(với vai trò chủ đạo của doanh nghiệp nhà nước?)
TT - Ngày 5-6, nhiều bất cập về thủ tục
hành chính, thuế, hải quan... đã được các hiệp hội, doanh nghiệp đưa ra
trước Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại Diễn đàn doanh nghiệp VN (VBF).
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và bà Victoria Kwakwa -
giám đốc của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam - ở diễn đàn doanh nghiệp -
Ảnh: Quốc Tuấn
Phát biểu tại diễn đàn, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng
định trong thời gian tới VN sẽ triển khai hàng loạt giải pháp để cải
thiện hơn nữa môi trường đầu tư, giảm thủ tục, tạo điều kiện cho mọi
thành phần doanh nghiệp làm ăn.
Bill Gates không đủ tiêu chuẩn lao động tại VN!
|
"VN sẽ tạo mọi điều kiện để phát triển doanh
nghiệp tư nhân, coi đây là động lực quan trọng để phát triển, nâng cao
sức cạnh tranh của kinh tế VN"
Thủ tướng NGUYỄN TẤN DŨNG
|
Mở đầu bài tham luận, ông Yoshihisa Maruta, chủ tịch
Hội Doanh nghiệp Nhật Bản tại VN (JBAV), nêu số thành viên của mình đã
đạt 1.319 - có nghĩa VN là nước có số doanh nghiệp Nhật cao thứ hai
trong ASEAN, chỉ sau Thái Lan. Tuy nhiên, hoạt động đầu tư của Nhật tại
VN đang có nguy cơ chững lại! Nêu một khảo sát năm 2013, ông Yoshihisa
Maruta cho biết các doanh nghiệp Nhật ngày càng cảm thấy không hài lòng
với môi trường kinh doanh ở VN.
“Có tới 60% doanh nghiệp cho rằng đang bị cản trở hoạt
động sản xuất kinh doanh vì các thủ tục hành chính phức tạp, chính sách
nhà nước thiếu minh bạch, thủ tục thuế rườm rà...” - ông Yoshihisa
Maruta nói. Lấy ví dụ cụ thể về thủ tục xin giấy phép lao động, ông
Yoshihisa Maruta cho biết năm 2014 nhiều doanh nghiệp Nhật được thông
báo những lao động từng đến VN dù chỉ lưu trú một ngày cũng phải xin
phiếu lý lịch tư pháp. Mà như thế sẽ phải xin giấy xác nhận tạm trú tại
khách sạn đã từng ở. Trong khi đó, nếu xin lý lịch tư pháp cho một ngày
lưu trú, nhiều khi chính cơ quan chức năng VN sẽ... từ chối!
Ông Fred Burke (Công ty Baker & McKenzie) cho biết
công ty này vừa bị TP.HCM từ chối cấp giấy phép lao động cho một người
nước ngoài tốt nghiệp một trường đại học hàng đầu nước Mỹ và đã làm việc
cho công ty của ông ba năm. Lý do, VN quy định lao động nước ngoài chỉ
được cấp giấy phép nếu đã có năm năm kinh nghiệm và bốn năm trình độ đại
học. Với quy định ngặt nghèo như thế, ông Fred Burke cho rằng “ngay
Steve Jobs nếu sống lại hay tỉ phú Bill Gates cũng... không đủ tiêu
chuẩn để được cấp phép lao động ở VN”.
Gian nan với thuế
|
Chỉ bay qua 4-6 tiếng, phải xin visa 30 ngày
Báo cáo của Nhóm du lịch, Tổ chức Du lịch thế giới cho
rằng VN có thể tăng lượng du khách từ 8-18% nếu thay đổi cách cấp thị
thực, chẳng hạn cho phép cấp thị thực ngay tại cửa khẩu. Thế nhưng,
nhiều chuyến bay từ Úc tới TP.HCM và từ Hà Nội đi các nước châu Âu, du
khách vẫn phải xin visa 30 ngày chỉ cho chuyến bay mất tối đa 4-6 tiếng
qua các sân bay VN. Theo ông Tomaso Andreatta - phó chủ tịch Hội Doanh
nghiệp châu Âu tại VN, VN cần... học Lào và Campuchia trong việc cấp thị
thực tại sân bay.
|
Theo báo cáo của Nhóm công tác đầu tư và thương mại của
VBF, nhiều quy định của ngành thuế khiến doanh nghiệp mất hàng ngàn
giờ/năm để làm thủ tục. Như quy trình thủ tục để miễn thuế theo các hiệp
định tránh đánh thuế hai lần mà VN tham gia. Báo cáo cho biết yêu cầu
của VN về “chứng từ sở hữu” đang khiến các doanh nghiệp vận tải biển
phải truy dấu con tàu, mất tới 60-90 ngày/năm để thu thập các chứng từ
cho một bộ hồ sơ xin miễn thuế, đồng thời khẳng định yêu cầu này là vi
phạm cam kết WTO.
Ông Bill Howell, Nhóm công tác khoáng sản của VBF, cho
rằng VN đánh thuế, phí đối với khoáng sản thường cao gấp 2-5 lần mức
trung bình thế giới. Dẫn kết quả khảo sát của Viện Fraser (Canada), ông
Bill Howell cho biết việc thu thuế và phí chồng chéo đã đưa VN lên vị
trí 95 trên 96 nước, vùng lãnh thổ có môi trường kinh doanh kém hấp dẫn
nhất để đầu tư thăm dò, khai thác khoáng sản.
