Nguyễn
Quang Duy
 |
| Vượt Biên tìm tự do |
Sau trận Phước Long 6/1/1975, Hoa Kỳ im lặng, Ủy ban Quốc tế
Kiểm soát và Giám sát Đình chiến bất lực, cuộc chiến đã đến hồi chấm dứt.
Ngày 10/3/1975, Thị xã Ban Mê Thuột bị tấn công thất thủ sau hai
ngày chống cự, Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu ra lệnh rút quân, cao nguyên Trung
phần lọt vào tay cộng sản.
Ngày 8/3/1975, quân Bắc Việt bắt đầu tấn công vào Quảng Trị,
Quảng Trị mất, rồi các tỉnh miền Trung lần lượt mất theo.
Bao vây Sài Gòn
Quân Bắc Việt bị cầm chân tại Xuân Lộc hơn 10 ngày nên tẽ sang
các ngã khác tiến về Sài Gòn.
Tối ngày 21/4, Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu lên Đài Truyền hình
tuyên bố từ chức, Phó Tổng thống Trần Văn Hương lên thay, phía Cộng sản tuyên
bố chỉ nói chuyện với Đại Tướng Dương Văn Minh, phía miền Nam chấp nhận, Tổng
thống Trần Văn Hương thu xếp từ chức.
Ngày 14/4/1975, miền Bắc ra chỉ thị mọi cánh quân phải tập trung
quanh Sài Gòn vào ngày 26/04, khởi sự tấn công ngày 28/4/1975, cũng đúng ngày
đó Đại Tướng Dương văn Minh tuyên bố nhậm chức Tổng Thống.
Sáng ngày 29/4/1975, Đại Tướng Dương văn Minh gởi Tối Hậu Thư
buộc người Mỹ phải rút khỏi Việt Nam trong vòng 24 tiếng đồng hồ.
Người Mỹ di tản
Ngay từ đầu tháng 4/1975, công dân Mỹ, những người lập gia đình
với Mỹ, những người làm việc cho Mỹ và thân nhân được đưa vào Tân Sơn Nhất để
rời khỏi Việt Nam.
Ngày 23/4, phát biểu tại Đại học Tulane tiểu bang Louisiana,
Tổng thống Gerald Ford cho biết Bắc Việt sẽ chiến thắng và chiến tranh Việt Nam
đã kết thúc.
Ngày 25/4, Dân biểu Đảng Cộng Hòa tiểu bang Michigan, ông
William Broomfield cho biết phía Hoa Kỳ đã có một thỏa thuận ngầm, Bắc Việt sẽ
không tấn công Sài Gòn trước ngày thứ hai 28/4/1975 để Mỹ có đủ thời gian di
tản khỏi Việt Nam, Ngoại trưởng Kissinger phủ nhận nguồn tin.
Khoảng 6 giờ chiều ngày 28/04/1975, Bắc Việt sử dụng 5 phi cơ
A37 từ phi trường Phan Rang tấn công Tân Sơn Nhất và đêm hôm đó pháo binh cộng
sản từ Cát Lái đã pháo kích vào phi trường.
Đặc công cộng sản cũng đã vào sát phi trường nên các phi cơ chở
người di tản không thể cất cánh.
Hoa Kỳ cấp tốc mở chiến dịch di tản bằng trực thăng tại hai địa
điểm chính là Trụ sở cơ quan DAO (Defense Attache Office) bên trong phi trường
Tân Sơn Nhất và trên nóc Tòa Đại Sứ Mỹ.
Đến 7 giờ 30 tối ngày 29/4/1975, Mỹ đã di tản tất cả nhân viên
DAO mang theo những tài liệu quan trọng, rồi đặt mìn giật sập trụ sở DAO phá
hủy máy móc và hồ sơ sót còn lại.
Đêm hôm đó, phi trường Tân Sơn Nhất bị cộng sản liên tục pháo
kích, nhiều người di tản kẹt trong phi trường bị chết hay bị thương, phi trường
phải ngừng hoạt động.
Nguyên đêm 29/4/1975, các trực thăng Mỹ di tản liên tục bay qua
các vùng cộng sản đóng quân nhưng không hề bị tấn công.
