Vượt qua mọi mong ước của tui và Nguyễn Thúy Hạnh, trưa ngày 9/4 cơ quan điều tra đã trích xuất Nguyễn Thúy Hạnh ra khỏi trại giam số 2 ở Thường Tín đưa về chung cư Royal để chúng tôi gặp nhau.
Điều tui ân hận nhất là khi Hạnh bị bắt đã không có mặt tại nhà, để nghe những lời cuối, những dặn dò cuối trước khi phải xa nhau chắc chắn là khá lâu.
Lúc Hạnh bị bắt, vào lúc 10g05 phút ngày 7/4, tui đang ở chiến khu L, hai chúng
tui đang chát với nhau rất vui vẻ. Tui đang bày Hạnh cách vào opera để lấy lại
tài khoàn Minds, Hạnh vui lắm, tui bày Hạnh từng bước, xong mỗi bước tui hỏi
được chưa, Hạnh trả lời được tui mới bày bước tiếp theo, đến bước cuối cùng là
lấy password, tui hỏi được chưa, không thấy Hạnh trả lời nữa, cũng không thấy
nàng vào đọc câu hỏi của tui. Ban đầu tui tưởng Hạnh đã vào được Minds nên mãi
mê, nhưng đến vài giờ sau đó vẫn không thấy Hạnh vào xem và trả lời, đây là
chuyện lạ, Hạnh không bao giờ ngưng chat với tui nửa chừng mà không nói lý do
hoặc không nói lời yêu thương trước khi ngưng. Tui lại nghĩ đến giờ Hạnh đi tập
Yoga, nên tắt máy để tập. Nào ngờ ngay lúc đó Hạnh bị công an ập vào bắt, máy
tắt ngay lúc đó.
Khi bị bắt, Hạnh đang ngồi ngoài hành lang trước cửa căn hộ người chị để chờ
chị đi chợ về. Buổi trưa hôm đó chị ấy mời Hạnh sang ăn cơm và để chị em tâm sự
vì tết vừa rồi do dịch nên không thăm viếng được nhau. Hạnh bị 20 người áp tải
đưa ra khỏi khu chung cư ở đường Lạc Long Quân, vừa lúc chị ấy đi chợ về, Hạnh
còn xin quay lại đưa con gà cho chị ấy mà không được nói lời nào.
Hạnh bị đưa về căn hộ Royal city để làm thủ tục khám xét nhà. Công an bảo Hạnh
cho số điện thoại của tui để họ liên lạc, Hạnh không nhớ, Hạnh chỉ nhớ hai số
cũ của tui, nhưng hai số đó bị gọi quảng cáo và bị nghe lén nhiều quá nên tui
đã bỏ từ lâu rồi, số mới của tui Hạnh không nhớ, công an bảo mở máy ra gọi,
Hạnh thừa thông minh để không mở máy. Sau đó an ninh tìm ra số của Dũng em ruột
Hạnh nhà ở cạnh đó để gọi qua chứng kiến, nhưng Dũng đang đi công tác xa không
về được.
Do vậy hôm bắt Hạnh đưa đi không một người thân nào chứng kiến, không có tui để
nói lời chia tay… tui ân hận và đau xót về điều này.
Không ngờ hôm ngày 9 họ đã đưa Hạnh về nhà để chúng tui gặp nhau được trong một
giờ đồng hồ. Có lẽ là theo nguyện vọng của Hạnh. Ngay lúc đó nhân viên điều tra
nhắc Hạnh là nói với anh Chênh không đưa thông tin về chuyện này, tui nghĩ
trong các điều kiện để đáp ứng yêu cầu được đưa về nhà của Hạnh có điều kiện
này, do vậy giữ lời hứa, tui đã không đưa tin ngay lên cho mọi người biết dù
biết mọi người đang rất trông mong. Nhưng nhiều bạn bè ở cùng chung cư đã thấy
sự việc nên báo cho Đặng Bích Phượng và Nguyễn Lân Thắng biết đưa tin lên ngay
sau đó.
