Các số liệu thống kê cho thấy tỷ lệ các quan chức
Trung Quốc tự tìm đến cái chết ngày càng tăng trong bối cảnh Bắc Kinh siết chặt
chiến dịch bài trừ nạn tham nhũng theo chỉ đạo của Chủ tịch Tập Cận Bình.
 |
| Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. (Ảnh: Reuters) |
Ngay sau khi
lên nắm quyền cách đây gần 6 năm, Chủ tịch Tập Cận Bình đã phát động chiến dịch
chống tham nhũng chưa từng có tiền lệ. Kể từ đó đến nay, gần như ngày nào cũng
xuất hiện thông tin các quan chức chính phủ hoặc đảng bị bắt giữ hoặc bỏ tù vì
cáo buộc tham nhũng tại Trung Quốc.
Với hơn 1
triệu quan chức bị xử phạt, Chủ tịch Tập Cận Bình đã gặt hái được kết quả đáng
kể trong chiến dịch bài trừ tệ nạn tham nhũng tại Trung Quốc, từ đó đạt được
mục tiêu đầu tiên trong 3 mục tiêu đề ra nhằm đảm bảo các quan chức nước này
“không dám, không thể và không muốn tham nhũng”.
Tuy vậy, một
xu hướng đáng báo động mới đã nổi lên trong khoảng thời gian diễn ra chiến dịch
chống tham nhũng tại Trung Quốc. Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều quan
chức Trung Quốc, từ trung ương tới địa phương, qua đời trong bối cảnh mà truyền
thông nhà nước mô tả là “những cái chết bất thường”, trong đó phần lớn được cho
là tự tử.
 |
| Zheng Xiaosong - lãnh đạo văn phòng liên lạc của Trung Quốc tại Macau (Ảnh: Xinhua) |
Chỉ tính
riêng trong tháng 11, đã có ít nhất 6 quan chức địa phương tại Trung Quốc được
cho là đã tự tử, trong đó có một quan chức phụ trách an ninh xã hội tại thành
phố Wafangdian, tỉnh Liêu Ninh. Người này đã nhảy từ trên văn phòng của mình
xuống đất và tử vong. Ngoài ra, một quan chức phụ trách tài chính tại Shifang,
tỉnh Tứ Xuyên, một quan chức phụ trách chính quyền điện tử tại tỉnh Hắc Long
Giang và một phó thị trưởng thành phố Hohhot thuộc Nội Mông đều treo cổ tự tử
trong văn phòng.
Hồi tháng
trước, Zheng Xiaosong, lãnh đạo văn phòng liên lạc của Trung Quốc tại Macau,
người có cấp bậc tương đương với chức bộ trưởng trong chính quyền Trung Quốc,
đã nhảy lầu tự tử. Vụ việc đã gây chấn động khắp Macau, Hong Kong và Bắc Kinh
do ông Zheng là người có chức vụ cao và tầm ảnh hưởng lớn. Các nhà chức trách
Trung Quốc nói rằng ông Zheng mắc chứng trầm cảm, tuy nhiên nhiều người quen
biết quan chức này đều khẳng định ông là một người hướng ngoại và hoạt náo.
Tuy dữ liệu
hoàn chỉnh chưa được công bố, nhưng truyền thông Trung Quốc đưa tin trong
khoảng thời gian từ năm 2009-2016, ít nhất 243 quan chức Trung Quốc đã tự tìm
đến cái chết, trong đó chủ yếu xảy ra sau chiến dịch chống tham nhũng hồi năm
2013.
Nguyên nhân
tự tử
 |
| Trước khi tự tử, tướng Zhang Yang (ảnh) từng là một trong những quan chức quyền lực nhất của quân đội Trung Quốc. (Ảnh: Reuters) |
Mặc dù chứng
trầm cảm thường được công bố là nguyên nhân chính dẫn đến những cái chết bất
thường của các quan chức Trung Quốc (tỷ lệ khoảng 50%), song giới phân tích và
truyền thông nhận định hiện tượng này có liên quan tới chiến dịch chống tham
nhũng.
