Xuân
Dương
Điều cần thiết không phải là trả lại ngày sinh hoặc họ cho Hai Bà, mà là dạy cho con cháu biết Hai Bà chống lại kẻ thù nào và vì sao Hai Bà lại phải phất cờ khởi nghĩa.
(GDVN) - Hãy nhìn
vào thực trạng nền kinh tế đất nước, những hiểm họa đang rình rập nơi biên
giới, ngoài đảo xa để bớt đi những phung phí không cần thiết.
Phong tục ngàn đời nay của các gia
đình người Việt khi tưởng nhớ tổ tông, nguồn cội là ngày giỗ tổ, con cháu tập
trung về nhà thờ họ hoặc nhà ông trưởng, thắp nén nhang thơm kính lễ. Cũng vì
thế cả nước có ngày Quốc giỗ là ngày giỗ Tổ Hùng Vương. Xưa nay chưa bao giờ
con dân nước Việt kỷ niệm ngày sinh các Vua Hùng.
Nhân 35 nhìn lại cuộc chiến chống Trung Qu ốc xâm lược biên giới
phía bắc tháng 2/1979, GS. Vũ Minh Giang - Chủ tịch Hội đồng Khoa học và
Đào tạo, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng: “Trong tâm thức của người Việt, chưa
bao giờ nhớ cái ngày quân thù tấn công ở Việt Nam cả… Thường là kỷ niệm sự kiện
chiến thắng oanh liệt nào đó, hoặc là cái ngày sạch bóng quân thù…”. [1]
Nói thế để thấy ý tưởng của Hội Liên
hiệp Phụ nữ Việt Nam (LHPNVN) tổ chức kỷ niệm ngày sinh Hai Bà Trưng mà huyện
Mê Linh - Hà Nội sẽ là đơn vị thực hiện, dù là một ý tưởng tốt về mặt ý thức,
song lại “ngộ nghĩnh” xét về phương diện tín ngưỡng và chứng cứ lịch sử.
 |
| Hình ảnh Hai Bà Trưng đánh giặc trong tranh Đông Hồ |
Hai dịp quan trọng nhất mỗi năm đối
với người Việt được thể hiện trong câu: “Đói ngày giỗ cha, no ba ngày tết”.
Người Việt xưa không kỷ niệm ngày sinh bởi một điều đơn giản, con người ta chào
đón cuộc đời bằng tiếng khóc chứ không phải tiếng cười. Cái giây phút cất tiếng
khóc chào đời ấy đánh dấu cột mốc “đời là bể khổ”, là “sống gửi, thác về” (sống
chỉ là tạm bợ, chết mới là trở về cõi vĩnh hằng) chính vì thế trong tâm tưởng
không ai muốn kỷ niệm cái giây phút con người buộc phải khóc nếu muốn hiện diện
trên cõi đời này.
Được biết Hội LHPNVN có cả một cơ sở
đại học là Học viện Phụ nữ Việt Nam. Một trong các nhiệm vụ của Học viện là:
“nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn để tham mưu cho Ban Chấp hành, Đoàn Chủ
tịch TW Hội LHPNVN trong chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác Hội và phong trào
phụ nữ”.
Không biết Học viện Phụ nữ có tham
mưu cho lãnh đạo Hội, rằng ngày sinh của Hai Bà Trưng chính xác là ngày mùng 1
tháng 8 năm 14 và mất ngày mùng 8 tháng 3 năm 43 hay không? Người viết hoàn
toàn không cố ý có ý xúc phạm cụ Phan
K ế Bính, song phải nói rằng, cho đến hôm nay chưa thể tìm
được bất kỳ một tư liệu đáng tin cậy nào cả ở Việt Nam lẫn Trung Qu ốc khẳng định ngày sinh
của Hai Bà là 1/8/0014.
Chính bởi vì không có tính xác thực
nên việc tổ chức kỷ niệm ngày sinh Hai Bà, dù vào bất kỳ năm nào cũng là không
khoa học và trái với truyền thống dân tộc. Tuy vậy chọn ngày 8/3 hàng năm để kỷ
niệm ngày mất của Hai Bà, dù có thể không chính xác về ngày tháng nhưng
hoàn toàn đúng theo tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt.
Vấn đề tranh luận về ngày sinh, ngày
mất, về họ tên của Hai Bà chỉ tốn thời gian và tạo nên những mâu thuẫn không
cần thiết. Hai nghìn năm binh đao, khói lửa, chống giặc ngoại xâm để giữ cho
nước Việt hình hài ngày hôm nay, cho người Việt cuộc sống hôm nay không phải để
chúng ta cãi vã, tranh luận Hai Bà Trưng họ gì, Hai Bà sinh ngày nào. Những câu
hỏi ấy, trẻ thơ đặt ra thì có thể chấp nhận, người lớn đặt ra thì phải xem họ
có thực sự là người lớn?
