(PL)- Cuộc chiến chống dịch COVID-19 không khiến
Trung Quốc ngừng lại các động thái vi phạm ở biển Đông.
Báo Los Angeles Times (Mỹ) cuối tuần trước
có bài xã luận tựa đề “Điều mà virus Corona vẫn chưa thể ngăn lại đó là hoạt
động xây dựng lực lượng (trái phép) của Bắc Kinh ở biển Đông”. Bài viết
xuất hiện sau khi tàu hải cảnh Trung Quốc (TQ) đâm
chìm một tàu cá của Việt Nam ở Hoàng Sa vào đầu tháng 4, đã bị Việt Nam
kịch liệt phản đối, yêu cầu TQ bồi thường.
 |
| Các tàu hải cảnh Trung Quốc bị cáo buộc tham gia hoạt động đe dọa, bắt nạt tàu thuyền các nước khác ở biển Đông. Ảnh minh họa: XINHUA |
Gây áp lực biển Đông trong mùa dịch
Ngay cả khi Chủ tịch TQ Tập Cận Bình phát động
“cuộc chiến tranh toàn dân” chống đại dịch COVID-19
thì ở một mặt trận khác, các tàu chiến của TQ vẫn bận rộn: Duy trì chiến dịch
gây áp lực lên biển Đông, nơi TQ tiếp tục xây dựng lực lượng quân sự, dự báo
trước một cuộc chiến tranh lạnh mới giữa hai cường quốc kinh tế hàng đầu thế
giới.
Ở biển Đông, các tàu hải
cảnh TQ cùng với đội dân quân biển (tàu cá có vũ trang) tiếp tục quấy rối
các tàu cá, tàu quân sự và các hoạt động khai thác kinh tế hợp pháp của các
quốc gia khác ở Đông Nam Á. Trong khi tại vùng biển này, yêu sách đường chín
đoạn của TQ với tham vọng “nuốt gần trọn vẹn biển Đông” không được bất kỳ quốc
gia nào đồng ý.
Theo Los Angeles Times, tháng trước hải
quân TQ tiến hành cuộc tập trận với một hạm đội tàu ngầm, chiến đấu cơ và các
tàu tên lửa tấn công nhanh. Cuộc tập trận diễn ra khi một tàu sân bay của Mỹ
đang cách xa Guam (một cứ điểm quan trọng của chiến lược quân sự Mỹ ở Thái Bình
Dương) hàng ngàn dặm. Lực lượng hải quân Mỹ trên tàu, bao gồm thuyền trưởng đều
dương tính COVID-19.
Cuối tháng 3, hãng thông tấn của TQ Tân Hoa xã
cho biết chính quyền Bắc Kinh đã đưa vào hoạt động hai trạm nghiên cứu trên
đá Subi và đá Chữ Thập ở quần đảo Trường Sa (thuộc chủ quyền của Việt Nam). Mặc
dù TQ gọi đó là các trạm nghiên cứu các vấn đề môi trường biển nhưng giới quan
sát cho rằng Bắc Kinh có thể biến chúng thành tiền đồn thăm dò dầu khí và các
loại tài nguyên quý hiếm.
Đầu tháng 4, tàu hải cảnh TQ đâm tàu cá Việt Nam.
Các động thái diễn ra khi TQ vẫn đang tiếp tục chiến đấu chống COVID-19 nhưng
đáng chú ý hơn là các nước khác còn bận rộn hơn khi đại dịch bùng phát. Điển
hình, cuộc tập trận chung giữa Mỹ và Philippines dự kiến vào tháng 5 đã bị hủy
vì COVID-19. Các chuyến thăm của tàu sân bay và các hoạt động tuần tra tự do
hàng hải của Mỹ cũng bị ảnh hưởng bởi sự lan rộng của đại dịch.
Suy giảm uy tín và vị thế
Chính quyền Trump chỉ trích TQ lợi dụng dịch bằng
cách một mặt tỏ ra giúp đỡ các nước chống dịch nhưng cùng lúc triển khai quân
đội siết chặt vòng vây các thực thể TQ chiếm đóng trái phép ở biển Đông, gia
tăng áp lực và sự bắt nạt bất chấp quy định luật pháp quốc tế và yêu sách chính
đáng của nước khác.
Bên cạnh đó, Collin Koh, chuyên gia từ Chương
trình An ninh hàng hải, ĐH Nanyang, nhận định trong bối cảnh dịch bệnh ngày
càng phức tạp, một số quốc gia Đông Nam Á có thể hoan nghênh sự giúp đỡ từ TQ
nhưng chính phủ các nước này cũng nhận thức được ý đồ của Bắc Kinh là tiếp tục
gia tăng áp lực trên biển khi các nước đang bận rộn chống dịch. Nói cách khác,
không có chuyện TQ giúp đỡ chống dịch thì có thể đổi bằng ảnh hưởng trên biển,
mô típ ngoại giao theo kiểu đánh đổi, mua chuộc mà Bắc Kinh ưa chuộng.
Không có sự tạm ngừng hay giảm thiểu các hoạt
động của TQ ở biển Đông. Dường như điều đó là cách hành xử như thường lệ của
quân đội TQ lẫn các lực lượng hải cảnh của nước này.
COLLIN KOH, H Nanyang,
Singapore
|
“Chắc chắn rằng (các hành động của TQ ở biển
Đông) sẽ có những ảnh hưởng lên niềm tin và cách nhìn nhận của chính phủ các
nước đối với những ý định của Bắc Kinh. TQ sẽ phải có những nước cờ rất thận
trọng nếu không muốn thấy những thành quả “ngoại giao dịch COVID-19” bị hủy
hoại bởi những gì nước này đang làm ở biển Đông” - chuyên gia Collin Koh nhận
định.
Sau khi tàu hải cảnh TQ đâm chìm tàu cá Việt Nam,
phía Mỹ và Philippines đã không ngừng chỉ trích TQ lợi dụng lúc thế giới chống
dịch để bắt nạt nước khác ở biển Đông. Bằng những động thái vi phạm luật pháp
quốc tế như vậy, TQ đang tự làm suy giảm uy tín và vị thế nước lớn của họ, bất
chấp nước này có tham gia các nỗ lực quốc tế nhằm chống dịch trong thời gian
qua.
Chống dịch: Mỹ không ngồi yên chờ Trung Quốc
thắng
Một số chuyên gia quốc tế lo ngại đại dịch
COVID-19 sẽ khiến vị thế Mỹ và TQ hoán đổi, khi “nước Mỹ trên hết” của ông
Trump loay hoay rút chân ra khỏi các hoạt động chung của cộng đồng quốc tế;
trong khi TQ đang gây ảnh hưởng lên các nước thông qua những chương trình
viện trợ, cung cấp vật tư y tế và giúp đỡ hàng trăm quốc gia trên thế giới chống
dịch.
Tuy nhiên, hiện Mỹ đã tăng viện trợ, đóng góp
một khoản hỗ trợ 274 triệu USD cho các chương trình hỗ trợ sức khỏe và nhân
đạo khẩn cấp toàn cầu, trong đó riêng khu vực Đông Nam Á nhận 18 triệu USD.
Mỹ cũng bắt đầu tham gia mạnh mẽ các hoạt động nghiên cứu và sản xuất
vaccine.
|
HỒNG VĂN
13/4/2020