- Nguyễn Kiều Dung[1] -
Hà nội
29/12/2018
Khi xem xét các đề xuất lộ trình dân chủ trước đây,
có hai điều đặc biệt quan trọng mà tôi thường thấy thiếu vắng, đó là: (i) Xây dựng
nền móng tri thức cho một nền dân chủ (bao gồm nâng cao dân trí) và (ii) Đảm bảo
nền dân chủ vận hành hiệu quả.
Đây là một lộ trình cho đất nước mà những người đấu tranh cho dân chủ, tự do từ nhiều thập niên nay đều mong ước và đã thực hiện theo vị trí của mỗi người.
Với chủ trương đấu tranh bất bạo động, để có được một đất nước dân chủ tự do trong bối cảnh Đảng cộng sản duy trì độc tài toàn trị, những người đấu tranh đang làm hết sức mình qua các kiến nghị, hội thảo, tập họp bất chấp bị chính quyền trù dập, bỏ tù, hoặc dùng công an, côn đồ hăm dọa, trấn áp.
Những hoạt động nói trên không ngoài hai mong ước : phân trần với ĐCS, chính quyền, nói cụ thể hơn là với những người còn lương tâm trong đảng và chính quyền, đồng thời đánh động quần chúng với mong ước quần chúng sẽ làm áp lực, cụ thể là những cuộc xuống đường trong tháng 6/2018 của người dân buộc ĐCS phải tạm dừng luật đặc khu…
Lộ trình của tác giả Nguyễn Kiều Dung chỉ sẽ được thực hiện bởi những người còn lương tâm trong ĐCS chứ không trông đợi gì được vào ông Nguyễn Phú Trọng và bè lũ theo Tàu của ông ta hiện nay.
Có một điều nên nhớ là ông Trọng và bè lũ của ông ta không phải là những người ngu đần. Chỉ vì quyền lợi của họ khác xa quyền lợi đất nước, họ quyết bám chặt vào cái ghế Mác-Lê, họ cho rằng dân chủ tự do không phục vụ gì được cho họ, thậm chí còn nguy hại cho cái ghế của họ. Họ để ngoài tai lời nói phải của quần chúng, của "những người nổi tiếng" vì không rập khuôn vào lợi ích của họ chứ họ không ngu đâu. Không lạ gì ông Trọng luôn miệng chống " tự diễn biến, tự chuyển hóa ". Hiểu được như thế để đừng ảo tưởng.
Trong những năm chống thực dân Pháp, nhiều người cho rằng có thể không cần chiến tranh. Thủ tướng Nam kỳ Tự trị Nguyễn Văn Thinh cũng nghĩ như thế nên bằng lòng hợp tác với Pháp. Khi khám phá ra rằng thực dân chỉ muốn duy trì thuộc địa và dùng ông như một con bài bù nhìn thì ông treo cổ tự tử.
Đứng trước bọn thực dân ù lỳ như thực dân Pháp khi được đồng minh giải phóng ra khỏi sự đô hộ của Đức quốc Xã thì họ lại quyết tâm quay lại đô hộ Việt Nam. Không thương thuyết điều đình gì được nữa thì chiến tranh là không thể tránh khỏi.
Với nhóm tham nhũng, dựa vào Tàu để tiếp tục tham nhũng, trong ĐCS hiện nay không hy vọng gì sáng hôm sau khi thức dậy họ tự ý từ bỏ đặc quyền đặc lợi đang chiếm đoạt để bước chân vào con đường dân chủ tự do. Với một ĐCS như thế không còn cách nào khác hơn là phải "lật thuyền" .
Nhưng "lật thuyền" bằng cách nào ? xin thưa mỗi người một cách cứ tiếp tục mà làm. Thuyền rồi sẽ lật.
Nói thêm :
Theo tác giả thì quan trọng hiện nay là : " Tuyên truyền cho nhóm người nổi tiếng (những người có ảnh hưởng đối với xã hội nhờ vị trí lãnh đạo, nhờ công việc mà họ phụ trách, hoặc khả năng thu hút sự quan tâm của công chúng nhờ tài năng hoặc hoàn cảnh đặc biệt, v.v…)."
Thế nhưng, trong hoàn cảnh đất nước tụt hậu như hiện nay, "những người nổi tiếng" vẫn chưa thấy được mà còn cần phải tuyên truyền thì chúng tôi e rằng quyền lợi của họ lại nằm nơi khác, rất xa với chúng ta.
