Vũ Hoàng Nguyên
Xã hội Việt Nam đang
đối diện với nhiều vấn đề cấp bách mà trong đó gồm có giáo dục, y tế, môi sinh
và những tệ nạn xã hội đang xảy ra càng ngày càng lớn mạnh và làm ảnh hưởng đến
sự sống còn của một dân tộc. Nếu không cải tổ thực sự, không thực thi tự do dân
chủ thì những vấn nạn này sẽ tiếp tục phát triển — dù rằng nhà cầm quyền Việt
Nam, trên lý thuyết rất mong muốn được giải quyết những vấn nạn mà đất nước
đang trực diện — nhưng trên thực tế thì sẽ không làm được gì ngoài những lý
thuyết suông, những chỉ tiêu không bao giờ đạt đến, hoặc đưa ra những kế hoạch
thật to, tốn nhiều chi phí nhưng kết quả thật nhỏ, bởi do cái hệ thống độc tài
— độc đảng là cản trở thật lớn để thực thi những cải tổ cần thiết
Nguyên nhân của tham
nhũng
Tham nhũng thực sự có
ở khắp nơi, từ những nước độc tài nghèo khổ, đến những nước tự do dân chủ giàu
có. Mức độ có khác nhau nhưng tựu chung tham nhũng là một trong
những vấn nạn mà các quốc gia phải đương đầu để giải quyết. Ở các nước nghèo
đói thì tham nhũng trở thành quốc nạn. Trong khi ở các quốc gia giàu có thì
tham nhũng là những điều hiếm khi xảy ra nhưng không có nghĩa là không có tham
nhũng.
Ở các nước Á Châu thì
tham nhũng trở thành một chuyện bình thường. Riêng tại Việt Nam thì tham nhũng
là một hệ thống từ trên xuống dưới và được sự bao che của đảng cộng sản Việt
Nam. Sự bao che này được thể hiện qua báo chí. Bởi khi nào không có tự do báo chí
thì những vụ tham nhũng lớn ở cấp trung ương sẽ không bao giờ được đưa ra ánh
sáng. Dĩ nhiên sẽ có người nói — báo chí Việt Nam cũng phanh phui những vụ tham
nhũng lớn cấp trung ương. Điều này đúng. Nhưng nếu có một ngàn vụ tham nhũng mà
chỉ có một vài vụ được đưa ra ánh sáng thì quả thực đảng bao che cho tất cả
những vụ tham nhũng đi theo hệ thống của đảng. Những vụ tham nhũng được đưa ra
ánh sáng là những vụ tham nhũng đi ra ngoài hệ thống của đảng — nghĩa là ăn
chia không đều, và ăn xong lại không chùi sạch miệng, để cuối cùng đảng bắt
buộc đưa ra ánh sáng làm con vật thiêu thân nhằm che lấp những vụ tham nhũng to
hơn nhưng chưa ai biết đến — bởi biết ăn đồng chia đủ.
Ngay cả những vụ đưa
ra ánh sáng, chẳng hạn như vụ tham nhũng trong Bộ Giao Thông Vận Tải mà người
ta gọi tắc là vụ án PMU 18, nhà báo Nguyễn Việt Chiến thực hiện đúng nhiệm vụ
báo chí để đưa ra ánh sáng những bí ẩn của vụ này. Kết quả anh nhà báo này bị 2
năm tù với cái tội vớ vẫn chỉ có ở Việt Nam là “lợi dụng các quyền tự do dân
chủ xâm phạm lợi ích của nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công
dân và tội cố ý làm lộ bí mật công tác”. Thì ra nhà báo nào đưa ra những vụ
tham nhũng — mà nếu những vụ này đụng chạm đến cơ chế đảng — thì là vi phạm lợi
ích của nhà nước, tiết lộ bí mật quốc gia, dù rằng bí mật đó là chuyện ăn cắp
tài sản của quốc gia, và cá nhân này sẽ đi tù mà nhà báo Nguyễn Việt Chiến là
thí dụ điển hình. Còn các cá nhân trong bộ máy cầm quyền đang lấy tài sản của
nhân dân bỏ túi thì không hề vi phạm lợi ích của nhân dân, quốc gia và những
loại người này đang sống trên khắp nẽo đường của đất nước.
