Phương Thảo dịch
 |
| Ông Chủ tịch nước Trần Đại Quang và TBT Nguyễn Phú Trọng bất hòa qua vụ Tuổi Trẻ Online bị đình bản?. Ảnh: Twitter |
(VNTB) Giới chóp bu của
Đảng Cộng sản đang bất hoà về những cuộc biểu tình lớn khi chính trị phe phái
hai bên thân và chống Trung quốc căng thẳng
Quyền biểu tình cũng như các quyền về
quyền tự do hội họp, hiệp hội, lời nói và báo chí đã có trong hiến pháp của
Việt Nam. Quyền biểu tình được công nhận trong Hiến pháp năm 1980, sau khi
thống nhất đất nước sau chiến thắng của cộng sản tại Việt Nam.
Ba mươi tám năm sau, chính phủ do Đảng
Cộng sản lãnh đạo đã không thể thông qua luật để bảo vệ những quyền đó. Nhà cầm
quyền gần đây đã tung ra một cuộc đàn áp gay gắt khác lên giới bất đồng chính
kiến, tập trung vào những người tham gia các cuộc biểu tình lớn trên toàn quốc
chống lại một dự thảo luật đặc khu, luật an ninh mạng và, quan trọng là ảnh
hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc ở Việt nam.
Luật biểu tình từng được Quốc hội đề cập
đến năm 2011 nhưng đã không có được sự chấp thuận, Bộ Công an cũng đã dự định
trình dự luật biểu tình cho Thủ tướng đương nhiệm bấy giờ là Nguyễn Tấn Dũng
nhưng sau đó lại yêu cầu rút lại do sự nhạy cảm và phức tạp.
Dự luật có thể sẽ lại được bàn đến nếu đa
số đại biểu quốc hội yêu cầu nhưng có lẽ điều này sẽ còn lâu mới diễn ra khi mà
chính phủ rõ ràng nhìn nhận đó là mối đe doạ an ninh quốc gia và trật tự công
cộng. Các cuộc biểu tình rư Việt nam thường khởi đầu từ một lý do đặc biệt và
nhanh chóng biến thành các cuộc tranh chấp chống chính phủ, kể cả các cuộc biểu
tình yêu nước phản đối việc Đảng quá coi trọng Trung quốc.
Tuy nhiên qua các cuộc xung đột đường phố
gần đây với hàng trăm ngàn người biểu tình ở các thành phố khác nhau trong
tháng 6 và tháng 7, cũng đã tiết lộ sự chia rẽ của giới chóp bu của Đảng Cộng
sản, cụ thể là giữa Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Chủ tịch Trần Đại Quang.
Điều đó đã được thể hiện theo cách thức
không thể tránh khỏi kiểu Việt Nam: thông qua các phương tiện truyền thông nhà
nước do Đảng kiểm soát, nhưng được đánh giá cao. Vào ngày 16 tháng 7, Báo Tuổi
Trẻ Trực tuyến, một tờ báo nổi tiếng trong nước, đã bị Bộ Thông tin và Truyền
thông yêu cầu đình bản trong ba tháng vì một bài báo đăng ngày 19 tháng 6 trong
đó cho biết ông Quang đã đồng ý rằng là cần phải có luật biểu tình .
Việc này đã làm dấy lên các lời chỉ trích
các thành viên Bộ Chính trị bị cáo buộc tham nhũng, cướp đất, lạm dụng ngân
sách và các quan chức công an ninh tổ chức các hoạt động cờ bạc bất hợp pháp.
Bộ TTTT cho biết thông tin trong bài báo là không đúng sự thật và đã gây ra một
tác động tiêu cực nghiêm trọng cho Đảng và chính phủ.
Trên thực tế, Tuổi Trẻ được lệnh ngay lập
tức thay đổi tiêu đề của bài báo sau khi đăng lần đầu từ “Chủ tịch nước: "
Cần Luật biểu tình, sẽ báo cáo Quốc Hội ban hành” thành “Chủ tịch nước: Vụ việc
tại Bình Thuận, TP.HCM là do bị kích động”. Tất cả các nội dung liên quan đến
tuyên bố của ông Quang và các đề xuất cử tri về sự cần thiết của một luật trình
diễn đã được loại ra khỏi bài báo được sửa đổi.