3 giờ 30 sáng 30/4/1975, Đại sứ Mỹ Graham Martin lên trực thăng
ra đi, đến 8 giờ 30 sáng cuộc di tản chấm dứt với chừng 5,500 người được Mỹ đưa
đi.
Vẫn còn 70 công dân Mỹ không được di tản, 2 xác Thủy Quân Lục
Chiến còn quàn tại nhà xác bệnh viện Chúa Cứu Thế, nhiều nhân viên Việt làm cho
Tòa Đại Sứ và hầu hết những người có tên trong danh sách 140 ngàn người được Bộ
ngoại giao Mỹ cho di tản đều bị kẹt lại ở Việt Nam.
Phi vụ cuối cùng…
Theo nhà văn Quân Đội Phan Nhật Nam, vào sáng 29/4/1975, từ Tân
Sơn Nhất Trung Úy Phi Công Trang Văn Thành lái chiếc C119 Hỏa Long, đơn độc bay
lên trời.
Từ trên cao, anh thấy rõ những vị trí của pháo binh cộng sản,
anh nghiêng cánh, chúc mũi chiếc Hỏa Long trút xuống tràng đạn 7.62 ly, và tất
cả hỏa lực cơ hữu của hai khẩu đại bác 20 ly gắn dưới cánh phi cơ, phòng không
cộng sản phản pháo, nhưng phi cơ thoát được lưới đạn.
Phi công Thành quay trở lại phi trường, nạp đạn vào phi cơ, tiếp
tục bay thẳng đến phía pháo binh cộng sản nhả đạn, máy bay trúng đạn phòng
không, ngang cánh trái, ngay bình xăng, sát cạnh ghế ngồi.
Anh Thành giật mạnh chốt thoát hiểm để bung thân thoát ra, nhưng
chốt kẹt cứng, anh dùng tay đẩy cửa buồng lái phóng mình ra, chiếc dù bung
mạnh, vướng vào khung cửa phi cơ.
Phi Công Trang Văn Thành bị giữ chặt bởi chiếc dù và khung cửa,
chiếc C119 Hỏa Long chìm trong lửa, anh gục chết giữa không gian, trên quê
hương, hoàn tất phi vụ cuối cùng.
Giờ Sài Gòn giờ Hà Nội…
Ngày 30/4/1975, miền Bắc và miền Nam có 2 cách tính giờ khác
nhau, giờ Sài Gòn đi trước giờ Hà Nội 1 tiếng đồng hồ.
Đọc các bài viết về ngày 30/4/1975 có người dùng giờ Sài Gòn có
người dùng giờ Hà Nội, có bài viết chỗ dùng giờ Hà Nội chỗ dùng giờ Sài Gòn,
bài này tôi cố gắng chuyển sang giờ Sài Gòn cho bạn đọc dễ theo dõi.
Hai chiếc xe tăng…
9 giờ 30 sáng 30/4/1975, quân Bắc Việt vượt cầu Sài Gòn, binh sĩ
miền Nam kháng cự dữ dội, có ít nhất 4 xe tăng và hằng trăm bộ đội chết trong
trận này.
Khoảng 10 giờ 30 sáng, máy phát thanh liên tục phát lời Đại
Tướng Dương Văn Minh kêu gọi binh sĩ ngừng bắn sửa soạn bàn giao cho phía bên
kia.
Cầu Sài Gòn là mũi tiến chính của quân Bắc Việt, trước hỏa lực
quá hùng hậu của đối phương, súng hết đạn binh sĩ miền Nam rút dần.
3 xe tăng Bắc Việt vượt cầu Sài Gòn, tìm đường đến dinh Độc Lập,
một chiếc bị bắn cháy ở cầu Thị Nghè, hai chiếc còn lại chạy lạc đường phải nhờ
người hướng dẫn.
Chừng 11 giờ 45 chiếc xe tăng mang số 843 chạy tới Dinh Độc Lập
húc vào cổng phụ bị đứt bánh xích nên kẹt không vào được.
Chiếc tăng số 390 đến sau ít phút húc đổ cổng chính chạy vào trước
tiên, nhưng vì là T59 sản xuất tại Trung Quốc, nên trong một thời gian dài phải
nhường công chạy vào Dinh trước cho chiếc T54 mang số 843 sản xuất tại Liên Xô.