Tuy nhiên nếu có thì giờ mà tuyên truyền được họ vẫn là điều nên làm.
Dân Quyền
Với chủ trương đấu tranh bất bạo động, để có được một đất nước dân chủ tự do trong bối cảnh Đảng cộng sản duy trì độc tài toàn trị, những người đấu tranh đang làm hết sức mình qua các kiến nghị, hội thảo, tập họp bất chấp bị chính quyền trù dập, bỏ tù, hoặc dùng công an, côn đồ hăm dọa, trấn áp.
Những hoạt động nói trên không ngoài hai mong ước : phân trần với ĐCS, chính quyền, nói cụ thể hơn là với những người còn lương tâm trong đảng và chính quyền, đồng thời đánh động quần chúng với mong ước quần chúng sẽ làm áp lực, cụ thể là những cuộc xuống đường trong tháng 6/2018 của người dân buộc ĐCS phải tạm dừng luật đặc khu…
Lộ trình của tác giả Nguyễn Kiều Dung chỉ sẽ được thực hiện bởi những người còn lương tâm trong ĐCS chứ không trông đợi gì được vào ông Nguyễn Phú Trọng và bè lũ theo Tàu của ông ta hiện nay.
Có một điều nên nhớ là ông Trọng và bè lũ của ông ta không phải là những người ngu đần. Chỉ vì quyền lợi của họ khác xa quyền lợi đất nước, họ quyết bám chặt vào cái ghế Mác-Lê, họ cho rằng dân chủ tự do không phục vụ gì được cho họ, thậm chí còn nguy hại cho cái ghế của họ. Họ để ngoài tai lời nói phải của quần chúng, của "những người nổi tiếng" vì không rập khuôn vào lợi ích của họ chứ họ không ngu đâu. Không lạ gì ông Trọng luôn miệng chống " tự diễn biến, tự chuyển hóa ". Hiểu được như thế để đừng ảo tưởng.
Trong những năm chống thực dân Pháp, nhiều người cho rằng có thể không cần chiến tranh. Thủ tướng Nam kỳ Tự trị Nguyễn Văn Thinh cũng nghĩ như thế nên bằng lòng hợp tác với Pháp. Khi khám phá ra rằng thực dân chỉ muốn duy trì thuộc địa và dùng ông như một con bài bù nhìn thì ông treo cổ tự tử.
Đứng trước bọn thực dân ù lỳ như thực dân Pháp khi được đồng minh giải phóng ra khỏi sự đô hộ của Đức quốc Xã thì họ lại quyết tâm quay lại đô hộ Việt Nam. Không thương thuyết điều đình gì được nữa thì chiến tranh là không thể tránh khỏi.
Với nhóm tham nhũng, dựa vào Tàu để tiếp tục tham nhũng, trong ĐCS hiện nay không hy vọng gì sáng hôm sau khi thức dậy họ tự ý từ bỏ đặc quyền đặc lợi đang chiếm đoạt để bước chân vào con đường dân chủ tự do. Với một ĐCS như thế không còn cách nào khác hơn là phải "lật thuyền" .
Nhưng "lật thuyền" bằng cách nào ? xin thưa mỗi người một cách cứ tiếp tục mà làm. Thuyền rồi sẽ lật.
Nói thêm :
Theo tác giả thì quan trọng hiện nay là : " Tuyên truyền cho nhóm người nổi tiếng (những người có ảnh hưởng đối với xã hội nhờ vị trí lãnh đạo, nhờ công việc mà họ phụ trách, hoặc khả năng thu hút sự quan tâm của công chúng nhờ tài năng hoặc hoàn cảnh đặc biệt, v.v…)."
Thế nhưng, trong hoàn cảnh đất nước tụt hậu như hiện nay, "những người nổi tiếng" vẫn chưa thấy được mà còn cần phải tuyên truyền thì chúng tôi e rằng quyền lợi của họ lại nằm nơi khác, rất xa với chúng ta.
Tuy nhiên nếu có thì giờ mà tuyên truyền được họ vẫn là điều nên làm.