Theo một bản sao nguyên bản chưa được sửa
đổi của bài viết này, ông Quang cho biết tại một cuộc họp với cử tri tại Thành
phố Hồ Chí Minh vào ngày 19 tháng 6, là một thành viên của Quốc hội, ông ủng hộ
kiến nghị của một cử tri về luật biểu tình. Bài báo nói ông hứa sẽ báo cáo với
Quốc hội về việc này.
Một cử tri trích dẫn trong bài báo ban đầu
nói rằng "Quốc hội nên chủ động nghiên cứu và soạn thảo một luật biểu tình
hơn là chờ đợi chính phủ, các bộ ban gành liên quan xây dựng luật, sau đó Quốc
hội chỉ thông qua. Đây không phải là bản chất của ngành lập pháp. ”
Một cử tri khác trong bài báo nói: “Quốc
hội cần có luật biểu tình càng sớm càng tốt để người dân thực thi các quyền
hiến pháp một cách hợp pháp, tham gia bảo vệ an ninh và trật tự công cộng”.
Tuy nhiên, một người khác nói, “Chúng ta
không nên yêu cầu Bộ Công an dự thảo luật biểu tình vì họ đã khá bận rộn đối
phó với các cuộc biểu tình và khôi phục trật tự công cộng. Hơn nữa, họ cũng là
cơ quan thực thi pháp luật. ”
Bốn ngày sau đó, cơ quan báo chí của Bộ
cũng áp dụng mức phạt 50 triệu đồng (2.200 đô la Mỹ) với một tờ báo trực tuyến
khác, VietnamNet, vì đã đăng một bài báo được cho là "sai" tương tự
dưới tiêu đề "Chủ tịch nước sẽ báo cáo với Quốc hội về Luật biểu tình."
Khó có khả năng cả hai báo cáo Tuổi Trẻ
Online và VietnamNet đều đặt cùng những từ "sai" vào miệng của chủ
tịch nước vào cùng một thời điểm. Nếu báo đăng sai, Chủ tịch nước hay văn phòng
của ông sẽ phải ra lệnh cho các tờ báo nhà nước đính chính. Nhiều nhân chứng
tại cuộc họp cử tri với ông Quang cho biết có các bản ghi âm hình ảnh và âm
thanh cuộc họp.
Quan trọng hơn, những gì Quang nói về luật
biểu tình mâu thuẫn với thông điệp của Tổng Bí thư Trọng trong hai ngày trước
đó vào ngày 17 tháng 6, khi ông nói: “Bản chất xấu (của các cuộc biểu tình
chống lại dự luật đặc khu) là bóp méo sự thật. lòng yêu nước đích thực của
người dân. Có những phần tử phá hoại. Chúng ta không loại trừ có yếu tố nước
ngoài.”
Tất cả 800 tờ báo, mạng lưới truyền hình
và đài phát thanh dưới sự kiểm soát chặt chẽ của chính phủ đều bị cấm tường
thuật về các cuộc biểu tình lớn, nhiều cuộc biểu trong số đó đã phát đi những
thông điệp chống Trung Quốc mạnh mẽ. Tuy nhiên, các toà soạn phát ngôn giống
nhau được tự do thông báo rằng Thiết quân luật và lệnh giới nghiêm mới sẽ có
hiệu lực trên toàn quốc vào ngày 1 tháng 1 năm 2019 để đáp trả lại các cuộc
biểu tình.
Trong cơ cấu chính trị một đảng không được
bầu cử của Việt Nam, Bộ Chính trị và Tổng Bí thư Đảng Cộng sản có quyền lực đối
với Chủ tịch nước. Trong hệ thống phân cấp đó, ông Trọng là người duy nhất có
thẩm quyền hoàn toàn kiểm duyệt chủ tịch nước.