Chuyện hai lá cờ…
Lá cờ xanh đỏ sao vàng của Mặt trận Giải Phóng Miền Nam đầu tiên
được cắm trên nóc dinh Độc Lập là lá cờ treo trước mũi xe tăng mang số 843 do
Trung Úy đại đội trưởng Bùi Quang Thận lấy xuống và mang lên nóc Dinh treo.
Số phận lá cờ vàng ba sọc đỏ của Việt Nam Cộng Hòa một thời gian
dài được Hà Nội đưa tin là từ nóc Dinh được ném xuống đất, sau này mới biết
được Trung Úy Bùi Quang Thận cẩn thận giữ riêng làm kỷ niệm.
Trong bộ phim tài liệu về ngày 30/4/1975, đóng vào đầu tháng
5/1975, ông Bùi Quang Thận mang một lá cờ xanh đỏ sao vàng rất to, không phải
là lá cờ cắm trên chiếc xe tăng mang số 843.
Số phận lá cờ xanh đỏ sao vàng được ông Thận đầu tiên cắm trên
nóc Dinh Độc Lập không rõ ra sao, vì nó vừa cũ vừa nhỏ nên ngay trưa hôm đó
được thay thế bằng một lá cờ mới và lớn hơn.
Ai bắt đầu hàng…
Nhà báo Bùi Tín dựa theo các bài ông viết đăng trên báo Quân Đội
Nhân Dân vào đầu tháng 5/1975, tự nhận ông là sĩ quan cao cấp của Quân đội nhân
dân Việt Nam có mặt sớm nhất tại Dinh Độc Lập, là người đi cùng đơn vị xe tăng
đầu tiên đâm đổ cổng Dinh Độc Lập, và là người trực tiếp chấp nhận tuyên bố đầu
hàng của Đại tướng Dương Văn Minh.
Theo phóng viên người Đức Von Boric Gallasch (lấy bút hiệu
Tiziano Terzani), tờ Der Spiegel, thì Đại Úy Phạm Xuân Thệ là người đã theo hai
chiếc xe tăng tiến vào Dinh Độc Lập bắt Đại tướng Dương Văn Minh phải đầu
hàng vô điều kiện.
Còn Trung tá Bùi Văn Tùng, chính ủy Lữ đoàn xe tăng 203, đến sau
nhưng chính là người soạn Tuyên Bố đầu hàng cho Tướng Dương Văn Minh và ông
Tùng đọc Tuyên Bố chấp thuận đầu hàng.
Xém đụng trận ngay trước Dinh
Phóng viên Boric Gallasch chứng kiến một số binh sĩ miền Nam rời
khỏi Dinh Độc Lập, có thể ông không biết các binh sĩ này do 1 thiếu tá Tiểu
Đoàn trưởng Lôi Hổ phụ trách phòng thủ sân bay Tân Sơn Nhứt đến Dinh để hỏi rõ
về lời kêu gọi ngừng bắn và bàn giao của Đại Tướng Dương văn Minh.
Chuẩn Tướng Nguyễn Hữu Hạnh cho biết cánh quân này không chấp
nhận đầu hàng, họ chỉ rời đi ít phút trước khi hai xe tăng 843 và 390 ủi sập
cổng Dinh Độc Lập.
Tại Tân Sơn Nhất cánh quân này vừa bắn cháy 3 xe tăng Bắc Việt,
nếu hai xe tăng 843 và 390 biết đường chạy thẳng đến Dinh đã đụng độ với cánh
quân nói trên và lịch sử có thể đã khác đi.
Ở một số địa điểm như Tân Sơn Nhất, trại Hoàng Hoa Thám, Bộ Tổng
Tham Mưu,… một số binh sĩ miền Nam vẫn kháng cự cho đến khi Đại Tướng Dương văn
Minh đọc Tuyên Bố Đầu Hàng.
Còn ở các nơi khác vì lực lượng cộng sản quá hùng hậu, binh lính
miền Nam rút về phía trung tâm Sài Gòn, đến khi nghe tướng Minh kêu gọi ngừng
bắn thì tự động buông súng tan hàng hay buông súng khi thấy sự xuất hiện của
quân miền Bắc.