Có hai nguyên nhân
chính đưa đến tham nhũng: đồng lương không được trả tương xứng với nhu cầu sinh
hoạt cho đời sống hằng ngày và hệ thống chính trị.
Khi mà đồng lương trả
không tương xứng với vật giá ở thị trường thì vì nhu cầu cho cuộc sống của bản
thân và gia đình, các cá nhân nằm trong vị trí cầm quyền sẽ tìm đủ mọi cách để
tạo ra đồng tiền nuôi sống gia đình. Tham nhũng, hối lộ là một trong những cách
làm tiền nếu không bị tố tụng của nhà cầm quyền lẫn người dân. Đối
với người dân, để tránh sự làm khó dễ của giới cầm quyền — người dân sẵn sàng
hợp tác với những cá nhân trong cơ cấu cầm quyền để tạo ra tình trạng tham
nhũng, hối lộ để hai bên đều có lợi.
Nguyên nhân thứ hai
dẫn đến tham nhũng là hệ thống chính trị. Một hệ thống chính trị không có sự
kiểm soát của các cơ quan ngoài chính quyền, một hệ thống chính trị độc tài
toàn trị thì sẽ dễ tạo ra tình trạng tham nhũng cho dù nguyên nhân thứ nhất
được giải quyết. Nói một cách dễ hiểu thì cho dù đồng lương của những người làm
việc trong bộ máy nhà nước được trả tương xứng với thị trường cũng như vật giá
sống, nhưng một chính quyền độc tài như Việt Nam thì cũng sẽ dẫn đến tham nhũng
bởi lòng tham của con người.
Bản tính của con người
là luôn luôn có thêm và không biết thế nào gọi là đủ. Và khi mà một
hệ thống cầm quyền không có sự kiểm soát thì con người sẽ lợi dụng vị thế cầm
quyền để tạo ra thêm của cải cho chính bản thân qua hành động tham nhũng, hối
lộ, móc ngoặc. Ngay cả ở một nước dân chủ như ở Hoa Kỳ, hệ thống
chính quyền có sự kiểm soát chặt chẽ đối với những người nằm trong bộ máy nhà
nước, thỉnh thoảng giới báo chí đưa ra những vụ tham nhũng, hối lộ — tuy rằng ở
một mức độ rất là nhẹ mà chính cá nhân tham nhũng đó không nghĩ rằng mình đã vị
phạm luật hối lộ. Điều đó chứng minh rằng con người luôn luôn lợi dụng vị thế
trong cơ chế nhà nước để đem lợi cho chính bản thân dù vô tình hay cố ý.
Hệ quả của tham nhũng
Tham nhũng là một căn
bệnh phá hoại tài sản của đất nước, lũng đoạn kinh tế và tạo ra một bộ máy nhà
nước là nơi để làm giàu cho những cá nhân có chân đứng trong cơ quan cầm quyền
thay vì phục vụ người dân.
Hãy lấy một vài thí dụ
để dẫn chứng những điều vừa nói bên trên. Việc phá rừng bừa bãi là
một tác hại rất lớn đối với môi sinh. Một nhà nước độc tài có thể có
những luật lệ để bảo vệ rừng. Tuy nhiên, các cá nhân hay công ty phá rừng đút
lót cho cán bộ kiểm soát rừng một số tiền lớn để họ có quyền phá những khu rừng
mà theo đúng luật không được phá. Cán bộ kiểm soát rừng vì lợi nhuận trước mắt
sẽ mặc nhiên để cho mọi người phá rừng mà không lên tiếng. Cuối cùng thì tài
nguyên thiên nhiên của đất nước sẽ mất dần, mất dần, chưa kể tác hại cho môi
sinh trong việc phá rừng.
