Viettel
– một trong những thương hiệu viễn thông mạnh nhất Việt Nam từng được kỳ vọng sẽ
làm “thay đổi thế giới”, thế mà mới đây công ty phụ trách đầu tư nước ngoài của
Viettel bất ngờ báo lỗ lên tới 22.138 tỷ, toàn dân té ngửa vì “vỡ mộng”. Tưởng
rằng dưới sự quản lý của những tướng lĩnh làm kinh tế suốt từ thời chiến tới thời
bình, Viettel sẽ đưa thắng lợi trở về. Ai dè, hãng viễn thông quân đội lại học
đòi thói hư của các DNNN khác, tiếp tục điệp khúc thua lỗ. Vậy năng lực của
Viettel có đúng như những gì truyền thông tung hê, hay là sắp tới toàn dân sẽ
phải gò lưng trả món nợ chục nghìn tỷ cho “con cưng” của quân đội!
 |
|
Công ty con của Viettel – Viettel Global mang gánh nợ hơn
22.000 tỷ về cho người dân
|
Ngay từ đầu, Viettel đã quá kỳ vọng
vào tham vọng vươn ra thế giới của mình khi tuyên bố “trong giai đoạn 10 năm tới sẽ là một tập đoàn công nghệ viễn
thông toàn cầu”. Kết quả là, chỉ mới 3 năm đầu tư ra nước
ngoài, Công ty con của Viettel – Viettel
Global mang gánh nợ hơn 22.000 tỷ về cho người dân, nếu tiếp tục đầu tư thêm,
liệu số lỗ đó có dừng lại?
Biện bạch cho số lỗ khủng này, chính
Viettel thừa nhận: “do thiếu nhân sự giỏi, trình độ luật pháp của nước sở tại kém đã
khiến những khoản lỗ vì thế tăng cao”. Việc nhân sự không giỏi là
do đâu, do quá trình tuyển dụng còn sơ sài (ưu tiên con ông cháu cha), hay do kỹ
năng và chương trình đào tạo kém chất lượng? Rõ ràng Viettel đang tự tạt gáo nước
lạnh vào mặt mình khi thừa nhận cách làm ăn thiếu chuyên nghiệp. Chưa kể, nếu
thật sự là một tập đoàn lớn với bề dày kinh nghiệm, lẽ ra Viettel phải tìm hiểu
rõ pháp luật của nước sở tại, quan hệ song phương cũng như các quy định quốc tế
mà Việt Nam và quốc gia sở tại đó tham gia cam kết, trước khi quyết định đầu tư
vào thị trường đó.
Thực tế, cách kinh doanh thiếu chuyên
nghiệp này từng được lãnh đạo Viettel đề cập trước đó: “Đôi khi không biết gì lại có lợi vì chúng ta chẳng e ngại
gì cả”. Có lẽ chính tư duy lối mòn này khiến Viettel tự cho mình
cái quyền “không biết gì”, chẳng cần tìm hiểu thị trường đầu tư và cũng chả cần
e ngại gì việc thua lỗ, cứ thế mà làm thôi, vì 22.000 tỷ này Viettel đâu phải
gánh, có gì phải xót?
Thái độ lạc quan của Viettel cũng là
dễ hiểu khi mà tại thị trường trong nước, Viettel nghiễm nhiên nhận được rất
nhiều ưu đãi, đặc biệt là cái danh “Bộ Quốc phòng” đã giúp con đường kinh doanh
của Viettel chỉ trải đầy hoa hồng. Nổi bật nhất là vụ thu hồi đất tại Đồng Tâm,
huyện Mỹ Đức hồi tháng 4 vừa qua. Thay vì tự đứng ra thuê đất với người dân để
làm dự án, Viettel được Bộ Quốc phòng đứng ra thị uy, buộc người dân giao trả
50ha đất “để xây dựng nhà máy sản xuất, xây dựng trạm BTS trên địa bàn thành phố
Hà Nội”.
