18 tháng 6 2020
 |
| Bản quyền hình ảnh Reuters Image caption Ông Bolton phủ nhận cáo buộc rằng cuốn sách có chứa thông tin mật |
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tìm cách
nhờ ông Tập Cận Bình, lãnh đạo Trung Quốc, giúp mình tái đắc cử. Cuốn sách mới
của cựu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton tiết lộ.
Ông Bolton nói ông Trump muốn Trung Quốc
mua sản phẩm nông nghiệp từ nông dân Mỹ, theo thông tin chi tiết về cuốn sách
sắp tới được truyền thông Mỹ xem trước.
Ông cũng nói rằng ông Trump "vẫn
chưa hiểu rõ cách điều hành Nhà Trắng".
Chính quyền Trump đang cố gắng ngăn chặn
không cho cuốn sách được phát hành.
Việc xuất bản có thể
bị ngăn chặn?
Cuốn sách sách dày cộm 577 trang của
John Bolton, The Room Where It Happened, dự định được bán vào ngày 23 tháng 6.
Nhưng tối thứ Tư, Bộ Tư pháp đã tìm cách
nhờ một thẩm phán ra lệnh khẩn cấp để chặn việc phát hành cuốn sách.
Nhà xuất bản, Simon & Schuster, cho
biết trong một tuyên bố: "Việc nộp đơn tối nay của chính phủ là một hành
động phù phiếm vô ích và mang động cơ chính trị."
Simon & Schustercho biết hàng trăm
ngàn cuốn sách đã được phân phối trên toàn thế giới và lệnh cấm sẽ không đạt
được kết quả gì.
Trong khi đó, ông Trump đã gọi vào một
chương trình của Fox News và nói về John Bolton rằng: "Ông ấy đã vi phạm
luật. Đây là thông tin mật, và ông ấy không được phép công bố".
"Ông ấy là một người chẳng ra
gì", Tổng thống nói thêm. "Tôi đã cho ông ấy một cơ hội."
Nhà chính sách đối ngoại "diều
hâu" gia nhập Nhà Trắng vào tháng 4 năm 2018 và rời đi vào tháng 9 năm
sau, nói ông đã quyết định thôi làm cố vấn an ninh quốc gia. Tuy nhiên, Tổng
thống Trump cho biết ông đã sa thải ông Bolton vì bất đồng ý kiến "mạnh
mẽ" với Bolton.
Phân tích của Anthony
Zurcher
Phóng viên Bắc Mỹ
Một mặt, những điều John Bolton tiết lộ
trong cuốn sách mới của mình có vẻ hơi quen thuộc.
Đây không phải là lần đầu tiên một cựu
cố vấn hoặc trợ lý hiện tại ẩn danh của Donald Trump đưa ra những giai thoại về
một tổng thống dường như không quan tâm đến các chi tiết trị nước và không hiểu
biết các vấn đề cơ bản của chính sách đối ngoại. Trong gần ba năm rưỡi, đã có
những câu chuyện phong phú về một Nhà Trắng đầy rẫy những cuộc đấu tranh nội
bộ.
Tuy nhiên, cuốn sách của ông Bolton vượt
ra khỏi vùng đất trù phú này, khi vẽ nên một chân dung rộng rãi về một tổng
thống sẵn sàng bẻ cong chính sách đối ngoại để thúc đẩy chương trình nghị sự
chính trị trong nước và cá nhân. Đây là tâm điểm vụ luận tội Trump của đảng Dân
chủ tại Hạ viện vào tháng Giêng năm nay.
Ông Bolton xác nhận cáo buộc của Hạ viện
rằng tổng thống muốn việc từ trì hoãn viện trợ quân sự nhằm gây được áp lực với
để bắt Ukraine cung cấp thông tin gây tổn hại cho đối thủ Dân chủ Joe Biden.
Ông nói thêm rằng các thỏa thuận của Trump với Trung Quốc cũng được thực hiện
với mục đích tái đắc cử và ông đã nhiều lần can thiệp để hỗ trợ những lãnh đạo
chuyên quyền thân có quan hệ gần gũi với ông trên khắp thế giới.
