Hồng Thủy
(GDVN) - Giám đốc Học viện Chiến tranh Hải quân, Đô
đốc Jeffrey Harley nhận định: "Một số người tin rằng, một cuộc xung đột
với Trung Quốc chắc chắn không thể tránh...
Nikkei Asian Review ngày 21/9 đưa tin, Tư lệnh Hải
quân từ hơn 80 quốc gia trên thế giới đang tập trung tại Hoa Kỳ tuần này để
thảo luận về các tranh chấp, căng thẳng và nguy cơ xung đột ở Biển Đông.
Trong bối cảnh ám ảnh xung đột Trung - Mỹ trên Biển
Đông ngày càng tăng, câu hỏi đặt ra là làm thế nào để tránh được xung đột, đối
đầu.
Nhiều khả năng cả hai phía Washington và Bắc Kinh đều
đang thiếu một phương tiện để ngăn chặn chính mình rơi vào một cuộc chiến ở
Biển Đông.
Đây là một hội nghị quốc tế được tổ chức hai năm một
lần tại Học viện Chiến tranh Hải quân.
Kết quả từ những phiên hội thảo và các hoạt động
nghiên cứu chiến lược tương tự sẽ được báo trở lại Lầu Năm Góc, làm căn cứ sử
dụng lập kế hoạch phòng thủ chiến lược cho hải quân Mỹ.
| ||
|
|
Hội nghị Tư lệnh Hải quân diễn ra từ 21/9 đến 23/9 sẽ
tập trung vào vấn đề tự do hàng hải. Tư lệnh Hải quân Trung Quốc Ngô Thắng Lợi
cũng được mời tham dự hội nghị.
Lo ngại nguy cơ
chiến tranh Trung - Mỹ ở Biển Đông gia tăng
Mỹ lập luận rằng, hoạt động xây dựng các tiền đồn quân
sự (bất hợp pháp) và đòi yêu sách 90% diện tích Biển Đông từ phía Trung Quốc
đang đe dọa tự do hàng hải, thương mại quốc tế.
Giám đốc Học viện Chiến tranh Hải quân, Đô đốc Jeffrey
Harley nhận định:
"Một số người
tin rằng, một cuộc xung đột với Trung Quốc chắc chắn không thể tránh khỏi.
Trong khi một sức mạnh tiếp tục gia tăng, chúng ta có thể tìm thấy không gian
trên thế giới bằng cách tuân thủ luật pháp quốc tế."
Tuy nhiên vấn đề đặt ra là, "luật pháp quốc
tế" theo cách hiểu của Trung Quốc là không hợp lệ. Trung Quốc bác bỏ Phán
quyết Trọng tài vụ kiện Biển Đông hôm 12/7.
Rand Corporation, một tổ chức nghiên cứu của Mỹ nhận
định, quân đội Hoa Kỳ sẽ chiếm ưu thế trong bất kỳ cuộc chiến nào ở thời điểm
hiện nay (với Trung Quốc), hơn là đợi 1 thập kỷ nữa tính từ bây giờ, khi quân
đội Trung Quốc lớn mạnh hơn.
Năm 2015, Trung tâm nghiên cứu Belfer thuộc Đại học
Harvard công bố một kết quả nghiên cứu, trong đó nhận xét, nhiều trường hợp một
siêu cường mới nổi thách thức một siêu cường hiện có, thường cuối cùng hay nổ
ra chiến tranh.
Trong thế kỷ trước, điều này ứng với trường hợp của nước
Đức ở châu Âu và Nhật Bản ở châu Á. Graham Allison, người đứng đầu nhóm nghiên
cứu cho biết:
"12 trong số
16 trường hợp trong 500 năm qua đều có kết quả là chiến tranh nổ ra. Để tránh
được chiến tranh, đòi hỏi các bên nỗ lực rất lớn, điều chỉnh thái độ và hành
động."
Tính đến nay, cả Bắc Kinh lẫn Washington đều chưa điều
chỉnh thái độ hay hành động, chủ yếu vì hai bên nhìn nhận vấn đề Biển Đông theo
các lăng kính khác nhau.
Mỹ xem Trung Quốc là kẻ đang chống lại một hệ thống
quốc tế tự do. Còn trong mắt Bắc Kinh, kiểm soát Biển Đông không phải là ý thức
hệ, mà để tránh lặp lại "thế kỷ bị sỉ nhục".
Tuy nhiên ngoài sự cạnh tranh của lực lượng hải quân
Trung - Mỹ ở Biển Đông, vùng biển này còn bị đe dọa bởi một lực lượng khác, đó
là dân quân biển, hải cảnh thường được Trung Quốc triển khai để quấy rối tàu
thuyền quốc tế.
Trung Quốc sử dụng lực lượng này như cách Nga sử dụng
lực lượng quân sự mặc thường phục ở Crimea năm 2014. Cả hai đều được gọi tên là
chiến thuật "cắt lát xúc xích".
Biển Đông sẽ là nơi thử nghiệm, nếu không có sự thay
đổi đáng kể từ hai phía, nguy cơ xung đột có thể nổ ra. Khi các giải pháp chính
trị thất bại, lực lượng hải quân sẽ bảo vệ lợi ích quốc gia của mình. [1]
Vẫn có những quan
điểm lạc quan về khả năng kiểm soát xung đột Biển Đông
Theo nhận định của nhà nghiên cứu Denny Roy từ Trung
tâm Đông - Tây, Honolulu bình luận trên The National Interest ngày 21/9, các
nhà lãnh đạo Trung Quốc đang làm dấy lên chủ nghĩa dân tộc cực đoan, hiếu chiến
trong chính sách đối ngoại để thu hút sự chú ý của dư luận trong nước khỏi
những bất mãn về đối nội.
Nhận thức được điều này không phải là lý do để Hoa Kỳ
và các đồng minh thu mình lại trước những hành động bất hợp pháp của Bắc Kinh.
Có thể các nhà lãnh đạo Trung Quốc sẵn sàng hoặc thậm
chí tìm kiếm một cuộc đối đầu quân sự, xem đó như một phương tiện chuyển hướng
sự chú ý của dư luận trong nước khỏi các vấn đề đối nội.
Tuy nhiên Trung Nam Hải sẽ phải tính đến những khó
khăn kinh tế, bất ổn xã hội nếu để đất nước rơi vào một cuộc chiến tranh. [2]
Học giả Wang Jisi, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến
lược quốc tế, Đại học Bắc Kinh, Trung Quốc thì có một cái nhìn tích cực hơn.
Theo bài phân tích của ông trên The Huffington Post
ngày 21/9, Trung - Mỹ vừa hợp tác, vừa cạnh tranh trong một "trạng thái
bình thường mới".
Chính phủ, các cơ quan nghiên cứu và xã hội dân sự hai
nước nên mở rộng đối thoại để giảm nghi ngờ lẫn nhau.
Mặc dù hiện tại sự ngờ vực nhau từ hai phía còn khá
sâu đậm, nhưng cả Washington lẫn Bắc Kinh đều khá thành công trong việc quản lý
sự khác biệt và tránh các cuộc khủng hoảng có thể. [3]
Tài liệu tham khảo:
Hồng
Thủy