Lê Minh Nguyên
Hội Nghị
Trung Ương 13 kéo dài 8 ngày từ 14/12 đến 21/12/2015, có thể nói là dài hơn
thường lệ để giải quyết vấn đề nhân sự cấp cao, với ý muốn dứt điểm để đi vào
Đại Hội 12 từ 20-28/1/2016 mà không cần có thêm Hội Nghị Trung Ương
14. Tuy nhiên, nó đã không thành công và buộc phải có thêm TU14, có lẽ là vào
đầu tháng Giêng 2016.
Qua bài phát
biểu bế mạc TU13 của ông TBT Nguyễn Phú Trọng (bit.ly/1m4WKDd) và tường
trình của Thông Tấn Xã VN (bit.ly/1OH1LIt) nó cho ta thấy những nét đáng
chú ý sau đây.
Nổi bật nhất
là sự tương tranh bất phân thắng bại giữa phe ông Trọng và phe ông Dũng để
quyết định ai trong tứ trụ, nhất là chức vụ tổng bí thư, cho nên TU13 dù đã kéo
dài bất thường nhưng bế mạc như thằn lằn cụt đuôi và phải cần thêm TU14 dù ngày
đại hội chỉ còn đúng một tháng. Vì vậy TU14 sẽ có hai nét chính: giải quyết
nhân sự cho tứ trụ và có vai trò như một tiền đại hội. Các phe sau TU13 trở về
hậu cứ chuẩn bị thêm binh mã để đánh tiếp.
TU13 đã thông
qua các văn kiện đại hội, các văn kiện này vẫn theo đường mòn cũ, không có gì
gọi là đột phá, vẫn là "kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa", chỉ nhấn mạnh "chủ trương phát triển nền kinh tế hàng hoá
nhiều thành phần", vẫn "Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa"
tức đảng vẫn đứng trên luật pháp và sử dụng luật pháp như một công cụ, vẫn báo
động "tình trạng suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức lối sống, 'tự
diễn biến', 'tự chuyển hoá' trong nội bộ".
Lo sợ ông
Dũng tập trung quá nhiều quyền lực mà dẹp bỏ cơ chế vua tập thể, cũng như kín
đáo phê bình ông Dũng vi phạm kỹ luật đảng, ông Trọng nói "thực hiện
nghiêm cơ chế kiểm soát quyền lực, ngăn ngừa sự lạm quyền, vi phạm kỷ luật, kỷ
cương", và muốn quản lý chặc chẽ việc giới thiệu cán bộ mới "thực
hiện chủ trương quản lý biên chế thống nhất trong toàn hệ thống chính
trị."
Ông Trọng nói
rằng "Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã kịp thời, linh
hoạt điều chỉnh trọng tâm chỉ đạo, điều hành theo hướng tập trung ưu tiên kiềm chế
lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì tăng trưởng hợp lý, bảo đảm an sinh xã
hội", "Những thành quả đạt được trong nhiệm kỳ qua là kết quả sự nỗ
lực phấn đấu của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta, của cả hệ thống chính trị
dưới sự lãnh đạo của Đảng". Ông không nhắc gì đến vai trò của Chính Phủ,
nghĩa là tất cả các thành tựu, kể cả thành tựu kinh tế là công của Đảng do ông
Trọng lãnh đạo chứ không phải là công của Chính Phủ do ông Dũng lãnh đạo.
Ông Trọng ca
ngợi chủ trương quỵ luỵ Trung Quốc và cho đó cũng là công của Đảng do ông lãnh
đạo "Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã bình tĩnh, tỉnh
táo, xử lý các tình huống một cách khôn khéo, đúng đắn... bảo đảm môi trường
hoà bình, ổn định để phát triển đất nước."
Ông Trọng vẫn
theo chủ trương độc tài (dân chủ xã hội chủ nghĩa, tức dân chủ tập trung) độc
đảng (đại đoàn kết dân tộc hay chấp nhận hệ thống chính trị hiện tại để có đoàn
kết) qua câu ông nói "Dân chủ xã hội chủ nghĩa và sức mạnh đại đoàn kết
toàn dân tộc tiếp tục được phát huy", "Ban Chấp hành Trung ương, Bộ
Chính trị, Ban Bí thư luôn kiên định, vững vàng về chính trị, giữ vững nguyên
tắc tập trung dân chủ".
Sự mâu thuẩn
có tính cách khôi hài là một mặt ông hô hào "đẩy mạnh đấu tranh phòng,
chống tham nhũng, lãng phí", nhưng một mặt ông bảo vệ giai cấp thống trị
không để nhà nước pháp quyền dùng công cụ luật pháp để đụng tới những cán bộ
tham nhũng, nên chỉ kêu gọi "Với tinh thần thẳng thắn tự phê bình và phê
bình", tức kỹ luật bằng sợi dây kinh nghiệm rút hoài không hết như ông
Nguyễn Bá Thanh đã nói.
Ông Trọng cho
biết TU13 đã thông qua danh sách các đảng viên trong Ban Chấp Hành TU cũ còn
tuổi cũng như đã quá tuổi nhưng được hưởng sự ngoại lệ, để vào BCHTU mới của
ĐH12. TU13 cũng thông qua danh sách những đảng viên vào Bộ Chính Trị, Ban Bí
thư, Uỷ ban Kiểm tra TU. TU13 có giới thiệu (nhưng chưa thông qua) các đảng
viên trong Bộ Chính Trị, Ban Bí Thư cũ (K11) vào tứ trụ của ĐH12.
