 |
| Chiến hạm Mỹ USS Decatur tuần tra Biển Đông. Ảnh ngày 13/10/2016.Reuters |
Ngày 25/11/2016, một cơ quan
nghiên cứu của Trung Quốc công bố báo cáo đặc biệt về sự hiện diện quân sự của
Hoa Kỳ tại châu Á - Thái Bình Dương, với chính sách « xoay trục », mà tiêu điểm là Biển Đông. Đây
là đầu tiên Trung Quốc ra báo cáo về chủ đề này.
Người phụ trách bản báo cáo bày
tỏ lo ngại là chính sách cứng rắn với Trung Quốc tại Biển Đông sẽ được đẩy mạnh
trong nhiệm kỳ tổng thống mới.
Buổi ra mắt được
quảng bá rầm rộ
Chính quyền Trung Quốc đã tổ chức
rầm rộ buổi ra mắt báo cáo, với gần 60 cơ quan truyền thông trong và ngoài
nước, trong đó các báo đài nổi tiếng của phương Tây, như kênh NBC, các báo New
York Times, Wall Street Journal, Washington Post, Financial Times, Yomiuri
Shimbun, China Times (Đài Loan), các hãng tin Reuters, Bloomberg… Khoảng 80 đại
diện các sứ quán và cơ sở nghiên cứu tham dự buổi ra mắt.
Thông tin của Viện Nghiên Cứu Nam
Hải (tức Biển Đông) Quốc Gia (NISCSS), có trụ sở tại đảo Hải Nam, cơ quan chủ
trì thực hiện, cho biết : Báo cáo gồm 5 chương, dài hơn 30.000 từ, tập trung mô
tả hiện diện quân sự của Mỹ tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương kể từ khi Hoa
Kỳ thực hiện « tái cân bằng » năm 2010, chính sách Biển Đông
của Washington, và các hợp tác quân sự giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ.
Năm 2015 : hơn 700
cuộc tuần tra « bảo vệ an toàn hàng hải »
Một tiêu điểm của bản báo cáo là
các hoạt động quân sự của Hoa Kỳ tại vùng Biển Đông. Hãng tin Bloomberg dẫn lại
báo cáo, cho biết trong năm 2015, Hải Quân và Không Quân Hoa Kỳ đã tiến hành
hơn 700 cuộc tuần tiễu tại Biển Đông, khiến Trung Quốc trở thành « mục tiêu theo dõi
số một của Mỹ »,
và các hoạt động quân sự của Mỹ tại các vùng biển giáp với Biển Đông chưa bao
giờ lại mạnh mẽ như vậy. Báo cáo cũng khẳng định : Các cuộc tuần tra tại Biển
Đông là một đe dọa đối với chủ quyền lãnh thổ và an ninh của Trung Quốc.
Báo cáo của viện nghiên cứu về
Biển Đông của Trung Quốc cũng thừa nhận mục tiêu số một và mục tiêu cơ bản của
các hoạt động tuần tra của Hoa Kỳ là để « bảo vệ quyền tự
do hàng hải », và mục tiêu thứ
hai là để « tăng cường các quan hệ với đồng minh và đối tác » của Mỹ.
Vẫn theo Bloomberg, Ông Ngô Sĩ
Tồn (Wu Shicun), người phụ trách báo cáo, cảnh báo « nếu Hoa Kỳ tiếp
tục tăng cường tuần tra và hoạt động tình báo tại Biển Đông, Trung Quốc có thể
sẽ thành lập vùng nhận dạng hàng không ».
Tránh chạy đua vũ
trang mới với Mỹ
Các hãng tin Reuters, ABC,
Bloomberg đều dẫn lời ông Ngô Sĩ Tồn, nhấn mạnh là chính sách nói trên của Hoa
Kỳ tại châu Á - Thái Bình Dương và Biển Đông, với tân chính quyền Donald Trump,
chắc chắn vẫn sẽ được tiếp tục.
Ông Chu Phượng (Zhu Feng), một
người đồng phụ trách buổi ra mắt bản báo cáo, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu về
Hợp tác biển (Đại học Nam Ninh/Nanjing), cho Reuters biết, mục tiêu của bản báo
cáo này là để tránh cho Trung Quốc và Hoa Kỳ rơi vào một cuộc « chạy đua vũ
trang ». Hai ông Ngô Sĩ
Tồn và Chu Phượng đều phán đoán Washington thời Donald Trump rất có thể sẽ gia
tăng chi phí quân sự, tương tự như các tổng thống Mỹ thuộc đảng Cộng Hòa.
Tuy nhiên, quan hệ Trung-Mỹ không
chỉ có tiêu cực, báo cáo của Viện nghiên cứu Biển Đông Trung Quốc cũng dành
nhiều trang để ca ngợi sự phát triển của quan hệ hợp tác quân sự song phương và
tầm quan trọng của quan hệ này. Báo cáo nhấn mạnh : quân đội hai nước hiện nay
đã trở nên « cởi mở hơn và mềm dẻo hơn trong các trao đổi, hợp
tác về an toàn hàng hải », với các cuộc viếng thăm của tàu chiến, trao đổi khoa
học quân sự, diễn tập phối hợp và đối thoại về an ninh tin học. Báo cáo cũng
nhấn mạnh đến bộ Quy Tắc Tránh Va Chạm Ngoài ý Muốn Trên Biển (CUES), vừa được
nhiều quốc gia Biển Đông và châu Á - Thái Bình Dương, trong đó có Trung Quốc và
Hoa Kỳ, thông qua.
Ai là người bị chèn
ép ?
Với bản báo cáo vừa được công bố,
Bắc Kinh dường như muốn chứng minh với cộng đồng quốc tế là Trung Quốc đang có
phần bị Hoa Kỳ chèn ép.
Trên thực tế, trong những năm vừa
qua, đặc biệt là hai năm 2013-2014, Trung Quốc đã gia tăng gấp bội hoạt động
xây dựng, củng cố các cơ sở quân sự tại nhiều thực thể địa lý ở Biển Đông,
khiến các nước láng giềng và cộng đồng quốc tế hết sức lo ngại. Một trong những
lý do chủ yếu khiến Hoa Kỳ gia tăng tuần tra tại Biển Đông trong năm 2015 vừa
qua là thể theo nhu cầu của các đồng minh và đối tác trong khu vực, nhằm ngăn
chặn các tham vọng thái quá của Bắc Kinh.
Các hành động lấn
lướt về quân sự cũng như tàn phá môi trường của Trung Quốc tại Biển Đông cũng
là chủ đề chính trong bản báo cáo dài gần 600 trang, mà Ủy Ban đánh giá về Kinh
Tế và An Ninh Mỹ-Trung của Quốc Hội Mỹ (U.S. - China Economics and Security
Review Commission), vừa công bố ngày 16/11.
Nguồn: Theo RFI