Nguyễn Quang Đồng
Có thể nói, bất kể vì lý
do gì đi chăng nữa, việc Bộ GTVT cố tình ngăn cản các dịch vụ mới của Grab,
Uber đều là thái độ khó có thể được người dân chấp nhận. Trong khi Chính phủ
liên tục hô hào tinh thần kiến tạo, thúc đẩy khởi nghiệp, đón đầu cách mạng
công nghiệp 4.0, cách hành xử quay lưng với cái mới, cái tiến bộ của Bộ
GTVT cho thấy thách thức lớn cho Chính phủ trong việc lấp đầy khoảng cách từ
lời nói đến hành động của các cơ quan công quyền.
(TBKTSG) - Ngày nay, ai cũng biết những cỗ máy chạy bằng động cơ hơi nước đã mở ra cánh cửa của cuộc cách mạng công nghiệp, đưa thế giới bước vào thời hiện đại, với mức độ phát triển cao chưa từng có trong lịch sử nhân loại. Tuy nhiên, bước chuyển đó không đơn giản.
Ở Anh, những năm đầu thế
kỷ 19, khi những chiếc máy dệt chạy bằng hơi nước được đưa vào sử dụng, đã
xảy ra hàng loạt cuộc nổi loạn, thậm chí đập phá những chiếc máy mới này.
Nguyên do là những cỗ máy có năng suất làm việc cao hơn hẳn đã “cướp việc”
của công nhân vốn vẫn làm việc bằng tay. Khi quyền lợi và cuộc sống bị đe dọa,
công nhân đã phản đối bằng cách nổi loạn và đập phá máy móc.
Thật may mắn cho người
Anh, chính quyền lúc đó đã không quay lưng lại với những phát minh và cấm
đoán những cỗ máy này. Thời gian đã chứng minh, đó là lựa chọn sáng suốt. Bởi
cuối cùng, những tiến bộ từ khoa học và công nghệ, đi cùng những tiến bộ về
thể chế chính trị, không chỉ mang lại sự giàu có cho giới chủ, mà từng bước
đồng thời nâng cao thu nhập và phúc lợi của người làm công. Người dân, cuối
cùng vẫn có thể chia sẻ thành quả kinh tế mang lại bởi những tiến bộ về
công nghệ và các thay đổi thể chế theo hướng dân chủ và công bằng.
Cách hành xử quay lưng với cái mới, cái
tiến bộ của Bộ GTVT cho thấy thách thức lớn cho Chính phủ trong việc lấp
đầy khoảng cách từ lời nói đến hành động của các cơ quan công quyền.
|
Nhắc lại chuyện cũ để thấy
rằng thái độ quay lưng với những bước đi tiến bộ trong kinh doanh, trong
phát minh công nghệ của Bộ Giao thông Vận tải (GTVT), qua hành động từ chối
dịch vụ đi xe chung Grabshare và Uber Pool, là rất khó hiểu. Những viện dẫn
bằng căn cứ pháp lý rằng, luật pháp Việt Nam chưa cho phép kinh doanh loại
hình này mà bộ này đưa ra lại càng trở nên phản cảm.
Thứ nhất, kinh tế chia sẻ
đã không còn là khái niệm mới mẻ, không chỉ với thế giới mà ngay cả ở Việt
Nam. Sau những lúng túng ban đầu, nhiều quốc gia đã điều chỉnh các quy định
pháp lý về kinh doanh, không chỉ để đón nhận, mà còn khuyến khích xu hướng
kinh tế này.
Các ngành kinh doanh,
trước nhất là kinh doanh vận tải, kinh doanh lưu trú (khách sạn, phòng nghỉ)
đã và đang thay đổi sâu sắc trước các xu hướng này. Bởi vậy, Bộ GTVT không
thể nói họ “không nghe, không biết” - với những chuyển động mới của cuộc sống,
của nền kinh tế vốn đã diễn ra hơn năm năm qua. Với nhiệm vụ của những người
quản lý, điều tiết thị trường, họ đã làm gì trong suốt thời gian đó? Để rồi,
khi doanh nghiệp giới thiệu dịch vụ - một hình thức kinh doanh mới có lợi
cho người tiêu dùng, cho nền kinh tế, bền vững cho môi trường lại quay sang
bao biện: chưa có khuôn khổ pháp lý.
Nên nhớ, quyền tạo ra
“luật chơi” là trong tay họ, là chức năng công việc của họ. Một tổ chức
công quyền như Bộ GTVT được lập ra để làm những việc đó, và người dân đóng
thuế cho họ chính là để họ làm những công việc đó. Vì vậy, lập luận rằng
hình thức kinh doanh “đi chung xe” là không được phép làm, vì rằng nó không
phù hợp với khuôn khổ quy định hiện hành, là hoàn toàn khiên cưỡng, nếu
không muốn nói là vô trách nhiệm.
Thứ hai, kể cả “sự chậm
trễ” là có lý do, nhằm giúp cho các doanh nghiệp trong nước kịp phát triển
các dịch vụ tương tự, thì đó cũng phải là chiến lược khôn ngoan. Cạnh
tranh, từ lâu đã được thừa nhận là động lực phát triển của kinh tế thị trường.
Các doanh nghiệp trong nước, một khi muốn phát triển, cần phải đặt họ trong
môi trường cạnh tranh bình đẳng với các doanh nghiệp nước ngoài khác. Mọi
hình thức bảo hộ từ nhà nước, cho dù bằng các rào cản kỹ thuật, như kinh
nghiệm cho thấy đều không phải là giải pháp hiệu quả. Lợi chưa thấy đâu,
nhưng rủi ro thiệt hại kép là rất rõ. Đó là, do được bảo hộ, doanh nghiệp sẽ
không chịu lớn và người tiêu dùng phải chịu thiệt hại trực tiếp do không được
tiếp cận các dịch vụ có giá rẻ hơn.
Có thể nói, bất kể vì lý
do gì đi chăng nữa, việc Bộ GTVT cố tình ngăn cản các dịch vụ mới của Grab,
Uber đều là thái độ khó có thể được người dân chấp nhận. Trong khi Chính phủ
liên tục hô hào tinh thần kiến tạo, thúc đẩy khởi nghiệp, đón đầu cách mạng
công nghiệp 4.0, cách hành xử quay lưng với cái mới, cái tiến bộ của Bộ
GTVT cho thấy thách thức lớn cho Chính phủ trong việc lấp đầy khoảng cách từ
lời nói đến hành động của các cơ quan công quyền.
Nguồn : Theo TBSG