Một thí dụ khác để
chứng minh là kinh tế bị lũng đoạn. Công an biên phòng có nhiệm vụ kiểm soát
các loại hàng cùng loại với hàng trong nước để tạo điều kiện cho hàng trong
nước có cơ hội đi lên trong giới tiêu thụ ở trong nước. Tuy nhiên, con buôn hối
lộ tiền cho công an biên phòng để đem hàng từ Trung Quốc vào Việt Nam và cuối
cùng thì hàng nội địa sẽ bị hàng của Trung Quốc giết chết vì hàng lậu rẻ hơn
hàng trong nước. Chưa kể một số hàng quốc cấm được đưa vào Việt Nam với sự bao
che của công an biên phòng. Chưa kể hàng Trung Quốc có những chất hoá học độc
hại làm ảnh hưởng đến sức khoẻ của người tiêu thụ.
Một thí dụ khác là
công an giao thông. Thay vì bắt giữ và phạt những người vi phạm luật đi đường,
hoặc vi phạm luật chở hàng quá trọng tãi, thì công an giao thông sẵn sàng nhận
tiền hối lộ từ những người vi phạm luật giao thông. Kết quả là công an giao
thông có tiền, người vi phạm luật bị phạt ít tiền cho nên cũng có
lợi. Phần hại thì thuộc về sự mất mác của quốc gia, tạo ra tình
trạng mọi người xem luật lưu thông không ra gì bởi tiền phạt cho hối lộ xem ra
quá ít so với tiền phạt thực sự. Đường xá thì sẽ hư sớm hơn bởi chở
quá trọng tãi, chưa kể sự nguy hiểm của chuyện chở quá trọng tãi có thể xảy ra
tai nạn thiệt hại đến nhiều người, đặc biệt những loại chở quá trọng tãi như chất
hóa học hoặc xăng, khí đốt.
Tham nhũng, hối lộ dẫn
đến tình trạng vi phạm luật giao thông, hoặc dẫn đến tình trạng cảnh sát giao
thông lợi dụng quyền hạn hiện có để bắt chẹt quần chúng lấy tiền bỏ túi (dĩ
nhiên phải chia cho cấp trên bởi cấp trên biết điều này và cho phép cấp dưới
thực hiện). Điều này ở Việt Nam là chuyện rất bình thường. Bình
thường ở mức độ là luật giao thông không được tôn trọng, tinh thần tôn trọng
luật ít có xảy ra bởi nếu có vi phạm luật thì hối lộ cho xong chuyện. Người
nhận hối lộ có lợi và người vi phạm luật cũng có lợi. Thành ra cơ chế tham
nhũng — hối lộ làm cho mọi người tha hồ vi phạm luật giao thông. Chưa
kể cảnh sát giao thông cứ thổi phạt bừa bãi — cho dù cá nhân lái xe
hoàn toàn không có lỗi gì, nhưng vì thời gian là tiền bạc, đút lót
cho xong để khỏi mất thời gian.
Tham nhũng sẽ dẫn đến
những công trình xây cất không có chất lượng. Điều này thấy mỗi ngày
trên những con lộ mới xây nhưng chỉ vài tháng thì lộ bị hư. Và cũng chính tham
nhũng dẫn đến tình trạng làm việc vô trách nhiệm, đổ lỗi cho nhau để rồi tất cả
đều phủi tay bởi không phải là do lỗi của mình. Cuối cùng thì chi phi cho quốc
gia càng ngày càng gia tăng mà số tiền thu vào càng ngày càng ít.
Tham nhũng — hối lộ
ảnh hưởng đến sự phát triển của các công ty trong nước. Nếu có một dự án công
cộng lớn lao khoảng vài chục triệu đô la, một công ty trong nước và một công ty
nước ngoài tranh thầu. Công ty nước ngoài nhiều tiền hơn sẽ đút tiền cho cán bộ
chấp nhận ký công tra để được thắng thầu cho dự án vài chục triệu đô la. Nếu
công ty trong nước là một công ty có tầm vóc với công ty nước ngoài, và khả
năng làm việc cao hơn thì vô hình chung tham nhũng đã giết chết đi công ty
trong nước.
