Nguyễn Huy Viện
Thứ hai ngày 15 tháng 7 năm 2019 8:33 PM
- “Về mặt nhân tâm, tôi phải nói thẳng một câu: quy
hoạch trước hết phải là vì dân, không thể vì quy hoạch mà người dân bỗng chốc
trở thành cùng đinh, mất tài sản, mất sinh kế”
 |
| Bà Thùy Dương: oan ức Thủ thiêm |
Để
“nước mắt Thủ Thiêm” không còn chảy ròng như 20 năm qua, trước hết phải thấu
hiểu nỗi niềm của người dân, để thành thật trả lời đầy đủ những câu hỏi và giải
quyết thấu đáo những yêu cầu chính đáng của người dân nơi đây.
Trong
vòng chưa đầy một năm, Thanh tra Chính phủ hai lần công bố các văn bản liên
quan đến công tác quản lý nhà nước và thực hiện pháp luật trong quy hoạch, quản
lý xây dựng, đất đai đối với khu đô thị mới (KĐTM) Thủ Thiêm, TP. Hồ Chí Minh,
lần thứ nhất ngày 7/9/2018, lần thứ hai là kết luận thanh tra ngày 26/6/2019.
Nhưng
cả hai lần vẫn chưa trả lời thỏa đáng những câu hỏi đầy ấm ức đã theo họ khiếu
kiện đằng đẳng tới tất cả các cấp từ quận đến Trung ương suốt hơn 20 năm qua.
Trong
suốt chặng đường 20 năm ấy, đã có không biết bao nhiêu cuộc tiếp xúc cử tri của
các đoàn đại biểu Quốc hội, HĐND TP. Hồ Chí Minh, HĐND Quận 2 với đồng bào Thủ
Thiêm. Và mỗi cuộc tiếp xúc cử tri đó có không biết bao nhiêu tiếng nói bất
bình, uất nghẹn đầy nước mắt khi nhà cửa, đất đai của người dân bị cưỡng chế
thu hồi phi lý, đẩy cuộc sống của họ đến khốn cùng. Dưới đây là một số trích
dẫn trong các cuộc tiếp xúc xử tri như vậy.
|
|
||
|
Ngày 29/6/2019, tức 3
ngày sau công bố kết luận của Thanh tra Chính phủ, trong buổi tiếp xúc cử tri
Quận 2, trước kỳ họp HĐND TP. Hồ Chí Minh, ông Nguyễn Xuân Đức, phường Cát Lái,
bày tỏ nỗi niềm: Suốt 20 năm qua, người dân Quận 2 phải ly tán khắp nơi, vậy mà
"Kết luận của Chính phủ chỉ nói đến cơ quan nào vi phạm, tổ chức nào làm
sai, chứ chưa nhắc gì đến đời sống người dân. Đây là đại án của cả nước, chứ
không phải của riêng Quận 2". [1]
Cử tri Nguyễn Thị Hà,
phường Bình An, cho rằng, cả hai kết luận của Thanh tra Chính phủ về dự án Thủ
Thiêm chưa ghi tên các cán bộ, lãnh đạo sai phạm cần kiểm tra. Cử tri này yêu
cầu: "Thành phố đã sai phạm nhiều năm như vậy nhưng vì sao với quyền giám
sát của mình, các đại biểu HĐND không phát hiện ra? Chúng tôi cần Thanh tra
Chính phủ làm rõ các sai phạm của lãnh đạo, sau đó làm rõ vấn đề ranh quy hoạch
rồi mới đến đền bù cho dân". Cử tri Hà kiến nghị, phải khởi tố vụ việc
chính quyền cưỡng chế, thu hồi 4,3 ha đất của Khu phố 1, phường Bình An, nằm
ngoài ranh quy hoạch; và hơn 160 ha đất tái định cư bị giao cho các doanh
nghiệp...[2]
Sự bức xúc, bất bình
của người dân Thủ Thiêm không chỉ trong đợt tiếp xúc cử tri vừa qua, mà lần nào
tiếp xúc cử tri cũng bức xúc, căng thẳng như vậy.