Một giờ đồng hồ đó với chúng tui vô cùng quý giá, nhưng xúc động quá tui chẳng
nói với Hạnh được nhiều, còn Hạnh mãi lo lắng cho tui, mãi căn dặn tui phải giữ
gìn sức khỏe, mãi chỉ cho tui anh phải ăn uống những thứ này, thứ này còn ở
trong nhà để giữ sức khỏe… làm hơn 10 nhân viên an ninh có mặt lúc đó cũng phải
bật cười nói, mình ở tù thì không lo lại lo cho ông tự do sung sướng ở ngoài.
Hạnh còn nhắc tui nhiều lần là nói với người thân và bạn bè bên ngoài là Hạnh
thoải mái và bình an nên đừng lo lắng chi cho Hạnh.
Hạnh là thế đó, luôn lo cho mọi người hơn là lo cho bản thân mình. Hạnh làm
giám đốc đối ngoại cho một tập đoàn mía đường lớn nước ngoài nên lương rất cao,
Hạnh lại kinh doanh thêm nên rất nhiều tiền, nhưng Hạnh không dùng hàng hiệu,
vẫn đi chiếc xe cub 82 mua cách đây hơn 30 năm, vẫn dùng điện thoại cùi bắp (
sau này vì bảo mật Hạnh mới nghe lời tui mua chiếc iphone cũ giá 7 triệu đồng),
vẫn một cái túi xách mua chợ trời… Hạnh để dành tiền gởi cho nhiều gia đình,
bạn bè bị bắt hồi chưa có quỹ 50 K. Hạnh giúp đỡ nhiều bà con ruột thịt nghèo
khó của Hạnh ở quê Hải Dương, Hạnh gởi tiền trợ cấp hàng tháng cho chị ruột
nghèo khó và bị bệnh của tui ở Đà Nẵng nữa.
Về sau nghĩ hưu, rồi mãi lo đi biểu tình phải ngưng chuyện làm ăn, Hạnh không
còn dư dả, nên muốn giúp đỡ bạn bè bị bắt bớ gặp khó khăn đành phải lên mạng
vận động, mỗi lần như vậy được hưởng ứng rất nhiệt liệt, kêu gọi giúp đỡ cho
một người lại thừa tiền giúp thêm cho vài người nữa. Quỹ 50 K ra đời trong bối
cảnh như vậy.
Hồi đó nhiều anh em trong hội Anh Em Dân Chủ, đều là bạn bè thân thiết của
Hạnh, bị bắt và ra tòa, cần tiền thuê luật sư, Hạnh đứng ra kêu gọi quyên góp,
số tiền gởi về vượt gấp đối so với yêu cầu. Sau khi gởi các gia đình lo luật
sư, tiền thừa Hạnh nghĩ ngay đến các gia đình tù nhân lương tâm đang khó khăn
khác, Hạnh xin ý kiến của những người đóng góp, chia số tiền ấy cho các gia
đình trên. Vài bạn bè khuyên Hạnh đóng luôn quỹ lại để mọi người khỏi gởi tiền
vào nữa, tui bảo Hạnh cứ để nguyên và chuyển thành quỹ hổ trợ tù nhân lương
tâm, tên 50K là ý kiến của Nguyễn Hoàng Vi. Nếu Hạnh đừng nghe lời tui thì Hạnh
đã không bị bắt như ngày hôm nay.
Từ ngày gặp tui, Hạnh luôn nói, có anh bên cạnh em tự tin hẳn lên, em làm được
mọi chuyện mà không thấy bị trống lưng. Hạnh dựa vào tui mà sẵn sàng làm mọi
chuyện nguy hiểm, để bây giờ đối diện với hiểm nguy tui chẳng làm được gì cho
Hạnh.