Tham nhũng — hối lộ
làm cơ quan tài chính là ngân hàng bị thiệt hại. Trong việc cho vai tiền, nếu
công ty (hoặc cá nhân) mượn tiền sẵn sàng hối lộ với cá nhân có quyết định
trong việc cho vai tiền thì cho dù tình trạng tài chính của công ty tốt hay
không tốt không phải là điều quan tâm của người quyết định cho vai tiền. Nếu số
tiền hối lộ càng cao thì quyết định cho mượn sẽ thông qua bởi những cá nhân làm
trong ngân hàng có lợi cho quyết định trên. Chuyện công ty hay cá
nhân mượn tiền trả hay không trả là chuyện ở tương lai, chẳng ảnh hưởng đến cá
nhân quyết định của hôm nay. Kết quả là các ngân hàng Việt Nam có những món nợ
cho vai từ các công ty (nhà nước hay tư nhân) hoàn toàn không có khả năng để
trả, và món nợ này các cơ quan tài chính quốc tế gọi là nợ xấu, có ảnh hưởng
đến sự vai mượn của quốc gia đối với thị trường tài chính của thế giới. Tại VN
ngân hàng là của nhà nước và sự tham nhũng này đưa đến sự thất thoát tiền bạc
của quốc gia — khi mà số nợ cho mượn không hề được lấy lại từ những công ty
đáng lẽ không thể nào cho mượn ngay từ lúc đầu.
Với một hệ thống tham
nhũng có hệ thống, do cơ chế của đảng tạo ra thì chuyện tạo ra thị trường chứng
khoán để kêu gọi sự đầu tư của các cá nhân trong nước, hay quốc tế sẽ là một
điều rất buồn cười nếu không muốn nói là vô lý. Cơ quan nào có đủ khả năng về
mặc chuyên gia để kiểm soát sổ sách của các công ty đưa chứng khoán bán ngoài
thị trường? Khi mà cả nước tham nhũng, chỗ nào cũng tham nhũng, và đảng nắm
toàn bộ quyền hành thì hành động tố cáo chuyện buôn bán chứng khoán giả có thể
bị bỏ tù bởi làm ảnh hưởng đến quyền lợi của nhà nước, khi mà công ty buôn bán
đó là của nhà nước, của các ông lớn trong bộ máy cầm quyền làm chủ, đang có lợi
tài chính qua những công ty ma trên. Nói chung Việt Nam là một mảnh đất của
Mafia chính quyền, chẳng có một ai dại dột bỏ tiền vào mua chứng khoán ở Việt
Nam nếu cá nhân đó hiểu rõ tính chất Mafia của đảng CSVN.
Nói chung tham nhũng —
hối lộ làm mất đi tài sản của quốc gia bởi tài sản của quốc gia được tẩu tán mà
không một ai biết, được chia ra giữa kẻ tham nhũng và người tạo ra tham nhũng.
Tài sản của quốc gia càng ngày càng nhỏ dần trong khi đó tài sản của các cá
nhân trong bộ máy cầm quyền càng ngày càng béo to ra.
Trị tham nhũng — hối
lộ tại Việt Nam
Căn bệnh tham nhũng —
hối lộ ở Việt Nam không phải là không có cách trị. Vấn đề là nhà cầm quyền Việt
Nam có thực tâm muốn trị tham nhũng — hối lộ hay không.
Cái lối chống tham
nhũng của ông Tổng Bí Thư Đảng, Nguyễn Phú Trọng, là phải cẩn thận bởi sợ làm bể
“bình”. Vậy thì tham nhũng mà ở trong “bình” thì chắc chắn 100% sẽ an toàn,
không bao giờ được đưa ra ánh sáng bởi ông Trọng sợ cái “bình” bị vỡ. “Bình” ở
đây được hiểu là Đảng CSVN. Và theo luận điệu này, đại khối dân tộc VN tiếp tục
bị tham nhũng hoành hành mà đảng CSVN là cái bình để che chắn những kẻ trong
đảng tham nhũng, móc ngoặc, làm hại đến nền tài sản, kinh tế của đất nước. Cái
hại này, theo quan niệm đảng — cũng như đảng trưởng Nguyễn Phú Trọng, thì không
nguy hiểm bằng cái hại của cái “bình” bị vỡ. Cho nên những vụ tham nhũng tại VN
được đưa ra ánh bởi vì không ăn trong “bình”, không chia đồng đều nên phải đưa
ra ánh sáng để ngặn chặn việc ăn không chùi miệng, ăn không biết đến “đảng”.