Không máy ghi âm…
Phóng viên Boric Gallasch cho biết Đại tướng Dương văn Minh định
thu băng lời Tuyên Bố Đầu Hàng nhưng vì không tìm thấy chiếc máy ghi âm nên mới
phải sang Đài Phát Thanh.
Ông Terzani viết: “nhân viên (Dinh Độc Lập) bỏ trốn mang đi
tất cả những gì họ có thể cuỗm”.
Sang Đài Phát Thanh cũng không tìm thấy máy ghi âm nào, ông
viết: “Toà nhà cũng vừa trải qua những trận hôi của.” nên
cuối cùng phải dùng chiếc máy ghi âm nhỏ của ông để thu lời Tuyên Bố đầu hàng.
Nhận xét của ông Boric Gallasch thiếu công bình cho những người
miền Nam, vì đa số các nhân viên Dinh Độc Lập hay Đài Phát Thành khi ấy đều
muốn bỏ của họ gầy dựng bao năm để chạy thoát cộng sản.
Những chiếc máy ghi âm vừa gọn, vừa nhỏ, vừa lạ, vừa quý, là kỷ
niệm tiếp thu Sài Gòn, người bộ đội có thể mang về miền Bắc khoe với gia đình.
Xin đừng nghĩ xấu cho họ, đó là việc làm bình thường của những
người chiến thắng cần có chút gì làm kỷ niệm, nhờ thế Trung úy Bùi Quang Thận
mới giữ lá cờ vàng ba sọc đỏ trong suốt 20 năm.
Đạn lạc…
Xe tăng, xe thiết giáp, quân xa chở lính miền Bắc đổ về dinh Độc
Lập mỗi lúc một đông, những tràng súng chỉ thiên mừng chiến thắng nổ vang trời,
khói súng mịt mù.
Người lính Bắc Việt thuộc tiểu đoàn 7 bộ binh tên Tô Văn Thành
đang ngồi trên thành xe tăng bị trúng đạn rớt xuống đường, chết ngay trước dinh
Độc Lập.
Báo chí đưa tin ông Thành bị Biệt kích dù 81 từ phía trụ sở Bộ
Ngoại giao bắn chết, nhưng đạn lạc thì đúng là nguyên nhân dẫn đến cái chết kết
thúc trận chiến kéo dài trên 20 năm.
Vị Quốc Vong Thân…
Nhắc đến 30/4/1975, không nhắc đến 5 vị tướng Nguyễn Khoa Nam,
Lê văn Hưng, Trần Văn Hai, Phạm Văn Phú, và Lê Nguyên Vỹ và hằng ngàn binh sĩ
Việt Nam Cộng Hoàn tuẫn tiết quả là điều thiếu sót.
Tại thành phố Melbourne, nơi gia đình tôi đang sống, những anh hùng
vị quốc vong thân được thờ trong Đền Thờ Quốc Tổ và có Tượng Đài để ghi nhận ân
đức những người đã chiến đấu bảo vệ miền Nam tự do trong hơn 20 năm.
Đoàn quân cuối cùng…
Nhà tôi ở Bàn Cờ chỉ cách Dinh Độc lập chừng 4 cây số, khoảng 12
giờ trưa những tiếng súng mừng chiến thắng làm mọi người tưởng lầm là cộng sản
đang đánh chiếm Dinh.
Đến 1 giờ trưa, Đại Tướng Dương Văn Minh lên Đài Phát Thanh
Tuyên bố đầu hàng, bà con lối xóm đều vui vì chiến tranh chấm dứt, nhưng lại lo
âu khi nghĩ đến tương lai.
Chừng 1 giờ 30, chính mắt tôi chứng kiến một đội lính Việt Nam
Cộng Hòa chừng 20 người đủ mọi binh chủng đi đầu là một sĩ quan Dù rất trẻ mang
súng lục, những người đi sau súng ống đầy đủ, hàng ngũ chỉnh tề, tiếp tục bảo
vệ người dân khu phố.
Những người lính cộng hòa chỉ tan hàng khi thấy bóng dáng của bộ
đội cộng sản, chính nhờ họ Sài Gòn mới được chuyển giao một cách bình yên cho
Quân Đội Bắc Việt.
