Hoàng Linh
Các chuyên gia kinh tế và thương hiệu đã bày tỏ quan
điểm liên quan đến câu chuyện của tập đoàn Asanzo đang gây xôn xao dư luận
trong những ngày qua.
 |
| Vụ Asanzo không giống Khaisilk, cần nhìn nhận từ nhiều hướng |
Về cáo buộc Asanzo nhập "nguyên con" lô hàng gia dụng từ Trung Quốc về Việt Nam, Asanzo cho hay, Asanzo đã ngừng sản xuất mặt hàng này từ giữa 2018. Hiện tại, những sản phẩm này là do công ty phụ trợ nhập về và bán lại cho công ty.
Ông Phạm Văn
Tam cho rằng, sản phẩm của Asanzo là hàng lắp ráp tại Việt Nam, được sở hữu từ
công ty Việt Nam.
Hiện tại, sự
việc vẫn đang được dư luận đặc biệt quan tâm, nhiều bộ ngành cũng đã vào cuộc
để làm rõ.
Trao đổi với
phóng viên về những thông tin của Asanzo, ở góc độ thương hiệu, chuyên gia Tư
vấn chiến lược thương hiệu và Marketing Võ Văn Quang cho rằng, trong thời kỳ
hội nhập, hiếm có quốc gia mà xây bức tường không giao tiếp với bên ngoài và
khi tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, thì việc nhập linh kiện sản xuất là
không sai.
Tuy nhiên,
nhìn nhận từ câu chuyện của Asanzo, ông cho rằng có hai điểm doanh nghiệp này
đang sai lầm.
"Thứ
nhất, Asanzo bóc tem trên một số linh kiện rồi dán nhãn Việt Nam, cái này nếu
có bằng chứng, thì đó là sai luật. Thứ hai, đó là quảng cáo "quá
khích", ông Quang nói.
 |
| Asanzo quảng cáo sản xuất tại Việt Nam và sở hữu công nghệ Nhật Bản. |
Theo chuyên
gia, việc Asanzo theo thị trường ngách, cung ứng được sản phẩm cho người nghèo
hoặc các vùng nông thôn – điều mà các hãng lớn đã bỏ qua là cái được. Nhưng cái
chưa được của Asanzo là quảng cáo "quá khích".
"Đành
rằng họ có thể hợp tác với Nhật Bản về mặt công nghệ, nhưng họ chỉ cần thêm là
"công nghệ Nhật Bản" thay vì "Đỉnh cao Công nghệ Nhật Bản"
với cường độ quảng cáo đến “rát tai” thì nhất định là lố lăng. “Quảng cáo là
tinh tế chứ không thể giáo điều, và thổi phồng lố bịch", ông Quang nói.
Cũng theo vị
chuyên gia, tình huống của Asanzo khiến nhiều người liên tưởng đến câu chuyện
hàng Trung Quốc nhưng thay tem mác của thương hiệu Khaisilk. Tuy nhiên, ông
nhấn mạnh, không thể chủ quan cho rằng hai tình huống này là giống nhau.
"Câu
chuyện của Asanzo mà cần phải nhìn từ nhiều chiều hướng, sai tới đâu xử tới đó,
và theo đúng luật, nhưng đi kèm với chỉnh sửa hệ thống. Liệu có tình huống nào
tương tự như thế chưa được xử lý hay không?", ông Quang đặt câu hỏi.
Chuyên gia
kinh tế TS.Lê Đăng Doanh cho rằng, có 3 vấn đề cần được làm rõ xung quanh câu
chuyện của doanh nghiệp.
Thứ nhất, vị
chuyên gia cho rằng, Asanzo nhập linh kiện Trung Quốc để lắp hàng của mình là
bình thường, tuy nhiên, việc bóc tem "Made in China", dán tem
"Made in Vietnam" là một điều cần được điều tra, xem xét triệt để,
bởi đó là lừa dối khách hàng và vi phạm luật pháp, cần bị trừng phạt.
Thứ hai, cần
làm rõ tại sao sản phẩm của Asanzo được cấp chứng nhận Hàng Việt Nam chất lượng
cao.
