Vũ Ngọc Yên
Vào ngày 10.05.2018 trên các đài truyền hình Tổng Thống Mỹ Donald Trump xuất hiện niềm nở
thông báo Ngoại trưởng Mike Pompeo đã hòan thành công vụ
ở Bắc Hàn đưa ba tù nhân Mỹ về nước và tỏ vẻ vui mừng trước tin tên
ông có trong danh sách những ứng viên tranh giải Nobel Hoà bình . Ủy ban
Nobel Na Uy xác nhận đây là lần thứ ba Trump được đề cử. Một phóng
viên Tòa Bạch Ốc muốn biết ông có tin là người xứng đáng nhận giải
Nobel Hoà bình không ? Trump trả lời "ai củng nghĩ như thế, nhưng tôi sẽ không bình phầm gì
hết". Trump xem chính quyền Mỹ đang trên đường thành công. Ông lạc quan
về quyết định Mỹ đơn phương rút khỏi thoả ước hạt nhân Ba Tư và
triển vọng sẽ ký kết một thỏa
thuận lịch sử với Bắc Hàn.
Ngày 21-5, Cơ quan Truyền thông Toà Bạch Ốc thông báo đã cho ra mắt đồng tiền xu kỷ niệm có in hình Tổng thống Mỹ Donald Trump và
nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un nhân dịp hai nhà lãnh đạo Mỹ - Triều chuẩn
bị có cuộc gặp gặp lịch sử.
Ngày 22.05.2018
trong cuộc thảo luận với Tổng thống Nam Hàn Moon
Jae In tại Toà Bạch Ốc, Tổng Thống Donald Trump bất chợt cho biết cuộc họp thượng đỉnh với Chủ tịch Hàn
cộng Kim Jong Un dự trù 12.06.2018 tại Tân Gia Ba có thể không xảy ra
và có lẽ sẽ dời vào một thời điểm khác.Ông khẳng định Mỹ đảm bảo an ninh cho Kim và cho rằng ký kết thoả thuận sẽ mang
đến nhiều lợi ích cho Bắc Hàn. Bắc Hàn sẽ trở thành một quốc gia
thịnh vượng
Trước đây vào ngày 27.04.2018 tại làng biên giới Bàn Môn Điếm
(Panmunjom) Tổng Thống Nam Hàn Moon Jae In và Chủ tịch Hàn cộng Kim
Jong Un đã ký kết một thoả thuận hoà bình và hoà giải.Theo đó Bắc Hàn cam kết dẹp bỏ chương trình hạt nhân.
Ảnh hưởng Trung Cộng vào quyết định hủy Hội nghị
thượng đỉnh
Hội nghị thượng đỉnh Kim-Trump sẽ có giá trị lịch sử.Chưa bao giờ một Tổng
Thống Mỹ đương nhiệm gặp giới lãnh
đạo Hàn cộng.Năm 2009 cựu Tổng thống Bill Clinton đã đến Bình Nhưỡng
theo sự ủy nhiệm của chính quyền Tổng Thống Barack Obama. Ngày
15.05.2018 Thông tấn xã Bắc hàn KCNA
loan tin Chính quyền Bắc Hàn hủy
cuộc thương thảo cấp cao với Nam Hàn
dự kiến vào ngày 16.05 vì cuộc thao diễn quân sự giưã Mỹ và
Nam Hàn kéo dài từ ngày 14.05 đến 25.05.2018 và đồng thời gián tiếp cảnh báo hội
nghi thượng đỉnh Mỹ – Bắc Hàn sẽ
không thể xẩy ra nếu Mỹ tiếp tục đe dọa quân sự và cấm vận. Bắc
Hàn cho rằng "Thỏa thuận lịch sử Bàn Môn Điếm không thể chỉ đòi một
bên nỗ lực thi hành". Thứ trưởng ngoại giao Bắc Hàn Kim Kye Gwan tuyên bố "Nếu Mỹ chèn ép
đòi chúng tôi phải hủy bỏ vũ khí
nguyên tử thì chúng tôi sẽ không còn quan tâm đến các cuộc thương thảo
nữa ". Bắc Hàn kết án cuộc tập trận Max Thunder là hành vi cố tình khiêu khích vào
thời điểm quan hệ liên Triều đang cải thiện. Ngòai ra lời tuyên bố
của cố vấn an ninh John Bolten đã
làm Bắc Hàn thêm lý do không muốn đàm phán. Tại Hoa Thịnh Đốn
(Washington) , Bolten nói Bắc Hàn nên theo gương Lybia nhanh chóng chuyển
giao vũ khi hạt nhân cho Mỹ hay các quốc gia khác . Lời tuyên bố hàm
ý đe doạ Kim sẽ nhận lãnh số phận như Muammur Gaddafi , nhà lãnh đạo
nước Lybia nếu không ký thoả thuận với Mỹ.