Không biết ông Quang có thể phản ứng như
thế nào về việc Tuổi Trẻ Online và VietnamNet cắt bỏ những lời của ông, mặc dù
đây là lần đầu tiên ông Quang bị kiểm duyệt trên phương tiện truyền thông trong
nước kể từ khi trở thành Chủ tịch nước vào tháng 1 năm 2016.
Nhưng sự việc này được cho là châm thêm
dầu vào cuộc xung đột cá nhân âm ỉ giữa hai nhà lãnh đạo hàng đầu của Việt nam.
Ông Quang vẫn im lặng cho đến khi các cuộc biểu tình nổi tiếng gần đây đã bị
đàn áp và bị ngăn chận. Và ông vẫn im lặng một lần nữa sau khi sự ủng hộ của
ông cho một luật biểu tình đã bị đàn áp trên truyền thông, có lẽ là theo lệnh
của ông Trọng.
Trong những ngày gần đây, Trọng đã nhiều
lần đề cập đến "kẻ thù nội bộ" đã nhúng tay vào các cuộc biểu tình
rộng rãi, mà có thể hiểu là ông Quang và phe cánh của ông ngầm ngầm ủng hộ tình
trạng bất ổn chống Trung Quốc.
 |
| Người dân Việt nam biểu tình phản đối luật đặc khu, tháng 06.2018. Ảnh: Twitter |
Trong khi không thể hiện công khai trong
công chúng, quyền lực chính trị rõ ràng là đang diễn ra. Là Bộ trưởng Công an
ninh của cựu thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng (2006–2016) - một đối thủ chính trị của
ông Trọng, người mà ông Trọng đã loại ra tại Đại hội Đảng Cộng sản năm 2016 -
ông Quang phản đối mạnh mẽ việc thông qua luật biểu tình. Sau đó, ông đã triển
khai nhiều lý do khác nhau để trì hoãn trình dự luật.
Tại sao ông thay đổi gần như đột ngột về
sự cần thiết của luật biểu tình như vậy là không rõ ràng. Điều rõ ràng là cuộc
tranh luận sẽ không diễn ra nữa trên báo chí trong nước. Sau khi bị kiểm duyệt
gần đây, một số nhà phân tích hiện nay nhìn nhận Tuổi Trẻ Online và VietnamNet
ủng hộ ông Quang.
Báo Thanh Niên, một tờ báo có ảnh hưởng
khác, được cho là dựa theo hướng tương tự. Các ấn phẩm được xem là nhạy cảm hơn
với các sự kiện phổ biến của xã hội so với các phương tiện truyền thông có
khuynh hướng nhại lại vị thế cứng rắn bảo thủ của ông Trọng.
Trong khi ông Quang, một cựu bộ trưởng
công an đáng sợ, thì không tự do, nhiều người nhận thấy ông ta ít bị coi trọng
hơn với Trung Quốc và ông Trọng với hệ tư tưởng Đảng Cộng sản giáo điều đã
thăng tiến từ lâu và kiên định.
Bộ Chính trị được xếp chồng lên nhau với
các nhân vật quân sự và an ninh công cộng tại Đại hội Đảng năm 2016, có nghĩa
là bất kỳ hành động mới nào về luật trình diễn sẽ có khả năng hạn chế hơn là
bảo vệ quyền phản đối của người dân.
Một số người Việt Nam cảm thấy tốt hơn là
không có luật nào và tiếp tục tồn tại trong một chân không hợp pháp - mặc dù đó
không phải là quan điểm của những người bị giam giữ mà trong số đó nhiều người
bị đánh đập dã man sau khi bị đánh đập gần đây.
Nhưng câu hỏi đặt ra về Việt Nam hiện nay
là nếu ông Trọng quyết liệt chống lại ông Quang hơn, liệu những người tin rằng
ông Trọng và phe cánh của ông sẽ thể hiện cách cởi mở hơn, ít ủng hộ Trung Quốc
hơn sẽ xuống đường biểu tình?
Nguồn: Atimes
-----------------------------