(Doanh nghiệp)
- Chỉ có nhà đầu tư một nước quan tâm tới cả 8 đoạn BOT, trải dài suốt tuyến
đường Bắc - Nam là rất đáng ngại.
ĐBQH Lê Công Nhường
(Bình Định) bày tỏ lo lắng trước thông tin Bộ GTVT cho rằng, tính tới thời điểm
hiện tại chỉ có những nhà đầu đến từ Trung Quốc quan tâm tới các dự án BOT cao
tốc Bắc - Nam.
 |
| Hình mô phỏng tuyến cao tốc Bắc - Nam được vẽ từ 10 năm trước. Ảnh: TEDI |
Cụ thể, thông tin
được ông Nguyễn Nhật - Thứ trưởng Bộ GTVT cho biết tại phiên họp của Uỷ ban
Kinh tế Quốc hội mới đây. Tại đây, khi thông tin về tiến độ đầu tư dự án, ông
Nhật cho biết, theo nghị quyết 52 của Quốc hội, từ nay đến 2021 sẽ đầu tư 654
km, chia thành 11 dự án, trong đó có 3 dự án đầu tư công và 8 dự án BOT.
Với các dự án đầu tư
công hiện không có vướng mắc gì, nhưng 8 dự án BOT thì nhà đầu tư trong nước
không đủ năng lực tham gia còn nhà đầu tư Pháp, Mỹ, Anh, Nhật... chưa thấy ai
tìm hiểu. Duy nhất có nhà đầu tư Trung Quốc quan tâm tới dự án.
Trước thông tin trên,
đại biểu Lê Công Nhường cho biết, trước hết về việc các dự án BOT cao tốc Bắc -
Nam không thu hút được sự quan tâm của các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài
thì phải xem lại cơ chế, chính sách của Việt Nam? Trách nhiệm này trước hết
thuộc về Bộ GTVT, Bộ Xây dựng, Bộ KH-ĐT, Bộ Tài chính...
"Liệu chính sách
của chúng ta đã đủ hấp dẫn, đủ hợp lý để các nhà đầu tư trong và ngoài nước
muốn tham gia chưa? Cơ chế, chính sách thu hút đầu tư thế nào, vì sao lại không
ai muốn tham gia?", ông Nhường đặt câu hỏi.
Vị đại biểu cho biết,
thời gian qua, các nhà đầu tư nước ngoài thường than phiền rất nhiều về cách
thức quản lý, thủ tục phức tạp, tham nhũng, thiếu minh bạch; thường yêu cầu giá
rẻ, trong khi các nước phát triển thường làm chất lượng, giá thành cao; tỷ giá
chưa ổn định... Vậy những rào cản trên đã được nhìn nhận và khắc phục thế
nào?
Hơn nữa, dư luận cũng
nói nhiều về các quy định đấu thầu mà chỉ nhà đầu tư Trung Quốc dễ dàng đáp
ứng, việc này cơ quan quản lý đã nhìn nhận thấy chưa? Các tiêu chí ràng buộc để
hoặc loại nhà thầu năng lực yếu hoặc ngăn chặn các chiêu trò của nhà thầu sau
khi trúng thầu được thực hiện thế nào? Từ dự án Cát Linh - Hà Đông thì các quy
định trên đã được rút kinh nghiệm và chỉnh sửa ra sao...?
Từ rất nhiều câu hỏi
cần đặt ra, ông cho rằng, nếu còn vấn đề chưa rõ ràng khiến các nhà đầu tư nước
ngoài gặp khó khăn khi tham gia đấu thầu các dự án BOT tại Việt Nam, có thể đưa
ra lấy ý kiến công khai trước Quốc hội để điều chỉnh cho phù hợp.
Tiếp theo, đề cập tới
việc chỉ các nhà đầu tư đến từ Trung Quốc bày tỏ quan tâm tới các dự án BOT cao
tốc Bắc - Nam, vị đại biểu cho rằng phải thận trọng.
Ông phân tích: tuyến
đường bộ cao tốc Bắc - Nam là đường quốc lộ huyết mạch quốc gia xuyên suốt từ
Nam chí Bắc là cột sống của đất nước, có vai trò chiến lược đặc biệt quan trọng
trong phát triển kinh tế, xã hội, an ninh quốc phòng... vì thế không thể tạo
nên thế độc quyền.
"Nếu để duy nhất
một nhà đầu tư nước ngoài thực hiện toàn bộ 8 dự án BOT trải dọc suốt tuyến
quốc lộ lối liền Bắc - Nam thì nguy cơ độc quyền rất lớn.
Độc quyền ở đây là
độc quyền trong tổ chức thu giá phí, độc quyền trong kiểm soát tuyến cao tốc.
Trong trường hợp nhà đầu tư kéo dài thời gian thi công, đẩy vốn, để tăng phí,
kéo dài thời gian thu phí qua trạm BOT thì chúng ta sẽ tính thế nào? Có kiểm soát
được không hay lại giống như các trạm BOT trước đây?
Trường hợp thứ hai,
nếu xảy ra biến cố hoặc có tranh chấp với nhà đầu tư nước ngoài, nhà đầu tư
đóng trạm, dân sẽ đi lối nào? Điều này rất đáng ngại.
Với cơ chế quản lý,
kiểm soát như thời gian vừa qua là rất khó khiến dư luận có thể yên tâm, tin
tưởng. Liệu cuối cùng người dân có phải đóng thuế để chi trả cho nhà đầu
tư nước ngoài?
Vì thế, trong trường
hợp này, chỉ nên để nhà thầu Trung Quốc làm thí điểm một trạm BOT, không nên
giao cả 8 dự án BOT cho nhà thầu của một nước", vị đại biểu cảnh báo.
Ông nhấn mạnh, việc
lựa chọn nhà thầu phải được tổ chức đấu thầu công khai, rộng rãi, khách quan,
minh bạch, không ưu ái chỉ định một nhà thầu nào.
Vị đại biểu lưu ý,
điều quan trọng là phải đảm bảo chất lượng công trình, đúng tiến độ, không đội
vốn, không lặp lại trường hợp nhiều dự án có nhà thầu Trung Quốc thời gian qua
đều chậm tiến độ, đội vốn, chất lượng kém. Từ trường hợp dự án đường sắt Cát Linh
- Hà Đông (Hà Nội), ông Nhường cảnh báo, nhà thầu và nhà đầu tư Trung Quốc
thường đưa ra giá thấp để trúng thầu, sau đó thi công rồi cố tình trì hoãn tiến
độ để yêu cầu tăng vốn gấp 2-3 lần ban đầu, trong khi chất lượng công trình
thường rất kém.
"Một phần trách
nhiệm và năng lực của phía cơ quan quản lý nước chủ quản, là Việt Nam. Với
vai trò là cơ quan quản lý nhà nước, cán bộ và các cơ quan bộ, ban, ngành liên
quan phải đủ năng lực quản lý, đủ công tâm, khách quan, luôn biết đặt lợi ích
chung lên trên lợi ích cá nhân thì mới kịp thời phát hiện và ngăn chặn được nhà
đầu tư làm bừa" - ĐBQH Lê Công Nhường khẳng định.
Hoài An
http://baodatviet.vn/kinh-te/doanh-nghiep/chi-doanh-nghiep-trung-quoc-man-ma-cao-toc-bac-nam-hoi-nguoc-3379500/