Chỉ còn 12 tháng nữa là đến Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ
2020, BBC điểm qua những ứng cử viên có thể là đại diện của Đảng Dân chủ trong
cuộc đua vào Nhà trắng với TT đương nhiệm Donald Trump.
Cựu
Phó tổng thống Joe Biden là người dẫn đầu từ điểm xuất phát, nhưng trong những
tháng gần đây, dấu hiệu dẫn trước của ông đã bắt đầu mờ nhạt dần.
Các
số liệu gây quỹ gần đây cho thấy ông Biden đang chật vật để huy động tiền tranh
cử, nên đây sẽ là một cuộc đua dài cho ông.
Chúng
tôi thu thập và phân tích số liệu từ các khoản tiền mà các ứng cử viên đã gây
quỹ, các cuộc thăm dò trên cả nước và tác động từ các buổi tranh luận.
Mặc
dù có 17 ứng cử viên đảng Dân chủ ra tranh cử, nhưng chúng tôi sẽ tập trung vào
11 ứng viên đạt tiêu chuẩn tham gia các cuộc tranh luận sắp tới - và loại bỏ
Beto O'Rourke, người vừa tuyên bố kết thúc chiến dịch tranh cử của ông.
 |
| Bản quyền hình ảnh Getty Images |
Hiện
tại, 11 ứng cử viên đó được chia thành ba nhóm hạt giống:
Nhóm
số 1: Joe Biden cùng với hai thượng nghị sĩ nổi tiếng, Bernie Sanders của tiểu
bang Vermont và Elizabeth Warren của tiểu bang Massachusetts.
Nhóm
số 2: Pete Buttigieg, thị trưởng trẻ tuổi, đồng tính, của thành phố South Bend,
Indiana, và Thượng nghị sĩ tiểu bang California Kamala Harris.
Nhóm
số 3: Doanh nhân công nghệ Andrew Yang, thượng nghị sĩ Amy Klobuchar từ
Minnesota và Cory Booker từ New Jersey, nữ nghị sĩ Hawaii Tulsi Gabbard, cựu thị
trưởng Texas Julian Castro, và tỷ phú quỹ đầu tư Tom Steyer.
Khi
bạn nhìn vào số người ủng hộ họ trong các cuộc khảo sát trong biểu đồ bên dưới,
dễ dàng nhận thấy bà Warren là ứng cử viên đang có đà rất lớn, từ mức trung
bình khoảng 5% trong tháng 1, đến tháng 11 bà đã đạt 20% người ủng hộ.
Bernie
Sanders vẫn là một ứng cử viên nặng ký và tỷ lệ người ủng hộ luôn dao động từ
15-20% kể từ đầu năm. Đáng chú ý, số lượng ủng hộ ông hầu như không bị ảnh hưởng
sau khi có tin ông bị lên cơn đau tim vào đầu tháng 10.
Tỷ
lệ ủng hộ cho ông Buttigieg tăng nhẹ sau khi một diễn đàn trên sóng truyền hình
cáp vào tháng 3 và chủ yếu dựa vào sự hỗ trợ mà ông có được.
Ứng
cử viên châu Á Andrew Yang, trong khi đó, đã dần dần xây dựng một lực lượng ủng
hộ ông trong suốt một năm qua.
Harris
cũng thấy tỷ lệ ủng hộ nhích lên đôi chút, đáng chú ý nhất là sau khi bà chỉ
trích hồ sơ của Joe Biden về quyền công dân trong cuộc tranh luận tháng Sáu,
nhưng sự ủng hộ này tụt hẳn ngay sau đó. Hiện tại, bà có nguy cơ rơi vào nhóm
thứ ba.
Năm
ứng cử viên khác không nhận được nhiều sự ủng hộ và có thể phải bỏ cuộc trước
cuối năm nay.
Bernie gây quỹ được nhiều nhất
 |
| Bernie Sanders |
Số
tiền ứng cử viên gây quỹ được không phải là dấu hiệu chắc chắn cho sự thành
công - như, Jeb Bush, đã dẫn đầu cuộc gây quỹ trong đợt tranh cử của đảng Cộng
hòa năm 2016, nhưng vẫn bị Donald Trump đánh bại.
