Dư
luận quốc tế đang lo ngại khi Trung Quốc leo thang hành động khiêu khích trên
cả hai vùng biển đang có tranh cãi về chủ quyền với các nước trong khu vực.
 |
| Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida (trái) triệu Đại sứ Trung Quốc Trình Vĩnh Hoa hôm 9-8Ảnh: REUTERS |
Vẫn quân sự hóa biển Đông
Hôm
6-8, Trung Quốc cho biết đã điều máy bay ném bom H-6K, chiến đấu cơ Su-30 và
các máy bay khác tuần tra phi pháp quanh quần đảo Trường Sa của Việt Nam và bay
qua bãi cạn Scarborough đang chiếm của Philippines. Bên cạnh đó, những hình ảnh
do Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) vừa thu thập và phân tích
khiến người ta nghi ngờ về cam kết không quân sự hóa các đảo nhân tạo
xây phi pháp ở biển Đông mà Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đưa ra khi thăm
Nhà Trắng tháng 9 năm ngoái.
Theo
CSIS, Bắc Kinh dường như đang tiếp tục gia cố trái phép các cơ sở chứa máy bay
trên đá Chữ Thập, đá Subi và đá Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa. Theo CSIS,
một cơ sở trong số này có thể chứa các máy bay ném bom H-6, máy bay tiếp nhiên
liệu tàu chở dầu H-6U, máy bay vận tải Y-8, máy bay cảnh báo sớm KJ-200 và hệ
thống điều khiển máy bay.
Còn
tại biển Hoa Đông, sự ngang ngược của Trung Quốc bộc lộ rõ trong những ngày qua
thông qua hành động cho tàu hải cảnh và hàng trăm tàu cá tràn vào vùng biển mà
Nhật Bản xem là lãnh hải quanh quần
đảo Senkaku/Điếu Ngư. Lực lượng tuần
duyên Nhật Bản hôm 8-8 cho biết 14 tàu hải cảnh Trung Quốc, một số có vũ trang,
đi vào vùng biển trên, nhiều hơn 1 tàu so với ngày trước đó. Còn trong ngày
6-8, Nhật Bản cáo buộc 7 tàu hải cảnh cùng 230 tàu cá Trung Quốc xâm phạm chủ
quyền khi ồ ạt đi vào khu vực được Nhật Bản gọi là vùng biển tiếp giáp.
Tờ
Bưu điện Hoa Nam buổi sáng dẫn lời đại tá Trung Quốc về hưu Nhạc Cương lớn
tiếng nói hầu hết lực lượng hải quân Trung Quốc tập trung vào biển Hoa Đông
nhưng Bắc Kinh nên duy trì “sức mạnh không quân” nhất định ở biển Đông để có
thể “ra đòn” bất kỳ lúc nào. Trong khi đó, nhà bình luận quân sự Nghê Nhạc Hùng
nói các chiến dịch trên không và trên biển nói trên nhằm chứng tỏ Trung Quốc có
thể xử lý 2 cuộc xung đột cùng lúc trên biển Đông và Hoa Đông. Tuy nhiên, nhà
phân tích quân sự người Mỹ Andrew Erickson lo ngại Bắc Kinh đang theo đuổi
chiến lược dùng ngư dân, tàu hải cảnh thay cho tên lửa, chiến đấu cơ trong âm
mưu độc chiếm biển Đông.
Nhật Bản cứng rắn
Nhật
Bản dĩ nhiên không thể ngồi yên. Trong cảnh báo mới nhất phát đi hôm 9-8, Tokyo
nhấn mạnh quan hệ với Bắc Kinh “đang xấu đi rõ rệt” do những hành động xâm phạm lãnh hải gần
đây. Cùng ngày, Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida triệu Đại sứ Trung Quốc
Trình Vĩnh Hoa, lần thứ hai kể từ ngày 5-8, để chỉ trích Bắc Kinh đang cố tình
đơn phương thay đổi hiện trạng. Ông Kishida cũng yêu cầu Trung Quốc nhanh chóng
rút các tàu khỏi vùng biển Nhật Bản. Đáp lại, ông Trình tiếp tục bao biện rằng
quần đảo Senkaku/Điếu Ngư là một phần không thể tách rời của lãnh thổ Trung
Quốc và rằng tranh chấp nên được giải quyết thông qua đối thoại và ngoại giao.
Trước
đó một ngày, một quan chức Nhật Bản giấu tên tiết lộ với Reuters rằng lực lượng
tuần duyên nước này đã tăng cường tuần tra tại khu vực nhưng không công bố chi
tiết. Tân Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Nhật Bản Tomimi Inada cũng ra lệnh các đơn vị
quân đội tăng cường hoạt động giám sát, cảnh báo, thu thập thông tin để bảo vệ
lãnh thổ, lãnh hải, không phận của Nhật Bản, trong đó có quần đảo Senkaku/Điếu
Ngư. Bà Inada hôm 8-8 còn chỉ thị sẵn sàng bắn hạ bất kỳ vật thể nào hướng vào
lãnh thổ nước này.
Sự
leo thang nói trên diễn ra giữa lúc Trung Quốc đối mặt sức ép thường trực của
cộng đồng quốc tế về những hành động phi pháp ở biển Đông, trong đó có Nhật
Bản. Làn sóng chỉ trích này càng tăng kể từ khi Tòa Trọng tài Thường trực
ở The Hague - Hà Lan hôm 12-7 bác bỏ yêu sách chủ quyền phi lý của Bắc Kinh ở
biển Đông. Ở chiều ngược lại, Trung Quốc không chỉ bác bỏ phán quyết trên mà
còn không ít lần chỉ trích Nhật Bản can thiệp vào chuyện biển Đông.
HUỆ BÌNH