Trần Thành (VNTB): Lập luận công tố mâu
thuẫn rất rõ, trong khi cáo buộc nhóm có tên Hội Anh em dân chủ là “đấu tranh
nhằm thay đổi quyền lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, xây dựng chế độ đa
nguyên, đa đảng”, thì làm sao lại quy kết “lật đổ chính quyền nhân dân”?
Vì nếu chính quyền thực sự là của nhân
dân, đó đã là đa nguyên – đa đảng, vì nhân dân có quyền lựa chọn những đảng
phái đại diện cho mình trong điều hành đất nước.
Người viết không được tiếp cận các bút lục
của vụ án 6 công dân Hội Anh em dân chủ vừa kết thúc phiên hình sự sơ thẩm. Các
trao đổi tiếp theo đây là căn cứ vào lời tuyên án của thẩm phán Ngô Thị Ánh,
tối ngày 5-4-2018.
Thứ nhất. Chủ tọa phiên xét xử đã hiểu về
thành lập hội như sau (trích): “Việc các bị cáo thành lập nhóm kín trao đổi,
sinh hoạt thông qua mạng Internet, có nhiều người tham gia, có cơ cấu tổ chức
chặt chẽ, có cương lĩnh, điều lệ hoạt động, về bản chất đó là thành lập hội, là
một tổ chức. Việc sinh hoạt thông qua mạng Internet chỉ là phương thức sinh
hoạt của “Hội anh em dân chủ”.
Nhận định này của thẩm phán Ngô Thị Ánh là
thiếu căn cứ pháp lý. Cho đến thời điểm hiện nay, Việt Nam chưa có luật về
quyền lập hội. Thủ tục về thành lập hội hiện nay chịu sự điều chỉnh của các văn
bản sau: Nghị định số 45/2010/NĐ-CP ngày 21 tháng 4 năm 2010 của Chính phủ quy
định về tổ chức, hoạt động và quản lý hội; Nghị định số 33/2012/NĐ-CP ngày 13
tháng 4 năm 2012 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số
45/2010/NĐ-CP ngày 21 tháng 4 năm 2010 của Chính phủ quy định về tổ chức, hoạt
động và quản lý hội; Thông tư số 03/2013/TT-BNV ngày 16 tháng 4 năm 2013 của Bộ
Nội vụ quy định chi tiết thi hành nghị định số 45/2010/NĐ-CP ngày 21 tháng 4
năm 2010 của Chính phủ quy định về tổ chức, hoạt động và quản lý hội và Nghị
định số 33/2012/NĐ-CP ngày 13 tháng 4 năm 2012 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung
một số điều của Nghị định số 45/2010/NĐ-CP; Thông tư số 03/2014/TT-BNV ngày 19
tháng 6 năm 2014 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ sửa đổi Thông tư số 03/2013/TT-BNV
ngày 16 tháng 4 năm 2013 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ quy định chi tiết thi hành
Nghị định số 45/2010/NĐ-CP ngày 21 tháng 4 năm 2010 của Chính phủ quy định về
tổ chức, hoạt động và quản lý hội và Nghị định số 33/2012/NĐ-CP ngày 13 tháng 4
năm 2012 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số
45/2010/NĐ-CP.
Như vậy, nếu có một tổ chức mang tên Hội
Anh em dân chủ, thì hội đoàn ấy được sự bảo hộ về nguyên tắc của Hiến pháp
2013, Điều 16.2 “Không ai bị phân biệt đối xử trong đời sống chính trị, dân sự,
kinh tế, văn hóa, xã hội”; Điều 25 “Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do
báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình. Việc thực hiện các
quyền này do pháp luật quy định”. Ở đây, chỉ có thể xử phạt vi phạm hành chính
nếu 6 công dân trong vụ án nói trên đã thành lập hội không đúng trình tự về thủ
tục.
Việc 6 công dân cùng tham gia nhóm sinh
hoạt trên mạng Internet không thuộc trường hợp pháp luật cấm. Nhóm sinh hoạt
trên mạng không phải là việc thành lập hội như theo quy định của hàng loạt Nghị
định và Thông tư đã kể ở trên.
