(PLO)- Hơn một tháng, liên tiếp 10 công văn khẩn từ Bộ
GD&ĐT yêu cầu xử lý nghiêm các mâu thuẫn giữa thầy cô giáo và học sinh, phụ
huynh khiến dư luận không khỏi băn khoăn về đạo đức xã hội.
Tràn ngập trên các mặt báo và mạng xã hội là
thông tin về cô giáo bắt học sinh uống nước vắt giẻ lau bảng, phụ huynh bắt cô
giáo quỳ, thầy giáo dùng từ thô tục xúc phạm học sinh. Và mới đây nhất ở Quảng
Bình, học trò dùng dao đâm thầy nhập viện vì thầy giáo tát học trò khi khuyên
can học sinh của mình xóa bỏ hình xăm…
“Chỉ mới sơ lược 4/10 vụ đã thấy kinh khủng, đạo
đức xã hội đã xuống cấp trầm trọng” - đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân thẳng thắn
nhìn nhận như vậy khi nói về hàng loạt vụ việc tiêu cực trong ngành giáo dục
vừa qua.
Đặt vấn đề về nguyên nhân dẫn đến sự xuống cấp
đạo đức xã hội hiện nay, ông Lê Thanh Vân nói những hiện tượng giáo dục xảy ra
thời gian qua khiến nhiều người cho rằng nền tảng đạo đức xuống cấp chính là do
nền tảng giáo dục xuống cấp kéo theo. Thế nhưng theo ông, gốc rễ không hẳn và
không phải tất cả do lỗi của giáo dục.
Ông Vân phân tích: Kể từ năm 1986, khi chuyển từ
cơ chế kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang cơ chế thị trường, lúc đó kết
luận của Bộ Chính trị nêu lên 10 quan điểm, trong đó đã cảnh báo những tác động
xấu của kinh tế thị trường. Đó là sự cạnh tranh không theo đạo đức, thỏa mãn
ích kỷ cá nhân sẽ dẫn đến sự tha hóa trong xã hội và lâu dần lây lan đến các
lĩnh vực khác như giáo dục, y tế.
Và gần hơn là trong hai nhiệm kỳ gần đây, Ban
Chấp hành Trung ương Đảng liên tiếp ra nhiều nghị quyết trong đó đã cảnh báo về
sự suy thoái, tự diễn biến, tự chuyển hóa, trong đó nhắc đến các giá trị đạo
đức liên quan đến thuần phong mỹ tục, văn hóa, tôn giáo, mà cụ thể là chúng ta
chưa tích cực khai thác mặt tính cực, hạn chế tiêu cực. Từ đó khiến những văn
hóa không tốt tác động đến hành vi ứng xử của con người, từ người lớn làm ảnh
hưởng đến trẻ em...
Sự xuống cấp đạo đức rõ ràng đã được cảnh báo từ
trước,khi nền tảng căn bản tạo nên hệ thống giáo dục hiện nay chú trọng quá
nhiều vào đào tạo kiến thức. Nhồi nhét cho học trò những bài học làm giàu, về
phát triển mà quên đi cốt lõi tạo nên các hạt nhân tạo thành xã hội chính là
triết lý về con người, về cách đối nhân xử thế, cách ứng xử, lễ phép với ông
bà, cha mẹ, thầy cô.
“Học sinh trong mươi năm trở lại đây không được
học về luân lý. Tôi đã từng trao đổi với Bộ trưởng Phạm Vũ Luận (Bộ trưởng
GD&ĐT nhiệm kỳ trước - PV) rằng việc dạy và việc học phải cộng hưởng với
nhau. Phải có sự tương tác giữa thầy và trò, vì dù phương pháp có hiện đại đến
mấy mà người thầy không có chuẩn mực nào về đạo đức, không khai phóng và lấy
nền tảng giá trị hướng thiện sẽ ảnh hưởng rất lớn đến xã hội” - ông Vân nói.
Và theo vị đại biểu Quốc hội này, thực tế hiện
nay cho thấy lớp giáo viên liên quan trong những vụ việc gần đây đa phần đều là
giáo viên trẻ, họ cũng là thế hệ không được chú trọng đào tạo về luân lý, bị
ảnh hưởng quá nhiều bởi xã hội, từ cơ chế thị trường và nhất là không được đào
tạo bài học luân lý từ sớm. Do đó, sự việc mới trầm trọng như hiện nay.
Và khi hàng loạt sự cố xảy ra trong xã hội, chúng
ta không nên đổ lỗi hoàn toàn cho giáo dục, cho hệ thống đào tạo sư phạm vì
nguyên nhân có từ nhiều phía.
Nói về hướng giải quyết cho những sự việc tiêu
cực này, đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân nhắc lại về những đề xuất trước đây của
mình, ông nhấn mạnh để giải quyết vấn đề thì nên giải quyết từ gốc.
“Tôi cho rằng ngành giáo dục chúng ta nên có một
triết lý giáo dục cho riêng mình. Tôi đã từng đề nghị để đưa việc giáo dục tính
thiện của con người để hình thành nhân cách con người trong những bài giảng.
Chú trọng dạy học trò cách chào hỏi, kính trên nhường dưới ngay từ nhỏ thay vì
nhồi nhét vào đầu các em những kiến thức vĩ mô. Nhưng vì không có tính liên tục
trong chủ trương chính sách của người đứng đầu nên điều này chưa thực hiện
được. Bây giờ, tôi nghĩ ý kiến của chúng tôi cần được đưa vào nghiên cứu trước
thực trạng xã hội hiện nay” - ông Vân đánh giá.
HÀ PHƯỢNG