Nguyễn Đình Cống
Đó là quyển
:” THE GRAND FAILURE- The Birth and Death of Communism in the Twentieth
Century “, tác giả là Zbigniew Brzezinski, viết xong vào tháng 8 năm 1988, xuất bản ở
New York đầu năm 1989. Bản dich ra tiếng Việt là : THẤT BẠI LỚN- Sự ra
đời và cái chết của chủ nghĩa cộng sản ( CNCS) trong thế kỷ XX. Sách do Viện
Thông tin Khoa học xã hội phát hành. Chịu trách nhiệm xuất bản : Phạm Khiêm
Ích. Những người dịch gồm : Phan Ngọc,
Bùi Đình Thanh, Chu Khắc, Chu Đình Long, Ngô Thế Phúc. Đầu tiên sách chỉ mới được
gửi đến một vài cán bộ lãnh đạo có trách nhiệm nghiên cứu. Năm 1992 in 500 cuốn, không phát hành, ghi là Tài liệu phục
vụ nghiên cứu, mật, không phổ biến. Mỗi cuốn được đánh số từ 001 đến 500, gửi
cho ai quyển nào phải theo đúng danh sách. Trong bài “ Hưởng ứng giải Búa Liềm
Vàng” tôi có viết rằng ông Phan Diễn đã
đặt 210 cuốn để phát cho các ủy viên BCH TƯ khóa VII. Tôi không thuộc loại được
nhận sách theo tiêu chuẩn, gần đây, do vô tình kiếm được 1 cuốn rồi tìm hiểu
qua một số người mà biết chuyện. Đối với
nhiều người đây là cuốn sách lạ, tôi xin viết vài lời về nó.
Tác giả người gốc Ba Lan, sinh năm 1928, gia
đình sang Mỹ từ nhiều năm trước. Ông đã từng là cố vấn tối cao cho một số tổng
thống Mỹ , đã nhiều lần đến các nước XHCN, tiếp xúc với nhiều nguyên thủ quốc
gia. Ông viết quyển sách này trong năm 1988, lúc Liên xô và các nước Đông Âu
còn tồn tại, chỉ đang trong giai đoạn tái cơ cấu ( Perestroika) do Gorbachov đề xướng. Brzezinski là một trí thức
lớn, một chiến lược gia tầm cỡ, một thời bị các đồ đệ trung thành của Chủ nghĩa
Mác Lê chửi rủa là “ tên chống cộng khét tiếng”, nhưng qua quyển sách này tôi
thấy hiện lên một con người lương thiện, lỗi lạc, một người phản biện CNCS có đầy
trí tuệ, công minh, dựa trên những cứ liệu,
sự kiện vững vàng chứ không giống những
kẻ chống cộng tầm thường , hồ đồ hoặc điên cuồng, mang đấy sắc thái thù hận.
Brzezinski phân tích, nhận xét CNCS như nó vốn
tồn tại, không vu cáo, không bịa đặt, không suy diễn. Ông nhận xét rằng, ban đầu CNCS muốn xây dựng một
xã hội thực sự công bằng, chống lại mọi áp bức, bóc lột, người dân được hưởng tự
do, hạnh phúc. Mặc dầu CNCS bị đa số
nhân loại tẩy chay, nhưng nó cũng đã hấp dẫn được một số khá đông, từ tầng lớp
vô sản đến thành phần trí thức, đặc biệt là tầng lớp trẻ. Tầng lớp vô sản đi
theo CNCS vì nó giúp họ giành được quyền lợi vật chất . Thành phần trí thức ban đầu ủng hộ CNCS vì nhận thấy tính chất
nhân văn cao đẹp mà nó hứa hẹn. Thế nhưng CNCS đã mang sẵn trong nó những mầm mống
hủy diệt và rồi sự sụp đổ của nó là không thể tránh khỏi mà nguyên nhân cơ bản là KÉM TRÍ TUỆ.
CNCS do Mác đề xướng. Theo tôi, ban đầu nó
như là một vấn đề triết học, một học thuyết kinh tế. Về triết học, điều
cơ bản và quan trọng đầu tiên là đánh giá con người. Mác cho rằng con người là
tổng hòa các mối quan hệ xã hội, đó là một đánh giá lệch lạc, thiếu sót. Từ đó
mà Mác đã suy luận ra một số kết luận không phù hợp thực tế. Về kinh tế và xã hội Mác cho rằng nhiều thứ xấu xa trên đời là do sự chiếm hữu
tư nhân tư liệu sản xuất tạo nên, vậy xóa bỏ chiếm hữu tư nhân sẽ làm cho xã hội
tốt đẹp. Đó là một nhận xét phiến diện, dẫn đến một số chủ trương sai lầm.