Tui với Hạnh riêng nhau nhiều thứ, khác nhau nhiều thứ, nhất là tính cách. Tui
hời hợt, cẩu thả, phóng túng, hay đùa cợt, cả với những việc nghiêm túc và nguy
hiểm tui cũng hay đùa bỡn. Trái lại, Hạnh sống rất mẫu mực, ngăn nắp, nghiêm
túc và rất thành thực trong sáng trong mọi việc. Chúng tui khác nhau nhiều thứ
lắm, nhưng có một cái rất giống nhau, rất chung, chính cái đó đã nối kết chúng
tui mãi mãi. Đó là lý tưởng, tui và Hạnh chung một lý tưởng. Trong phạm vi đó,
tui với Hạnh giống nhau đến không ngờ, giống từ quan điểm lớn đến những suy
nghĩ nhỏ vụn vặt. Chưa bao giờ tui và Hạnh tranh luận với nhau về quan điểm
trước bất kỳ sự kiện nào. Khi nổ ra sự kiện nào đó, chính trị hay đời thường,
gây tranh cãi căng thẳng trong cộng đồng, Hạnh đứng về phía A, y như rằng tui
cũng đứng về phía A mà không cần phải bàn thảo nhau trước. Do vậy trước giông
tố gây chia rẽ trong phong trào, trong cộng đồng xã hội, trong nhiều gia đình
vì khác nhau quan điểm, tui và Hạnh chưa hề khác ý kiến nhau. Chuyện đó nên đi
biểu tình, nhiều khi chẳng ai tham gia, tui và Hạnh vẫn cùng nhau tiến hành.
Chuyện đó không nên làm là tui với Hạnh tức khắc không làm, chuyện đó phải làm,
là tui với Hạnh cùng làm bằng mọi giá…
Giữa lúc căng thẳng vì bị gần 10 nhân viên an ninh bao vây chặt cứng quanh căn
hộ và chung cư suốt ngày đêm trong 10 ngày, khi vụ Đồng Tâm nổ ra, chúng tui
như ở trong tù, không được bước ra khỏi cửa, thực phẩm phải do đứa cháu mang
đến rồi nhân viên an ninh mang lên, có thể bị bắt bất cứ khi nào, nhưng nghe
Trịnh Bá Phương gọi đến, cô đứng ra nhận giúp tiền phúng điếu viếng tang cụ
Kình, Hạnh mở loa ra cho tui nghe vừa đưa mắt nhìn tui, rồi trả lời đồng ý với
Phương ngay, khi thấy tui gật đầu. Nếu lúc đó tui lắc đầu, thì Hạnh đã không bị
bắt như ngày hôm nay. Nhận lời đưa tài khoản cho Phương rồi, Hạnh và tui mới
ngồi bàn và lường hết hậu quả, biết sẽ vô cùng nguy hiểm, nhưng không thể không
chia lửa cho Phương, nó cũng đang bị bao vây chặt và bị bắt bất cứ lúc nào vì
liên lạc được vài dân oan Đồng Tâm để liên tục đưa tin cập nhật sự kiện, nó lại
chỉ một mình, còn chúng tui có hai người, không thể nào để cho nó cô đơn. Hạnh
và tui không bàn thảo chuyện đó nhưng cả hai đều mặc nhiên nghĩ vậy. Tui chỉ
bàn với Hạnh là đừng để lẫn lộn với quỹ 50 K, Hạnh lấy tài khoản VCB mà Hạnh mở
ra từ thời còn kinh doanh nay bỏ không, để dùng. Chỉ ba ngày, sau khi Trịnh Bá
Phương đăng lời kêu gọi, tui và Hạnh chia sẻ lại, tiền đổ về ào ạt, số dư đã
lên 570 triệu đồng. Mọi người quá thương xót và kính phục cụ Kình đồng thời
cũng tin tưởng vào uy tín của Nguyễn Thúy Hạnh và Trịnh Bá Phương.