Các đảng viên Cộng Hòa cho rằng đây là
tác phẩm của một nhân viên bất mãn đang tìm cách bán sách, trong khi phía Dân
chủ thì hằm hè rằng Bolton lẽ ra phải tự nguyện tung quả bom này ra trong quá
trình luận tội Trump. Tất nhiên là thuyền đã giong buồm, nhưng cuốn sách vẫn là
một cú cắn đau điếng, làm xáo động một chiến dịch tranh cử tổng thống vốn đang
tìm cách giữ thăng bằng khi mà còn chưa đầy năm tháng nữa là tới ngày bầu cử.
Bolton cáo buộc gì về
cuộc gặp với Tập?
Những cáo buộc đề cập đến cuộc gặp giữa
Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập tại Hội nghị thượng đỉnh G20 ở Osaka, Nhật
Bản, vào tháng Sáu năm ngoái.
Chủ tịch Trung Quốc phàn nàn rằng một số
nhà phê bình Trung Quốc từ Hoa Kỳ đang kêu gọi một cuộc chiến tranh lạnh mới,
ông Bolton nói trong một đoạn trích từ cuốn sách được đăng trên tờ New York
Times.
 |
|
Bản
quyền hình ảnh Getty Images
|
Bolton nói ông Trump cho rằng ông Tập
đang đề cập đến các đối thủ Dân chủ của mình.
"Trump, thật đáng kinh ngạc, đã
chuyển cuộc trò chuyện sang cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sắp tới [năm 2020], ám
chỉ khả năng kinh tế của Trung Quốc và cầu xin ông Tập đảm bảo để ông sẽ giành
chiến thắng", ông Bolton nói.
"Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của
nông dân và việc tăng mua đậu nành và lúa mì của Trung Quốc trong kết quả bầu
cử."
Khi ông Tập đồng ý biến các cuộc thảo
luận về nông sản thành ưu tiên trong các cuộc đàm phán thương mại, ông Trump đã
gọi ông là "nhà lãnh đạo vĩ đại nhất trong lịch sử Trung Quốc".
Phát biểu vào tối thứ Tư, Đại diện
Thương mại Hoa Kỳ Robert Lighthizer đã tranh luận về cáo buộc của ông Bolton,
nói rằng yêu cầu được giúp đỡ trong cuộc tái tranh cử "không bao giờ xảy
ra".
Ông Bolton cũng đề cập đến một cuộc trò
chuyện trước đó tại bữa tiệc khai mạc của hội nghị thượng đỉnh, trong đó Trump
và Tập đã thảo luận về việc xây dựng các trại ở khu vực phía tây Tân Cương của
Trung Quốc.
Ông Trump nói rằng cứ nên xúc tiến việc
xây dựng vì đó "chính xác là điều phải làm".
Trung Quốc đã bắt giữ khoảng một triệu
người Uighur (Duy Ngô Nhĩ) và các dân tộc thiểu số khác trong các trại giam để
trừng phạt và cải tạo tư tưởng.
Chính quyền Trump đã công khai chỉ trích
cách đối xử với người Duy Ngô Nhĩ của Trung Quốc và vào hôm thứ Tư, Tổng thống
đã ký luật cho phép các biện pháp trừng phạt của Mỹ đối với các quan chức Trung
Quốc chịu trách nhiệm trong việc đàn áp người Hồi giáo ở tỉnh Tân Cương.
Joe Biden, đối thủ đảng Dân chủ của ông
Trump trong cuộc bầu cử tháng 11 năm nay đã nói trong một tuyên bố về cuốn
sách: "Nếu những điểm này là đúng, thì nó không những đáng ghê tởm về mặt
đạo đức, mà còn là sự vi phạm bổn phận thiêng liêng của ông Trump đối với nhân
dân Mỹ."
Bolton nói gì về
Ukraine?
Ông Bolton nói cuộc điều tra luận tội
tổng thống có thể đã có một kết quả khác nếu nó nằm ngoài vấn đề Ukraine và
điều tra các trường hợp can thiệp chính trị khác.
Vào tháng Giêng, Tổng thống Trump bị
luận tội vì trì hoãn viện trợ quân sự cho Ukraine để gây sức ép lên Tổng thống
Ukraine Volodymyr Zelensky, bắt ông đầu một cuộc điều tra tham nhũng đối với
ông Biden và con trai ông - Hunter.
Tổng thống đã bác bỏ các hành vi sai
trái và được tha bổng sau một phiên tòa kéo dài hai tuần mà không có lời khai
của bất kỳ nhân chứng nào, tại Thượng viện do đảng Cộng hòa kiểm soát vào tháng
Hai.