Dân Quyền
Hoàn cảnh Việt nam hiện nay rất khác với Liên Xô và
Đông Âu thời 1989. Như tôi luôn khẳng định[2],
43 năm sau thống nhất, dưới sự lãnh đạo của Đảng, kinh tế Việt Nam đang ở tình
trạng đặc biệt yếu kém, với thu nhập/đầu người và năng suất lao động đứng gần
bét ASEAN (chỉ hơn Campuchia, thua cả Lào). Mức thu nhập đầu người 4.4 triệu/tháng
năm 2017 là mức rất thấp, không đủ sống. Luật pháp, chính trị, giáo dục, báo
chí, văn hóa, khoa học kỹ thuật, tài nguyên môi trường đều ở mức đáng xấu hổ,
nhân cách người Việt bị hủy hoại nặng nề, do việc lấy chủ nghĩa Marx-Lenin làm
triết lý chủ đạo và việc chính trị hóa trường học. Những người can đảm nhất dám
phê phán để xã hội tốt lên thì bị đàn áp, trong khi những kẻ ngậm miệng, luồn
cúi thì được tôn vinh. Đó là những minh chứng sống động cho năng lực lãnh đạo
kém cỏi, triết lý quản lý xã hội bệnh hoạn của Đảng cũng như sự thất bại của mô
hình chính trị. Tuy nhiên, nền kinh tế Việt nam chưa trên đà lao xuống vực như
Liên Xô, Đông Âu thời 1989 hay Venezuela mới đây khiến cho các lãnh đạo Đảng phải
hốt hoảng cân nhắc chuyển đổi chính trị ngay.
Có một số người hi vọng TBT/CTN Nguyễn Phú Trọng sẽ
trở thành một Gorbachev của Việt nam. Cho dù (một xác suất vô cùng nhỏ) ông Trọng
có tư tưởng như vậy, người Việt cần phải căn cứ vào tình hình thực tế của Việt
nam để thấy rằng mọi sự sẽ không diễn ra như Liên Xô. Nghĩa là đứng trước một
ngôi nhà đổ nát sắp sụp đổ, lãnh đạo phải quyết định đánh bộc phá để phá sập
cho nhanh để xây cái khác. Nhiều người khác phân tích những lời nói của ông Trọng
và cảm thấy thất vọng. Tôi nghĩ rằng ông Trọng nói gì không quan trọng. Có nhiều
điều ông ấy nói nhưng chỉ sau một thời gian ngắn, lại làm ngược lại. Chẳng hạn
vụ nhất thể hóa, nhiều người đã chỉ ra cách đây 2 năm ông ấy nói hoàn toàn
khác. Hoặc khi mới trở thành Tổng Bí thư, ông Trọng cho biết không có ý định
làm điều gì đột phá, chứ không hề thổ lộ một kế hoạch “đốt lò” rầm rộ như hiện
nay. Nếu thời cơ chưa đủ chín, số người bảo thủ trong BCHTW còn đông đảo, thì
việc sớm hở ra “tư tưởng Gorbachev” sẽ chỉ khiến các thế lực bảo thủ phản ứng dữ
dội và tìm cách tiêu diệt. Bài học Triệu Tử Dương vẫn còn nguyên giá trị.
Tuy nhiên, tôi đồng ý rằng hi vọng ông Trọng trở
thành một Gorbachev Việt nam là vô cùng nhỏ và không đáng để trông đợi. Khả
năng cao là ông ấy chỉ có ý định chống tham nhũng, tinh giản bộ máy nhà nước,
và giảm bớt ảnh hưởng của Đảng (thông qua cắt giảm số tờ báo tuyên truyền cho Đảng,
theo thông tin báo chí đã đưa), đợi khi nào Việt nam trở nên giàu có rồi tính
tiếp. Nhưng nếu vậy, không có gì đảm bảo những người kế nhiệm sẽ tuân thủ kế hoạch
của ông, và công sức của ông sẽ xuống sông, xuống biển. Đấy là chưa kể, cứ tiếp
tục ưu tiên phát triển kinh tế trong khi kết quả rất kém như thời gian vừa qua,
đồng thời duy trì những chủ thuyết phát triển cũ kỹ giáo điều như Chủ nghĩa
Marx-Lenin đến nỗi phá hoại nền luật pháp, nền giáo dục, nền chính trị, nền báo
chí, nền khoa học…, tạo sự giả dối tràn lan trong xã hội, hủy hoại nhân cách
người Việt, là cái giá quá đắt mà dân tộc phải trả.
