Nguyễn Trường Giang
nguyên Viện trưởng Viện Biển Đông
Thanh Niên
Online
Mưu đồ bá
quyền, độc chiếm biển Đông của Trung Quốc là rất rõ và không bao giờ thay đổi. Vì vậy, 6 năm vừa rồi, tôi ngồi nghĩ về
điều này: Việt Nam làm gì để giữ được chủ quyền trên biển? |
Tàu Hải Dương 8 và tàu hộ tống đang khảo sát
phi pháp tại khu vực bãi Tư Chính của Việt Nam
Ảnh ngư dân cung cấp
|
Độc chiếm Biển Đông là một phần của chiến lược chấn hưng Trung Quốc
Điều đầu tiên và thứ nhất là nhận diện thách
thức của mình.
Mục tiêu lâu dài của Trung Quốc là độc chiếm Biển
Đông rất rõ. Những điều này không cần phải đào đến các thông tin bí mật quốc
gia gì cả, chỉ cần theo dõi các thông tin công khai đã có thể thấy.
Từ các văn kiện Đại hội Đảng, chương trình nghị
sự của chính phủ và thông tin chính thức từ phía Trung Quốc, nước này xác định
Biển Đông là một phần quan trọng, cũng là điểm khởi đầu cho con đường tơ lụa
trên biển. Con đường này là trọng tâm của sáng kiến Vành đai - Con đường. Sáng
kiến này là một phần của giấc mơ chấn hưng Trung Quốc.
Biển Đông là một phần của chiến lược
biến Trung Quốc thành một cường quốc biển. Một quốc gia muốn tiến
vào vị trí trung tâm quyền lực chính trị của thế
giới thì không thể không trở thành một cường quốc biển.
Chính giới Trung Quốc đã lồng ghép vấn đề Biển
Đông vào mục tiêu trăm năm, coi đó là việc triển khai thực hiện giấc mộng Trung
Hoa.
Nước này thậm chí còn đưa vấn đề chủ quyền và
lợi ích trên biển thành một trong những lợi ích cốt lõi của Trung Quốc, tương tự
như vấn đề Đài Loan, Tân Cương và Tây Tạng.
Có những người cho rằng nói Trung Quốc muốn độc
chiếm Biển Đông là kích động chủ nghĩa dân tộc cự đoan. Ai độc chiếm được?
Nhưng chúng ta phải xác định nội hàm của độc chiếm là cái gì?
Thứ nhất, độc chiếm với Trung Quốc là toàn bộ
các đảo trong khu vực, mà họ gọi là Tây Sa, Nam Sa, Trung Sa, Đông Sa và chủ
quyền với 80% diện tích Biển Đông và toàn bộ tài nguyên trong khu vực biển
này.
Thứ hai là quyền kiểm soát với vùng trời, với
vùng biển và đáy biển. Những nội hàm này có thách thức rất ít với cộng đồng thế
giới nhưng có thách thức rất lớn đến chủ quyền biển đảo của chúng ta.
Trong 6 thập kỷ vừa rồi chúng ta thấy rất rõ
những kế sách Trung Quốc đã làm, bao gồm cả quân sự, ngoại giao, tâm lý, kinh tế,
thông tin tuyên truyền, trong đó thông tin tuyên truyền là một khía cạnh quan
trọng.
Các kế sách họ sử dụng rất nhiều, ví dụ “biến
không thành có”, “gác tranh chấp cùng khai thác”, rồi “cây gậy và củ cà rốt”...
nhưng hay nhất là chiến thuật “vùng xám”. Đó là dân sự hóa những hoạt động quân
sự và bán quân sự.
Tức là không sử dụng hải quân, những hoạt
động có cường độ quá mạnh hoặc vượt qua quá những “giới hạn đỏ” nào
đó để không tạo ra những phản ứng quá mạnh của các nước trong khu vực và trên
thế giới. Đây là chiến thuật họ đang dùng rất triệt để.
Việc quân sự hóa Biển Đông sẽ ráo riết hơn
Ta phải nhìn sâu về quá khứ, để có thể nhìn xa
về tương lai. Trong trung hạn, có thể nhìn thấy mấy điểm: Trung Quốc có thể tiếp
tục đưa giàn khoan ra biển. Thứ hai là vùng nhận diện hàng không treo lơ lửng.
Thứ 3, họ có thể chiếm một số bãi ngầm chưa ai chiếm đóng.
Năm 2021, Trung Quốc sẽ kỷ niệm 100 năm thành
lập đảng Cộng sản Trung Quốc. Cùng với các sự kiện lớn này, Trung Quốc sẽ tiến
hành nhiều hành động lớn, tình hình Biển Đông vì thế cũng sẽ liên quan đến câu
chuyện này.
Người Trung Quốc là người tùy thời, chỉ hành động
khi có thiên thời, địa lợi, nhân hòa và khi tính toán được cái giá phải trả.