Trong buổi tiếp xúc cử
tri ngày 19/6/2019 của Tổ đại biểu Quốc hội TP. Hồ Chí Minh với cử tri Quận 2,
ông Nguyễn Tấn Cứu, phường Bình Khánh, bức xúc đặt vấn đề: "Chỉ cần trưng
quy hoạch của Thủ tướng ra, một phút thôi, sẽ giải quyết được vấn đề của chúng
tôi. Vậy tại sao 20 năm nay không giải quyết được, có thế lực nào đứng đằng sao
bảo kê, bao che?" [3]
Còn buổi tiếp xúc với
cử tri Quận 2 của đoàn đại biểu Quốc hội TP.Hồ Chí Minh được VTV1 tường thuật
trong Chương trình Thời sự tối ngày 9/5/2018 và Tuổi trẻ TV ngày 10/5/2018 [4],
làm cho tất cả những ai theo dõi không thể không nghẹn lòng khi chứng kiến hình
ảnh nhiều cử tri cao tuổi gào thét, uất nghẹn bật khóc khi trình bày sự bất
công, vô lý trong việc cưỡng chế trái phép để giải phóng mặt bằng.
Cử tri Trần Thị Mỹ, 76
tuổi, ở phường An Khánh, đau đớn bày tỏ nỗi niềm: “Chúng tôi về hưu chỉ với
đồng tiền lương, cùng với tiền chắt chiu của các con mua đất, nhà… mà bây giờ
thu hồi đất của tôi mà không có tên tôi, không có trong quy hoạch, nhà tôi
không nằm trong diện thu hồi mà thu hồi, như vậy là cướp đất. Đền bù cho tôi
chỉ có 200.000đồng/m2, tôi đi kiện cả chục năm nay, nhiều nơi tiếp tôi nhưng
không ai giải quyết”. [5]
Một cử tri hơn 75
tuổi, giọng khàn đục vì bức xúc đặt câu hỏi: “Hiện nay, dân thì không nhà cửa,
tứ tán khắp nơi. Khu tạm cư thì như chuồng heo nằm cạnh các khu đô thị xây trên
đất thu hồi của dân đẹp lung linh. Đại biểu của dân có đau lòng hay không, có
thấu hiểu nỗi khổ của dân không?” [6]
Trước sự mệt mỏi, bức
xúc tột độ cửa cử tri, ông Phan Nguyễn Như Khuê - Phó trưởng đoàn chuyên trách
Đoàn đại biểu Quốc hội TP.Hồ Chí Minh, phải thừa nhận: "Chúng tôi không
bao giờ quên những giọt nước mắt, những gương mặt mệt lả, những lời nói khan
giọng của bà con. Bởi thời gian vụ Thủ Thiêm kéo dài quá sức chịu đựng của mọi
người." [8]
Không biết bao nhiêu
lần các quan chức TP. Hồ Chí Minh chia sẻ sự thấu hiểu, cảm thông như rút ruột
rút gan với người dân Thủ Thiêm và kèm theo đó cùng vô số những lời hứa hẹn.
Nhưng tất cả cũng chỉ
dừng lại ở sự thấu hiểu, chia sẻ, hứa hẹn mà chưa được phúc đáp bằng việc làm
cụ thể của các cấp chính quyền. Chính vì vậy sự bức xúc, bất bình của người dân
Thủ Thiêm bị dồn nén đến tột độ.
Người dân Thủ Thiêm
càng phẫn nộ hơn khi những người có thẩm quyền ở TP. Hồ Chí Minh và một số bộ,
ngành liên quan bất nhất trong việc giải thích về sự “biến mất” khó hiểu của
bản đồ quy hoạch KĐTM Thủ Thiêm.