Trên thực tế, tất cả những gì đáng gọi là thành tích
của Đảng khiến Việt nam tạo được ấn tượng đối với thế giới là chiến thắng trong
đối đầu quân sự với Pháp và Mỹ giai đoạn trước 1975. Những điều Đảng đã thực hiện
từ khi thống nhất hai miền Nam-Bắc đến nay chỉ là sửa sai chứ không đáng gọi là
thành tích. Xã hội miền nam thời Việt nam Cộng hòa đã có những nền tảng tốt của
một nền kinh tế thị trường và của một nền dân chủ đa nguyên. Thế nhưng sau
1975, Đảng phá bỏ hết những nền tảng đó, để rồi năm 1986, nhận ra sai lầm lại
quyết định sửa sai bằng phá rào Đổi mới để áp dụng kinh tế thị trường. Ngay cả
công cuộc chống tham nhũng ngày nay của ông Trọng cũng chỉ là sửa sai (các đảng
viên tham nhũng cho nên Đảng phải trừng phạt) thậm chí còn mang tiếng là đấu đá
nội bộ chứ không phải thành tích. Suốt từ 1975 đến nay, hết thế hệ lãnh đạo này
đến thế hệ lãnh đạo khác của Đảng nối đuôi nhau đi vào lịch sử như một đám người
thiển cận, bất tài, thậm chí kìm hãm sự phát triển của quốc gia.
Cách duy nhất để ghi điểm với nhân dân lúc này là cởi
mở mạnh mẽ về chính trị. Ông Trọng (và những người kế nhiệm ông) cần thấy được
sứ mệnh lịch sử của mình và nỗ lực tối đa để dân chủ hóa. Quan điểm của tôi là
ông Trọng nên tập trung sức lực loại bỏ những thành phần bảo thủ và bổ nhiệm những
người cấp tiến vào những vị trí cao nhất trong Đảng để chuyển đổi dân chủ càng
sớm càng tốt để bảo vệ thành quả Đổi mới Chính trị. Việc này thậm chí còn quan
trọng hơn là chống tham nhũng.
Bên cạnh đó, những người Việt yêu quý tự do cũng cần
thiết kế một lộ trình dân chủ có khả năng giải tỏa những lo lắng của người dân,
và chuẩn bị cho một biến cố đặc biệt (nếu có), chẳng hạn một cú sốc kinh tế,
chính trị, hoặc khoa học kỹ thuật, dẫn đến việc Đảng bắt buộc phải nhanh chóng
chuyển đổi chính trị. Có 2 cách để tuyên truyền cho người dân: (i) Tuyên truyền
rộng rãi cho đại chúng; (ii) Tuyên truyền cho nhóm người nổi tiếng (những người
có ảnh hưởng đối với xã hội nhờ vị trí lãnh đạo, nhờ công việc mà họ phụ trách,
hoặc khả năng thu hút sự quan tâm của công chúng nhờ tài năng hoặc hoàn cảnh đặc
biệt, v.v…). Trước nay mọi người vẫn chỉ quan tâm chủ yếu đến cách (i). Cách
này tôi nghĩ không đem lại nhiều hiệu quả lắm với điều kiện hiện nay. Tôi nghĩ
hiện nay nên tập trung vào cách thứ hai. Các tổ chức chính trị, dân sự ở ngoài
có thể thành lập các trang web Những người Nổi tiếng để thu hút sự quan tâm của
họ nếu như không thể tiếp cận họ.
Tôi đề xuất một Lộ trình Dân chủ gồm 3 giai đoạn như
dưới đây. Trong mỗi giai đoạn có nhiều nhóm hoạt động được tiến hành song song.
LỘ
TRÌNH DÂN CHỦ CHO VIỆT NAM
(Dự kiến
tổng thời gian để hoàn thành lộ trình: 7 -10 năm)
|
|
Các hoạt động
|
|
GIAI ĐOẠN I
|
(Giai đoạn I lẽ ra phải được tiến hành từ cách đây
30 năm, khi bắt đầu Đổi mới. Bây giờ cũng là rất muộn để bắt đầu sửa sai.)
|
Xây dựng nền móng tri thức cho một nền dân chủ
|
§ Xây dựng tẩng lớp học giả Pháp lý và Chính trị đẳng cấp,
liêm chính và nhân bản[3].
§ Chấm dứt chính trị hóa hệ thống nghiên cứu và giảng dạy.