Ông Bolton - người bị đảng Dân chủ chỉ
trích vì từ chối làm chứng cho các phiên điều trần - không thảo luận trong cuốn
sách của ông về việc liệu ông có nghĩ hành động của ông Trump đối với Ukraine
là nên bị luận tội hay không.
Cuốn sách của ông chứa một số cáo buộc
bùng nổ khác:
'Ồ, bạn là một cường
quốc hạt nhân à?'
Trong số những điều khác, ông Trump bị
cáo buộc đã không biết Vương quốc Anh là một cường quốc hạt nhân.
Vấn đề nguyên tử của Anh đã được một
trong những quan chức của Thủ tướng nước Anh đề cập đến trong một buổi họp với
Theresa May năm 2018.
Theo cuốn sách, ông Trump nói: "Ồ,
bạn là một cường quốc hạt nhân à?" Ông Bolton nói rằng ông có thể thấy
rằng "đây không phải câu nói đùa".
Ông Trump cũng từng hỏi cựu tổng giám
đốc John Kelly rằng Phần Lan có phải là một phần của Nga không, ông Bolton
viết.
Xâm chiếm Venezuela sẽ
rất 'tuyệt'
Ông Trump nói rằng việc xâm chiếm
Venezuela sẽ rất "tuyệt", theo cuốn sách, và rằng quốc gia Nam Mỹ này
"thực sự là một phần của Hoa Kỳ".
Nhưng ông Trump không nhiệt tình lắm về
cuộc xâm lược khác. Về cuộc xung đột ở Afghanistan, ông Trump được trích dẫn trong
cuốn sách rằng: "Điều này được thực hiện bởi một người ngu ngốc tên là
George Bush".
Ông Bolton viết rằng trong một cuộc điện
đàm tháng Năm 2019, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đưa ra một "màn trình
diễn tuyên truyền kiểu Xô Viết tuyệt vời" bằng cách ví nhà lãnh đạo phe
đối lập Venezuela Juan Guaidó vớ ứng cử viên tổng thống đảng Dân chủ năm 2016
Hillary Clinton, điều "đã thuyết phục được Trump".
Mục tiêu của ông Putin là bảo vệ đồng
minh của mình, Tổng thống Venezuela Nicolás Maduro, ông Bolton viết. Năm 2018,
ông Trump đã dán nhãn cho người cánh tả Maduro là một kẻ độc tài và áp đặt các
biện pháp trừng phạt, nhưng Maduro vẫn bám lấy quyền lực.
Trong một cuộc phỏng vấn với ABC News sẽ
được phát sóng đầy đủ vào Chủ nhật này, ông Bolton nói về ông Trump: "Tôi
nghĩ rằng Putin nghĩ ông có thể dễ dàng thao túng Trump."
'Đây là một nơi tồi
tệ'
Ông Bolton viết rằng nhiều phụ tá thân
cận nhất của tổng thống đã chê bai ông.
Khi đến Nhà Trắng, ông Bolton nói ông
Kelly đã cảnh báo ông: "Bạn không thể tưởng tượng được tôi muốn ra khỏi
nơi đây như thế nào. Đây là một nơi tồi tệ để làm việc, như bạn sẽ thấy."
Trong cuộc họp năm 2018 giữa ông Trump
với nhà lãnh đạo Triều Tiên, Ngoại trưởng Mike Pompeo đã gửi cho ông Bolton một
ghi chú nói về tổng thống nói rằng: "Ông ta rất nhảm."
Ông viết rằng ông Pompeo, thường được mô
tả là một người trung thành với Trump, là một trong những phụ tá từng nghĩ đến
việc từ chức trong sự thất vọng ghê tởm khi làm việc cho tổng thống.
Ông Bolton viết rằng tổng thống
"nhìn đâu cũng thấy âm mưu, và vẫn chưa hiểu rõ cách điều hành Nhà Trắng,
chứ đừng nói đến chính phủ liên bang khổng lồ".
Nhà báo phải bị 'xử
tử'
Theo những gì Bolton viết, trong cuộc
họp năm 2019 tại New Jersey, ông Trump nói các phóng viên - một số tổ chức mà
ông thường mô tả là tin giả - cần phải tiết lộ nguồn tin của họ hoặc đối mặt
với án tù
"Những người này nên bị xử tử. Họ
là những kẻ đê tiện", ông Trump được trích lời.