 |
| Xin cám ơn người, vị đại ân nhân của những người con nước Việt. Xin tri ân người với lòng kính yêu sâu sắc: Linh Mục Alexandre de Rhodes |
Câu chuyện về người con
đất Việt tìm thăm lại mộ ngài Alexandre de Rhodes ở miền đất xa xôi, làm cho
người đọc cảm thấy ấm lòng.
Anh Trường là hướng dẫn viên du lịch, đi nhiều
nơi, tiếp xúc với nhiều nền văn hóa nhưng trong lòng vẫn mong ngóng về một điều
bấy lâu, đó là được tới tận nơi ngài Alexander De Rhodes an nghỉ, đặt lên mộ
ngài một bó hoa và nói nên lời cảm tạ từ đáy lòng.
“Từ thuở còn sinh viên, khi được học về nguồn gốc
chữ quốc ngữ mà chúng ta có được để sử dụng một cách dễ dàng và tiện lợi như
ngày nay. Tôi đã thầm cảm ơn những nhà truyền giáo phương Tây, đặc biệt là
Alexandre de Rhodes, người đã có đóng góp lớn lao trong việc hoàn thiện hệ
thống bảng chữ cái cho người Việt Nam của chúng ta.
Và may mắn thay,
trong chuyến đi Iran lần này. Một cơ duyên vô cùng quý báu đã giúp tôi có cơ
hội đến viếng thăm ngôi mộ, nơi yên nghỉ của ông trong một nghĩa trang nằm ở
ngoại ô của thành phố Esfahan, Iran.
 |
| Vùng đất Esfahan, Iran nơi ngài Alexandre de Rhodes an nghỉ. Ảnh google map |
SỰ CHỈ GIÚP CỦA NHỮNG
NGƯỜI BẠN TỐT BỤNG
Từ lời gợi ý của một chị bạn, chúng tôi biết được
thông tin về ngôi mộ của Alexandre de Rhodes được an táng trong một nghĩa trang
Công Giáo của người Armenia tại Esfahan. Nhưng do thời gian lưu lại nơi đây khá
ngắn, vì thế hy vọng được đến viếng thăm ngôi mộ của ông là khá mong manh cho
chúng tôi.
Khi nghe chúng tôi nói về ước nguyện của mình, cô
Malih- một hướng dẫn viên người Iran vô cùng thông cảm và hết sức tận tình giúp
đỡ. Mặc dù với thâm niên hơn 10 năm làm nghề hướng dẫn viên, đã đưa biết bao
nhiêu đoàn khách từ khắp năm châu đến thăm Esfahan, nhưng là người Hồi giáo cho
nên cô chưa hề biết đến thông tin về khu nghĩa trang người Công Giáo Armenia
nằm ở đâu. Và cô cũng không hề biết đến thông tin nào về Alexandre de Rhodes.
 |
| Người đã giúp anh Trường có được tờ giấy phép vào thăm mộ ngài Alexandre de Rhodes |
Sau quá trình tìm kiếm, thông qua một người bạn gái gốc
Armenia, cô Mila hỏi thăm được địa chỉ của nghĩa trang. Nhưng vấn đề là không
phải ai cũng được vào thăm nghĩa trang. Mà cần phải có sự đồng ý của người quản
lý ở nghĩa trang.
Một lần nữa, chúng tôi may mắn gặp được một vị
quản lý ở nhà thờ Vank, ông đã nhiệt tình viết cho chúng tôi một tờ giấy phép
để xuất trình cho người quản lý ở nghĩa trang.
Cầm tờ giấy trên tay, chúng tôi vội vàng đi về
phía ngoại ô thành phố Esfahan. Nơi có nghĩa trang của cộng đồng người Armenia
sống tại đây.
NƠI NGƯỜI NẰM XUỐNG
Trước mặt chúng tôi là một nghĩa trang rộng lớn.
Những dãy mộ xếp hàng dài nối bên nhau mênh mông. Chúng tôi biết là sẽ không dễ
dàng để tìm ra vị trí lăng mộ của Ngài. Chúng tôi tìm gặp một cụ già quản mộ ở
đây dò hỏi. Cụ nhanh chóng lên xe đưa chúng tôi đến ngôi mộ có tên Alexandre de Rhodes….
 |
| Đường vào nghĩa trang nơi ngài Alexandre de Rhodes an nghỉ |
Hôm chúng tôi đến, là ngày đầu năm mới của tết cổ truyền
Nowruz của người Ba Tư (Iran), một vài ngôi mộ gần đấy được đặt những chậu hoa.
