 |
| Tiến sỹ Phạm Đỗ Chí nhấn mạnh nhu cầu cải cách thể chế để Việt Nam vượt lên các vấn đề hiện nay |
Một chuyên gia kinh tế Việt kiều sống ở
Mỹ chỉ trích con đường kinh tế Việt Nam giai đoạn Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nắm
quyền.
Trong cuộc phỏng vấn với BBC News tiếng Việt tại London, Tiến sỹ Phạm Đỗ
Chí, cựu quan chức cao cấp của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), cũng nói về con
đường "Đổi Mới 2".
Đầu tiên, ông kể lại giai đoạn làm việc
tại Việt Nam từ 2006 đến 2014, và đã chứng kiến các thay đổi ở Việt Nam khi
đó.
Tiến sỹ Phạm Đỗ Chí: Khi về Việt Nam, ngoài vai trò chuyên gia
kinh tế trưởng cho quỹ đầu tư VinaCapital trong một vài năm, và sau đó tôi cũng
làm việc cho chương trình USAID với vai trò cố vấn kinh tế cho chương trình
này. Và có thời gian tôi đã được mời làm vào ban tham vấn riêng về kinh tế cho
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.
Theo tôi thì có lẽ cái vụ lớn nhất chưa được khui ra đủ chính là vấn đề tài
nguyên dầu hỏa của Việt Nam đi về đâu.
Phạm Đỗ Chí, Tiến sỹ Kinh tế
Đây là khoảng thời gian lâu dài và hào
hứng nhất trong giai đoạn tôi về làm việc ở Viêt Nam. Mình có thể hăng say,
muốn đóng góp và mình có cả khả năng để đóng góp. Thế nhưng những điều mình đề
nghị đóng góp có được nghe hay không thì lại là chuyện khác. Đây cũng chính là
thời gian tôi cảm nhận được sự chua chát bởi những đóng góp cải cách của mình
đã bị bỏ ngoài tai.
BBC: Nhưng giai
đoạn ông về làm việc tại Việt Nam là giai đoạn hậu thời kỳ Đổi Mới?
Tiến sỹ Phạm Đỗ Chí: Những thay đổi thời kỳ ông Dũng, do ảnh hưởng mạnh của các nhóm lợi ích,
lại là các chính sách đi ngược thời Đổi Mới trước đó. Thời kỳ có chính sách Đổi
Mới thực sự là dưới thời Thủ tướng Võ Văn Kiệt và tiếp theo bởi Thủ tướng Phan
Văn Khải. Phải nói rằng trong 10 năm trước khi ông Dũng lên làm thủ tướng thì
chương trình Đổi Mới đã đạt được nhiều kết quả tốt đẹp.
Từ năm 2001 đến 2007, chính sách kinh
tế của Việt Nam là hoàn toàn thất bại và gây ra một loạt các vấn đề lớn cho cả
nền kinh tế lẫn tài chính.
Tôi phải thành thật mà nói là nếu người
ta có nghe là kinh tế và tài chính Việt Nam bây giờ sắp sụp đổ thì cũng không
ngoa vì đó là kết quả của 7 năm thời ông Nguyễn Tấn Dũng làm thủ tướng.
Tôi phải thành thật nói vậy. Trong những
năm gần đây thì họ cố gắng gỡ rối những vấn đề của thời ông Dũng như nợ xấu
ngân hàng, nợ công quốc gia và đồng thời tiếp tục đẩy mạnh tăng trưởng. Nhưng
có chuyện mà không ai có thể phủ nhận khiến kinh tế Việt Nam không thể có bước
nhảy vọt là vấn đề tham nhũng.
BBC: Ông có thể nói
cụ thể hơn về cái gọi là tham nhũng?
Tiến sỹ Phạm Đỗ Chí: Chuyện này tôi nghĩ là đã được báo chí giai đoạn đó hay mới đây trình bày
rất đầy đủ nhưng nói một cách tóm tắt với những ví dụ cụ thể nhất mà không ai
có thể phủ nhận là những vấn đề như Vinashin, Vinalines gây ra những thâm thủng
lớn. Mới đây với những vụ án liên quan tới các ông Đinh La Thăng, Trịnh Xuân
Thanh ….
Phải cải cách được thể chế một cách dân chủ thì mới cải cách được kinh tế
cho giai đoạn tới. Tức là Đổi Mới lần hai.
Theo tôi thì có lẽ cái vụ lớn nhất chưa
được khui ra đủ chính là vấn đề tài nguyên dầu hỏa của Việt Nam đi về đâu.
Những vấn đề như Thủ Thiêm thì mình chưa được nghe đầy đủ để biết được cái tầm
quan trọng về tài chính nhưng mà có cả các vụ như Mobifone mua AVG chưa kể các
vụ án liên quan tới các ngân hàng khác nữa.
 |
| Bản quyền hình ảnh AFP Image caption Tổng bí thư Trọng đang nhận được sự ủng hộ mạnh trong nỗ lực chống tham nhũng |
BBC: Theo ông nói
thì những nhà lãnh đạo hiện nay đang khắc phục những gì được để lại từ giai
đoạn đó? Vậy đà cải cách nếu có là gì?
Tiến sỹ Phạm Đỗ Chí: Với bao nhiêu vụ được khui ra mới đây thì đó là vấn đề lớn nhất của phát
triển của Việt Nam. Theo tôi nếu không có những cải cách thể chế, hay nói theo
kiểu bây giờ là lò đốt tham nhũng, một cách có thật và cụ thể thì khó mà có thể
tiếp tục được việc cải cách kinh tế.
Việt Nam đã có những thành công sơ khởi
cho giai đoạn khoảng 20 năm cải cách kinh tế nhưng nếu không có cải cách chính
trị thì không thể tiếp tục cải cách kinh tế được. Do đó nan đề là sự lựa chọn
của các nhà lãnh đạo.
Phải cải cách được thể chế một cách dân
chủ thì mới cải cách được kinh tế cho giai đoạn tới. Tức là Đổi Mới lần hai.
Bây giờ để giải quyết tất cả những
chuyện này thì cũng không thể dùng một vài biện pháp mà phải là cuộc cải cách
thể chế toàn diện và đó là một quyết định chính trị mà đó liệu các nhà lãnh đạo
của Việt Nam có dám can đảm lĩnh hội và thực hiện hay không.
Nếu chúng ta không tỉnh ngủ thì không
thể giải quyết được những chuyện hiện giờ từ thể chế chính trị lẫn cải cách
kinh tế.