Rồi tui bắt đầu ngửi ra mùi căng thẳng, tui bảo Phương và Hạnh tuyên bố đóng
ngay tài khoản, ngưng nhận tiền phúng điếu. Tuy vậy tiền vẫn tiếp tục đỗ về. Do
tui và Hạnh quá cẩn trọng, không để nhập nhằng với quỹ 50K nên hỏng việc, nếu
dùng tài khoản của quỹ 50K, có I banking, Hạnh có thể chuyển tiền đi được trước
khi bị phong tỏa. Tài khoản VCB bỏ lâu không dùng đến nên không làm I banking.
Còn chúng tui bị giam trong nhà nên không ra ngân hàng rút tiền được.
Hạnh day dứt, mất ăn mất ngủ vì để mất khoản tiền quá lớn của mọi người, Hạnh
cứ thấy mình có lỗi, tui khuyên giải gì Hạnh cũng không vơi đi, luôn nghĩ ra
cách để lấy lại. Mới đây, sau khi xử phúc thẩm Đồng Tâm xong, Hạnh ủy quyền cho
luật sư Ngô Anh Tuấn viết đơn yêu cầu bộ công an giải tỏa tài khoản phúng điếu.
Luật sư gởi đơn lên bộ vài ngày thì Hạnh bị bắt. Nhiều bạn bè cho rằng lá đơn
đòi tiền đó là giọt nước cuối cùng làm tràn ly nước vốn cân bằng do sự tính
toán cân đo hơn thiệt của nhà cầm quyền trước việc bắt hay không nên bắt Nguyễn
Thúy Hạnh. Tui cũng đồng quan điểm đó.
Chuyên án lập ra để bắt Nguyễn Thúy Hạnh đã có từ trước khi nổ ra vụ Đồng Tâm.
Từ đó cho đến ngày bị bắt, Hạnh liên tục bị canh gát, bị theo dõi, bị triệu tập
làm việc. Những lần làm việc đều tập trung vào quỹ 50 K, đều gây áp lực để buộc
Hạnh đóng quỹ. Thậm chí an ninh còn cho người gặp riêng Hạnh gợi ý nếu Hạnh
đóng quỹ lại sẽ giải tỏa tài khoản tiền phúng điếu cụ Kình.
Biết nguy hiểm, tui và nhiều bạn bè của Hạnh khuyên Hạnh nên đóng quỹ lại,
nhưng Hạnh vì quá gần gũi với các gia đình tù nhân lương tâm nghèo khó, biết họ
trông chờ vào số tiền nhỏ nhoi vài triệu hàng tháng ấy như thế nào nên cứ lần
lại mãi không chịu đóng quỹ. Tuy nhiên Hạnh cũng thấy rằng nếu không đóng quỹ
thì tài khoản cũng bị phong tỏa và mất tiền, hoặc bị bắt cũng không còn quỹ
nữa, nên vào tháng 12/2020, Hạnh đóng tài khoản, chấm dứt hoạt động từ thiện
cứu giúp các gia đình tù nhân lương tâm khó khăn. Hạnh bần thần mất ngủ mấy
ngày đêm vì quyết định này.
Chỉ có cái tâm trong sáng và tấm lòng vị tha như Hạnh mới làm cho quỹ 50K thành
công vượt mức mong đợi và gây lo ngại cho nhà cầm quyền. Ban đầu tài khoản của
Hạnh nhận phần lớn tiền từ các nhà hảo tâm nước ngoài, số người trong nước còn
ít và còn dè dặt, chỉ gởi số tiền rất nhỏ và thường là ẩn danh. Nhưng càng về
sau, số bà con hảo tâm trong nước đông dần lên, vượt qua số nhà hảo tâm là kiều
bào, vượt qua sợ hãi, công khai tên tuổi, gởi số tiền càng ngày càng lớn hơn.
Chính điều này làm nhà cầm quyền e ngại nên quyết ngăn chặn Hạnh.
Hạnh điều hành quỹ công khai minh bạch và chính xác thu chi đến từng đồng bạc
lẻ. Ví dụ nhận $100, giá thị trường là 2.251.000 đồng thì Hạnh nhập vào quỹ
đúng y bon số tiền đó không thiếu một đồng lẻ.