Còn ngôi mộ của Cụ không có một cành hoa nào, đó chỉ là một nấm mồ nhỏ làm bằng
một tảng đá hình chữ nhật nằm khép mình khiêm tốn bên những ngôi mộ khác.
 |
| Anh Trường cùng mọi người mua hoa trước khi đến thăm mộ ngài Alexandre de Rhodes |
Một niềm xúc cảm thân thương nghẹn ngào mà tôi
không thể tả thành lời đang tuông chảy trong tôi. Đây là nơi an nghỉ của người
đã có đóng góp vô cùng to lớn cho dân tộc Việt Nam. Dưới lớp đất ấy là thi hài
của một người phương Tây xa lạ.
Ông đã mất từ gần 4 thế kỉ trước nhưng ông là
người đã giúp cho dân tộc Việt Nam có được một bảng chữ cái với các thanh sắc
uyển chuyển nhẹ nhàng, nhằm để ghi lại và diễn đạt tiếng mẹ Việt Nam.
 |
| Mộ ngài Alexandre de Rhodes |
Đặt một chậu hoa tím mua được trong một hiệu bán hoa tết
của người Iran lên mộ Cụ. Chúng tôi không ai nói lời nào. Nhưng giữa chúng tôi
có một sự đồng cảm sâu sắc. Chấp tay lên ngực, tôi khẻ cúi đầu xin gửi đến
người một lời tri ân sâu sắc.
Nhìn thái độ thành khẩn và tôn kính của chúng tôi
dành cho người nằm dưới nấm mộ. Người quản trang hỏi cô Malih: ông ấy là ai mà chúng tôi có vẽ tôn kính thế.
Và ông đã vô cùng ngạc nhiên khi biết rằng đây là
người đã có công hoàn thiện bản chữ cái cũng như xuất bản những quyển tự điển
Việt -Bồ- La tinh đầu tiên cho người Việt Nam từ những năm 1651.
 |
| Người con Đất Việt đặt lên mộ ngài bó hoa tươi thắm với tấm lòng thành kính |
NGƯỜI QUẢN NGHĨA TRANG
Qua cuộc chuyện trò, tôi đuợc biết người quản
trang có tên gọi là Rostam Gharibian, ông đã làm việc ở đây được 17 năm.
Tôi hỏi, trong 17 năm đó có bao giờ ông thấy ai
là con cháu hay người thân của ngài Alexandre de Rhodes đến viếng mộ ông ấy hay
không.
Thoáng chút đăm chiêu, ông trả lời rằng: vì là
một thầy tu cho nên khi mất đi cũng như bao người khác Alexandre de Rhodes cũng
không có vợ con. Và họ hàng thì cũng ở xa tít tận châu âu cho nên chắc cũng
không ai còn nhớ.
Vì thế
trong 17 năm nay ông cũng chưa hề nghe thấy một người họ hàng hay con cháu nào
của ông đến thăm. Chỉ thĩnh thoảng đôi khi ông thấy có một vài người Việt Nam
đến viếng mà khi đó thì ông cũng không biết họ là ai và có quan hệ như thế nào
với người đã mất…
 |
| Anh Trường cùng người quản trang |
THAY LỜI TRI ÂN
Theo truyền thống của những người Iran, tôi lấy
một ít nước rửa lên nấm mồ của Cụ. Những giọt nước mát trong chảy lên bia mộ Cụ
tựa như lời thì thầm của chúng tôi xin gửi đến người. Cả một đời Cụ cống hiến
vì đạo. Và trong quá trình truyền giáo, với mục đích mong muốn truyền tải những
thông điệp trong kinh thánh một cách dễ dàng hơn.
Ông đã không quản khó nhọc để tìm cách sáng tạo
ra bảng chữ cái tiếng Việt. Và đến khi cuối đời, Ngài đã lặng lẽ nằm lại nơi xứ
người. Có lẽ giờ đây Cụ không còn một người bà con họ hàng nào nhớ đến Cụ để
thỉnh thoảng ghé thăm chăm nom nấm mồ của Cụ nữa, nhưng có lẽ Cụ cũng ấm lòng
khi biết rằng vẫn còn đó những người con nước Việt.
Vẫn còn đó: hơn 90 triệu người con nước Việt trên
khắp 5 châu sẽ Mãi Mãi không bao giờ quên ơn Ngài. Vị đã có công vĩ đại trong
việc chấm dứt 1000 năm tăm tối, 1000 năm khốn khó khi những người Việt phải đi
mượn chữ Tàu ghi lại tiếng Việt.
 |
| Những người con đất Việt kính cẩn nghiêng mình trước mộ Ngài ALEXANDRE DE RHODE |
Và giờ đây, hạnh phúc thay. Chúng ta đã có được
bảng chữ cái của riêng mình. Một bảng chữ cái dựa trên các ký tự La Tinh nhưng
vô cùng uyển chuyển và dễ học.
Xin cám ơn Ngài, vị đại
ân nhân của những người con nước Việt. Xin tri ân Ngài với lòng kính yêu sâu
sắc: Alexandre
de Rhodes !”
Esfahan, Iran. 21/3/2017
Theo www.saigonbuoisang.vn.