Những người cộng sản đầu tiên…
Chừng 2 giờ trưa, tôi đi bộ ra đường Phan Đình Phùng, súng ống
và quần áo quân nhân rải rác hai bên đường, dân chúng đã bắt đầu đổ ra đường,
vẫn chưa thấy bóng dáng của những người cộng sản vào tiếp thu khu vực.
Tôi chuyển sang đường Hồng Thập Tự, hướng về Dinh Độc Lập, đã
thấy một số bộ đội cộng sản trên những xe Jeep với lá cờ xanh đỏ sao vàng.
Một số biệt thự chủ nhân đã di tản bị hôi của, bộ đội bắn chỉ
thiên giải tán, nhưng không dám đến gần đám đông để tịch thu đồ vật.
Tôi đến Dinh Độc Lập sau 3 giờ chiều, bộ đội miền Bắc đã đóng
quân trong và ngoài Dinh, dân Sài Gòn đến xem bộ đội miền Bắc khá đông.
Những bộ đội với nón cối và dép râu những thứ mà tôi chưa hề
gặp, họ đều rất trẻ, vui vẻ trả lời những câu hỏi với cùng một giọng điệu, cùng
một bài bản được học tập trước ngày tiếp thu Sài Gòn.
Tôi đi thẳng ra Chợ Sài Gòn chứng kiến cảnh sinh hoạt bắt đầu
trở lại, quanh Dinh Độc Lập và Chợ Sài Gòn đã bắt đầu có những trao đổi bằng
tiền Hồ Chí Minh, Sài Gòn là vậy, vừa thoát chết là có người nghĩ ngay đến bán
buôn.
Tôi nghe những tiếng nổ lớn, như đạn súng cối, từ phía Dinh Độc
Lập, tiếp theo là những tiếng súng đủ loại. Sau này mới biết là hai cánh quân
cộng sản không biết vì lý do gì bắn lẫn nhau.
Tôi vội quay về nhà, trên đường về tôi chứng kiến những xe tăng
và quân xa bộ đội, có thể, đang trên đường chuyển quân về miền Tây.
Ngay cuối đường Hồng Thập Tự gần ngã sáu Cộng Hòa, một chiếc xe
tăng bị bắn cháy, tôi không nhớ xe tăng phía bên nào.
Tối xem truyền hình, người xướng ngôn viên nói tiếng Nam khuôn
mặt đằng đằng sát khí, hùng hổ đưa tin về Chiến dịch Hồ Chí Minh đại thắng, miền
Nam đã hoàn toàn giải phóng.
Ngày hôm sau, xướng ngôn viên khác xuất hiện trên truyền hình
với khuôn mặt và giọng nói ít cộng sản hơn, nhưng tin tức thì cũng vẫn một
giọng tuyên truyền, khác hẳn với tin tức thời Việt Nam Cộng Hòa.
45 năm nhìn lại…
Chỉ sau 2 ngày Sài Gòn thất thủ, chỉ sau 2 tháng miền Bắc tiếp
thu miền Nam, Việt Nam bước sang một trang sử mới.
Cả nước tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc lên Xã Hội Chủ
Nghĩa, một xã hội chưa ai hình dung được hình dáng của nó, không tiến được thì
lùi, cộng sản đã lùi về cách quản lý kinh tế thời Việt Nam Cộng Hòa.
Giá trị vật chất có thể phục hồi, nhưng giá trị tinh thần như
niềm tin, giáo dục, văn hóa, thể chế, tự do, dân chủ và nhân quyền của người
miền Nam đã mất khó có thể phục hồi.
Ngày 30/4/1975, Đại Úy Phạm Xuân Thệ tay lăm le khẩu súng lục,
cùng Trung tá Bùi Văn Tùng không nói chuyện bàn giao với Ngụy quyền bắt Đại
tướng Dương Văn Minh phải đầu hàng vô điều kiện.
Người cộng sản ngày nay phải công nhận thế chính danh của Việt
Nam Cộng Hòa, nhưng vì từ chối bàn giao nên mất đi sự nối tiếp, sự thừa kế
Hoàng Sa, Trường Sa, Biển Đông trên Công Pháp Quốc Tế.
Ngày 30/4/1975, quả là ngày đen tối nhất trong lịch sử cận đại
Việt Nam.
Nguyễn Quang Duy
Melbourne, Úc Đại Lợi
29/4/2020