Tuy
nhiên, những con số này vẫn là một chỉ dấu cho thấy mức độ ủng hộ của các cử
tri đối với mỗi ứng cử viên và trong trường hợp của Bernie Sanders, vẫn còn rất
nhiều nguồn ủng hộ bền bỉ trung thành dành cho ông.
Image caption Các ứng viên gây quỹ được bao nhiêu trong ba quý vừa
rồi?
 |
Như
biểu đồ trên cho thấy, ông Sanders kiếm được nhiều tiền nhất từ các nhà tài trợ
cá nhân kể từ đầu năm, và số tiền 25,2 triệu đôla của ông trong quý ba là tổng
số cao nhất trong số các ứng cử viên năm 2020. Joe Biden chỉ huy động 15,7 triệu
đôla.
Phần
lớn sức mạnh của Sanders đến từ mạng lưới những người ủng hộ mà ông đã xây dựng
trong cuộc đua với Hillary Clinton năm 2016.
Một
phân tích chi tiết của New York Times hồi đầu năm nay cho thấy mạng lưới này trải
dài trên toàn nước Mỹ - trong khi hầu hết các ứng cử viên còn lại phần lớn nhận
sự hỗ trợ đến từ các tiểu bang mà họ đại diện.
Một
điều khác cần lưu ý là Pete Buttigieg đã gây quỹ thành công như thế nào. Ông đã
huy động được 51,4 triệu đôla cho đến nay, nhiều hơn 1,6 triệu đôla so với
Elizabeth Warren và hơn 10 triệu đôla so với Joe Biden - mặc dù cựu phó tổng thống
tham gia cuộc đua sau quý đầu.
Yang Gang giúp ông tiếp tục cuộc đua
Pete
Buttigieg cho đến giờ là ngôi sao bất ngờ của cuộc đua, nhưng doanh nhân hầu
không ai biết đến Andrew Yang cũng vượt quá mong đợi.
Yang
đủ điều kiện để tham dự các cuộc tranh luận và theo kịp tài chính với các thượng
nghị sĩ giàu kinh nghiệm như Amy Klobuchar và Cory Booker. Trên thực tế, trong
quý thứ ba, ông đã kiến được số tiền bằng cả hai ứng cử viên này cộng lại.
Như
biểu đồ dưới đây cho thấy, chính các nhà tài trợ nhỏ (những người cho ít hơn
200 đôla) đang tiếp sức cho chiến dịch của Yang - chủ yếu được thúc đẩy bởi một
mạng internet tận tụy có tên là "Yang Gang". Ông Yang sẽ cần nhóm ủng
hộ này gây được quỹ bên ngoài mạng lưới internet nếu ông muốn tiếp tục chiến dịch
của mình vào năm 2020.
Bernie
Sanders và Elizabeth Warren cũng được các nhà tài trợ nhỏ hỗ trợ, nhưng tỷ lệ
này của họ nhỏ hơn vì hai người này chuyển tiền từ tài khoản chiến dịch tranh cử
vào Thượng viện của họ sang chiến dịch tranh cử tổng thống.
Điểm
đáng chú ý khác là Tom Steyer tự tài trợ cho cuộc tranh cử. Ông huy động được
chỉ 2 triệu đôla từ các nhà tài trợ cá nhân nhưng đã đầu tư 46,7 triệu đôla tiền
của chính. Hãy nhớ Steyer là một tỷ phú trong ngành đầu tư.
Ông
có một vài người bạn trong Đảng Dân chủ, vì từng chi 100 triệu đôla để hỗ trợ
các ứng cử viên của đảng trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm ngoái, nhưng con đường đến
với chức tổng thống của ông có vẻ không rõ ràng, ngay cả trong tình huống tốt
nhất.
Kho bạc của Trump vẫn bành trướng
Trong
khi các ứng cử viên Dân chủ đang đối đầu với nhau, chiến dịch tranh cử của Tổng
thống Trump đã tạo được một khoản dự trữ 83,2 triệu đôla - nhiều hơn tổng số tiền
của ba ứng cử viên dẫn đầu của đảng Dân chủ.
Đó
là nhờ kết quả gây quỹ phá kỷ lục trong quý thứ ba cho chiến dịch của ông và Ủy ban Quốc
gia đảng Cộng hòa, người đã huy động được 125 triệu đôla - nhiều hơn 70 triệu
đôla của Barack Obama và Ủy ban Quốc gia Dân chủ cùng kỳ năm 2011.