Theo bà Hương Vũ - trưởng Tiểu nhóm thuế của VBF, VN dự
kiến áp loại thuế nhà thầu đối với hàng hóa, máy móc thiết bị có đi kèm
điều kiện bảo hành. Theo bà Vũ, đây là hình thức lạm thu, bởi bảo hành
thường là điều khoản bắt buộc với bất cứ hàng hóa nào theo thông lệ quốc
tế. “Nếu VN cứ đánh thuế trên các hợp đồng thương mại có kèm điều kiện
bảo hành sẽ đi ngược thông lệ thế giới. Điều này cũng hạn chế đưa vào VN
những máy móc, thiết bị VN chưa sản xuất được, khiến cản trở việc hiện
đại hóa công nghiệp ở VN, dẫn đến kém cạnh tranh trong khu vực...” - bà
Vũ nói.
VN cần cải cách...
Theo bà Virginia Foote, đồng chủ tịch VBF năm nay, việc
cải tổ hầu hết vấn đề tại VN có thể tiến hành dễ dàng nhưng một số vấn
đề cơ bản thì lại không như vậy, trong đó tham nhũng là vấn đề nan giải,
có thể ảnh hưởng đến hình ảnh và danh tiếng của VN. Bà Virginia Foote
chỉ rõ những bất cập VN cần sửa là các thủ tục phức tạp, các quy định
pháp luật không được thực thi thống nhất... “VN cần giải quyết các vấn
đề này để tất cả doanh nghiệp được cạnh tranh trên chính giá trị của
mình” - bà Virginia nói.
Ông Marc Townsend, chủ tịch Hiệp hội Thương mại Mỹ tại
VN, cũng cho rằng đã đến lúc VN cần triển khai việc phòng chống tham
nhũng ở quy mô rộng hơn, đồng thời khuyến nghị VN cần thực hiện “đổi mới
lần 2”, khuyến khích hơn nữa doanh nghiệp tư nhân, tái cấu trúc doanh
nghiệp nhà nước... Theo đề xuất của ông Marc Townsend, các cơ quan Chính
phủ của VN cần áp dụng bộ chỉ số để đo lường hiệu quả công việc, như số
ngày cần để cấp phép, số giờ để hoàn thành quyết toán thuế... để tạo sự
tương tác giữa người dân, doanh nghiệp với cơ quan Chính phủ.
Tiếp thu, giải quyết ngay
Tham dự diễn đàn cả buổi sáng, Thủ tướng Nguyễn Tấn
Dũng khẳng định rằng rất trân trọng lắng nghe các ý kiến. Nhắc lại việc
một số đối tượng quá khích gây rối, đập phá tài sản doanh nghiệp ở một
số tỉnh hồi tháng 5-2014, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nêu việc Trung Quốc
đặt giàn khoan trong vùng biển VN gây phẫn nộ trong cả dân tộc VN. Lợi
dụng việc tuần hành yêu nước, một số người manh động đã cướp giật, phá
hoại tài sản doanh nghiệp. VN đã ngăn chặn kịp thời và cam kết sẽ không
để tái diễn. Đối với 20 doanh nghiệp vẫn chưa thể hoạt động trở lại, Thủ
tướng khẳng định Chính phủ VN sẽ cùng chính quyền địa phương bàn cụ thể
để đưa ra giải pháp cho từng doanh nghiệp đảm bảo có lý có tình.
Thông báo về kế hoạch phát triển năm năm 2016-2020 đang
xây dựng, Thủ tướng cho biết VN dự kiến tăng trưởng GDP giai đoạn trên
bình quân khoảng 6,5%, theo hướng bền vững. Thủ tướng cũng nêu ra năm
giải pháp lớn sẽ được VN thực hiện trong thời gian tới. Thứ nhất, VN sẽ
tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường, nhất là cơ chế giá và
phân bổ nguồn lực, chủ động đẩy nhanh tiến trình hội nhập sâu rộng. VN
cũng sẽ tập trung cải cách môi trường kinh doanh để minh bạch, bình
đẳng, cạnh tranh hơn. Khẳng định Chính phủ VN đang chỉ đạo cải cách mạnh
thủ tục hành chính, Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - đầu tư
phải tổng hợp các ý kiến về môi trường đầu tư tại diễn đàn để Thủ tướng
sẽ có chỉ thị giao các bộ trưởng giải quyết.
Thứ hai là tái cơ cấu, giải pháp quyết định với phát
triển nhanh, bền vững. Thủ tướng khẳng định VN sẽ tạo mọi điều kiện để
phát triển doanh nghiệp tư nhân, coi đây là động lực quan trọng để phát
triển, nâng cao sức cạnh tranh của kinh tế VN. Với giải pháp lớn thứ ba,
Thủ tướng cam kết VN sẽ khuyến khích mạnh mẽ các thành phần kinh tế đầu
tư phát triển kết cấu hạ tầng, cả giao thông, điện, bệnh viện, trường
học... Thứ tư là VN quyết tâm xây dựng nhà nước pháp quyền, ngăn chặn và
từng bước đẩy lùi tham nhũng. Thủ tướng khẳng định VN sẽ bảo đảm, phát
huy quyền dân chủ trực tiếp của người dân, cũng như qua các tổ chức tự
nguyện, hợp pháp. Cuối cùng, Thủ tướng cam kết VN sẽ bảo đảm an ninh, an
toàn cho các tổ chức, người nước ngoài học tập, làm việc, sinh sống tại
VN. “Hệ thống chính trị của VN hoàn toàn đủ sức thực hiện mục tiêu
này”- ông nói.
CẦM VĂN KÌNH - HƯƠNG GIANG