Chế độ XHCN, giai đoạn đầu của CNCS, được Lê
Nin gây dựng, Stalin kế tục, Mao Trạch Đông và nhiều lãnh tụ các Đảng CS khác
thực hiện, tất cả đều tuyên bố là của dân, do dân, vì dân , nhưng thực tế ở tại
tất cả các nước XHCN chế độ được các ĐCS áp đặt mà không hề hỏi xem dân có đồng
ý chọn lựa nó hay không. Cái nguy hại của
chế độ XHCN được để lại từ thời Lê Nin
là tập trung quyền lực chính trị chỉ vào tay một số người và hành động dựa trên
khủng bố. Sử dụng lực lượng hùng hậu của
công an nổi và chìm, do thám và đàn áp, các ĐCS cầm quyền đã gây nên nỗi sự hãi
trong dân, biến họ thành những kẻ ngoan ngoãn khuất phục. Ngoài ra còn dựa trên
sự tuyên truyền chủ yếu là bịa đặt, dối trá.
Sách của Brzezinski phổ biến công khai toàn thế giới, nhưng khi
vào VN thì thành tài liệu mật, chỉ dành cho một số cán bộ nghiên cứu. Người ta
tin rằng những cán bộ đó đã được thấm nhuần sâu sắc , đã có lòng tin sắt đá, có
lòng trung thành vô hạn vào CNCS, họ đã được miễn dịch với mọi lời tuyên truyền
chống cộng, họ cần nghiên cứu để biết thủ đoạn kẻ thù. Thế nhưng rồi đa số người
nhận được sách đã không đọc, họ ngại đọc
những quyển sách dày hoặc họ bận rộn vào những công việc thực tế. Một số ít người đã đọc kỹ
và ngộ ra được nhiều điều mới lạ. Tuy ghi là tài liệu mật- không phổ biến,
nhưng rồi một số cuốn cứ được lọt ra ngoài và cung cấp thêm thông tin cho những
đầu óc muốn tìm sự thật.
Trên thế giới sách Thất Bại Lớn gây ra hứng thú
cho nhiều người và nó cũng gặp phải sự chống trả của một số nhà lý luận Macxit. Trong bản tiếng Việt có
đưa vào phụ lục bài “ Phê phán cuốn sách Thất Bại Lớn”, tác giả là Ohara
Koichi, một lý thuyết gia của ĐCS Nhật. Ohara cho rằng lập luận nghèo nàn và lệch
lạc của Brzezinski muốn biến một số sai lầm của Liên xô thành bản chất của CNXH
và CNCS, rằng Brzezinski đã xuyên tạc, bóp méo về Lê Nin. Một bài khác “
Chủ nghĩa Xã hội đang khủng hoảng nhưng không sụp đổ”, bài của Shakhnazarov.
Năm 1988 Brzezínki dự đoán là CNCS sẽ sụp đổ trong thời gian tới,
ông đưa ra một số kịch bản cho sự sụp đổ. Nhưng rồi chỉ chưa đầy 1 năm sau, sự
sụp đổ thật sự xẩy ra từ Ba Lan, các nước Đông Âu và cuối cùng là Liên xô vào
năm 1991.
Brzezinski có đưa ra so sánh mô
hình nhà nước kiểu Stalin thuộc CNCS và
kiểu Hitler, thuộc chế độ phát xít . Đó là hai chế độ có tổ chức và cách quản
lý, cách điều hành gần giống nhau, chỉ khác ở chỗ một bên tuyệt đối hóa quan điểm
giai cấp, một bên dựa trên quan điểm chủng tộc, Cuộc chiến tranh giữa Liên Xô
và Phát xít Đức là cuộc chiến huynh đệ tương tàn.( Điều này sẽ thấy rõ hơn khi
đọc sách “ Chế độ phát xít” , tác giả Zeliu Zelev, tổng thống của Bungari thời
hậu CS )
Brzezinski nhận định CNCS tất yếu
phải sụp đổ vì KÉM TRÍ TUỆ, thể hiện ra ở
rất nhiều mặt. Chủ trương đấu tranh giai cấp, chuyên chính vô sản, độc quyền
toàn trị, đàn áp bất đồng v.v…suy cho cùng đều từ nhận thức sai do kém trí tuệ.
Tôi đoán là nhiều người trong Bộ
Chính trị, trong Ban Bí thư, Ban Chấp hành trung ương, trong Hội đồng lý luận của
Đảng chưa được đọc quyển sách này. Ngoài ra về CNCS còn có quyển “ Giai Cấp Mới”
của Milovan Djilas ( nhân vật số 2 của ĐCS Nam Tư ), đó cũng là quyển khá hay
và lạ, rất nên biết.
Nếu các vị muốn biết 3 quyển sách trên ( Thất bại lớn, Chế
độ phát xít, Giai cấp mới ) mà ngại tìm đọc thì
xin tổ chức vài buổi để nghe, nên
mời người bất đồng chính kiến và nắm vững nội dung đến thuyết trình. Không nên
giao việc này cho các trí thức của Đảng có đầu óc đã xơ cúng vì nhét đầy CNML,
họ sẽ rất khó trình bày đúng nội dung ,
có nhiều khả năng họ hiểu sai hoặc cố tình bóp méo. Tốt nhất là kết hợp thuyết
trình và đối thoại một cách thật sự công bằng giữa những người có quan điểm bất
đồng về CNML, CNCS.
Tôi sẵn sàng tham gia thuyết trình và những đối thoại như vậy
với quan điểm cho rằng CNCS là lầm lạc kỳ lạ nhất về chính trị và trí tuệ của
nhân loại ở thế kỷ 20.