Trên RFA,
blogger Kami (bit.ly/1UYU59u) cho rằng "màn đấu đá
tranh chức, giành quyền trong nội bộ ban lãnh đạo Đảng CSVN đang diễn ra hết
sức quyết liệt và đầy kịch tính" và "việc Việt nam thoát ra khỏi sự
cương tỏa của Trung quốc về mọi mặt là điều không hề dễ dàng chút nào".
Tuy đề nghị đảng CSVN nên tách ra làm hai, blogger Kami có vẻ nghiêng về giải
pháp ông Dũng khi viết "phải chọn được những người lãnh đạo có dũng khí và
trình độ, có bản lĩnh chính trị để có những quyết định đột phá cho tương lai.
Để mang lại lợi ích thiết thực cho đất nước và dân tộc trong thời điểm mà người
ta hy vọng sẽ có việc cải cách mạnh mẽ từ ông Nguyễn Tấn Dũng."
Tuy nhiên,
blogger Kami cho rằng ông Dũng là "cái gai trong mắt nhà cầm quyền Bắc
kinh, một thế lực chính trị khổng lồ trên thế giới thì ông Dũng là quá nhỏ bé.
Ông Nguyễn Tấn Dũng có muốn cũng khó có thể trái ý Bắc Kinh". Điều này có
hai ý nghĩa, thứ nhất là ông Dũng không thể chống nỗi TQ nếu ông Dũng thực sự
muốn chống, cho nên ông sẽ bị loại trong cuộc tranh chấp quyền lực này. Thứ
hai, ông Dũng chống TQ là động tác giả, như nhà báo Huy Đức đã post video cảnh
ông Dũng và ông Tập Cận Bình ôm nhau thắm thiết khi ông Tập qua thăm VN hôm
5-6/11/2015 trong khi các ông Trọng, Sang, Hùng chỉ bắt tay mà thôi, và việc
ông Tập chỉ mời duy nhất ông Dũng qua thăm TQ.
Tin chưa được
kiểm chứng nói rằng ông Nguyễn Sinh Hùng sẽ công du TQ truớc cuối tháng 12 này.
Điều này, nếu thật, cho thấy yếu tố TQ trong vấn đề ảnh hưởng lên ĐH12, nhất là
vấn đề nhân sự là yếu tố không thể được xem nhẹ. Ông Hùng có lẽ sẽ rút lui sau
ĐH12 và ông Hùng có ân oán với ông Dũng vì sân sau của ông là ngân hàng Đại
Dương (Hà Văn Thắm bị bắt) bị ông Dũng đánh. Điều khôi hài là trong khi ông
Hùng trả đòn ông Dũng, ông Hùng tỏ ra là một nhà cải cách và cởi mở (trước khi
về vườn).
Một điều khá
lạ là blogger Kami cho rằng việc trang Ba Sàm "phát tán bức Thư của TT
Nguyễn Tấn Dũng gửi TBT Nguyễn Phú Trọng... là một tính toán có chủ ý. Vì ai
cũng biết chủ trang blog này vốn là tay chân của 4Sang, kẻ thù của 3X và người
ta muốn dư luận hiểu rằng lá thư trên là do phe chống Nguyễn Tấn Dũng tuồn ra
ngoài. Đây là một chiêu 'gắp lửa bỏ tay người' của phe ông Dũng." Đây là
một tin khá mới và người phụ trách trang Basam phủ nhận, trang này cho biết (bit.ly/1Peas1C)
là "nhận được một số trang tài liệu thuộc dạng “tuyệt mật” nhưng không có
điều kiện kiểm chứng... Phổ biến những thông tin này trên trang Ba Sàm, không
nhằm mục đích ủng hộ hay đứng về bất kỳ phe nhóm nào".
Về ông Trương
Tấn Sang, có tin cho rằng trước đây ông liên minh với ông Trọng, sau đó bỏ ông
Trọng, kết với ông Dũng để chia ghế trong tứ trụ, nhưng khi thấy ông Trọng có
thể thắng lại bỏ ông Dũng để kết với ông Trọng trở lại và tố chính phủ ông Dũng
tham nhũng. Blogger Kami cho rằng "các phe phái trong nội bộ Đảng CSVN
dùng truyền thông để 'đấu pháo' nhằm hạ uy tín của nhau... Đó là những bài viết
đánh thẳng vào Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng của những đàn em ông Trương Tấn
Sang." Trang Basam lâu nay làm cho đảng CS nhức đầu vì phê bình cả đảng và
cả tứ trụ, cho nên nếu Basam là "tay chân" của một ông hay lăng ba di
bộ và sớm đầu tối đánh thì là một điều khá lạ.
Tóm lại, TU13
tuy dài ngày nhưng vẫn chưa giải quyết được vấn đề nhân sự trong tứ trụ, văn
kiện vẫn còn ở thời đại khủng long, những người quan sát biết chắc phe ông
Trọng bảo thủ giáo điều, nhưng vẫn chưa biết rõ phe ông Dũng sẽ như thế nào
trên mặt bằng chính trị, tuy đã biết phần nào về mặt bằng kinh tế.
Cuộc đấu đá
phản ảnh nhiều khía cạnh của đất nước, từ tranh chấp quyền lực nội bộ cho đến
vấn đề ý thức hệ, từ ngoại giao quốc phòng nên nghiêng về tây phương hay
nghiêng về TQ cho đến có nên cởi mở chính trị hay không, từ ưu tiên bảo vệ đảng
hay ưu tiên bảo vệ đất nước cho đến duy trì nguyên trạng hay tốc độ thay đổi ra
sao. Sự chiến thắng của một bên sẽ định hướng VN trước ngã ba đường.
Nhưng để đi
vào đại lộ của dân tộc thì trước tiên vẫn là làm sao thoát khỏi gông cùm của
đảng CSVN.