chức đối thoại với dân (ngay sau hôm 26/2 hoặc trước
hôm 29/2/2016) thì ắt hẳn nhiều ngư dân sẽ tránh được nguy cơ rơi vào vòng lao
lý, bị bắt, bị truy tố vì tội “tụ tập đông người, gây rối trật tự công cộng” phải
không, thưa ông? Ngoài ra, nếu như ngay
từ đầu ông quyết định sớm đối thoại thì đâu ông đã phải mất ngủ mấy đêm để suy tính? Trong buổi đối thoại vừa qua, chính ông cũng
đã nhận lỗi là đã để xảy ra sự việc đáng tiếc này! Vậy xin ông đừng để xẩy thêm
một việc đáng tiếc hoặc một oan khiên nào khác với ngư dân Sầm Sơn nữa bằng
cách lệnh cho cấp dưới đình chỉ ngay quyết định khởi tố vụ án kia đi, vì rất có
thể nó sẽ làm tình hình thuận lợi sau đối thoại sẽ trở nên bất lợi và xấu đi
thôi! Thua dân không có gì xấu hổ cả,
thưa ông! Nhân đây, xin phép được hỏi
thêm ông, và xin ông thực tâm cho biết là: Trong sự việc xảy ra ở Sầm Sơn vừa rồi
giữa chính quyền và người dân, bên nào có lỗi nhiều hơn, ai sai nhiều hơn, và lỗi
chính thuộc về bên nào, hả ông?
Ba là, có một chi tiết tuy nhỏ
nhưng nó nói lên một điều hoàn toàn không nhỏ. Theo bản tin của báo Tuổi trẻ,
trong buổi đối thoại, ông tuyên bố giữa hội trường: “ Tỉnh đã ban hành cơ chế chính sách di dời bến bãi rất ưu đãi, vượt
nhiều lần về quy định chính sách hiện hành. Nhiều bà con muốn nhận tiền,
nhưng do một bộ phận lôi kéo nên chưa nhận tiền. Tôi cũng nhận thấy còn một
bộ phận người dân chưa đồng tình.”
Nghe đến đây, lập tức từ dưới Hội trường nhiều ngư dân lên tiếng phản đối,
cho rằng nói người dân muốn nhận tiền đền bù là không đúng! (Thấy vậy, ông bèn
đính chính) “ Cơ bản đa số bà con chưa
đồng tình với chủ trương chính sách của tỉnh. Tôi nói lại như vậy, được chưa?”.
Dưới hội trường ngư dân đồng thanh: “Nói
vậy mới đúng!” (4)
Như vậy, ngay trong buổi đối thoại này,
chính ông Bí thư xứ Thanh đã chứng kiến và trực tiếp “mắt thấy, tai nghe” 2 sự thật trái hẳn với
báo cáo của chính quyền, đó là:
1/. Không
có việc đa số ngư dân Sầm Sơn muốn nhận
tiền đền bù, hỗ trợ di dời bến cá.
2/. Không
có việc một bộ phận kẻ xấu lôi kéo, kích động bà con Sầm Sơn.
Chỉ qua hai việc cụ thể nói trên thôi, tôi
dám khẳng định với ông là lâu nay, cán bộ cấp dưới và bộ máy tham mưu giúp việc
của ông hàng ngày đã báo cáo láo lên ông nhiều, rất nhiều điều sai trái sự thật! May mà qua cuộc đối thoại trực tiếp với dân
nên ông mới “mục sở thị” được sự thật, biết được tâm tư,nguyện vọng của người
dân! Qua đây, tôi không dám khuyên ông cải trang vi hành, mà chỉ mong ông gần
dân, tiếp xúc với dân nhiều hơn để biết
được không chỉ tâm tư nguyện vọng và cả những bất bình và bức xúc của
người dân nữa! Còn đối với các tập đoàn
lợi ích, như FLC chẳng hạn, thì xin ông bớt đi, giảm đi đôi chút, ông ạ!
Bốn là, hai ngày sau buổi đối thoại,
ông có nói với báo chí: “tôi thấy mừng
là trong buổi đối thoại có người dân đề nghị với tôi và các cơ quan bảo vệ pháp
luật ”giơ cao, đánh khẽ”, giảm nhẹ tội cho những người vi phạm!”
