Fb Tống Thế Gia
Trung quốc tung ra sáng kiến “ Một vành đai, Một con đường “( OBOR )
gọi là nhất đới nhất lộ dọc theo đường biển khởi đầu từ thành phố Phúc
châu ( tỉnh Phúc kiến ) kết nối với các cảng Đông nam á vươn tới cảng phía Tây Ấn độ dương. Sau
đó qua Địa trung hải đến Áo, Ý rồi thành phố Naorobi (Kenya)
và một số thành phố châu Phi.
Để làm bá chủ thế giới Trung quốc bỏ ra hàng nghìn tỷ Mỹ
kim dụ dỗ các nước tham gia OBOR.
Nước nào tham gia sẽ đượcTrung quốc cho lấy một khoản
vốn khủng để xây dựng cơ sở hạ tầng. Các
nước Đông nam Án đặc biệt Việt nam Lào Cam pu chia là mục tiêu chính của
dự án OBOR. Thâm ý của OBOR phản ánh
tham vọng của Trung quốc là tạo ra sự lệ thuộc về kinh tế gây ảnh
hưởng chính trị cuối cùng áp đặt chính sách bá quyền đối vơi các
nước. Bởi vậy OBOR chỉ đem lại lợi ích
cho Trung quốc.
Ở các dự án đã triển khai Trung quốc chỉ dùng lao động người
Trung quốc. Họ tìm cách ở lại biến người Trung quốc thành người bản xứ. Các nhà phân tích trong khu vực đã nhận ra khi Trung quốc càng mạnh về kinh tế và chính trị
thì niềm tin của các nước vào Trung quốc càng giảm. Các nước Indonexia
Malayxia Phi-líp-pin đã thờ ơ với sáng kiến này vì lo sợ nguy cơ an ninh
do quá lệ thuộc về kinh tế vào Trung quốc. Một số nước khác dù tham
gia cũng dè dặt tham gia không đầy đủ hay không cho phép Trung
quốc làm dự án lớn trên lãnh thổ của họ.
Sau khi tham gia OBOR chẳng bao lâu một số nước Đông nam á bắt
đầu cảm thấy mình đã bị sa lầy vào bẫy nợ OBOR . Thái lan là nước đầu tiên giảm hoặc
ngưng các dự án Trung quốc đầu tư vì lo bẫy nợ OBOR. Myanma cũng lo ngại đặc khu kinh tế tại thị
trấn ( cấp huyện ) Kyaukpyu ( bằng Rakhine ) với vốn vay của Trung quốc
lên tới 10 tỷ Mỹ kim. Nay Myanma đã giảm bớt quy mô dự án đặc khu kinh tế nói trên so với kế hoạch ban đầu gồm
hai cảng lớn nhất Myanma và khu công nghiệp 1000 héc ta. Tính đến cuối 2017 nợ nước ngoài của
Myanma là 9,6 tỷ Mỹ kim trong đó 40% nợ từ Trung quốc. Đầu 2018, Thái lan trình với khối các
nước Cam pu chia, Lào, Myanma, Việt nam một kế hoạch lập quỹ hỗ trợ
cơ sở hạ tầng và các dự án phát triển nhằm giảm phụ thuộc vào đầu
tư của Trung quốc. Tuyến đường sắt cao
tốc nối Thái lan với biên giới Lào dài 873 km với vốn vay của
Trung quốc tới 10,8 tỷ Mỹ kim nhưng từ lúc bắt đầu tới nay qua 20
vòng đàm phán không xong vì lãi vay Trung quốc đưa ra quá cao.
Làn sống xét lại các dự án sử dụng vốn vay Trung quốc tại các
nước Đông nam á đang lan rộng vì nỗi lo không trả được nợ OBOR.
Chính phủ Sri Lanka không thể hoàn trả khối nợ vay xây cảng nước sâu Habantota có vị trí chiến lược quan trọng, nên họ phải cho Trung quốc thuê cảng này 99 năm với giá 1,12 tỷ Mỹ kim. Ngay 2-7-2018 Sri Lanka thông báo cho
Trung quốc biết không thể xử dụng cảng Hambantota vào mục đích quân sự. Và nước này đã chuyển Bộ tư lệnh Hải
quân tới đóng ở cảng này. Một đơn vị Hải quân đến đây biến cảng này thành căn cứ quân sự của Sri Lanka.
Thuê cảng Hambantota thì Trung quốc kiểm soát lãnh thổ gần bờ biển Ấn
độ. Năm 2014 Ấn độ đã loan tin Trung
quốc định lập 18 căn cứ quân sự ở Sri Lanka, Pakistan, Myanma và
nhiều nước khác vùng nam Ấn độ dương.
Các dự án OBOR không vì mục đích kinh tế cho nước sở tại mà chỉ
phục vụ ý đồ quân sự. Đó là lý
do nhiều nước đã mất lòng tin vào OBOR, vào Trung quốc.