 |
| Malaysia giữ vững cách tiếp cận lấy ASEAN làm trọng tâm trong đối phó Trung Quốc xung quanh vấn đề Biển Đông - Ảnh: Reuters |
Nguồn tin của tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP) cho biết chính quyền Bắc
Kinh đề xuất thiết lập cơ chế tham vấn song phương nhằm thảo luận tranh chấp
Biển Đông với Malaysia – một trong những bên liên quan lên tiếng mạnh mẽ thời
gian qua.
Trung Quốc áp dụng thành công cơ chế song phương cấp Thứ trưởng với
một bên tranh chấp khác là Philippines. Quan chức hai nước có lần làm việc đầu
tiên vào năm 2017.
Philippines 3 năm trước giành
được chiến thắng pháp lý quan trọng về tranh chấp Biển Đông. Tuy nhiên khi lên
nắm quyền Tổng thống Rodrigo Duterte lại tạm gác các tuyên bố chủ quyền để xây
dựng quan hệ thân thiết với Trung Quốc, qua đó nhận được nguồn hỗ trợ tài chính
phục vụ kế hoạch phát triển cơ sở hạ tầng đất nước.
Nhà lãnh đạo Manila cố gắng đàm
phán tìm giải pháp cho tranh chấp, tạo điều kiện cho Trung Quốc nhanh chóng
biến những thực thể địa lý mà họ chiếm đóng phi pháp thành căn cứ quân sự.
Nguồn tin của SCMP mô tả
đây là chiến thuật “chia để trị” giới chức Bắc Kinh chuyên dùng đối phó láng
giềng. Như vậy lúc các nước nhóm họp thì chẳng còn gì thảo luận ngoài chấp
thuận những gì Trung Quốc đặt lên bàn đàm phán.
Ý đồ lặp lại cách làm nêu trên
với Malaysia đã bị từ chối. Ngoại trưởng Saifuddin Abdullah đầu tuần này cho
biết: “Trung Quốc thực sự tìm đến mỗi thành viên ASEAN (ngoại trừ vài đối tượng
như Myanmar) hòng thúc đẩy giải quyết tranh chấp trên cơ sở song phương. Nhưng
Malaysia luôn kiên định. Chúng tôi nói với phía Bắc Kinh rằng Kuala Lumpur sẽ
chỉ thảo luận thông qua ASEAN.
“Malaysia giữ vững cách tiếp cận
lấy ASEAN làm trọng tâm trong đối phó Trung Quốc xung quanh vấn đề Biển Đông”,
Ngoại trưởng Abdullah trả lời phỏng vấn đài phát thanh BFM 89.9.
Giáo sư Trương Minh Lượng thuộc
đại học Tế Nam nhận định chính nhu cầu giữ ổn định khu vực, tránh cho các nước
láng giềng chỉ trích khi phải chịu áp lực cạnh tranh từ Mỹ khiến Trung Quốc đẩy
mạnh thực hiện chiến thuật “chia để trị”.
Tuy vậy, chính quyền Kuala Lumpur
do Thủ tướng Mahathir Mohamad dẫn dắt hiểu rất rõ tình hình lẫn bất lợi khi đàm
phán riêng với Trung Quốc nên quyết phản đối cơ chế tham vấn song phương.
Hiện tại Trung Quốc đang cùng
Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) xây dựng một bộ quy tắc ứng xử dùng
trong trường hợp chạm trán không báo trước ở vùng biển tranh chấp. Tiến trình
thương lượng tiến triển khá chậm.
Phó giáo sư Zhang Mingliang, một chuyên gia nghiên cứu về Biển Đông tại Đại
học Tế Nam (Quảng Châu), cho biết tình trạng leo thang đối đầu với Mỹ đang gây
áp lực buộc Trung Quốc phải tìm kiếm sự ủng hộ từ các nước láng giềng nhỏ hơn,
nhưng động thái này có thể gặp phải sự kháng cự từ phía Malaysia.
"Với sức ép to lớn từ cuộc chiến thương mại với Mỹ, Trung Quốc cần tạo
sự ổn định ở các nước láng giềng và tránh nhận thêm chỉ trích", ông Zhang
nói.
Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Mahathir Mohamad, Malaysia hiểu
rõ tình hình và ý thức được hiện nay họ có nhiều đòn bẩy hơn với Trung Quốc và
việc đàm phán song phương chỉ tự đẩy Kuala Lumpur vào thế bất lợi.
Từ khi lên cầm quyền cho đến nay, Thủ tướng Mohamad được cho là người theo
chủ nghĩa dân tộc, có quan điểm, chủ trương bảo vệ chủ quyền và lợi ích quốc
gia. Liên quan vấn đề Biển Đông, ông Mahathir Mohamad cho rằng Biển Đông nên là
một vùng biển hợp tác, kết nối và xây dựng cộng đồng, không phải là nơi đối đầu
hay xung đột.
Malaysia đã thể hiện thái độ dứt khoát trong việc giải quyết tranh chấp chủ
quyền Biển Đông dựa trên các quy định của luật pháp quốc tế và đàm phán đa
phương giữa các bên liên quan và không chấp nhận chủ trương đàm phán song
phương của Trung Quốc.
Malaysia sẽ thực thi chính sách mang tính cứng rắn, cương quyết hơn trong
vấn đề Biển Đông. Qua đó, tăng cường hợp tác với các nước nhằm bảo vệ chủ quyền
và lợi ích ở Biển Đông. Mặt khác, Malaysia sẽ giảm bớt sự lệ thuộc vào Trung
Quốc về kinh tế và từng bước ngăn chặn, lên án những hành động phi pháp của Bắc
Kinh trong khu vực.
|
Hoàng Vũ
Cẩm Bình (theo SCMP)