Theo Dân Trí
(Dân trí) - Trao đổi với Dân Trí, giáo sư Carl Thayer, chuyên gia về Biển Đông của Úc, cho rằng mùa mưa bão đang tới có thể làm tình hình Biển Đông hiện nay giảm căng thẳng và đây là cơ hội giảm căng thẳng mà Trung Quốc vẫn “giữ được thể diện”.
GS Carl Thayer trả lời phỏng vấn báo chí khi thăm tàu ĐNa-90152 bị Trung Quốc đánh chìm ở Đà Nẵng ngày 21/6 vừa qua.
Giáo sư Carl Thayer, chuyên gia về Biển Đông của Úc, đã có cuộc trao đổi nhanh với phóng viên Dân Trí về ảnh hưởng của bão đối với giàn khoan Hải Dương-981 sau khi vừa trở về từ Washington tham dự Hội thảo Biển Đông do Viện nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (IISS) tổ chức.
PV: Bão Rammasun hiện đang hướng tới Biển Đông. Theo ông bão có ảnh hưởng tới giàn khoan Hải Dương-981 Trung Quốc đang hạ đặt trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam hay không?
Giáo sư Carl Thayer: Khi Trung Quốc lần đầu tiên công bố giàn khoan Hải Dương-981 sẽ tiến hành hoạt động thương mại tới ngày 15/8, chắc chắn Trung Quốc đã tính tới mùa mưa bão. Trung Quốc đã tự đặt mình vào tình huống nguy hiểm khi triển khai giàn khoan khổng lồ và nhiều tàu hộ tống ở một khu vực. Không phải tất cả đều được thiết kế để chống chọi với bão lớn.
Hiện không thể biết đường đi chính xác của bão Rammasun hay cường độ của nó. Nó phải qua Philippines, và thường giảm cường độ sau đó. Những dự báo hiện nay đặt Hồng Kông và các vùng biển lân cận trong vòng nguy hiểm.
Cơn bão này sẽ mang đến thời tiết xấu và chắc chắn sẽ gây ảnh hưởng tới tất cả các tàu hoạt động quanh giàn khoan. Chí ít, Trung Quốc sẽ phải đánh giá lại các nguy cơ đối với hạm đội của mình trong mùa mưa bão. Người Trung Quốc nên rời khu vực trong mùa mưa bão.
Ông có nghĩ rằng Trung Quốc sẽ di chuyển giàn khoan Hải Dương-981 tới khu vực khác hay rút khỏi thềm lục địa, vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam để tránh bão Rammasun?
Dựa vào dự báo đường đi và cường độ, cơn bão hiện nay có vẻ như không gây ra mối đe dọa trực tiếp tới giàn khoan Hải Dương-981. Tuy nhiên, dự báo về bão còn tiếp tục được cập nhật.
Bản thân giàn khoan Hải Dương-981 có thể chống chịu được thời tiết xấu. Nhưng các tàu nhỏ và tàu cá của Trung Quốc sẽ phải tìm nơi trú ẩn. Tàu của lực lượng Cảnh sát biển và Kiểm ngư Việt Nam cũng vậy.
Mùa mưa bão đang tới, chúng ta có thể hi vọng căng thẳng hiện nay ở Biển Đông, đặc biệt là căng thẳng giữa Việt Nam và Trung Quốc, sẽ giảm?
Có thể, bởi Trung Quốc đã thông báo giàn khoan Hải Dương-981 sẽ kết thúc hoạt động thương mại vào khoảng 15/8. Thông báo này có thể hiểu theo hai cách. Thứ nhất, Trung Quốc không muốn triển khai giàn khoan liên tục trong mùa mưa bão. Thứ hai, Trung Quốc cũng ám chỉ hành động triển khai giàn khoan của họ là có giới hạn về thời gian.
Cả Việt Nam và Trung Quốc sẽ phải rút tàu khi có bão lớn. Đây sẽ là cách giảm căng thẳng hiện nay mà vẫn giữ được thể diện. Trung Quốc không thể liều lĩnh để bão gây thiệt hại cho một lượng lớn tàu thuyền của mình, bởi điều này sẽ tố cáo Trung Quốc không quan tâm đến sự an toàn của các tàu và thủy thủ trên tàu.
Xin cảm ơn Giáo sư!
Thùy Trang