Anthony Zurcher Phóng viên Bắc Mỹ
 |
Khi phiên điều trần diễn ra khi Tổng thống
Trump đang có chuyến thăm Thổ Nhĩ Kỳ -
Bản quyền hình ảnh Getty Images Image caption
|
Bước vào ngày
đầu tiên của phiên điều trần luận tội công khai Tổng thống Mỹ Donald Trump,
tưởng chừng những chi tiết sẽ phơi bày trong phiên điều trần sẽ tương đối giống
với những gì báo chí đã đăng tải những ngày qua.
Tuy nhiên,
đến khúc cuối của bản tuyên bố mở đầu, Đại sứ Hoa Kỳ tại Ukraine, Bill Taylor
đã làm thay đổi kịch bản.
Ông tiết lộ
rằng một trong những phụ tá của ông đã có mặt bên cạnh Đại sứ Hoa Kỳ tại EU,
Gordon Sondland, khi ông Sondland nói chuyện qua điện thoại với Donald Trump
sau cuộc gặp của Sondland với phía Ukraine vào 26/7, một ngày sau cuộc điện đàm
giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky - hay còn được
biết đến là cuộc điện đàm nổi tiếng Trump-Zelensky.
Theo lời khai
của Đại sứ Taylor, phụ tá của ông đã nghe thấy ông Trump hỏi về "các cuộc
điều tra" - và Sondland trả lời rằng Ukraine đã sẵn sàng xúc tiến.
Sondland sau
đó nói với phụ tá của Taylor rằng tổng thống rất quan tâm đến cuộc điều tra về
hai cha con cựu tổng thống Joe Biden, một trong những cử viên hàng đầu của Đảng
Dân chủ, tức một đối thủ chính trị của ông Trump cho kỳ bầu cử 2020.
Rằng ông
Trump quan tâm điều đó hơn bất kỳ điều gì khác liên quan đến Ukraine.
Điều này có
khả năng tạo ra một bước ngoặt lớn.
Đã có rất
nhiều lời khai về các trao đổi giữa Sondland với phía Ukraine và chính Đại sứ
Sondland đã khai ông nói với các quan chức Ukraine ngày 1/9 rằng ông cho rằng
viện trợ quân sự của Hoa Kỳ có thể phải bị hoãn lại cho đến khi Ukraine mở cuộc
điều tra về cha con Biden.
Xuất hiện tại
buổi điều trần hôm thứ Tư, Đại sứ Taylor nói về việc Đại sứ Sondland nói với
ông rằng tổng thống, vốn là một doanh nhân, muốn nhận được những gì "nợ
ông" trước khi "ký séc" và sẽ có "bế tắc" nếu Ukraine
không hành động - điều mà Taylor giải thích có nghĩa là viện trợ quân sự sẽ
không tiếp tục nếu Ukraine không tiến hành cuộc điều tra.
 |
| Phó trợ lý Ngoại trưởng về vấn đề Á-Âu của Hoa Kỳ George Kent (trái) và Đại sứ Hoa Kỳ ở Ukraine, William (Bill) Taylor tại phiên điều trần hôm 13/11 - Bản quyền hình ảnh Getty Images Image caption |
Mặc dù trước
đó đã có báo cáo về đường giây liên lạc trực tiếp giữa Đại sứ Sondland và tổng
thống, nhưng vẫn chưa có bằng chứng cáo buộc ông Trump liên quan trực tiếp đến
cáo buộc có sự trao đổi có qua có lại (quid pro quo) với Ukraine.
Cuộc gọi điện
thoại trực tiếp giữa Sondland và Trump hôm 26/7 mà Đại sứ Taylor vừa mô tả
trong phiên điều trần có thể thay đổi tất cả.
Vào giữa
phiên điều trần hôm thứ Tư, Ủy ban Tình báo Hạ viện công bố một nhân chứng mới
dự kiến sẽ đưa ra lời khai kín hôm thứ Sáu. Nhân chứng mới này là phụ tá của
Đại sứ Taylor tên David Holmes, người được cho là người phụ tá có mặt trong
cuộc điện thoại giữa ông Sondland và Trump.
Tuần tới,
chính ông Sondland dự kiến sẽ làm chứng trong các phiên điều trần công khai.
Đại sứ
Sondland trước đó không đề cập đến cuộc gọi với ông Trump trong lời khai kín
ban đầu, nhưng sau đó đã bổ sung lời khai một lần để phản ánh một hồi ức mới về
các cuộc thảo luận của ông với các quan chức Ukraine về viện trợ quân sự.
Đảng Dân chủ
có thể đang hy vọng ông sẽ bổ sung lời khai một lần nữa.
Nếu Đại sứ
Sondland hoặc phụ tá Holmes hỗ trợ lời khai của Đại sứ Taylor, nó có thể hạ gục
những người vẫn luôn bảo vệ ông Trump.
Họ biện luận
rằng tổng thống không liên quan mật thiệt đến các hoạt động của kênh
"không chính thức" trong chính sách Hoa Kỳ về Ukraine, vốn chính là
việc gây áp lực cho Ukraine phải điều tra về hai cha con ông Biden, theo như
ông Taylor giải thích.
Mới tuần
trước, khi được hỏi về mối quan hệ của mình với Đại sứ Sondland, ông Trump đã
nói: "Tôi hầu như không biết ông ấy". Tuy nhiên, nếu tổng thống thực
sự nhận được các cuộc gọi trực tiếp từ vị đại sứ này sau các cuộc họp với
Ukraine, thì lời khẳng định 'tôi không biết' đó hơi không đáng tin.
Vào chiều thứ
Tư, trong một cuộc họp báo chung với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Erdogan, Tổng
thống Trump nói rằng ông không nhớ cuộc gọi đó - "thậm chí không nhớ một
chút nào".
"Tôi
không biết gì về điều này," ông nói. "Lần đầu tiên tôi nghe thấy điều
này."
Điều đó đặt
ra khả năng Holmes hoặc Sondland có thể đưa ra lời khai mâu thuẫn với tổng
thống trong những ngày tới.
Trong khi đó
- có thể do tình cờ hoặc đã được lập kế hoạch trước - ngày đầu tiên của phiên
điều trần luận tội công khai đã tạo ra những tiêu dề rất hấp dẫn và tạo ra một
hướng mới để điều tra cùng với những đồn đoán chính trị.
 |
| Đại sứ Hoa Kỳ ở Ukraine, William (Bill) Taylor tại phiên điều trần hôm 13/11 - Bản quyền hình ảnh Getty Images Image caption |
"Đảng
Dân chủ có được bằng chứng mới trong cuộc điều tra luận tội," trang
Politico chạy tin.
"Tiết lộ
lớn của William Taylor về luận tội,'' trang The Alantic viết.
"Bill
Taylor thả một quả bom," Vox đăng tải.
Những điều
này đủ để một số thành viên đảng Cộng hòa kêu là bên Dân chủ chơi xấu.
"Ông ta
chuẩn bị hàng giờ để đến đây điều trần. Rồi đột nhiên, voila, ông bỗng nhiên
nhận được thông báo từ một nhân viên kể với ông ta về một điều gì đó?" Dân
biểu Cộng hòa Mark Meadows nói với các phóng viên bên ngoài phòng điều trần của
ủy ban.
"Khi
chúng ta bắt đầu nhìn vào sự thật, mọi người đều có quan điểm riêng của họ về
sự thật là gì."
Sau tiết lộ
lớn nhất trong ngày, đảng Dân chủ có lý do để hài lòng, trong khi nhóm của tổng
thống có một loạt các vấn đề đau đầu mới.