Mặc dù có
nhiều vụ việc các nhà chức trách Trung Quốc không công bố lý do khiến các quan
chức tự tử, song cũng có những trường hợp cho thấy họ tự tìm đến cái chết sau
khi bị điều tra vì cáo buộc tham nhũng. Một ví dụ điển hình nhất hồi năm ngoái
là trường hợp của Zhang Yang, người từng là một trong những tướng quyền lực
nhất tại Trung Quốc.
Trước khi
qua đời vào tháng 11 năm ngoái, ông Yang từng là thành viên của Quân ủy Trung
ương Trung Quốc, cơ quan chỉ huy cấp cao nhất của quân đội Trung Quốc, và là
chủ nhiệm Tổng cục Chính trị. Ông Zhang bị phát hiện treo cổ tại nhà sau khi bị
quản thúc vì cuộc điều tra tham nhũng.
Truyền thông
nhà nước Trung Quốc cho rằng một số quan chức tự kết liễu đời mình để bảo vệ
những tài sản bất chính cũng như các thành viên trong gia đình, ngoài ra cũng
để tránh liên lụy tới đồng nghiệp hay cấp trên.
Vào ngày 1/11,
phó thị trưởng kiêm giám đốc công an Hohhot, Nội Mông, ông Li Zhibin, đã treo
cổ tại văn phòng, chỉ một ngày sau khi một đồng nghiệp của ông là phó giám đốc
công an tại Nội Mông bị bắt vì cáo buộc tham nhũng.
 |
| Li Zhibin - giám đốc công an Hohhot, vùng Nội Mông (Ảnh: Reuters) |
Sự gia tăng
đáng kể số vụ quan chức tự tử đã gióng hồi chuông cảnh báo tới các nhà chức
trách. Theo đó, chính quyền Trung Quốc đã tăng cường các cuộc nghiên cứu và
tiến hành các biện pháp phòng ngừa, bao gồm tư vấn tâm lý.
Năm ngoái,
một đơn vị nghiên cứu từ Đại học Henan đã công bố báo cáo chi tiết về các vụ tử
tự của quan chức Trung Quốc dựa trên các thông tin từ truyền thông trong khoảng
thời gian từ năm 2013 - 2015. Báo cáo cho thấy, trong số 81 vụ tử tự được chọn
làm mẫu, hơn 50% trường hợp nhảy lầu, 23,4% treo cổ và 7,4% chết đuối. Về
nguyên nhân, trầm cảm được xác định là phổ biến nhất với tỷ lệ 33,3%, tiếp đó
là các cuộc điều tra tham nhũng với tỷ lệ 8,7% và các vấn đề về sức khỏe chiếm
8,7%.
Đối với các
quan chức Trung Quốc, việc thừa nhận mắc các vấn đề về thần kinh có thể bị coi
là sức khỏe yếu và cản trở đáng kể con đường thăng tiến sự nghiệp. Đài truyền
hình trung ương Trung Quốc hồi tháng 11 từng đưa tin các căn bệnh liên quan tới
thần kinh, bao gồm trầm cảm, rất phổ biến trong giới quan chức nước này do áp
lực công việc và thời gian làm việc kéo dài.
Kể từ năm
2013, chiến dịch chống tham nhũng của ông Tập Cận Bình đã chấm dứt cuộc sống
“xa hoa” của giới quan chức. Thay vào đó, họ phải xử lý cả “núi” công việc cũng
như các cuộc họp. Nhiều người cũng sống trong tâm trạng lo lắng rằng họ có thể
trở thành mục tiêu tiếp theo trong chiến dịch chống tham nhũng. Đây là những lý
do khiến nhiều quan chức Trung Quốc ngày càng trầm cảm và gặp các vấn đề về sức
khỏe.
Tuy vậy,
những “mảng tối” trên vẫn không làm giảm sức hút của các cuộc thi tuyển công
chức tại Trung Quốc. Hồi tháng 10, hơn 1,2 triệu thí sinh đã đăng ký thi tuyển
công chức thường niên để giành lấy14.500 vị trí. Sự ổn định và những bổng lộc
như chế độ lương hưu hay chăm sóc sức khỏe tốt hơn là những lý do hấp dẫn, thu
hút nhiều sinh viên tốt nghiệp từ các trường đại học đăng ký thi công chức tại
Trung Quốc.
Thành Đạt
Theo SCMP