(5). Về tình tiết này, tôi xin được góp ý như sau:
a/. Trong buổi đối thoại, một ai đó đề nghị
ông “giảm nhẹ tội cho người vi phạm”
thì chắc người đó biết là thế nào cũng có ngư dân nay mai sẽ bị bắt và truy tố
theo Quyết định 116 của Công an tỉnh. Về vấn đề này, chắc ông phải đồng ý với
tôi là người dân đấu tranh cho công lý và quyền lợi chính đáng của mình thì
không thể có tội! Không có tội, nhưng họ
vẫn xin giảm nhẹ tội, đấy là một điều quý, chứng tỏ dân ta còn trọng chính quyền!
Chính quyền cũng nên thấy là người dân 3 phường Trung Sơn, Trường Sơn, Bắc Sơn
và xã Quảng Cư đã nhiều lần phản ánh tâm tư nguyện vọng, đề đạt kiến nghị và
bày tỏ bất bình, bức xúc đến phường, xã và thị xã Sầm Sơn. Song các cấp chính
quyền có lắng nghe dân đâu, họ có coi ý kiến và quyền lợi của dân là gì đâu,
nên cùng bất đắc dĩ người dân mới kéo lên tỉnh. Khi phải kéo nhau lên tỉnh, họ
cũng rất có ý thức là luôn giữ trật tự, ôn hoà, không xô xát, tuyệt đối tránh bạo
động! Việc tập trung đông người như vậy
tất nhiên không thể tránh khỏi ảnh hưởng đến giao thông trật tự. Ngay
như việc Uỷ ban Tỉnh quyết định đình chỉ tất cả các tuyến xe buýt Sầm Sơn –
Thanh Hoá và ngược lại trong thời gian này cũng gây xáo trộn không nhỏ đến giao
thông đi lại, buộc người dân phải lếch thếch hàng ngày cuốc bộ từ Sầm Sơn đến
Thanh Hoá và ngược lại. Đây là lỗi đáng tiếc song không thể nói chỉ do người
dân gây ra! Nay tình hình đã bình yên trở lại, đã không xảy ra tai nạn hoặc sự
cố gì nghiêm trọng. Vì vậy theo tôi, mọi việc nên khép lại ở đây, cả hai bên
không nên cố chấp. Cái gì đã qua thì nên cho qua. Ta cần khép lại quá khứ để hướng
tới tương lai. Tôi nghĩ ai đó đề nghị với ông như vậy, chắc cũng không ngoài
suy nghĩ và mong muốn như trên.
b/. Còn về câu ”giơ cao, đánh khẽ”, đây là câu nói dân gian, thể hiện tâm thế của
người bề dưới, như của con cái với bố mẹ, dân lành với quan triều đình, người
thấp cổ bé họng với kẻ quyền thế,v.v... Chứ trong một xã hội dân chủ, văn minh
thì người dân ít nói câu đó, và cán bộ, đảng viên nhất là cán bộ lãnh đạo khi
nghe được câu đó chắc chẳng mấy ai cảm thấy vui mừng, vì như Chủ tịch Hồ Chí
Minh đã dạy chúng ta: “Cán bộ, đảng viên
là đày tớ của dân!”. Sau sự kiện này, tôi cứ ao ước nếu có một vài cán bộ,
đảng viên của thị xã Sầm Sơn và của các ban ngành chức năng trên tỉnh mà nói được
câu như vậy với ông thì có lẽ không chỉ ông mà cả ngư dân Sầm Sơn sẽ thực sự
vui mừng, phấn khởi! Nếu quả được như thế thì tôi cũng xin được chia vui với
ông, với người dân Sầm Sơn nói riêng và nhân dân Thanh Hoá nói chung!
Cuối cùng, xin kính chào ông và chúc ông
nhiều sức khoẻ để phục vụ nhân dân tỉnh nhà!
Hà Nội, ngày 14/3/2016.
N. Đ.Q.
Tài liệu tham khảo:
(3) http://vov.vn/tin-nong/khoi-to-hinh-su-vu-gay-roi-trat-tu-cong-cong-o-sam-son-thanh-hoa-485759.vov