§ Phổ biến quan điểm khuyến khích học hỏi tất cả những
tinh hoa Pháp lý và Chính trị của thế giới trên truyền thông đại chúng.
§ Xây dựng chương trình giáo dục Pháp lý và Chính trị hiện
đại từ bậc tiểu học trở lên.
§ Xây dựng triết lý chính trị chủ đạo của quốc gia phù hợp
với một nền chính trị đa nguyên. Chuyển chủ nghĩa Marx-Lenin trở thành triết
lý chính trị thứ yếu.
§ Thảo luận rộng rãi về mô hình dân chủ phù hợp cho Việt
nam.
|
Phát triển các quyền dân sự
|
§ Xây dựng nhà nước pháp quyền (tam quyền phân lập)
§ Phát triển các thể chế/chính sách nhằm tăng cường các
quyền dân sự (quyền biểu tình, quyền lập hội, các tổ chức dân sự độc lập, xã
hội dân sự, báo chí tư nhân…)
§ Phát triển các thể chế/chính sách Dân chủ-Hòa giải-Khoan
dung để phục vụ chuyển đổi dân chủ.
§ Ân xá vô điều kiện tất cả các tù nhân chính trị, tù
nhân lương tâm.
|
Chỉnh đốn Đảng để phục vụ dân chủ hóa
|
§ Tiếp tục quyết liệt chống tham nhũng và các loại tội phạm
khác liên quan đến đảng viên.
§ Loại bỏ các thành phần bảo thủ, có tư tưởng ngăn cản tiến
trình dân chủ hóa trong đội ngũ lãnh đạo Đảng. Bổ nhiệm những người có tư tưởng
cấp tiến vào đội ngũ lãnh đạo cao nhất.
|
GIAI ĐOẠN II
|
(Giai đoạn II có thể bắt đầu ngay sau khi lực lượng ủng
hộ dân chủ trong BCHTW Đảng lấn át được lực lượng bảo thủ)
|
Thay đổi bản chất mô hình chính trị
|
§ Đổi tên nước, tên đảng (không mang tên Đảng cộng sản,
nhà nước Xã hội Chủ nghĩa nữa, theo đề nghị năm 2015 của nhóm 126 trí thức).
§ Trung lập hóa quân đội (theo đề nghị trước đây của nhiều
nhân sỹ, trí thức).
§ Lan tỏa tinh thần Dân chủ-Hòa giải-Khoan dung trong
toàn xã hội
|
Đàm phán các nguyên tắc dân chủ, ân xá, và nhân
quyền cho những người liên quan đến Đảng
|
§ Đảng Cộng sản và đại diện các đảng phái, tổ chức dân sự,
chính trị đối lập người gốc Việt cả trong và ngoài nước tiến hành đàm phán để
thống nhất các nguyên tắc bảo vệ quyền lợi và ân xá cho các đảng viên cộng sản,
và đảm bảo quyền lợi của những người có công với Đảng trong 3 cuộc chiến
tranh, đảm bảo các (đương/cựu) nguyên thủ quốc gia và thân quyến được bảo vệ
quyền lợi và an ninh suốt đời nếu sinh sống ở Việt nam. Các cuộc đàm phán này
sẽ được giám sát bởi các tổ chức quốc tế.
§ Trong quá trình đàm phán, tiến hành trưng cầu dân ý rộng
rãi về các nguyên tắc kể trên để điều chỉnh cho phù hợp với nguyện vọng của
công chúng.
§ Các nguyên tắc được thống nhất sau các cuộc đàm phán
này sẽ được ký cam kết và ghi vào Hiến pháp dân chủ trong tương lai.
|
Đàm phán với các quốc gia dân chủ để hình thành
liên minh bảo trợ chuyển đổi dân chủ
|
§ Đảng Cộng sản và đại diện các đảng phái, tổ chức dân sự
và chính trị đối lập gốc Việt đàm phán với các quốc gia phát triển có nền dân
chủ vững mạnh (v.d. Mỹ, Canada, Úc, cộng đồng châu Âu) để hình thành một liên
minh bảo trợ dân chủ cho Việt nam trong vòng 20-50 năm ngay sau khi chuyển đổi
dân chủ. Liên minh này có thể đưa quân đội, cố vấn chính trị/quân sự đến đóng
trên lãnh thổ Việt nam và được phép can thiệp quân sự khi cần thiết để đảm bảo
nền dân chủ và nhân quyền ở Việt nam vận hành tốt.