Đây là chỗ chúng ta phải hành động đây? Làm sao để họ không có “thiên thời, địa
lợi, nhân hòa”? Làm sao để họ trả giá cực đắt.
Tôi cho rằng năm 2019 - 2020, việc quân sự hóa
Biển Đông sẽ ráo riết hơn. Họ có thể đưa lực lượng chiếm đóng,
lực lượng quân sự đông hơn; có thể vẽ đường cơ sở cho Trường Sa, xác lập vùng
lãnh hải của những đảo nhân tạo, vùng nội thủy.
Họ cũng có thể sẽ thông qua luật sửa đổi An
toàn giao thông hàng hải, lập vùng an toàn hàng hải ở trên biển. Điều gì sẽ xảy
ra nếu vùng an toàn nay bao gồm luôn cả nhà giàn DK 1 của chúng ta? Thứ hai là
câu chuyện xin phép vào vùng biển Trường Sa, nếu họ thông qua thì sẽ là phong tỏa
hết các đảo, đá... mà chúng ta quản lý.
Năm 2016, 2017 nếu đọc thông tin đại chúng của
Trung Quốc ta có thể thấy dự báo sự kiện: họ sẽ triển khai kế hoạch đưa nhà máy
điện hạt nhân nổi ra biển Đông. Nếu nó được triển khai sẽ tạo ra các thách thức
về chủ quyền, môi trường, kinh tế, tài nguyên và thách thức với mạng sống của
hàng trăm triệu người.
Nếu sự cố xảy ra, toàn bộ hệ thống sinh thái,
tài nguyên biển sẽ bị tác động rất nghiêm trọng. Có ai nhập khẩu hải sản bị nhiễm
xạ không?
Không gian sinh tồn của chúng ta đang bị thách thức
Bằng quan sát, ta có thể thấy 2 điều: tình
hình Biển Đông hết sức phức tạp, ngày càng phức tạp, diễn biến khó lường.
Thứ 2 là chủ quyền biển đảo của chúng ta sẽ còn bị thách thức nghiêm trọng nữa.
Biển là niềm hi vọng, là không gian sinh tồn của
thế hệ sau này: sẽ có làng mạc biển, thành phố biển... Không gian sinh tồn của
dân tộc này đang bị thách thức.
Vậy Việt Nam làm gì để bảo vệ chủ quyền?
Chúng ta có thể giữ được nếu chúng ta muốn và
có thể giữ được một cách hòa bình. Biển Đông không chỉ là thách thức mà còn là
cơ hội để Việt Nam thành một cái gì đó. Nhiều nước cần Việt Nam trong bàn cờ
chiến lược này.
Có mấy điều chúng ta phải làm, đó là nhận diện
thách thức, củng cố quyết tâm, huy động sức mạnh tổng lực của quốc gia, phát
huy được sức mạnh của thời đại và xây dựng một nước Việt Nam hùng cường.
Trung Quốc là một con hổ mới nổi, tức là họ mạnh
về quân sự, mạnh về kinh tế; họ dữ dằn; họ là một con thú vồ mồi. Hơn nữa, đây
còn là 1 con hổ đói. Họ đói 3 thứ: không gian sinh tồn, tài nguyên thiên nhiên
và quyền lực chính trị - trước hết là số 1 châu Á, sau đó là số 1 thế giới đại
khái vào năm 2050.
Đây cũng là một con hổ có nhiều tử huyệt.
Trung Quốc đã tạo ra kỳ tích không thể tưởng tượng trong lịch sử nhân loại
trong 40 năm vừa rồi, nhưng cũng tích tụ trùng trùng điệp điệp những yếu huyệt
trên con đường đi tới giấc mộng Trung Hoa.
Điều chúng ta cần làm bây giờ là củng cố niềm
tin. Trong tất cả những bí ẩn của nhân loại thì 2 chữ niềm tin là khó giải nhất.
Niềm tin của chúng ta lung lay thì chủ quyền của chúng ta cũng lung lay. Tất
nhiên, niềm tin phải có cơ sở, phải dựa trên mạnh yếu của Việt Nam, của đối thủ
của chúng ta...
Sự quan tâm đến vấn đề Biển Đông liên quan trực
tiếp đến câu chuyện chúng ta có giữ được chủ quyền hay không. Còn có người quan
tâm đến Biển Đông thì biển còn, không còn ai quan tâm nữa thì biển mất là điều
hiển nhiên.
Không phải tàu ngầm, không phải tàu chiến,
không phải máy bay, mà sự quan tâm của người Việt Nam với vấn đề Biển Đông
là sự đảm bảo vô cùng quan trọng cho chủ quyền đất nước. Nếu mọi người Việt Nam
đều quan tâm đến Biển Đông, thì Biển Đông không bao giờ mất được. Giữ
được Biển Đông rất khó, hiển nhiên, nhưng rất dễ. Vũ khí quan trọng nhất
là sự quan tâm của công chúng trong việc bảo vệ chủ quyền của chúng ta.
Nguồn: Theo TNO
Nguồn: Theo TNO