Số tiền về nhiều, Hạnh không để đọng lại lâu, lo chuyển đi tức khắc và quyết
toán liền mỗi đợt, do vậy mỗi tháng Hạnh quyết toán đến hai hoặc ba lần, mỗi
lần quyết toán đều công khai danh sách người góp và số tiền thu vào, rồi công
khai số tiền gởi cho các gia đình tù nhân lương tâm, số tiền còn thừa nhập vào
đợt quyết toán sau. Đợt quyết toán trước nối với đợt quyết toán sau qua số tiền
còn thừa và gắn kết bằng một đường link, ai cũng vào xem và kiểm tra được từ
đầu đến cuối.
Tất cả các đợt quyết toán đó, từ ngày mở đầu cho đến ngày đóng quỹ, nối kết với
nhau, tạo ra một hệ brochain đơn tuyến khá vững chắc và minh bạch không thể nào
sửa đổi để gian lận được. An ninh và dư luận viên vào canh quỹ hàng ngày, cộng
trừ từng đồng để cố bắt lỗi Hạnh nhưng không thể. Và chính vì điều đó mà Hạnh
phải đi tù. Nếu Hạnh có gian lận tiền nong của quỹ thì họ tung hô lên để làm
mất uy tín Hạnh, mọi người hết tin không gởi tiền nữa, quỹ tự chết mà không cần
phải bắt Hạnh để mang tiếng đàn áp việc làm từ thiện.
Tiền của quỹ 50 K duy nhất là để hỗ trợ cho gia đình TNLT, không hỗ trợ bất cứ
chuyện khác dù là giúp đỡ vài anh em đang bị khó khăn đột xuất. Nhiều anh em bị
đánh, bị cướp điện thoại và tài sản khi đi biểu tình, phải đi bệnh viện chữa
trị, Hạnh cũng không xuất tiền quỹ ra hỗ trợ dù đang dư. Ngay cả việc đi xa
thăm các gia đình TNLT, đi lên trại giam đồng hành với gia đình TNLT, Hạnh đều
xuất tiền riêng lo chi phí đi lại và ăn uống cho mọi người, nếu đi bằng xe của
tui thì tui phải tự bỏ tiền ra đổ xăng. Ngay cả đợt tui và Hạnh bị đánh tại
trại giam số 6 Thanh Hóa, bị cướp hết điện thoại và số tiền của quỹ mang theo
để hỗ trợ cho các gia đình TNLT ở Thanh Hóa và Nghệ An, tui và Hạnh phải xuất
tiền túi ra đền vào chứ không hề hô hoán lên mất tiền để trừ vào quỹ. Hạnh
không dùng tiền quỹ giúp anh em bên ngoài bị đàn áp vì nếu làm vậy sẽ bị quy
chụp ngay tội tài trợ cho khủng bố. Quỹ 50 K là để giúp nhân đạo cho các gia
đình rơi vào hoàn cảnh khó khăn khi lao động chính bị bắt đi tù.
An ninh và dư luận viên hay chất vấn tại sao không làm từ thiện cho tất cả đồng
bào bị khó khăn mà chỉ từ thiện cho gia đình tù. Xin thưa, lo cho người nghèo
khó có quỹ phúc lợi xã hội của nhà nước lấy từ thuế của dân, tiền từ quỹ này
nếu có cũng không hề đến tay gia đình có tù chính trị đang bị địa phương cô
lập.
Hơn nữa làm từ thiện chung chung như vậy thì ai làm cũng được, cả xã hội đang
làm, các cơ quan báo chí, tôn giáo, các cá nhân đều làm được, và mỗi lần họ
đứng lên kêu gọi có hàng trăm tỉ đồng đổ về dễ dàng vì người hảo tâm đóng góp
không phải sợ hãi. Nhưng số tiền đó không có đồng nào chạy về gia đình có tù
chính trị đang bị cô lập dù họ đang rất khó khăn. Người lập quỹ cũng rất sợ hãi
không dám trao tiền cho các gia đình có tù chính trị.