§ Khi gần kết thúc thời hạn 20-50 năm, nhân dân Việt nam
sẽ bỏ phiếu quyết định về việc có cần gia hạn bảo trợ hay không.
|
Tiếp tục các nhóm hoạt động của Giai đoạn I
|
§ Tiếp tục hoàn thiện các công việc còn dang dở của giai
đoạn I.
|
GIAI ĐOẠN III
|
(Giai đoạn III có thể bắt đầu ngay khi các cuộc đàm
phán của giai đoạn II kết thúc)
|
Giảm thiểu những xáo trộn, đấu tố và trả thù.
|
§ Khuyến khích các (đương/cựu) lãnh đạo Đảng Cộng sản còn
nhiều nghi vấn tham nhũng và các tội phạm khác nhưng chưa thể xử lý hết ra nước
ngoài định cư. Ân xá phần lớn những đối tượng này sau một khoảng thời gian,
khi tinh thần hòa giải, khoan dung trong xã hội đã đạt mức tốt.
|
Sửa đổi và thực thi Hiến pháp dân chủ
|
§ Sửa đổi Hiến pháp để trở thành một hiến pháp thực sự
dân chủ (cho phép đa đảng, bầu cử dân chủ toàn quốc v.v…) và đưa vào Hiến
pháp những nguyên tắc đã được đàm phán ở Giai đoạn II.
§ Liên minh các quốc gia bảo trợ đem quân đội và cố vấn đến
đóng quân lâu dài trên lãnh thổ Việt nam. Thực thi các
điều khoản khác trong Hiến pháp.
|
Đảm bảo các nguyên tắc toàn vẹn lãnh thổ và chống
lại ảnh hưởng phi dân chủ từ bên ngoài
|
§ Hiến pháp dân chủ cần ghi rõ đảm bảo toàn vẹn lãnh thổ,
ngăn ngừa và chống lại mọi tác động xấu từ các quốc gia phi dân chủ, và từ
các tổ chức, và cá nhân liên quan đến các quốc gia đó. (Điều này cho phép thực
thi các biện pháp ngăn chặn những hành vi xấu từ Trung Quốc và cộng đồng Hoa
kiều ở Việt nam).
|
Tiếp tục một số nhóm hoạt động của Giai đoạn I.
|
§ Tiếp tục hoàn thiện các công việc còn dang dở của giai
đoạn I.
|
Con đường dân chủ hóa của các quốc gia trên thế giới
rất đa dạng và phong phú. Một số quốc gia đã tiến hành chuyển đổi một cách rất
hòa bình (chẳng hạn như Mông Cổ). Hạnh phúc là trên đường chứ không chỉ là đích
đến. Điều quan trọng là người dân Việt nam không nên mất niềm tin. Mỗi người
hãy tích cực lên tiếng đòi hỏi các quyền dân sự chính đáng, trước tiên vì lương
tâm của mình, chưa nói đến những mục tiêu to lớn hơn như chuyển đổi xã hội.
GIẢI
THÍCH LỘ TRÌNH DÂN CHỦ
1.
Xây dựng tầng lớp học giả Pháp lý và Chính trị đẳng cấp,
liêm chính, và nhân bản: việc này sẽ hỗ
trợ: (i) Nâng cấp các ngành khoa học Pháp lý và Chính trị nói riêng, và toàn bộ
nền khoa học Việt nam nói chung; (ii) Cải tạo hiệu quả hệ thống luật pháp, cơ
chế, và chính sách; (iii) Tăng cường các quyền dân sự cho người dân thông qua
thiết kế các thể chế/chính sách Dân chủ song song với việc thiết kế các thể chế/chính
sách Hòa giải và Khoan dung; (iv) Lan tỏa tinh thần Dân chủ - Hòa giải – Khoan
dung trong toàn xã hội; (v) Góp phần chuyển đổi dân chủ một cách hòa bình và bền
vững.