Ông Nguyễn Thanh Nhã -
Giám đốc Sở Quy hoạch & Kiến trúc và ông Võ Văn Hoan - Chánh văn phòng UBND
TP. Hồ Chí Minh cho rằng "không tìm thấy bản đồ quy hoạch 1/5.000 khu đô
thị mới Thủ Thiêm", với lý do bản đồ này đã được phê duyệt cách nay hơn 20
năm, nhiều đơn vị đã chuyển địa điểm nên không lưu trữ…[9]
Còn ông Nguyễn Hồng
Điệp - Trưởng Ban Tiếp công dân Trung ương, Thanh tra Chính phủ, khẳng định:
“Chúng tôi đã đối thoại với Chủ tịch TP. Hồ Chí Minh, họ xác định là không tìm
thấy (bản đồ quy hoạch KĐTM Thủ Thiêm) ... bởi làm gì có mà tìm!” [10]
Nhưng ông Lê Quang
Hùng - Thứ trưởng Bộ Xây dựng lại cho rằng: “Quy hoạch chung là năm 1996 về
pháp lý đã được thay đổi bằng quy hoạch 2005”; và “… Thủ Thiêm có rất nhiều bản
đồ quy hoạch.” [11]
Theo cách giải thích
của ông Hùng: "Đồ án quy hoạch phát triển Khu trung tâm thành phố mới Thủ
Thiêm TP.Hồ Chí Minh tháng 5/1995" do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt bị
điều chỉnh bằng Quyết định 6565, ngày 27/12/2005 của UBND TP. Hồ Chí Minh, do
Phó chủ tịch UBND Thành phố lúc đó là ông Nguyễn Văn Đua ký thay Chủ tịch UBND
TP. [12]
Như vậy, Phó Chủ tịch
TP. Hồ Chí Minh đã ban hành quyết định quy hoạch lại KĐTM Thủ Thiêm. Đồng nghĩa
phủ nhận "Đồ án quy hoạch phát triển Khu trung tâm thành phố mới Thủ
Thiêm” được Thủ tướng phê duyệt tháng 5/1995. Đây là hành vi vi phạm pháp luật
rất nghiêm trọng.
Còn những biện minh,
rằng “không tìm thấy” Bản đồ gốc quy hoạch Thủ Thiêm là phi lý. Vì Hồ sơ
"Đồ án quy hoạch phát triển Khu trung tâm thành phố mới Thủ Thiêm TP.Hồ
Chí Minh tháng 5/1995" (kèm theo bản đồ) do Thủ tướng phê duyệt phải được
lưu giữ ở Văn phòng Chính phủ, Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên & Môi trường; lưu
giữ ở Văn phòng UBND, Sở Xây dựng, Sở Quy hoạch & Kiến trúc, Sở Tài nguyên
& Môi trường TP. Hồ Chí Minh.
Theo Khoản 1, Điều 17
Luật lưu trữ, tài liệu về dự án, nhà đất là tài liệu được bảo quản vĩnh viễn.
Bản đồ quy hoạch KĐTM Thủ Thiêm thuộc loại tài liệu phải bảo quản theo quy định
điều luật này. Thế mà tất cả các cơ quan chức năng của Chính phủ và của TP. Hồ
Chí Minh đều “đánh mất” hoặc “không tìm thấy”.
Rất may, trong khi các
cơ quan nhà nước “không tìm thấy” nhưng có một người đã tìm thấy. Theo báo Tuổi
trẻ, ngày 06/5/2018, ông Võ Viết Thanh nguyên Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh
cung cấp đầy đủ cho Bản báo này 13 tấm bản đồ trong Hồ sơ "Đồ án quy hoạch
phát triển Khu trung tâm thành phố mới Thủ Thiêm TP.Hồ Chí Minh tháng
5/1995". [13]
Vì vậy công luận không
thể không nghi ngờ về sự bất thường khi các cơ quan chức năng TP. Hồ Chí Minh
và các bộ ngành liên quan đều “không tìm thấy” bản đồ quy hoạch 1/5.000 KĐTM
Thủ Thiêm?
|
|
||
|
Để “nước mắt Thủ
Thiêm” không còn chảy ròng như 20 năm qua, trước hết phải thấu hiểu nỗi niềm
của người dân, để thành thật trả lời đầy đủ những câu hỏi và giải quyết thấu
đáo những yêu cầu chính đáng của người dân nơi đây.
Thứ nhất: Tại sao gần
chục cơ quan chức năng từ TP. Hồ Chí Minh đến các bộ ngành cùng để “mất” bản đồ
kèm theo Hồ sơ "Đồ án quy hoạch phát triển Khu trung tâm thành phố mới Thủ
Thiêm TP.Hồ Chí Minh tháng 5/1995" do Thủ tướng phê duyệt? Đây có phải là
sự bất thường không?