Để trị tham nhũng tại
VN, điều trước tiên cần phải làm và cũng là bước đầu để trị tham nhũng — hối lộ
là chấp dứt ngay chế độ độc tài đảng trị hiện nay. Chính thể chế độc tài đảng
trị tạo ra lối làm việc vô trách nhiệm và tạo ra cơ chế tham nhũng từ trên
xuống dưới bởi không ai chịu trách nhiệm cho bất cứ chuyện gì. Khi các quan
chức địa phương tha hồ cướp đất người dân, và người dân ra Hà Nội hay thành phố
Hồ Chí Minh để kiện, nhưng chính quyền trung ương làm lơ, hứa suông và hù doạ
những người dân oan thì rõ ràng, cơ chế hiện tại là cơ chế của bao che (sợ
“bình” vỡ theo cái nhìn của ông Trọng), bảo vệ lấy nhau về quyền lực và tài lực
trước giá trả của Đại Khối Dân Tộc Việt.
Các quyền tự do của
con người mà trong đó có quyền tự do báo chí là cái cần phải có để các nhà báo
làm nhiệm vụ kiểm soát chính quyền trên lãnh vực tham nhũng — hối lộ. Chỉ có tự
do báo chí thì các nhà làm báo mới có thể đưa ra những sai lầm của nhà cầm
quyền và nếu nhà cầm quyền không chịu sửa đổi sai lầm thì người dân sẽ thay
những cá nhân khác, hoặc đảng phái khác có tài để làm nhiệm vụ điều hành đất
nước nhắm mục đích bảo vệ tài sản của người dân chứ không phải một đảng hiện
nay đang điều hành đất nước. Ngày nào còn độc đảng và không có tự do báo chí
thì ngày đó tình trạng tham nhũng — hối lộ vẫn tiếp tục xảy ra cho dù đảng CSVN
có hô hào chống tham nhũng — hối lộ nhưng đó chỉ là hình thức chứ chẳng hề có
quyết tâm để chống tham nhũng — hối lộ.
Khi mà tự do báo chí
và đa đảng được mở rộng thì nhà cầm quyền cần xét lại lương bổng của các nhân
viên làm việc cho nhà nước. Đồng lương không những chỉ đủ sống mà còn có một số
tiền dư cho những dự tính tương lai. Ngoài chuyện xét lại lương bổng, nhà cầm
quyền cần phải có một bộ luật tham nhũng rõ ràng và trừng phạt thẳng tay bất cứ
cá nhân nào trong chính quyền lợi dụng quyền hành hiện có để tham nhũng — hối
lộ hoặc móc ngoặc với các công ty tư nhân — nước ngoài hầu đem lại lợi nhuận
cho chính bản thân.
Tham nhũng — hối lộ
xảy ra có hai cá nhân tham dự. Người tham nhũng (người lấy tiền) và người tạo
ra tham nhũng (người đưa tiền). Cho dù có một thể chế dân chủ tham nhũng — hối
lộ cũng vẫn có thể xảy ra tuy ở một mức độ rất thấp. Cho nên bộ luật trừng phạt
những ai vị phạm luật tham nhũng — hối lộ cần phải có phần thưởng cho những ai
tố cáo các vụ tham nhũng — hối lộ.