Vì không tốn phí giải phóng mặt bằng,
trụ sở,… Viettel nhờ đó kiếm lãi khủng khi hoạt động kinh doanh trong nước. Còn
ở nước ngoài, cái mác quân đội của Viettel không phát huy tác dụng, Viettel phải
lăn lội kiếm mặt bằng, xây dựng trụ sở,… tiền thuê đất thì đắt đỏ, chưa kể vị
trí kinh doanh không thuận lợi, việc làm ăn thua lỗ một phần do đây mà ra. Do
quá được “nuông chiều” ở nội địa, khi bước ra thị trường thế giới, Viettel chỉ
là “cậu bé đang mò mẫm những bước đi đầu đời”.
 |
| Viettel là nguyên nhân tạo nên ngòi nổ Đồng Tâm |
Ngoài trình độ chuyên môn yếu kém thì
khoản lỗ ở Viettel Global còn được lãnh đạo của hãng lý giải “việc doanh thu giảm mạnh là do
một số thị trường Châu Phi bị ảnh hưởng của biến động tỷ giá khi quy đổi từ đồng
nội tệ sang đồng USD. Ví dụ tại Mozambique chênh lệch tỷ giá tăng 104%, Burundi
chênh lệch tỷ giá tăng 28%”.
Trên thực tế, các nước mà Viettel đầu
tư (trừ Peru) đều là các quốc gia nghèo, chưa phát triển: Tanzania, Cameroon,
Burundi, Movitel, Natcom,… Lý do của sự lựa chọn này một phần là vì chuyên môn
trong kinh doanh và kinh tế của Viettel còn thấp, nếu đầu tư tại các nước phát
triển khác, Viettel khó lòng cạnh tranh lại với các hãng viễn thông sở tại. Tuy
nhiên, khi chọn đầu tư vào Châu Phi, do quá ỷ y vào thị trường không có cạnh
tranh này, hãng nhận ngay cái kết thất bại thảm hại vì vấn nạn tỷ giá hối đoái
bất ổn, dân số có lợi tức thu nhập quá thấp, việc nhận phải trái đắng là điều
khó tránh khỏi.
Tuy nhiên, cũng cần biết rằng, đó chỉ
là vài lý do Viettel đưa ra để xảo biện cho kiểu kinh doanh yếu kém mà thôi, đằng
sau nó còn là về vấn đề về chất lượng sản phẩm. Có một sự thật là, các sản phẩm
viễn thông của Viettel đều từ lò sản xuất hàng kém chất lượng nhất thế giới hiện
nay là Trung Quốc mà ra: đó là sản phẩm của các hãng Huawei, ZTE, Lenovo đầy
tai tiếng. Mang theo những thiết bị với đầy lỗ hổng, backdoor để kết nối thế giới,
liệu Viettel có được chào đón tại nước bạn không?
 |
| Mặc dù liên tục bị các nước cáo buộc là công cụ tình báo đắc lực của chính quyền Trung Quốc, nhưng không hiểu sao hạ tầng viễn thông của Huawei vẫn được Viettel tin dùng |
Đáng chú ý, bất chấp việc kinh doanh
lỗ lã, Viettel Global mới đây còn cho biết muốn đầu tư thêm 2 dự án tại Nigeria
và Indonesia. Tại sao đang ngập ngụa trong hố sâu của lỗ vốn, Viettel lại quyết
định đầu tư tiếp? Phải chăng đây là cách kinh doanh mới, thích đi ngược với xu
hướng thế giới, dù Việt Nam đang nỗ lực hội nhập sâu? Trên thực tế, trường hợp
làm ăn thua lỗ nhưng vẫn tăng cường đầu tư kinh doanh này chỉ xảy ra với các tập
đoàn đa quốc gia như Coca Cola, Pepsi, Lotte,… vì muốn trốn thuế, tăng lợi nhuận
nên liên tục báo lỗ, nhưng thật sự là lãi rất cao.
Trong khi đó, Viettel Global tự thừa
nhận đã không tính toán đến chuyện biến đổi tỷ giá, không nghiên cứu kỹ thị trường,…
Trong khi thế giới hiện nay đang tiến tới thời kỳ của cách mạng công nghiệp
4.0, với bao nhiêu công nghệ mới như Facebook, Viber,… cung cấp các cuộc gọi miễn
phí, thì liệu khách hàng của Viettel Global có mãi trả tiền “ngu” cho hãng hay
không? Hai dự án mới có triển vọng đem lời cho Viettel, hay viễn cảnh thua lỗ lại
tiếp tục lặp lại?
Bất cứ nhà làm kinh doanh nào cũng thấy
sự quái dị của kiểu làm kinh tế của Tập đoàn Viettel, nhưng không hiểu vì sao
Viettel vẫn cứ tồn tại, cứ tiếp tục thực hiện, tiếp tục bòn rút những đồng tiền
thuế của người dân để đổ vào các dự án thua lỗ một cách đau xót? Dù
có muốn ngược chiều, ngược dòng cũng hy vọng rằng Viettel giữ chút tình với quê
hương, hãy thôi dùng tiền thuế của dân để tiêu tốn cho những “giấc mơ hão
huyền”.