Thứ ba, vị
chuyên gia đặt câu hỏi về việc trong thời gian dài như vậy, không phát hiện gì
về Asanzo, trách nhiệm hành chính và hình sự của doanh nghiệp cũng như các bên
liên quan là như thế nào cũng cần phải được làm rõ.
 |
| Bị "tố" hàng Trung Quốc đội lốt hàng Việt, Asanzo nói đây là sự hiểu nhầm |
Theo TS Lê
Đăng Doanh, sự việc cần được làm sáng tỏ bởi không đơn thuần là cho người tiêu
dùng một câu trả lời xác đáng mà còn cần để rút kinh nghiệm cho các sản phẩm
hàng hóa khác.
"Hàng
hóa Trung Quốc thường có giá thành rẻ, nếu nhập hàng về bán và nhập nhèm xuất
xứ như vậy sẽ khiến nhiều doanh nghiệp trong nước không thể cạnh tranh
được", ông Doanh nói.
Cũng theo vị
chuyên gia, qua sự việc này cũng phải làm rõ các tiêu chí về hàng Việt cần đảm
bảo các yếu tố nào, hàm lượng cụ thể bao nhiêu trên khung pháp lý. Nếu không
đủ, thì chỉ được ghi là lắp ráp hay được thiết kế tại Việt Nam.
Nhìn nhận về
việc dán nhãn xuất xứ sản phẩm trên phương diện pháp lý, dẫn viện quy định
trong Luật thương mại, Luật sư Trương Thanh Đức (Giám đốc công ty luật Basico)
nhấn mạnh, xuất xứ hàng hóa được quy định cụ thể tại Điều 3.14 của Luật Thương
mại năm 2015 với 2 ý là nước hoặc vùng lãnh thổ sản xuất toàn bộ hoặc nơi thực
hiện công đoạn chế biến cơ bản mà không đề cập đến lắp ráp.
Theo ông
Đức, mặc dù một sản phẩm có thể sử dụng linh kiện của nhiều quốc gia, nhưng
nhất thiết vai trò của doanh nghiệp ở Việt Nam phải ở mức ý nghĩa nhất định.
"Không
thể nói lắp ráp đơn giản với 2-3 mảng miếng mà ai cũng làm được, rồi tự nhận là
hàng Việt Nam. Thậm chí, dù giai đoạn lắp ráp cuối cùng phức tạp cũng không
được.
Ở đây phải
làm rõ được doanh nghiệp đóng góp như thế nào trong quá trình tạo ra sản phẩm.
Con số linh kiện là bao nhiêu phần trăm, đóng góp về công nghệ, hàm lượng trí
tuệ và vai trò của Việt Nam là bao nhiêu phần trăm mới được dán nhãn như
vậy", ông Đức nhấn mạnh.
Về giải
thích của chủ tịch Asanzo cho rằng, việc Asanzo dán tem xuất xứ Việt Nam trên
sản phẩm đang tiêu thụ là do các văn bản chỉ hướng dẫn dán tem với hàng xuất
khẩu mà không có hướng dẫn với hàng tiêu thụ nội địa.
Không đồng
tình với cách giải thích này, theo luật sư, Nghị định về Nhãn hàng hóa năm 2017
quy định nội dung, cách ghi và quản lý nhà nước về nhãn đối với hàng hóa lưu
thông tại Việt Nam, hàng hóa nhập khẩu. "Cần hiểu dán nhãn "Made in
Vietnam" bên cạnh đúng bản chất, còn phải đảm bảo sự trung thực", ông
Đức nhấn mạnh.
Theo luật
sư, nếu Asanzo ghi nhãn mác xuất xứ linh kiện Trung Quốc, lắp ráp tại Việt Nam
thì mới đúng bản chất.
Thông tin
tới báo chí, Tập đoàn Asanzo cho biết, cho biết, tập đoàn sử dụng những
linh kiện, nguyên liệu từ Trung Quốc và Đài Loan tới 70%, nhưng có cả linh kiện
trong nước để phục vụ cho việc lắp ráp cho các sản phẩm tivi và máy lạnh tại
Việt Nam, chiếm 30%.
Cùng đó,
Asanzo đảm bảo việc phân phối, bảo hành và chăm sóc khách hàng phù hợp với nhu
cầu của người tiêu dùng Việt Nam.