Mọi người đều sợ hãi, nên trong cả nước chỉ có các anh Nguyễn Quang A, Nguyễn
Tường Thụy, Trương Dũng, Ngô Duy Quyền và Nguyễn Thúy Hạnh đứng ra làm, trong
đó Thúy Hạnh làm thành công hơn nên bị bắt. Tường Thụy bị bắt trước Hạnh, nhưng
vì hội nhà báo độc lập chứ không phải vì quỹ bầu bí tương thân.
Mỗi ai bị bắt đều làm Hạnh thương lo, mất ăn mất ngủ, thấy mình như có lỗi và
mắc nợ những bạn bè đó. Hạnh bị sốc nhất là khi cả gia đình Trịnh Bá Phương bị
bắt. Hạnh yêu thương Trịnh Bá Phương như con, quý mến Cấn thị Thêu hết mực.
Mình Trịnh Bá Phương bị bắt đã gây sốc cho Hạnh rồi, huống chi bắt đến cả ba
người, trong đó chị Thêu đã từng đi tù hai lần vì tham gia đấu tranh. Kế đến là
Đoan Trang cũng làm cho Hạnh sốc nặng. Hạnh yêu quý và lo lắng cho Trang vì em
đang bị bệnh lại phải trốn tránh khắp nơi. Biết trước sau Trang cũng bị bắt,
nhưng khi nghe tin Hạnh rụng rời hết tay chân, cả ngày không làm được việc chi,
cứ đờ đẫn ra…
Hạnh không chỉ lo tiền nong cho các gia đình TNLT, Hạnh còn đến tận nhà để bỏ
công sức ra giúp nếu như có điều kiện. Hạnh từng nhiều ngày vào bệnh viện chăm
sóc hai ông bà già Khánh Trâm. Mới đây Hạnh mấy ngày vào bệnh viện chăm con
giúp cho vợ Lê Thanh Tùng khi cô ấy phải bận việc khác… Hạnh thương yêu và chia
sẻ khó khăn của các gia đình TNLT bằng cả trái tìm của mình…
Bắt giam một tấm lòng trong sáng như vậy nhà cầm quyền đã tự trưng ra cho mọi
người thấy họ là của phe bóng đêm.
Hôm Thúy Hạnh được đưa trở lại nhà lần cuối để gặp tui, tui xúc động nhiều,
Hạnh rất bình tĩnh và an nhiên. Tui chẳng nhớ ra điều gì để nói với Hạnh, trong
khi đó Hạnh dặn dò tui nhiều điều cần thiết, như ghi mã số khóa nhà (tui dùng
vân tay nên quên mã khóa), ghi mã ATM lương hưu của Hạnh, nhờ công an đưa chìa
khóa và thẻ gửi xe chiếc 82 cùi mà nàng chạy đến nhà chị sáng hôm đó rồi bị bắt
nên xe vẫn còn đó, còn ghi cho tui cả địa chỉ nhà chị ấy để tui khỏi vất vã hỏi
tìm, rồi nàng chỉ tui thức ăn, mở tủ chỉ tui mấy lọ thuốc bổ quý của cháu Phúc
tặng, bảo tui uống để bồi bổ sức khỏe…
Khi họ đưa Hạnh ra thang máy để đi, tui chỉ được nhìn theo, thấy dáng Hạnh bé
nhỏ bị vây chặt giữa đám 10 người to lớn, phải nhướng lên mới nhìn thấy tui,
Hạnh vẫn bình thản và tự tin nhìn tui mắt ráo hoảnh, tui nói: Hãy để tui thay
chỗ của Hạnh, tui đáng bị bắt hơn… rồi nước mắt tui tự nhiên tuôn ra, tui phải
quay vội đi để Hạnh không thấy tui mềm yếu, nên đã không thấy cảnh nàng bước
vào thang máy. Tui chạy vội vào nhà bật khóc một mình. Thế mà tui cứ tưởng tui
mạnh mẽ hơn nàng.
11/04/2021
Huỳnh Ngọc Chênh