2. Xây dựng Nhà nước
pháp quyền: đây là gợi ý của nhiều cơ quan phát
triển quốc tế, chẳng hạn Ngân hàng Thế giới[4]. Ở một số quốc gia như Campuchia, tam quyền phân lập được
ghi vào Hiến pháp. Ở nhiều quốc gia khác, mô hình này không được ghi vào Hiến
pháp nhưng cũng phân tách thành ba cơ quan (hành pháp, lập pháp, tư pháp) riêng
biệt. Ngoài ra, theo khuyến cáo của các cơ quan phát triển quốc tế, quốc hội cần
bao gồm các nhà lập pháp chuyên nghiệp và có năng lực chuyên môn pháp lý cao[5]. Không nhất thiết phải có một nhà nước pháp quyền hoàn
chỉnh mới có thể tiến hành Giai đoạn III, tuy nhiên các thành tố cơ bản của nhà
nước này phải được xây dựng ngay từ Giai đoạn I.
3. Chỉnh đốn Đảng để
phục vụ dân chủ hóa: Đây là các hoạt động cần thiết để thu
hồi lại các tài sản cho quốc gia và trừng phạt đáng kể các tội phạm trước khi
thực thi Hiến pháp dân chủ ở Giai đoạn III. Nhóm các hoạt động này cần được Đảng
tự thực hiện ở Giai đoạn I và II để tránh đấu tố và trả thù bởi các nhóm đối lập.
4. Thay đổi tên Đảng: đây là việc riêng của Đảng Cộng sản. Tuy nhiên sự thay
đổi là cần thiết để kế thừa lợi ích từ những thành tích của Đảng trong quá khứ
và tránh những ảnh hưởng xấu từ thuật ngữ Cộng sản, và tăng tính cạnh tranh của
Đảng trong một nền dân chủ đa nguyên.
5. Đàm phán với các
quốc gia dân chủ để hình thành liên minh bảo trợ chuyển đổi dân chủ: Thông thường, các quốc gia không được phép can thiệp
vào công việc nội bộ của nước khác trừ phi có các điều ước quốc tế hoặc quy định
trong Hiến pháp, hoặc xảy ra vi phạm nhân quyền nghiêm trọng trên diện rộng (ví
dụ diệt chủng). Trước đây Việt nam Cộng hòa đã từng được Mỹ bảo trợ và nếu
không có sự phá hoại của Bắc Việt, nền dân chủ ấy sẽ ngày một tốt lên[6]. Người dân Việt nam ngày nay dường như rất nuối tiếc và
sẽ dễ dàng chấp nhận một sự bảo trợ dân chủ như vậy. Hiện nay, mặc dù nền dân
chủ Hàn quốc vận hành khá tốt, nước này vẫn yêu cầu Mỹ tiếp tục đóng quân trên
nước mình như một hình thức bảo trợ quân sự và chống lại Bắc Hàn. Sự hiện diện
của quân đội Mỹ ở Hàn Quốc và Nhật Bản là nhân tố quyết định để duy trì hòa
bình, ổn định, và phát triển của khu vực Đông Bắc Á suốt 65 năm nay.
Khác với thời Việt nam Cộng hòa, việc hợp pháp hóa quyền
can thiệp của Liên minh bảo trợ (quy định trong Hiến pháp) sẽ cho phép các quốc
gia này can thiệp sâu hơn để đảm bảo nền dân chủ và nhân quyền ở Việt nam vận
hành tốt. Tuy nhiên, để tránh việc lạm dụng quyền can thiệp, việc can thiệp
quân sự chỉ được phép trên cơ sở: (i) Có đơn yêu cầu can thiệp từ đại đa số các
tổ chức chính trị lớn của Việt nam; (ii) Dựa trên các đánh giá của các tổ chức
như Ân xá Quốc tế, Quan sát Nhân quyền Quốc tế, Nhà báo Không biên giới, Nhà Tự
do, Chỉ số Dân chủ Quốc tế v.v..; (iii) Có sự thỏa thuận giữa các quốc gia
trong liên minh bảo trợ; (iv) Chỉ can thiệp trong một số trường hợp được quy định
sau quá trình đàm phán.Việt nam có thể kêu gọi hỗ trợ tài chính của nhóm quốc
gia bảo trợ tuy rằng có thể trả một phần chi phí để nuôi quân đội của liên minh
đóng trên đất mình, hoặc trao đổi lợi ích bằng cách khác với nhóm các quốc gia
này.
6.