Nếu ai đó còn có ý muốn tranh luận,
xin hãy đọc Đại Việt sử ký toàn thư, xem sử gia Lê Văn Hưu viết: “Trưng Trắc,
Trưng Nhị là đàn bà, hô một tiếng mà các quận Cửu Chân, Nhật Nam, Hợp Phố, cùng
65 thành ở Lĩnh Ngoại đều hưởng ứng, việc dựng nước xưng vương dễ như trở bàn
tay, có thể thấy hình thế đất Việt ta đủ dựng được nghiệp bá vương. Tiếc rằng
nối sau họ Triệu cho đến trước họ Ngô, trong khoảng hơn nghìn năm, bọn đàn ông
chỉ cúi đầu bó tay, làm tôi tớ cho người phương Bắc, há chẳng xấu hổ với hai
chị em họ Trưng là đàn bà hay sao?”
Trong Khâm định Việt sử thông giám
cương mục vua Tự Đức viết: “Hai Bà Trưng thuộc phái quần thoa, thế mà hăng hái
quyết tâm khởi nghĩa, làm chấn động cả triều đình Hán. Dẫu rằng thế lực cô đơn,
không gặp thời thế, nhưng cũng đủ làm phấn khởi lòng người, lưu danh sử sách.
Kìa những bọn nam tử râu mày mà chịu khép nép làm tôi tớ người khác, chẳng
những mặt dày thẹn chết lắm sao!”.
Những câu văn như thế của tiền nhân sao không đem dạy cho con trẻ để đến nỗi trẻ thơ phải hỏi
Những câu văn như thế của tiền nhân sao không đem dạy cho con trẻ để đến nỗi trẻ thơ phải hỏi
“Hai Bà Trưng đánh giặc
nào?”
Điều cần thiết không phải là trả lại
ngày sinh hoặc họ cho Hai Bà, mà là dạy cho con cháu biết Hai Bà chống lại kẻ
thù nào và vì sao Hai Bà lại phải phất cờ khởi nghĩa.
Thời cổ đại, suốt từ đông sang tây,
chỉ có hai người phụ nữ gần như cùng thời xưng vương là Nữ hoàng Cleopatra VII
Philopator (tháng 1, 69 TCN – 12 tháng 8, 30 TCN) và Hai Bà Trưng (năm 14 SCN-
8/3/ năm 43 SCN).
Thay vì làm những việc ít ý nghĩa như
lễ đón bằng di tích, tổ chức kỷ niệm ngày sinh, Hội LHPNVN nên phối hợp cùng
các nhà nghiên cứu lịch sử, tổ chức những hội thảo nghiên cứu thời Hai Bà với
các chuyên đề như:
Không gian sống của người Việt thời
Hai Bà Trưng, các địa danh Nam Hải, Cửu Chân, Nhật Nam, Hợp Phố, Lĩnh Nam mà
Hai Bà giải phóng có phải là đất Việt cổ hay không, ngày nay nó thuộc quốc gia
nào;
Chức thái thú của Tô Định
nói lên điều gì?
Ở thời Hai Bà, người Việt đã thuần
hóa voi trận như thế nào,vũ khí, trang bị của nghĩa quân thời Hai Bà Trưng ra
sao?
Phong tục, tập quán, nền kinh tế nước
Việt thời kỳ Hai Bà như thế nào?…
Hãy nhìn vào thực trạng nền kinh tế
đất nước, những hiểm họa đang rình rập nơi biên giới, ngoài đảo xa để bớt đi
những phung phí không cần thiết. Không một người dân nào cảm thấy hài lòng khi
nhìn cảnh căng bạt, dựng lều, đeo hoa trên ngực xúc mấy xẻng cát để sẵn trong
máng để khai trương một công trình. Đến bao giờ những sự khoe mẽ vô bổ ấy mới
chấm dứt, mới trả lại sự thật cho những công trình vừa đưa vào sử dụng đã hỏng?
Những lý giải lê thê hay hùng biện
lung tung về họ, về ngày sinh Hai Bà Trưng là một sự xúc phạm tiền nhân mà
những người hiểu biết, đặc biết là những người có học hàm, học vị không nên sa
đà vào.
Và người viết mong rằng năm 2015, Hội
LHPNVN và Thành phố Hà Nội sẽ không tiêu tốn công quỹ cho những chuyện không
mang lại danh thơm cho các bậc tiên hiền./.
Tài liệu tham khảo:
[1]http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2014/02/140216_vuminhgiang_1979_anniversary
[1]http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2014/02/140216_vuminhgiang_1979_anniversary