Nếu ai đó đút lót tiền
để tạo ra tham nhũng — hối lộ thì cá nhân được đưa tiền có thể tố cáo người đút
lót tiền. Nếu có bằng chứng hẳn hoi thì số tiền thưởng sẽ được gấp hai lần số
tiền mà người đút lót tiền đưa cho. Dĩ nhiên người đút lót tiền cũng có thể tố
cáo lại người nhận tiền và sẽ được phần thưởng gấp hai số tiền đã mất cho người
tham nhũng – hối lộ. Ai tố cáo trước và có bằng chứng hẳn hoi thì sẽ được phần
thưởng và người vi phạm luật sẽ bị mất hết tài sản cá nhân hiện có, đồng thời
bị tù 20 năm. Chỉ ở trong vị thế như thế này, chẳng một ai dám tham
nhũng hoặc tạo ra cơ hội tham nhũng bởi người đưa tiền và người nhận tiền sẽ
nghi ngờ lẫn nhau. Người đưa tiền có thể giả đò đưa tiền để xem người khi có
nhận hay không và nếu người kia nhận thì người đưa tiền sẽ đi tố cáo để nhận
tiền thưởng. Ngược lại người nhận tiền cũng thế và cuối cùng thì chẳng ai dám
làm chuyện đưa tiền hoặc lấy tiền bởi sợ bị tố cáo lẫn nhau.
Nhưng nếu cả hai bên
đều đồng ý đưa tiền và nhận tiền với nhau thì sao? Lúc này thì một người ở
ngoài cuộc, nếu có đầy đủ chứng cớ đưa ra thì người nhận tiền và người đưa tiền
tham nhũng — hối lộ sẽ bị mất hết tài sản và đi tù 20 năm. Người tố cáo chuyện
tham nhũng — hối lộ sẽ được thưởng tiền gấp đôi số tiền giữa người tham nhũng
và người tạo ra tham nhũng — hối lộ trao đổi.
Tác hại của tham nhũng
— hối lộ rất lớn mà một vài thí dụ đưa bên trên không đủ diễn tả tác hại của
nó. Cho nên chống tham nhũng — hối lộ là điều cần phải làm của một chính quyền
dân chủ tương lai. Hãy biến Việt Nam tương lai là một đất nước trong sạch trong
chính quyền và tôn trọng các quyền tự do căn bản của người dân cũng như luật
của thế giới.
Việt Nam đang đứng
trước thử thách của thế kỷ 21. Người Việt Nam yêu nước ở trong và ngoài nước
nếu vẫn còn quan tâm đến sự tồn vong của dân tộc cần phải tìm ra một giải pháp
khả thi để biến một nhà nước độc tài thành một nhà nước dân chủ pháp trị hầu có
điều kiện đưa đất nước đi lên với sự cạnh tranh mãnh liệt của thế giới trên
toàn lãnh vực. Việt Nam sẽ mãi mãi là một nước đi sau các nước tân tiến Đông
Nam Á nếu Việt Nam tiếp tục giữ chính thể độc tài hôm nay. Chưa kể sự dòm ngó
của giặc phương Bắc là Trung Quốc, cộng với sự tham quyền cố vị của đảng CSVN
thì dân tộc Việt Nam sẽ hoà nhập vào đất nước Trung Quốc như chính dân tộc
Chiêm Thành hoà nhập vào Việt Nam trong quá khứ.
Lối thoát cho Đại Khối
Dân Tộc thoát khỏi ách đô hộ kiểu mới có đó. Nhưng liệu Đại Khối Dân Tộc có một
thủ lãnh dám đứng ra như Đinh Bộ Lĩnh ngày xưa để dẹp loạn sứ quân của thời đại
mà các bí thư đảng ở các cấp là một sứ quân của địa phương đang tàn phá đất
nước và sự tồn vong của dân tộc Việt?
Một điều khẳng định là
ngày nào đảng CSVN vẫn độc quyền lãnh đạo thì ngày đó Đại Khối Dân Tộc Việt
tiếp tục bị đè trên đầu, trên cổ và tiếp tục trả số nợ khổng lồ do sự vay mượn
của quốc tế bởi tình trạng tham nhũng — hối lộ đã biến tài sản quốc gia thành
tài sản riêng tư của các quan lớn trong cơ cấu cầm quyền và cơ cấu của đảng.
Tháng 10 năm 2014
Dallas, TX
Nguồn : BASAM