Thứ hai. Trong phần tuyên án, thẩm phán
Ngô Thị Ánh cho rằng, “Mục đích của Hội này là đấu tranh nhằm thay đổi quyền
lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, xây dựng chế độ đa nguyên, đa đảng”; “Đồng
thời, đã bước đầu xây dựng lực lượng và đào tạo để có thể lãnh đạo đất nước khi
các bị cáo đạt được mục đích. Hành vi của các bị cáo không phải là đấu tranh
cho dân chủ mà là hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân. Do đó, Viện Kiểm
sát nhân dân Tối cao truy tố các bị cáo về tội Hoạt động nhằm lật đổ chính
quyền nhân dân, theo quy định tại Điều 79, Khoản 1 – Bộ luật Hình sự năm 1999
là có căn cứ, đúng pháp luật”.
Cá nhân người viết cho rằng nhận định này
của thẩm phán chủ tọa tiếp tục vi phạm Hiến pháp 2013 và Luật Trưng cầu ý dân
2015. Hiến pháp 2013, Điều 28.1. “Công dân có quyền tham gia quản lý nhà nước
và xã hội, tham gia thảo luận và kiến nghị với cơ quan nhà nước về các vấn đề
của cơ sở, địa phương và cả nước”. Nếu thẩm phán Ngô Thị Ánh đã xác nhận “Mục
đích của Hội này là đấu tranh nhằm thay đổi quyền lãnh đạo của Đảng Cộng sản
Việt Nam, xây dựng chế độ đa nguyên, đa đảng”, thì những thành viên của Hội
được quyền bảo hộ Hiến định, trong yêu cầu cơ quan nhà nước thực hiện việc
trưng cầu ý dân là có cần thay đổi quyền lãnh đạo của một đảng nhằm để có sự
cạnh tranh chính sách giúp đời sống tốt hơn?
Quy định 102-QĐ/TW của Bộ Chính trị về cấm
tuyệt đối “đa nguyên, đa đảng” chỉ áp dụng đối với đảng viên Đảng cộng sản. Cả
6 công dân nói trên đều không phải là đảng viên, nên việc kêu gọi “đa nguyên –
đa đảng” là quyền được bảo hộ của Hiến pháp. Việc kêu gọi “đa nguyên – đa đảng”
còn là hình thức bất bạo động, không vũ trang, không tổ chức lực lượng quân sự
đối kháng thì không thể đưa đến hành động “lật đổ chính quyền” đang có quân đội
chính quy với bề dày lịch sử chiến tranh.
Thứ ba. “Hội đồng xét xử kết luận, hành vi
của các bị cáo là đặc biệt nguy hiểm bởi ảnh hưởng trực tiếp đến sự tồn vong
của chính quyền nhân dân, do vậy cần xử lý nghiêm khắc để bảo đảm yêu cầu đấu
tranh phòng chống tội phạm”. Thẩm phán Ngô Thị Ánh đã lập luận như vậy. Điều
này cho thấy vị chủ tọa phiên xét xử đã xem nhẹ các lực lượng công an và quân
đội chính quy của Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.
Tại khoản 2 Điều 2 Hiến pháp năm 2013
trang trọng khẳng định: “Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam do Nhân dân
làm chủ; tất cả quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân mà nền tảng là liên minh
giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức”. Như vậy,
nguyên tắc “tất cả quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân mà nền tảng là liên
minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức” gắn
liền với quy định “Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam do Nhân dân làm chủ”
khẳng định nguồn gốc thế tục của quyền lực nhà nước ở Việt Nam. Điều này cũng
có nghĩa rằng, quyền lực nhà nước ở Việt Nam không có nguồn gốc từ thần quyền,
mà có nguồn gốc từ Nhân dân.
Với nền tảng vững chắc đó từ nhân dân, một
nhóm người chủ trương bất bạo động như Hội Anh em dân chủ, chắc chắn không thể
gây “ảnh hưởng trực tiếp đến sự tồn vong của chính quyền nhân dân”, mà ngược
lại, bằng việc kêu gọi đa nguyên – đa đảng để người dân có nhiều sự lựa chọn hơn
cho lá phiếu của mình, sẽ củng cố thêm sức mạnh cho một chính quyền thực sự của
dân, do dân và vì dân.