Dân chủ hóa là cách tốt nhất để chống các nguy cơ từ
Trung Quốc: Việc để người dân tự do chống các
nguy cơ từ Trung Quốc là cách tốt nhất để huy động lòng yêu nước và phát huy
nguồn lực trí tuệ to lớn trong dân, đảm bảo các quyền dân sự chính đáng, và
tránh được những bế tắc, khó xử về ngoại giao. Dân chủ hóa cũng là cách tốt nhất
để cổ vũ lòng yêu nước Việt từ cộng đồng Hoa kiều. Thực tế cho thấy, ngay cả ở
nhữngquốc gia gần 100% gốc Hoa như Đài loan, người dân cũng kịch liệt phản đối
ý tưởng thống nhất, và tìm mọi cách để dân chủ hóa Trung Hoa đại lục. Ở nhiều
quốc gia dân chủ khác, người Hoa tham gia vào nghị viện, thậm chí thống đốc
bang. Tuy không tránh khỏi một số vụ gián điệp cho Trung Quốc, cộng đồng Hoa kiều
nói chung đã hỗ trợ đắc lực chính phủ các nước đó chống lại sự bành trướng cả về
vật chất và tư tưởng của Trung Quốc, và tìm mọi cách chuyển dịch dân chủ và tôn
trọng nhân quyền về quê nhà. Có được những điều đó là nhờ các quyền tự do và
dân sự quý báu ở các xứ sở dân chủ, điều vô cùng khác biệt so với ở Trung Quốc,
mà cộng đồng Hoa kiều không đời nào đánh đổi. Quan trọng hơn cả, Đảng cần phải
từ bỏ ý nghĩ rằng mình thông minh hơn và có trách nhiệm hơn người dân trong việc
bảo toàn lãnh thổ và chống lại các nguy cơ từ Trung Quốc.
7.
Vấn đề người có công, và những anh hùng, liệt sỹ hi sinh
chống lại sự can thiệp của ngoại bang: Ở các quốc gia phát triển, người dân thường không phân biệt người lính đã
chiến đấu hi sinh, hoặc chịu thương tật vì tổ quốc do đảng nào cử đi. Tướng có
thể sai, nhưng lính luôn luôn đúng. Bất kể cuộc chiến tranh là chính nghĩa hay
phi nghĩa, đúng đắn hay là tính toán sai lầm của các tướng lĩnh, người lính và
tất cả những người đã đóng góp công lao, xương máu cho cuộc chiến đều được tri
ân. Tất cả các cựu chiến binh đều được ghi công như những người đã phục vụ tổ
quốc. Chính vì vậy, tất cả những người đã đóng góp công lao, xương máu trong
các cuộc giao chiến với Pháp, Mỹ hoặc Trung Quốc của Việt nam Dân chủ Cộng hòa
hay Việt nam Cộng hòa đều cần được ghi nhận. Việc thay đổi đảng cầm quyền không
thể là lý do ảnh hưởng đến việc này.
[1]Tác giả tốt nghiệp Tiến
sỹ Kinh tế từ Đại học Bang New York, Albany, Hoa kỳ (SUNY). Bài viết đã được
đăng trên: http://www.danchuhoagiaikhoandung.blogspot.com
[2] Xem bài: “Nhân vụ
Giáo sư Chu Hảo, Suy nghĩ về việc xây dựng một tẩng lớp Học giả Pháp lý và
Chính trị đẳng cấp, liêm chính, và nhân bản”.
http://www.danchuhoagiaikhoandung.blogspot.com
[3]Xem bài: Nhân vụ Giáo
sư Chu Hảo, Suy nghĩ về việc xây dựng một tẩng lớp Học giả Pháp lý và Chính trị
đẳng cấp, liêm chính, và nhân bản.
http://www.danchuhoagiaikhoandung.blogspot.com
[4]Xem thêm Báo cáo Tổng
quan Việt nam 2035
[5] Xem thêm Báo cáo Tổng
quan Việt nam 2035
[6]Đảng Cộng sản đã phá
tan những nền móng dân chủ của chế độ Việt nam Cộng hóa, và thủ tiêu những trí
thức có uy tín cao trong xã hội, có khả năng phát triển một nền dân chủ đúng
nghĩa, và đang chuẩn bị trở thành thủ tướng Việt nam Cộng hòa như GS Nguyễn Văn
Bông. Xem thêm: http://danviet.vn/tin-tuc/toi-am-sat-nguoi-sap-lam-thu-tuong-sai-gon-48833.html