Một
dấu hiệu đáng lo ngại cho Joe Biden là ông kết thúc quý thứ ba chỉ với 9 triệu đôla
trong ngân hàng, một số tiền rất nhỏ cho một ứng cử viên dẫn đầu đang phải đối
mặt với một đối thủ mạnh mẽ. Ngược lại, các đối thủ theo sát ông như Sanders,
Warren và Buttigieg - tất cả đã bước vào quý IV năm 2019 với số tiền rất khả
quan.
Warren đang là ứng cử viên hàng đầu
Cuộc
tranh luận vào tháng 10 cho thấy một loạt ứng cử viên đảng Dân chủ tìm cách
giáng một đòn mạnh vào những người đang dẫn đầu, và tỷ lệ ủng hộ đang tăng lên,
mục tiêu bị tấn công chính là Elizabeth Warren.
Các
ứng cử viên có một giới hạn thời gian nghiêm ngặt khi trả lời câu hỏi, nhưng được
cho thì giờ phản bác mỗi khi tên của họ được đối thủ đề cập - điều này giải
thích tại sao Warren nói nhiều hơn năm phút so với bất kỳ ai khác trên sân khấu.
Thượng
Nghị sĩ Warren bị chỉ trích nhiều lần vì không rõ ràng về kế hoạch chăm sóc sức
khỏe của bà sẽ được chi trả như thế nào, đặc biệt là bởi Pete Buttigieg và Amy
Klobucher.
Sau
đó, bà đã cung cấp thêm chi tiết về việc tài trợ cho kế hoạch của mình, nói rằng
chi phí phần lớn sẽ được trả bởi các doanh nghiệp và những người giàu có. Nhưng
một số đối thủ của bà cáo buộc rằng tính toán của bà không hợp lý.
Hiện
giờ 9 trong số 12 ứng cử viên tranh luận trong tháng 10 đủ điều kiện tham gia
cuộc tranh luận cuối tháng này - nhưng chỉ có năm người đủ điều kiện cho ngày
12/12, vì cuộc tranh luận này có các tiêu chí khó hơn, được thiết kế để thu nhỏ
số người tham dự.
Cuộc đua sẽ tiếp tục ra sao?
Trong
lúc năm 2019 sắp kết thúc, trọng tâm cuộc tranh cử bắt đầu chuyển từ gây quỹ và
tranh luận sang bỏ phiếu.
Cuộc
bỏ phiếu bắt đầu vào tháng Hai, khi những thành viên đảng Dân chủ ở Iowa sẽ là
người đầu tiên tham gia vào một loạt các cuộc đi bầu được gọi là bầu cử sơ bộ
và họp đảng. Những sinh hoạt này diễn ra trong vòng vài tháng, với kết quả là một
người sẽ được đề cử là ứng viên của đảng tại hội nghị đảng toàn quốc vào tháng
Bảy.
Hiện
giờ, việc bỏ phiếu tại các bang bỏ phiếu sơ bộ đầu tiên - Iowa, New Hampshire,
Nevada và South Carolina - có dấu hiệu cho thấy một cuộc đua rất cởi mở. Ví dụ,
tại Iowa, Warren dẫn đầu với 22% nhưng theo sát là Buttigieg với 17%, Biden
trên 16% và Sanders trên 15%.
Dưới
đây là những mốc quan trọng trong cuộc bầu cử sắp tới:
2019
20
tháng 11:
Cuộc tranh luận thứ năm tại Georgia
19
tháng 12:
Cuộc tranh luận thứ sáu tại Los Angeles
2020
§ Sáu cuộc tranh luận nữa sẽ được tổ chức, nhưng chưa định
ngày cụ thể.
3
tháng 2:
Iowa họp đảng - bắt đầu cuộc bầu cử kéo dài năm tháng cho các ứng cử viên Dân
chủ trên khắp Hoa Kỳ
3
tháng 3: Thứ
ba Trọng đại- bầu cử sơ bộ và họp đảng tại hơn 12 tiểu bang
13-16
tháng 7: Hội
nghị Toàn quốc của đảng Dân chủ - nơi ứng cử viên tổng thống của đảng được xác
nhận
3/11:
Ngày bỏ phiếu