Phải chăng đằng sau sự
bất thường này là để che đậy hơn 160 hecta đất quy hoạch khu tái định cư cho dân
Thủ Thiêm bị biến thành đất thương mại dịch vụ, và che đậy hành vi cưỡng chế
trái phép 4,3 hecta đất của những hộ dân nằm ngoài ranh quy hoạch?
Nếu không làm sáng tỏ
Bản đồ quy hoạch Khu đô thị Thủ Thiêm “bị mất” thì niềm tin của nhân dân cũng
khó mà “tìm thấy”.
Thứ hai: Công khai
danh tính và truy cứu trách nhiệm những cán bộ Quận 2, các sở ngành và lãnh đạo
TP. Hồ Chí Minh liên quan đến những sai phạm trong vụ Thủ Thiêm; xem xét trách
nhiệm của những lãnh đạo Thành phố đã không giải quyết dứt điểm, thấu đáo những
vấn đề người dân khiếu kiện trong 20 năm qua.
Thứ Ba: UBND TP. Hồ
Chí Minh phải có trách nhiệm đền bù thỏa đáng, kịp thời những tổn thất về vật
chất và tinh thần cho hàng trăm hộ dân bị cưỡng chế thu hồi nhà, đất trái pháp
luật.
Những cán bộ sai phạm
trong vụ Thủ Thiêm, những cán bộ không giải quyết thỏa đáng để người dân khiếu
kiện trong suốt thời gian dài phải xin lỗi Người dân Thủ Thiêm.
Để giải quyết thỏa
đáng những bức xúc của người dân Thủ Thiêm cán bộ các cấp cần đồng quan điểm
với ông Võ Viết Thanh, nguyên Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh: “Về mặt nhân tâm,
tôi phải nói thẳng một câu: quy hoạch trước hết phải là vì dân, không thể vì
quy hoạch mà người dân bỗng chốc trở thành cùng đinh, mất tài sản, mất sinh
kế”. [14]
Vụ việc Thủ Thiêm là
một đại án đặc biệt nghiêm trọng, để lại hậu quả nặng nề về kinh tế, chính trị,
xã hội. Bởi vậy các cơ quan Trung ương cần tiếp tục vào cuộc làm sáng tỏ bản
chất của vụ việc. Chỉ mặt, vạch tên những quan chức bất chấp lợi ích và cuộc
sống cua người dân, lợi dụng quy hoạch đô thị, lợi dụng đền bù giải phóng mặt
bằng để trục lợi.
Có như vậy mới có thể
lấy lại công bằng cho người dân Thủ Thiêm, và cũng chỉ có như vậy mới giữ được
niềm tin của nhân dân với Đảng, với chế độ.
Nguyễn Huy Viện
[1],[2].https://vnexpress.net/thoi-su/nguoi-dan-thu-thiem-thanh-tra-chinh-phu-chua-chi-ro-ca-nhan-sai-pham-3945532.html
[3],[8].https://vnexpress.net/thoi-su/ong-phan-nguyen-nhu-khue-cuoi-thang-6-co-ket-luan-tranh-tra-vu-thu-thiem-3940515.html
[4].https://tuoitre.vn/dan-thu-thiem-roi-nuoc-mat-kien-nghi-voi-dai-bieu-quoc-hoi-20180510074215117.htm
[5],[6].http://danviet.vn/tin-tuc/ban-chat-cau-chuyen-khu-do-thi-thu-thiem-la-co-loi-ich-nhom-874083.html
[9].https://tuoitre.vn/can-dieu-tra-vu-mat-ban-do-quy-hoach-thu-thiem-20180503134020063.htm
[10].https://laodong.vn/kinh-te/danh-mat-ban-do-quy-hoach-thu-thiem-dung-long-vong-lam-kho-nguoi-dan-604939.ldo
[11],
[12].https://tuoitre.vn/thu-thiem-co-rat-nhieu-ban-do-quy-hoach-20180503190732539.htm
[13],[14].https://tuoitre.vn/cuu-chu-tich-tp-hcm-vo-viet-thanh-noi-ve-quy-hoach-thu-thiem-20180507081347535.htm