Về phía Mỹ , Trump cho rằng Trung Cộng đã có áp lực vào quyết định hủy bỏ hội nghị thượng đỉnh của
Kim. Theo báo South China Morning Post ngày 24.05.2018 Donald Trump nói "Chủ tịch Tập Cận
Bình có thể ảnh hưởng Kim khi Kim đến Bắc Kinh lần thứ hai".
Trong thời gian gần đây cử chỉ của Kim cũng biểu lộ
cho thấy Trung Cộng đã hứa hẹn hỗ trợ
cho Bắc Hàn nên Kim có những tuyên bố mạnh dạn như đòi các bên cùng đẩy mạnh tiến trình hoà
bình trên bán đảo Triều Tiên,trả tự do cho ba tù nhân Mỹ, mời các
phóng viên Nam Hàn, Mỹ, Nga, Trung cộng, Anh..tới chứng kiến việc đóng
bãi thử hạt nhân Pyunggye . Trong chuyến thăm Nhật Bản ngày 09.05.2018,
Thủ Tướng Trung cộng Lý Khắc Cường ngợi khen Bắc Hàn đã đơn phương
công bố ngừng thử bom và mời ký giả ngoại quốc chứng giám.
Chuyên gia chính sách đối ngoại Cheng Xiaohe ,Đại học nhân dân Bắc Kinh nói "Trung Quốc không còn lý do phạt Bắc Hàn nữa vì một mặt bang giao Nam-Bắc Hàn đã cải thiện, mặt khác Trung Quốc cách đây vài tháng có quan hệ tốt với Tổng Thống Trump.Nhưng bây giờ chúng tôi
có chiến tranh thương mại với Mỹ".
Nếu như Trung cộng đã đảm bảo sự sống còn cho chế độ Hàn Cộng thì Kim
còn thương thảo với Trump làm gi ?
 |
| Ảnh REUTERS/KCNA Kim và Tập tại Trung Cộng |
Kế hoạch áp lực tối đa
Trump tính toán chính trị trong trường hợp Bắc Hàn và Ba Tư tương
đối qúa đơn giản. Ông cho rằng Mỹ chỉ có thể chiến thắng
đối với các quốc gia này một khi Mỹ biểu dương sức mạnh,
quyết tâm và quyền lực. Theo Trump , biện pháp cấm vận khắc nghiệt cho
trường hợp Bắc Hàn là phương tiện tốt nhất dẫn đến thành công. Các
chiến lược gia của ông gọi đường lối này là Kế hoạch áp lực tối đa (Maximum Pressure
Campaign) . Nhưng bằng chứng thành công cho kế hoạch này đến nay chưa
thấy. Liệu Bắc Hàn cuối cùng phải huỷ bỏ vũ khí nguyên tử ? Ba Tư
vì áp lực sẽ phải vào bàn thương thảo ?
Với cá tính tự mãn,Trump luôn nghĩ là làm
đúng trong khi các quốc gia đồng minh Âu châu và chính giới Mỹ hoài
nghi về chiến lược an ninh - đối ngoại bất nhất của ông. Những cố vấn
chủ trương ôn hòa như Gary Cohn, H.R.
McMaster, Rex Tillerson có thể nhắc nhở ông thận trọng hành xử chính
trị, nay không còn hiện diện trong nội các. Bây giờ trong hậu
trường các chính trị gia thuộc
cánh diều hâu như ngoại trưởng Mike
Pompeo, tân cố vấn an ninh John Bolten sẽ khuyến khích Trump mạnh bạo
hơn nữa thực thi chiến lược "Mỹ trước
hết"“ (America First) .
Trong chiến lược "Mỹ trước hết" các quốc gia khác phải hỗ trợ Mỹ. Ai
không theo sẽ bị coi là đối nghịch. Chiến lược này gây ra chia rẻ và
xáo trộn cho thế giới. Đối diện trước những vấn nạn : Ba Tư, Hàn
Cộng, Tranh chấp thương mại, Syria Chính quyền Trump tới nay vẫn chưa
đưa ra giải pháp ngoài biện pháp đe dọa dùng vũ lực và cấm vận.
Vũ Ngọc Yên